Gevel N-O Nieuwbouw

Gevel N-W Sint-Bernardsesteenweg

Gevel Z-O Richard Baseleerstraat

Gevel Z-W Richard Baseleerstraat

Begane grond

eerste verdieping

Snede AA

Snede BB

Gevel N-O Nieuwbouw

Gevel N-W Sint-Bernardsesteenweg

Gevel Z-O Richard Baseleerstraat

Gevel Z-W Richard Baseleerstraat

Begane grond

eerste verdieping

Snede AA

Snede BB

Antwerpse feestzaal met moderne serre uitgebreid tot jeugdcentrum

24 januari 2022, 13:07

Een bestaande feestzaal in Het Kiel, een wijk in Antwerpen, is door awg architecten getransformeerd tot Jeugdcentrum Kiel. Door renovatie van het vroeg-20^e-eeuwse gebouw en uitbreiding met ingetogen vormgegeven nieuwbouw is een flexibel te gebruiken ontmoetingsplek voor de jeugd gecreëerd, zonder het karakter van de plek te verliezen.

Het Kiel ligt iets ten zuiden van de R1, de ringweg die driekwart van het Antwerpse stadscentrum omcirkelt. Het Jeugdcentrum Kiel in deze wijk heeft als doel om kinderen, tieners en jongeren met een breed aanbod aan vrijetijdsactiviteiten een stimulerende en positieve omgeving te bieden voor hun ontwikkeling.

Het jeugdcentrum is ontstaan vanuit de bestaande feestzaal, die weer was gehuisvest in een voormalige oranjerie. Het langgerekte pand, opgetrokken uit baksteen en blauwe hardsteen, is oorspronkelijk gebouwd in 1912 naar ontwerp van stadsarchitect E. van Averbeke; in 1951-1952 onderging het een verbouwing tot stadsfeestzaal.

Renovatie en nieuwbouw
Om plek te creëren voor een ruim aanbod aan culturele en educatieve activiteiten is de bestaande feestzaal uitgebreid met compacte nieuwbouw. Die is tegen de noordgevel van de feestzaal gebouwd; hier is een niet-originele achterbouw afgebroken om plaats te maken voor de nieuwe uitbreiding. De renovatie als geheel heeft het oorspronkelijke gebouw een functionele en esthetische opwaardering gegeven.

De gevelopeningen in de historische noordgevel werden in de jaren vijftig dichtgemetseld om geluidsoverlast naar het achterliggende bouwblok te bepreken. Door deze openingen te herstellen valt weer voldoende daglicht in de zaal. Tevens creëert dit een visuele verbinding tussen de voormalige oranjerie en de nieuwbouw, en daarmee een open en dynamische omgeving.

Door de nieuwbouw direct tegen de feestzaal te bouwen fungeert de uitbreiding als een akoestische buffer en vormt ze één brandcompartiment met het bestaande volume. “Zo ontstond de mogelijkheid om de originele raamopeningen te herstellen met een beperkte investering in akoestisch en brandwerende beglazing”, legt awg architecten uit.

Moderne oranjerie met foyer
Het architectenbureau heeft de nieuwbouw ontworpen als een ‘moderne oranjerie’, een ingetogen volume volgens het archetype van een serre. De uitbreiding kenmerkt zich door een repetitieve glazen gevel, waarin een kleine verspringing zorgt voor geleding van plint en bovenbouw.

De nieuwbouw is vormgegeven als een aaneenschakeling van open en multifunctionele ruimten, en gesloten en facilitaire ruimten. De facilitaire ruimten zijn te beschouwen als stijve dozen voor ‘donker programma’ als sanitair, kleedkamers, opslag en techniek, legt het architectenbureau uit. Het ruimtelijke en constructieve concept maken het Jeugdcentrum Kiel een zeer flexibel gebouw.

Direct tegen de gerenoveerde noordgevel van de feestzaal ligt een dubbelhoge foyer, die functioneert als ontsluiting van zowel het bestaande gebouw als de nieuwbouw. De foyer vormt een open en levendige ruimte op zichzelf; daarnaast schept deze ontsluiting mogelijkheden voor een gedeeld gebruik van het jeugdcentrum. De feestzaal kan extern worden verhuurd, terwijl de dagelijkse werking van de nieuwbouw ongehinderd doorgaat.

Economisch en duurzaam
De ruimtelijke organisatie resulteert in een beperking van de gebouwschil, “één van de basisregels voor een duurzaam gebouw”, aldus awg architecten. De royale foyer is een ‘ruimtelijk cadeau’ voor een zeer beperkte kostprijs, mede dankzij de reeds aanwezige karakteristieke gevel, zeggen de architecten.

De gevels van de nieuwbouw zijn vanwege het bouwbudget ontworpen in samenwerking met een serrebouwer. Voor de repetitieve gevel is gekozen voor gevelelementen van 1,2 m. Deze glasmaat is gebruikelijk en economisch, maar sluit ook aan op de maatvoering van de bestaande bouw met een stramienmaat tussen de gevelpenanten van 3,6 m.

“Zodoende voelt de aansluiting en afstemming met de voormalig oranjerie als vanzelfsprekend aan en werd de gevel binnen het vooropgestelde bouwbudget gerealiseerd”, legt het architectenbureau uit. Verder is de nieuwbouw een eenvoudig en weloverwogen ontwerp, zowel wat betreft materialen als techniek. Daarbij heeft het architectenbureau omwille van het beperkte budget en de doelgroep veelal gekozen voor robuuste, economische en eenvoudig te herstellen materialen.

Energetische oplossingen
De verwarmingsinstallatie van de bestaande feestzaal bleek voldoende overcapaciteit te beschikken, zodat die ook de nieuwbouw kan bedienen. Te openen dak- en gevelopeningen zorgen voor natuurlijke ventilatie; de dubbelhoge foyer fungeert als een natuurlijke schoorsteen. Zonwering kan indien nodig in latere instantie worden toegepast.

De wettelijke energieprestatie wordt ruimschoots bereikt, aldus de architecten, zonder de installatie van hernieuwbare energie. Het Jeugdcentrum Kiel is bijgevolg een economisch gebouw, zowel in bouw- als onderhoudskosten, meldt awg architecten.

Trefwoorden

transformatie awg architecten belgië jeugdcentrum multifunctioneel gebouw oranjerie kiel feestzaal orangerie antwerpen

1	Nijmegen hoeft plannen voor westelijke entree station niet aan te passen donderdag, 30 november
2	Tien Nederlandse bureaus vallen in de prijzen bij Archello Awards maandag, 4 december
3	Jonas donderdag, 30 november
4	AM gaat Ritmeesterlocatie in Veenendaal herontwikkelen maandag, 4 december
5	Koschuch Architects ontwerpt woontoren in Haarlem Schalkwijk woensdag, 6 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Vier nieuwe vennoten voor awg architecten

6 mei 2021

Team met awg architecten transformeert steenbakkerijterrein in Rijkevorsel

2 februari 2022

Pakhuismeesteren in Rotterdam herbestemd als hotel

4 juni 2018

deWerf aan Tilburgse Piushaven opgeleverd

11 maart 2014

Museum van afwezigheid in Mechelen

8 juli 2013

Gouden kubus voor Groninger kerk

13 mei 2013

Nieuw wooncomplex voor haven Scheveningen

29 maart 2012

Architecten oostwand Grote Markt bekend

16 december 2011

awg en OKRA winnen prijsvraag Wetteren

16 november 2011

Awg presenteert ontwerp Technische School

2 september 2011

Lichttoren voor Antwerpen

29 juli 2011

Awg en biq winnen Architectuurprijs Nijmegen

27 juni 2011

Groen licht voor Stadswerven Dordrecht

16 mei 2011

Antwerpen op zoek naar architect voor nieuw te bouwen Collectie Centrum

14 juli

Team Atelier Kempe Thill mag Droogdokkensite Antwerpen herontwikkelen

25 januari 2022

Ontwerp onafgebouwde premetrostations Antwerpen gepresenteerd

18 februari 2022

Beyond Space realiseert een ruimtelijk interieur in oude Puntloodsen

12 mei 2022

Glazen wand verbindt woontorens langs Antwerpse Ring

30 augustus 2022

Vijftiende Architectuurboek Vlaanderen houdt vakgebied spiegel voor

13 oktober 2022

Vlaamse overheid verwerft originele plannen KMSKA

4 november 2022

Universiteit Antwerpen bouwt nieuw hart voor Campus Drie Eiken

8 december 2022

Toon alles

Gerelateerde video's

Jonas

Orange Architects

Andere nieuwsberichten

Het Cultuurfonds kent €100.000 toe aan project ontworpen door Common Practice in gemeente Koggenland

Gisteren, 18:01

Op 6 december ontvingen gemeente Koggenland en architectenbureau Common Practice bij het Cultuurfonds de eerste toekenning van €100.000 euro voor de realisatie van hun project ‘Panorama Scharwoude’. Dit geldbedrag wordt jaarlijks beschikbaar gesteld.

MIX architectuur ontwerpt blok met woningen en supermarkten in Crooswijk

Gisteren, 13:00

Naar verwachting wordt in het tweede kwartaal van volgend jaar gestart de bouw van een blok met 135 woningen en twee supermarkten in het Rotterdamse Crooswijk. Het blok komt op de plek van een aantal gesloopte panden tegenover het Schuttersveld.

Winnaars prijsvraag Europan 17 bekend

Gisteren, 12:08

Op 4 december werden de winnaars bekend van de prijsvraag Europan 17 met het thema Living Cities/2, reimagining architectures by caring for inhabited milieus.

Koschuch Architects ontwerpt woontoren in Haarlem Schalkwijk

Gisteren, 09:48

Het naar binnen gekeerde en verouderde winkelcentrum in Haarlem Schalkwijk wordt volgens een masterplan van Jo Coenen getransformeerd tot gemengd stedelijk gebied waarin de gebouwen weer klassieke pleinen en straten vormen.

Resultaten ontwerpmanifestatie Bouw Anders gebundeld in boek

Gisteren, 14:57

Vorig jaar organiseerde architectuurcentrum GRAS op initiatief van de gemeente Groningen de ontwerpmanifestatie Bouw Anders.

IMF-bewindvoerder: landen denken heel verschillend over klimaat

Gisteren, 10:14

“Het besef dat er iets moet gebeuren is er overal wel, maar de neuzen staan nog niet allemaal dezelfde kant op”, constateert Paul Hilbers.

Zuid-Holland: deadline landelijk gebied niet haalbaar, Rijk moet bewegen

Gisteren, 09:08

De deadline is weliswaar pas over een kleine tien maanden, maar de provinciezegt nu al dat het niet gaat lukken om de definitieve versie van het PPLG op tijd af te hebben.

Waterbeheerders gaan drinkwater maken van gezuiverd rioolwater

5 december, 2:34

Waterschappen, drinkwaterbedrijven en twee kennisinstellingen gaan de komende jaren onderzoeken hoe gezuiverd rioolwater ingezet kan worden als drinkwater.