Gevel N-O Nieuwbouw

Gevel N-W Sint-Bernardsesteenweg

Gevel Z-O Richard Baseleerstraat

Gevel Z-W Richard Baseleerstraat

Begane grond

eerste verdieping

Snede AA

Snede BB

Antwerpse feestzaal met moderne serre uitgebreid tot jeugdcentrum

24 januari 2022, 13:07

Een bestaande feestzaal in Het Kiel, een wijk in Antwerpen, is door awg architecten getransformeerd tot Jeugdcentrum Kiel. Door renovatie van het vroeg-20^e-eeuwse gebouw en uitbreiding met ingetogen vormgegeven nieuwbouw is een flexibel te gebruiken ontmoetingsplek voor de jeugd gecreëerd, zonder het karakter van de plek te verliezen.

Het Kiel ligt iets ten zuiden van de R1, de ringweg die driekwart van het Antwerpse stadscentrum omcirkelt. Het Jeugdcentrum Kiel in deze wijk heeft als doel om kinderen, tieners en jongeren met een breed aanbod aan vrijetijdsactiviteiten een stimulerende en positieve omgeving te bieden voor hun ontwikkeling.

Het jeugdcentrum is ontstaan vanuit de bestaande feestzaal, die weer was gehuisvest in een voormalige oranjerie. Het langgerekte pand, opgetrokken uit baksteen en blauwe hardsteen, is oorspronkelijk gebouwd in 1912 naar ontwerp van stadsarchitect E. van Averbeke; in 1951-1952 onderging het een verbouwing tot stadsfeestzaal.

Renovatie en nieuwbouw
Om plek te creëren voor een ruim aanbod aan culturele en educatieve activiteiten is de bestaande feestzaal uitgebreid met compacte nieuwbouw. Die is tegen de noordgevel van de feestzaal gebouwd; hier is een niet-originele achterbouw afgebroken om plaats te maken voor de nieuwe uitbreiding. De renovatie als geheel heeft het oorspronkelijke gebouw een functionele en esthetische opwaardering gegeven.

De gevelopeningen in de historische noordgevel werden in de jaren vijftig dichtgemetseld om geluidsoverlast naar het achterliggende bouwblok te bepreken. Door deze openingen te herstellen valt weer voldoende daglicht in de zaal. Tevens creëert dit een visuele verbinding tussen de voormalige oranjerie en de nieuwbouw, en daarmee een open en dynamische omgeving.

Door de nieuwbouw direct tegen de feestzaal te bouwen fungeert de uitbreiding als een akoestische buffer en vormt ze één brandcompartiment met het bestaande volume. “Zo ontstond de mogelijkheid om de originele raamopeningen te herstellen met een beperkte investering in akoestisch en brandwerende beglazing”, legt awg architecten uit.

Moderne oranjerie met foyer
Het architectenbureau heeft de nieuwbouw ontworpen als een ‘moderne oranjerie’, een ingetogen volume volgens het archetype van een serre. De uitbreiding kenmerkt zich door een repetitieve glazen gevel, waarin een kleine verspringing zorgt voor geleding van plint en bovenbouw.

De nieuwbouw is vormgegeven als een aaneenschakeling van open en multifunctionele ruimten, en gesloten en facilitaire ruimten. De facilitaire ruimten zijn te beschouwen als stijve dozen voor ‘donker programma’ als sanitair, kleedkamers, opslag en techniek, legt het architectenbureau uit. Het ruimtelijke en constructieve concept maken het Jeugdcentrum Kiel een zeer flexibel gebouw.

Direct tegen de gerenoveerde noordgevel van de feestzaal ligt een dubbelhoge foyer, die functioneert als ontsluiting van zowel het bestaande gebouw als de nieuwbouw. De foyer vormt een open en levendige ruimte op zichzelf; daarnaast schept deze ontsluiting mogelijkheden voor een gedeeld gebruik van het jeugdcentrum. De feestzaal kan extern worden verhuurd, terwijl de dagelijkse werking van de nieuwbouw ongehinderd doorgaat.

Economisch en duurzaam
De ruimtelijke organisatie resulteert in een beperking van de gebouwschil, “één van de basisregels voor een duurzaam gebouw”, aldus awg architecten. De royale foyer is een ‘ruimtelijk cadeau’ voor een zeer beperkte kostprijs, mede dankzij de reeds aanwezige karakteristieke gevel, zeggen de architecten.

De gevels van de nieuwbouw zijn vanwege het bouwbudget ontworpen in samenwerking met een serrebouwer. Voor de repetitieve gevel is gekozen voor gevelelementen van 1,2 m. Deze glasmaat is gebruikelijk en economisch, maar sluit ook aan op de maatvoering van de bestaande bouw met een stramienmaat tussen de gevelpenanten van 3,6 m.

“Zodoende voelt de aansluiting en afstemming met de voormalig oranjerie als vanzelfsprekend aan en werd de gevel binnen het vooropgestelde bouwbudget gerealiseerd”, legt het architectenbureau uit. Verder is de nieuwbouw een eenvoudig en weloverwogen ontwerp, zowel wat betreft materialen als techniek. Daarbij heeft het architectenbureau omwille van het beperkte budget en de doelgroep veelal gekozen voor robuuste, economische en eenvoudig te herstellen materialen.

Energetische oplossingen
De verwarmingsinstallatie van de bestaande feestzaal bleek voldoende overcapaciteit te beschikken, zodat die ook de nieuwbouw kan bedienen. Te openen dak- en gevelopeningen zorgen voor natuurlijke ventilatie; de dubbelhoge foyer fungeert als een natuurlijke schoorsteen. Zonwering kan indien nodig in latere instantie worden toegepast.

De wettelijke energieprestatie wordt ruimschoots bereikt, aldus de architecten, zonder de installatie van hernieuwbare energie. Het Jeugdcentrum Kiel is bijgevolg een economisch gebouw, zowel in bouw- als onderhoudskosten, meldt awg architecten.

Trefwoorden

transformatie awg architecten belgië jeugdcentrum multifunctioneel gebouw oranjerie kiel feestzaal orangerie antwerpen

1	Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen maandag, 22 december
2	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
3	2025 in negen renovatie-ontwerpen voor het Binnenhof dinsdag, 23 december
4	Architectuur als compromis dinsdag, 23 december
5	Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher dinsdag, 23 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Vier nieuwe vennoten voor awg architecten

6 mei 2021

Team met awg architecten transformeert steenbakkerijterrein in Rijkevorsel

2 februari 2022

Pakhuismeesteren in Rotterdam herbestemd als hotel

4 juni 2018

deWerf aan Tilburgse Piushaven opgeleverd

11 maart 2014

Museum van afwezigheid in Mechelen

8 juli 2013

Gouden kubus voor Groninger kerk

13 mei 2013

Nieuw wooncomplex voor haven Scheveningen

29 maart 2012

Architecten oostwand Grote Markt bekend

16 december 2011

awg en OKRA winnen prijsvraag Wetteren

16 november 2011

Awg presenteert ontwerp Technische School

2 september 2011

Lichttoren voor Antwerpen

29 juli 2011

Awg en biq winnen Architectuurprijs Nijmegen

27 juni 2011

Groen licht voor Stadswerven Dordrecht

16 mei 2011

Antwerpen op zoek naar architect voor nieuw te bouwen Collectie Centrum

14 juli 2023

Porseleinen Hof vormt sculpturale hoeksteen van Nieuw Delft

8 juli 2024

Zes teams geselecteerd met ontwerpvoorstel voor nieuw MuHKA

7 mei 2024

Met nieuw onthaalgebouw heropent Rubenshuis voor publiek

3 september 2024

Bovenbouw Architectuur en Christ & Gantenbein zijn ontwerpteam voor nieuwe M HKA

27 februari

Team Atelier Kempe Thill mag Droogdokkensite Antwerpen herontwikkelen

25 januari 2022

Ontwerp onafgebouwde premetrostations Antwerpen gepresenteerd

18 februari 2022

Beyond Space realiseert een ruimtelijk interieur in oude Puntloodsen

12 mei 2022

Glazen wand verbindt woontorens langs Antwerpse Ring

30 augustus 2022

Vijftiende Architectuurboek Vlaanderen houdt vakgebied spiegel voor

13 oktober 2022

Vlaamse overheid verwerft originele plannen KMSKA

4 november 2022

Universiteit Antwerpen bouwt nieuw hart voor Campus Drie Eiken

8 december 2022

Toon alles

Gerelateerde video's

Jonas

Orange Architects

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.