Zicht op het plangebied in het noordwesten van Frankfurt

Vogelvlucht van het plangebied; 75% van het onderzochte gebied blijft onontwikkeld

Om zoveel mogelijk van het landschap te beschermen, worden de wijken op compact bebouwd terrein gebouwd

Cityförster wint internationale prijsvraag voor stadsuitbreiding Frankfurt am Main

19 november 2020, 15:45

Het internationale partnerschap Cityförster architecture + urbanism is unaniem geselecteerd voor het ontwerp van het zogenoemde ‘Stadtteil der Quartiere’ in Frankfurt am Main. Het concept vat het bureau combineert stedelijke groei met circulariteit, waarbij opvallend 75% van het plangebied onontwikkeld blijft.

Het studiegebied beslaat 425 hectare en betreft het agrarische gebied aan de noordwestrand van Frankfurt, meldt Cityförster, het internationaal en interdisciplinair partnerschap van architecten, ingenieurs en stedenbouwkundigen. Het heeft het winnende plan ontwikkeld in samenwerking met het Keulse bureau urbanegestalt.

Kern van de opgave was de vraag hoe hier tot 10.000 appartementen en 8.000 nieuwe banen kunnen worden gecreëerd zonder de landschappelijke kwaliteiten van dit gebied te verliezen. Daarbij moest het ontwerp rekening houden met nog een aantal verschillende uitdagingen.

Zo kent het gebied meerdere bestaande gemeenschappen, elk met een eigen karakter, die zich willen blijven onderscheiden van de stad Frankfurt. Daarnaast wordt het gebied, zoals veel randgebieden rond grote steden, doorsneden door infrastructuur. Daarvan heeft de zesbaans Autobahn A5, die het plangebied effectief in tweeën deelt, de grootste impact.

Workshops
“Het is een opgave die niet exclusief is voor Frankfurt of zelfs Duitsland, maar ook in Nederland regelmatig speelt”, aldus Cityförster, dat ook een vestiging heeft in Rotterdam. Het bureau en urbanegestalt hebben een intensief workshop-traject georganiseerd, waarbij gedurende ruim een maand een groot aantal inwoners van het gebied werd betrokken.

Een uitkomst hiervan is dat in het plan van Cityförster en urbanegestalt het merendeel van de nieuwe appartementen en werkplekken langs de snelweg richting Frankfurt is gepland. Drie van de vier nieuwe wijken – Lachgraben-Quartier, Produktives Praunheim en Neu-West-Stadt – moeten hier verrijzen.

Behoud van landschap
Een belangrijk aspect is daarbij dat 75% van het plangebied onontwikkeld blijft. Hiermee blijven het landschap en de verbinding met de rivier de Taunus behouden. Het ontwerp, zo legt Cityförster uit, wordt consequent ontwikkeld vanuit de mogelijkheden die het landschap en de open ruimte bieden.

In het noordwesten van het plangebied bevindt zich een 'coproductief landschap', dat ook als voorbeeld kan dienen voor nieuwe vormen van landbouwontwikkeling. Deze ‘agro-hub’ is de centrale plek voor landschapsbeheer, voor milieueducatie, en voor productie en verkoop van streekproducten.

De valleien van drie stroompjes - de Urselbach, de Lachgraben en de Steinbach – geven richting aan de nieuwe wijken. Deze wijken vormen belangrijke verbindingen in oost-westrichting en verzachten op die manier de barrièrewerking van de snelweg. De oevers van de Steinbach worden daarbij ook ingezet als een natuurpark voor recreatie.

Compact bebouwd gebied
Om het landschap zoveel mogelijk te beschermen wijst het ontwerpconcept compacte gebieden aan die tot ontwikkeling kunnen worden gebracht. Dit betekent dat er minder wordt ingezet op eengezinswoningen en meer op verdichtte appartementencomplexen van vijf tot zes verdiepingen, soms zelfs hoger, legt Cityförster uit. Het plan voorziet in vijf scholen en twintig kinderdagverblijven. Binnen de wijken komt in totaal zo’n 47 hectare openbaar groen.

De metro en S-Bahn vormen de ruggengraat van de nieuwe wijken. Het uitbreidingsgebied Steinbach-Ost is direct verbonden met de bestaande S-Bahn; in de wijken ten oosten van de Autobahn wordt het metronetwerk uitgebreid. Een aantal van de wijken wordt autovrij. Werkplekken, winkels, haltes van het openbaar vervoer, scholen en parken moeten alle te voet, binnen 5 minuten bereikbaar zijn.

Bovendien zien Cityförster en urbanegestalt een circulaire opzet van aantal van de wijken voor zich. Deze wijken leveren een belangrijke bijdrage aan waterbeheer, energie en voedselvoorziening op een circulaire wijze; ze bevorderen milieuvriendelijke mobiliteit en versterken de biodiversiteit . Daarbij bieden deze circulaire wijken “uiteraard ruimte voor sociale uitwisseling” en “een thuis aan de gemeenschap.”

Pragmatisch en economisch
Afgezien van de Autobahn wordt het plangebied ook doorkruist door bijvoorbeeld hoogspanningskabel. Het ontwerpteam wil hier op een pragmatische en economische manier mee omgaan. Naast groene dijken en muren dienen ook bedrijfsgebouwen als geluids- en uitstootwal voor de bewoners. Door de landschappelijke opzet blijven de woonwijken op voldoende afstand van de hoogspanningskabels, die dan ook niet hoeven te worden verlegd.

Volgens de jury bezit het winnende concept “grote kwaliteiten”. Het stedenbouwkundig concept van Cityförster en urbanegestalt biedt realistische oplossingen voor de bestaande beperkingen “zonder alles binnenstebuiten te keren” en is daarbij ook economisch haalbaar, concludeert de jury. Ook de inwoners van Frankfurt hebben volgens het ontwerpteam de plannen enthousiast ontvangen.

Vervolg
Het stedenbouwkundig concept dient nu als basis voor vervolgstappen. Op basis van de aanbevelingen van de jury wordt er gewerkt aan een eindrapport dat in 2021 klaar is, en dat weer de basis vormt voor de daadwerkelijke ontwikkeling van het gebied.

Trefwoorden

cityförster duitsland stedenbouwkundig- en landschapsontwerp frankfurt am main gebiedsontwikkeling urbanegestalt stedenbouw

1	Nominaties Woongebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 3 september
2	Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025 maandag, 1 september
3	Woontoren De Vrijheid door Atelier Kempe Thill in Bajeskwartier opgeleverd maandag, 1 september
4	D66 wil stad bouwen in nieuwe polder tussen Amsterdam en Almere woensdag, 3 september
5	's-Hertogenbosch selecteert acht ontwerpteams voor volgende ronde Citadelpoort woensdag, 3 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Winnend plan van Cityförster en studiomauer legt sterke nadruk op gemeenschap

7 december 2020

Cityförster en Atelier Gram ontwerpen woontoren met collectieve voorzieningen voor Tirana

7 mei

Groot stedelijk transformatieproject van Cityförster en KCAP kan starten

20 februari

KCAP en Cityförster vernieuwen cultureel gebouw en district in Bratislava

17 augustus 2020

KCAP en Cityförster winnen prijsvraag cultuurdistrict Bratislava

30 september 2019

Architectuurprijs voor 'Nederlands' project in Albanië

17 april 2018

Team van Cityförster en Felixx geselecteerd voor ontwikkeling district Freiburg

9 februari 2018

NL Architects wint met terrassengebouw competitie in Frankfurt

20 maart 2019

Mecanoo wint prijsvraag voor woontoren in Frankfurt am Main

8 maart 2019

UNStudio presenteert ontwerp torens Frankfurt

3 maart 2017

KCAP wint competitie in Frankfurt Riedberg

5 januari 2015

UNStudio maakt tech-ondersteund masterplan voor tienminutenwijk in Seoul

1 november 2021

UNStudio wint prijsvraag voor kantoortoren in Frankfurt

5 september 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Glasgebouw op Strijp-S in Eindhoven krijgt nieuw leven als woongebouw

5 september, 2:25

In het complex in het hart van het voormalige Philipsterrein komen 177 woningen en verschillende functies in de plint. In het ontwerpt streeft architecten-en-en een goede balans tussen oud en nieuw na.

VORM koopt voormalige boekweitfabriek in Rotterdamse Piekstraat

5 september, 11:59

De ontwikkelaar wil er een woongebouw met ongeveer tweehonderd appartementen realiseren, waarvan het merendeel in het betaalbare segment. Ook komt er ruimte voor bedrijven en parkeren.

Nieuwe partners Powerhouse Company gaan vestiging in Nairobi leiden

5 september, 10:53

Powerhouse Company heeft een vestiging geopend in de Keniaanse hoofdstad Nairobi. Robyne Somé en Maarten Diederix, die beide tot partner zijn benoemd, gaat het filiaal leiden.

Limburgse bessenplantage uitgebreid met (on)opvallende groepsaccommodatie

4 september, 2:47

Op de bessenplantage Blankwater in Swalmen is naar ontwerp van Jasper Smits Architecten in samenwerking met Raumkultur een groepsaccommodatie opgeleverd.

Huren van woning opnieuw flink duurder in juli

5 september, 1:33

De prijsstijging was minder sterk dan in juli vorig jaar, toen de huren het meest stegen in ruim dertig jaar.

Huizenprijzen in het tweede kwartaal gestegen in alle gemeenten

5 september, 9:56

In heel Nederland stegen de prijzen van bestaande woningen in het afgelopen kwartaal gemiddeld met 9,7 procent.

Kenniscentrum: veel studenten zoeken niet meer naar kamer

4 september, 12:08

Steeds minder studenten gaan op kamers, constateert Kences.

Ronald Schleurholts gestart als hoogleraar Heritage & Design aan TU Delft

4 september, 11:22

Met het oog op de klimaatdoelen bepleit de partner bij cepezed een herwaardering van alle bestaande gebouwen, ook de niet-monumenten.

Energiekosten huishoudens Randstad lager dan in rest van het land

3 september, 12:27

In Groningen betaalt een gezin gemiddeld 105 euro meer per maand aan energie dan een vergelijkbaar huishouden in Utrecht.

ING en Rabobank stoppen 200 miljoen euro in Nationaal Warmtefonds

2 september, 11:58

Het fonds verwacht dat de bijdrage 12.500 huishoudens helpt bij het energiezuiniger maken van hun woning. Met een lening kunnen ze bijvoorbeeld een warmtepomp aanschaffen of hun vloeren isoleren.

Ga naar het nieuws-archief