WNF: het gaat slechter dan ooit met natuur in Nederland

6 februari 2020, 9:30

De Nederlandse natuur op land staat er "slechter voor dan ooit", constateert het Wereld Natuur Fonds (WNF) in een alarmerend onderzoeksrapport. Vooral op boerenland en in heidegebieden gaat het slecht: populaties van diersoorten die daar leven, zijn gemiddeld met 50 procent afgenomen sinds 1990, becijfert de natuurorganisatie in het donderdag verschenen Living Planet Report. De onderzoekers wijzen intensivering van de landbouw en de hoge stikstofuitstoot aan als grote boosdoeners. Ze pleiten voor een "fundamentele omslag in de landbouw".

Samenwerking met boeren is volgens het WNF cruciaal. "We moeten kijken hoe we gezamenlijk tot een oplossing kunnen komen", zegt directeur Kirsten Schuijt. Ze hekelt het gepolariseerde debat, waarin de belangen van boeren en de natuur vaak tegenover elkaar worden gezet. "We moeten met alle partijen samen aan tafel zitten", zegt ze. Het WNF hoopt dat de politiek snel met beleid voor de lange termijn zal komen.

Agrarisch gebied
Het meest is de biodiversiteit afgenomen in agrarisch gebied en op de hei. "Agrarische graslanden en akkers zijn nog steeds groen, maar weinig mensen weten hoe rijk het boerenland rond 1900 was aan vlinders, andere insecten en akkerkruiden", schrijven de onderzoekers.

"Heide kan, met gericht beheer, paars blijven, maar bijna niemand beseft dat tussen die paarse heide vroeger veel meer kruiden, insecten en vogels leefden." Met soorten die geen specifiek leefgebied nodig hebben, gaat het beter: die populaties stabiliseren.

Te veel stikstof heeft een domino-effect. Zo gaan in heidegebieden grassoorten woekeren. Ze verdringen planten die het goed doen op voedselarme grond en dat raakt weer vlinders en andere insecten die daar hun voedsel uit halen - en dus ook vogels die insecten eten.

Het verband tussen stikstof en soortenrijkdom is volgens de onderzoekers duidelijk. In heidegebied op hoge zandgronden waar zeer hoge stikstofneerslag werd gemeten, kelderden populaties met gemiddeld 70 procent in dertig jaar tijd. Maar het rapport laat ook zien dat de natuur zich kan herstellen: in bosgebieden waar de stikstofneerslag afnam, leefden soorten als de boomklever en de bosuil op.

Monotoner wordende platteland
Stikstof is niet het enige probleem. De onderzoekers wijzen ook op de nadelige effecten van bestrijdingsmiddelen, verdroging en het monotoner wordende platteland.

Het WNF heeft anderhalf jaar aan het rapport gewerkt, samen met onderzoeksorganisaties als het Naturalis Biodiversity Center, Sovon Vogelonderzoek, RAVON, de Vlinderstichting, de Zoogdiervereniging en EIS Kenniscentrum Insecten.

Trefwoorden

stikstof wereld natuur fonds natuur landschap

1	Dynamisch wolkenplafond leidt reizigers naar hun Eurostar-trein donderdag, 13 februari
2	Nobel I eerste opgeleverde gebouw binnen herontwikkeling terrein UZ Gent donderdag, 13 februari
3	Maarten van Kesteren architecten transformeert een jaren 60-villa tot passiefwoning woensdag, 12 februari
4	Woonin selecteert Heijmans voor bouw 190 betaalbare huurwoningen in Utrecht dinsdag, 11 februari
5	OZ ontwerpt eigen 'lowtech'-kantoor in Buiksloterham woensdag, 12 februari

Gerelateerde nieuwsberichten

Stikstofdruk voor bedrijven blijft komende tien jaar hoog

4 mei 2020

Noord-Holland beschrijft mogelijkheden stikstofvrije woningbouw

12 november 2020

Minister pleit voor schonere bouw na PFAS-crisis

27 januari 2020

Planbureau: kijk niet alleen naar minder stikstof

13 december 2019

Bouwpartijen tekenen verklaring om stikstofuitstoot te reduceren

12 december 2019

'Miljard euro per jaar extra in natuurherstel'

4 december 2019

Belang kleine bossen moet niet worden onderschat

2 december 2019

Stikstof: het echte werk komt nog

14 november 2019

Aanplant tien miljoen bomen van start

9 december 2019

Tentoonstelling ‘Enter the Modern Landscape’ in BOZAR

2 december 2019

Eo Wijers-prijsvraag: Naar een aantrekkelijk en vitaal platteland

6 november 2019

Minister maakt omslag naar kringlooplandbouw

17 juni 2019

'Ministerie hield rapport over falen ruimtelijke ordening tegen'

10 februari 2020

'Meer actie nodig om stikstofkwestie bouw op te lossen'

14 februari 2020

'Natuurbank' om schade stikstof te compenseren

19 februari 2020

Grote grondhandelaar staakt activiteiten na miljoenenbeslag

24 februari 2020

Kamer wil minister van VROM weer terug

4 maart 2020

'Nieuw Rijksbureau moet adviseren over gebouwde omgeving'

5 maart 2020

'Stikstofmodellen voldoen nu maar verbetering is nodig'

6 maart 2020

Nieuw registratiesysteem voor stikstof van start gegaan

24 maart 2020

Kabinet trekt 5 miljard extra uit voor stikstofmaatregelen

21 april 2020

'Megaproject' brengt Nederlandse flora en fauna volledig in kaart

30 april 2020

'Ook nieuwe stikstofaanpak maakt veel natuur nauwelijks beter'

20 mei 2020

'Dertig jaar natuurbeleid heeft natuur niets opgeleverd'

29 mei 2020

Rapport: stikstofplan kan rigoureuze maatregelen voorkomen

8 juni 2020

Bouwsector 'heel tevreden' over stikstofadvies Remkes

9 juni 2020

Kabinet: bouwen onder stikstofgrens mag zonder vergunning

18 juni 2020

PBL: ontwikkeling Natuurnetwerk gaat te langzaam

24 juni 2020

Vleermuizentorens ter vervanging van verdwijnende schuilplekken

25 juni 2020

'Schrappen beschermde natuur is kansloze missie'

24 augustus 2020

Natuurmonumenten: natuur staat er bedroevend slecht voor

28 augustus 2020

Miljard extra om stikstofuitstoot bouw te beperken

13 oktober 2020

'Helft provincies snijdt in stiltegebieden'

18 november 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nieuwe Instituut organiseert tentoonstelling over Ma Yansong en MAD Architects

13 februari, 4:47

Op 17 mei opent in het Nieuwe Instituut een tentoonstelling over het werk van de Chinese architect Ma Yansong en zijn bureau MAD Architects. In de expositie wordt het twintig jaar omspannende oeuvre van de wereldwijd geroemde architect belicht.

Dynamisch wolkenplafond leidt reizigers naar hun Eurostar-trein

13 februari, 3:45

Afgelopen maandag is het eerste deel van de wachtruimte van de nieuwe Eurostar-terminal in station Amsterdam Centraal geopend. De door Superimpose Architecture en ZJA ontworpen terminal bevindt zich in de voormalige Amstelpassage.

Kinderdagverblijf met duurzaam karakter en natuurlijke uitstraling

13 februari, 1:11

In opdracht van Kosmo, een aanbieder van kinderopvang in Overijssel en Gelderland, ontwierp Nijhoff Architecten een nieuw kinderdagverblijf in Wierden. Het gebouw, gerealiseerd door Tala, bestaat grotendeels uit hout en andere biobased materialen.