Van klaslokalen met lichtlijnen naar woonruimte met zichtlijnen
24 oktober 2018, 11:06
Het ontwerpersduo Carvalho & Bernau kocht twee klaslokalen in een kluscomplex te Den Haag. Ana Rocha architecture transformeerde de ruimte tot een zeer duurzame woning, waarbij de lijn van het binnenvallende daglicht de morfologie van het interieur heeft bepaald.
De gemeente Den Haag biedt een voormalig schoolgebouw en buurtcentrum in de Witte de Withstraat aan als kluscomplex, met in totaal elf appartementen. Het complex is een vervlochten combinatie van gebouwen uit het begin van de 20e eeuw en uit de jaren tachtig van die eeuw. De renovatie van het exterieur en de gemeenschappelijke ruimtes heeft de gemeente verzorgd.
In dit complex kochten Susana Carvalgo en Kai Bernau twee voormalige klaslokalen, samen een kluswoning van circa 150 m2. In de hoge en lichte ruimtes, bereikbaar via een gemeenschappelijke gang, wilde het duo minimaal drie slaapkamers met daglicht en bovendien véél speelruimte voor Alba, die net één jaar was geworden.
Sfeer door licht
Bij eerste binnenkomst ervoer Ana Rocha direct de kracht van het daglicht, gereflecteerd op de hoge schoolmuren. “De inval van het ochtendlicht gaf de ruimte aan de straatkant een zacht karakter”, vertelt Rocha. “Het avondlicht zorgde voor een warme sfeer aan de tuinkant. De twee schoollokalen bleken verbonden te zijn door een diagonale lijn van daglicht.”
De lichtlijn werd in het ontwerp een zichtlijn die de vorm van het interieur heeft bepaald, legt de architect uit. Ze heeft de verschillende functies om deze zichtlijn geplaatst, “als huizen om een plein.”
Het plein, de familieruimte, wordt gedefinieerd door geknikte houten wanden die drie functies bevatten.
De wand verbindt tegelijkertijd de verschillende functies en ruimtes: de eetruimte bij het ochtendlicht, de zitruimte aan de tuin bij het avondlicht en de keuken daar tussenin.
Vorm en materiaal
Het casco, met een nog uit de oude gang resterende boog en enkele wandsparingen waar voorheen deuren zaten, is geheel wit. De nieuw toegevoegde volumes die de witte muren kruisen, zijn bekleed met berken triplex. De interacties tussen vorm en materiaal zijn zo extremer gemaakt, legt Rocha uit.
Het gebruik van berken triplex bood bovendien mogelijkheden voor interessante sculpturale vormen. Dat komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in de portiek van de ouderslaapkamer en de nis bij de ingang, die als buffer tussen de entree en de eetruimte fungeert.
Interne ramen
Iedere slaapkamer heeft een eigen deur en bovendien een intern raam. In de kamer van Alba is, met het oog op maximale speelsheid en ruimtelijkheid, een opgetild bed gerealiseerd. Vanaf dat bed leidt een trap naar een ‘verborgen’ speelruimte.
Deze mezzanine is gesitueerd boven de twee badkamers van de woning en geeft goed zicht op de keuken en de eetruimte. In verband met de hoog geplaatste gevelramen is ook de ouderslaapkamer opgetild. Vanuit deze kamer is, via het interne raam, Alba’s mezzanine goed zichtbaar.
De ouderslaapkamer is bereikbaar via een eigen portiek met trap. De derde slaapkamer dient als gastenkamer en heeft een extra groot intern raam. Hierdoor kan het middag- en avondlicht tot in de keuken doordringen. Dit interne raam zorgt, legt Rocha uit, zorgt tevens voor de leesbaarheid van de oude tuingevel, met een centrale deur en twee zijramen.
Duurzaamheid
Vloer, plafond, buitengevel en interne gangmuur zijn met betrekking tot klimaat, geluid en brandwerendheid bijzonder goed geïsoleerd. Het architectenbureau heeft feitelijk een doos-in-een-doos gecreëerd; de bestaande betonnen balken van plafond en de baksteenwanden zijn voorzien van een compacte isolatielaag.
Zo heeft Ana Rocha architecture van het oude casco niet alleen een helder en ruimtelijk appartement, maar ook een zeer duurzame woning gemaakt.