Het Energiehuis in Dordt in gebruik genomen

23 september 2013, 12:25

De voormalige elektriciteitsfabriek in Dordrecht is in gebruik genomen voor haar nieuwe functie als cultureel gebouw. Het naar ontwerp van TenBrasWestinga getransformeerde gebouw biedt op 14.400 vierkante meter totale vloeroppervlak onderdak aan het ToBe cultuurcentrum, poppodium Bibelot, schouwburg Kunstmin en Muziektheater Hollands Diep.
Het architectenbureau won in 2006 een ontwerpwedstrijd voor de transformatie van het fabriekscomplex tot een groot cultureel centrum. TenBrasWestinga heeft het complex omgevormd met zoveel mogelijk behoud van de industriële sfeer. De in de loop der jaren dichtgebouwde hallen werden leeggehaald, wat van de oorspronkelijk constructie in goede staat verkeerde, werd hergebruikt en nieuwe toevoegingen zijn in passende vormgeving uitgevoerd.

Snede
De voormalige GEB-Energiefabriek bestaat uit meerdere gebouwdelen, waarbij de twee oudste hallen stammen uit 1905 (Ketelhal1 en Machinehal1, in een rationalistische stijl). In 1918 zijn Ketelhal2 en Machinehal2 toegevoegd en in 1928 is het complex uitgebreid Ketelhal3 en Machinehal3, in de stijl van de Nieuwe Zakelijkheid.

De belangrijkste architectonische ingreep die TenBrasWestinga (voorheen
JonkmanKlinkhamer) heeft uitgevoerd, is de ‘snede’. Dit is een verkeersstraat over de volle lengte van de aaneengeschakelde hallen. Een glazen dak zorgt voor ruim binnenvallend daglicht in deze centraal gelegen ontsluitingsroute.

Hergebruik
Alle grote ruimtes zijn direct onder het dak geplaatst, zodat de spanten volledig in het zicht zijn gebleven. De kleinere ruimtes heeft TenBrasWestinga verdeeld over de lagere verdiepingen. Door de gangen zoveel mogelijk langs de bestaande buitengevels te situeren, konden die worden behouden.

Ook in het interieur heeft het architectenbureau constructies kunnen hergebruiken. Zo worden de twee (gestapelde) popzalen van Bibelot in Ketelhal3 gedragen door een oude stalen constructie van loopbruggen. Deze, deels afgezaagde, constructie werd ooit gebruikt voor het onderhoud aan de stoomketels. Ze is ook te zien in het popcafé op de begane grond.

In Machinehal3 is de Kunstmin ondergebracht. De oorspronkelijk ruimte is zoveel mogelijk intact gelaten. Wel is een glazen pui over de volle hoogte toegepast, met zware stalen kozijnen die aansluiten bij de industriële sfeer. De pui scheidt de theaterzaal van de foyer. Hier is een oude rolbrug behouden, die samen met een nieuwe rolbrug dienst doet voor de verplaatsing van tribune en decorstukken.

Industriële sfeer
Het middelste deel van het complex biedt ruimte aan de lesruimten van ToBe, met bovenin Ketelhal2 een theaterzaal en in Machinehal2 twee dansstudio’s. De theatertechniek is opgehangen aan nieuwe, zwaar uitgevoerde stalen spanten. Alle ramen in de theaterzaal zijn aan de binnenzijde voorzien van voorzetramen, waarbij de verduistering is weggewerkt in de stijlen en regels. Dit is ook toegepast in de concertzaal in Ketelhal1.

In Machinehal1 is een grand café ondergebracht. Het interieurontwerp hiervan is Angelika Kok (ontwerpbureau Barzileye). Hier wordt de industriële sfeer doorgezet met onder meer staalconstructies voor de drankenkast en een tussenvloer, en de in het zicht gelaten bouwsporen op de binnenmuren.

Trefwoorden

dordrecht tenbraswestinga het energiehuis cultuurcentrum centrum voor podiumkunsten cultuurcomplex transformatie herbestemming industrieel erfgoed

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
4	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
5	Robuust en energiezuinig depotgebouw voor Utrechtse collecties dinsdag, 13 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Fris Muziekcafé Elling in omroepgebouw

14 mei 2014

Open Oproep Prins Clausbrug levert 127 visies op

26 januari 2015

2013: volhardend investeren in culturele projecten

24 december 2013

Rotterdam Central District wint twee prijzen

5 juni 2014

TenBrasWestinga ontwerpt theater in Bree

26 november 2015

Vernieuwd theatergebouw voor Tiel

2 maart 2015

TenBrasWestinga ontwerpt Nieuwe Nobelaer

3 november 2016

Dordtse machinefabriek wordt kunstenhuis

12 november 2012

DO cultuurcomplex Den Helder gepresenteerd

30 mei 2013

De Nieuwe Kolk in Assen geopend

2 oktober 2012

Eerste woningen Stadswerven in aanbouw

3 december 2014

Rozet verkozen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar 2014

20 mei 2014

Walas herontwikkelt industriegebied Phoenix West in Dortmund

27 augustus 2018

Derde leven voor oud warenhuismagazijn als theater

16 januari 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

Gisteren, 14:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.