Het Energiehuis in Dordt in gebruik genomen

23 september 2013, 12:25

De voormalige elektriciteitsfabriek in Dordrecht is in gebruik genomen voor haar nieuwe functie als cultureel gebouw. Het naar ontwerp van TenBrasWestinga getransformeerde gebouw biedt op 14.400 vierkante meter totale vloeroppervlak onderdak aan het ToBe cultuurcentrum, poppodium Bibelot, schouwburg Kunstmin en Muziektheater Hollands Diep.
Het architectenbureau won in 2006 een ontwerpwedstrijd voor de transformatie van het fabriekscomplex tot een groot cultureel centrum. TenBrasWestinga heeft het complex omgevormd met zoveel mogelijk behoud van de industriële sfeer. De in de loop der jaren dichtgebouwde hallen werden leeggehaald, wat van de oorspronkelijk constructie in goede staat verkeerde, werd hergebruikt en nieuwe toevoegingen zijn in passende vormgeving uitgevoerd.

Snede
De voormalige GEB-Energiefabriek bestaat uit meerdere gebouwdelen, waarbij de twee oudste hallen stammen uit 1905 (Ketelhal1 en Machinehal1, in een rationalistische stijl). In 1918 zijn Ketelhal2 en Machinehal2 toegevoegd en in 1928 is het complex uitgebreid Ketelhal3 en Machinehal3, in de stijl van de Nieuwe Zakelijkheid.

De belangrijkste architectonische ingreep die TenBrasWestinga (voorheen
JonkmanKlinkhamer) heeft uitgevoerd, is de ‘snede’. Dit is een verkeersstraat over de volle lengte van de aaneengeschakelde hallen. Een glazen dak zorgt voor ruim binnenvallend daglicht in deze centraal gelegen ontsluitingsroute.

Hergebruik
Alle grote ruimtes zijn direct onder het dak geplaatst, zodat de spanten volledig in het zicht zijn gebleven. De kleinere ruimtes heeft TenBrasWestinga verdeeld over de lagere verdiepingen. Door de gangen zoveel mogelijk langs de bestaande buitengevels te situeren, konden die worden behouden.

Ook in het interieur heeft het architectenbureau constructies kunnen hergebruiken. Zo worden de twee (gestapelde) popzalen van Bibelot in Ketelhal3 gedragen door een oude stalen constructie van loopbruggen. Deze, deels afgezaagde, constructie werd ooit gebruikt voor het onderhoud aan de stoomketels. Ze is ook te zien in het popcafé op de begane grond.

In Machinehal3 is de Kunstmin ondergebracht. De oorspronkelijk ruimte is zoveel mogelijk intact gelaten. Wel is een glazen pui over de volle hoogte toegepast, met zware stalen kozijnen die aansluiten bij de industriële sfeer. De pui scheidt de theaterzaal van de foyer. Hier is een oude rolbrug behouden, die samen met een nieuwe rolbrug dienst doet voor de verplaatsing van tribune en decorstukken.

Industriële sfeer
Het middelste deel van het complex biedt ruimte aan de lesruimten van ToBe, met bovenin Ketelhal2 een theaterzaal en in Machinehal2 twee dansstudio’s. De theatertechniek is opgehangen aan nieuwe, zwaar uitgevoerde stalen spanten. Alle ramen in de theaterzaal zijn aan de binnenzijde voorzien van voorzetramen, waarbij de verduistering is weggewerkt in de stijlen en regels. Dit is ook toegepast in de concertzaal in Ketelhal1.

In Machinehal1 is een grand café ondergebracht. Het interieurontwerp hiervan is Angelika Kok (ontwerpbureau Barzileye). Hier wordt de industriële sfeer doorgezet met onder meer staalconstructies voor de drankenkast en een tussenvloer, en de in het zicht gelaten bouwsporen op de binnenmuren.

Trefwoorden

dordrecht tenbraswestinga het energiehuis cultuurcentrum centrum voor podiumkunsten cultuurcomplex transformatie herbestemming industrieel erfgoed

1	Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025 maandag, 1 september
2	Woontoren De Vrijheid door Atelier Kempe Thill in Bajeskwartier opgeleverd maandag, 1 september
3	CO2-gestuurd ontwerpen is oog hebben voor kosten. Betaalbaar is duurzamer! donderdag, 28 augustus
4	Houten groepsaccommodatie voor scouting in de bossen van Baarn vrijdag, 29 augustus
5	Amsterdam schrijft tender uit voor eerste kavels Pampusbuurt op Strandeiland vrijdag, 29 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Fris Muziekcafé Elling in omroepgebouw

14 mei 2014

Open Oproep Prins Clausbrug levert 127 visies op

26 januari 2015

2013: volhardend investeren in culturele projecten

24 december 2013

Rotterdam Central District wint twee prijzen

5 juni 2014

TenBrasWestinga ontwerpt theater in Bree

26 november 2015

Vernieuwd theatergebouw voor Tiel

2 maart 2015

TenBrasWestinga ontwerpt Nieuwe Nobelaer

3 november 2016

Dordtse machinefabriek wordt kunstenhuis

12 november 2012

DO cultuurcomplex Den Helder gepresenteerd

30 mei 2013

De Nieuwe Kolk in Assen geopend

2 oktober 2012

Eerste woningen Stadswerven in aanbouw

3 december 2014

Rozet verkozen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar 2014

20 mei 2014

Walas herontwikkelt industriegebied Phoenix West in Dortmund

27 augustus 2018

Derde leven voor oud warenhuismagazijn als theater

16 januari 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Tweede prijs voor ontwerp Caruso St John, Ard de Vries & Donna van Milligen Bielke en SteenhuisMeurs bij tender Tilburgse spoorzone

3 uur geleden

Caruso St John, Ard de Vries & Donna van Milligen Bielke (ADVMB), SteenhuisMeurs eindigden onlangs op de tweede plaats bij een tender voor de Tilburgse Spoorzone.

Nominaties Woongebouw van het Jaar 2025 bekend

4 uur geleden

Als onderdeel van de Architectenweb Awards 2025 wordt begin november de prijs voor Woongebouw van het Jaar 2025 uitgereikt. Uit de veertig inzendingen voor deze prijs heeft de jury vijf projecten genomineerd.

'Vakantiewoonbuurt' Happy Days wint Gemma Smid Architectuurprijs Zoetermeer 2025

Gisteren, 14:39

De vakjury kende het ruim 200 woningen omvattende project de hoogste eer toe, terwijl het publiek Happy Days samen met het tuinpaviljoen Zoete Aarde als gedeelde winnaar aanwees. De vakjury gaf het laatstgenoemde project een eervolle vermelding.

Open Kaart ontwerpt erf voor gebiedscoöperatie

Gisteren, 13:00

In de polder Nijbroek, vlak bij Deventer, zijn vier schuurwoningen rond een gedeeld erf gebouwd.

Energiekosten huishoudens Randstad lager dan in rest van het land

53 minuten geleden

In Groningen betaalt een gezin gemiddeld 105 euro meer per maand aan energie dan een vergelijkbaar huishouden in Utrecht.

ING en Rabobank stoppen 200 miljoen euro in Nationaal Warmtefonds

Gisteren, 11:58

Het fonds verwacht dat de bijdrage 12.500 huishoudens helpt bij het energiezuiniger maken van hun woning. Met een lening kunnen ze bijvoorbeeld een warmtepomp aanschaffen of hun vloeren isoleren.