2012: overzicht belangrijkste prijzen

24 december 2012, 14:52

Het overzicht van de in het afgelopen jaar uitgereikte prijzen vormt automatisch een gedegen overzicht van de belangrijkste in het afgelopen jaar opgeleverde gebouwen en van de op dit moment meest invloedrijke ontwerpers. Verrassingen waren er zeker ook.

De grootste verassing van het jaar was waarschijnlijk dat de Pritzker Prize naar de nog relatief onbekende Chinese architect Wang Shu ging. “Het feit dat een Chinese architect is geselecteerd door de jury, is een belangrijke stap in de erkenning van de rol die China gaat spelen in de ontwikkeling van architectonische ideeën”, aldus Thomas J. Pritzker, voorzitter van de Hyatt Foundation.

Dichterbij huis koos de jury van de Rotterdam Maaskantprijs dit jaar ook een verassende winnaar. Geen architect, zelfs geen kunsthistoricus, maar de als architect opgeleide stadsocioloog Arnold Reijndorp mocht dit jaar de prijs van 25.000 euro in ontvangst nemen. De jury roemde Reijndorp als bruggenbouwer tussen gebruikers, ontwerpers en bestuurders. “Het gaat om én de relevantie van zijn alledaagse observaties én de gave om die relevantie doeltreffend over te brengen.”

Minstens zo verassend was ook de Architect van het Jaar 2012. Terwijl het innovatieve ZUS en vakkundige architectenbureau cepezed respectievelijk winnaar werden in de categorieën Small en Large, vond de jury dat de combinatie van innovatie en vakkundigheid het beste naar voren kwam bij Concrete. Het Amsterdamse bureau, dat naam heeft gemaakt met restaurantinterieurs en het CitizenM hotelconcept, werd zodoende tot Architect van het Jaar gekroond.

Belangrijkste projecten
Wat waren de belangrijkste projecten van het jaar? Van klein naar groot: De Zwarte Parel, Villa 4.0, The Exchange, Projecto Roble, het Nederlands Instituut voor Ecologie, het Drents Museum, het Stedelijk Museum en het EYE. Bijna allemaal vielen ze dit jaar in de prijzen.

De Zwarte Parel, ontworpen door Zecc Architecten en Studio Rolf.fr, won in 2011 al de Publieksprijs van de Dutch Design Awards en de LAI Prijs, en won dit najaar ook nog de AM NAi Prijs. De jury: “Het project is inventief, experimenteel en gedurfd; het laat nieuwe mogelijkheden zien. De Zwarte Parel is oprecht een inspirerend project voor alle jonge architecten.”
In de laatste ronde van de Jong Architectenprijs was de invloed van het ontwerp zichtbaar.

De door architect Dick van Gameren (toen nog onder eigen naam, inmiddels overgestapt naar Mecanoo) ontworpen Villa 4.0 werd BNA Gebouw van het Jaar. De jury: “Villa 4.0 is een toonbeeld van de meerwaarde van de architect, van de kracht en de waarde van architectuur en een voorbeeld van duurzaamheid vanuit de opgave.”

Bij ARC12 ging de prijs in de categorie architectuur naar het duurzame Projecto Roble naar ontwerp van Equipe. In de categorie interieur viel het universiteitsrestaurant Lodewijk van Puur Interieurarchitectuur in de prijzen.

Op het gebied van duurzaamheid zette het door Claus en Kaan Architecten ontworpen Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) een nieuwe standaard neer. Een innovatief gebouw ontstaat altijd uit een samenspel tussen opdrachtgever en architect. Om het belang van het eerste te benadrukken is enkele jaren geleden de Gouden Piramide ingesteld. Dit jaar ging deze prijs naar het NIOO-KNAW. De verwonderde jury: “Om verzekerd te zijn van een frisse blik werd een architectenbureau gekozen dat zich op dit gebied nog niet eerder had onderscheiden.”

Bij de Dutch Design Awards vielen verschillende projecten in de prijzen. De prijs voor Beste Interieur ging naar het Drents Museum, ontworpen door Designed by Erick van Egeraat. De prijs voor Beste Exterieur ging naar de waterwoningen op IJburg, ontworpen door Architectenbureau Marlies Rohmer. De Beste Opdrachtgever Award is uitgereikt aan Suzanne Oxenaar en Otto Nan voor The Exchange Hotel, een project waar mode en architectuur samen komen.

De meest besproken projecten van het jaar zijn, naast het nog in aanbouw zijnde De Rotterdam, het EYE en het Stedelijk Museum. Met hun uitgesproken architectuur hebben beide projecten het stadsgezicht van Amsterdam ingrijpend veranderd. Dat de meningen over beide projecten in de vakgemeenschap verdeeld zijn, is daarmee eigenlijk niet meer dan logisch. Vooralsnog zijn beide projecten nog niet in de prijzen gevallen, maar dat verandert in de toekomst wellicht nog.

Rem Koolhaas
Met een eredoctoraat en een belangrijke prijs was 2012 toch ook een beetje het jaar van architect Rem Koolhaas. Dit najaar eerde de Vrije Universiteit Koolhaas met een eredoctoraat. Eerder in het jaar ontving Koolhaas ook als de Charles Jencks Award. “Zowel via onderzoek en experiment als in zijn gebouwde werken en literatuur, verdiept en verbreedt Koolhaas doelbewust de intrinsieke connectie tussen architectuur en hedendaagse cultuur”, schrijft het RIBA, die de award uitreikte.

Zijn jaarlijkse Gold Medal reikte het RIBA dit jaar uit aan de Zwitserse architect Peter Zumthor. Vorig jaar ging deze prestigieuze prijs naar de Nederlandse architect Herman Hertzberger.

De Gouden Leeuw, die in aanloop naar de Architectuur Biënnale in Venetië werd uitgereikt, ging dit keer naar architect Alvaro Siza. Met de prijs wordt het hele oeuvre van de Portugese architect geeerd. “Sinds de eerste waarderingen voor het door hem ontworpen Boa Nova-restaurant in Leca de Palmeira en de sociale woningen in de buitenwijken van de stad Évora heeft Siza een belangrijke positie ingenomen in het architectonisch universum”, legt biënnaledirecteur Paulo Baratta uit.

Jonge honden
Aan de andere kant van het spectrum werden in Nederland ook verschillende jonge talenten onderscheiden. De Archiprix beloonde vier ‘excellente’ afstudeerders:
Froukje van de Klundert (Academie van Bouwkunst Rotterdam), Herman Zonderland (Academie van Bouwkunst Amsterdam), Ard Hoksbergen (Academie van Bouwkunst Amsterdam), Jorrit Noorthuizen en Inge Kersten (Wageningen Universiteit). Opvallende afwezigen in dit lijstje zijn de TU Delft en TU/e, toch de grootste ontwerpopleidingen van ons land.

De BNI beloonde ook een afstudeerder. Wendy Snoek (Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag) ontving de BNI Prijs 2012.

En dan de Jonge Architectenprijs. Als winnaar van twee van de drie rondes stak Bokkers van der Veen met kop en schouders boven de concurrentie uit en eiste het jonge architectenbureau de hoofdprijs op. Het bureau timmert stevig aan de weg. Vorig jaar won Bokkers van der Veen al de Ymere NAi Prijs 2011. Daar gaan we vaker van horen.

Trefwoorden

gouden piramide am nai prijs jonge architectenprijs archiprix architect van het jaar rotterdam maaskant prijs pritzker prize bna gebouw van het jaar 2012 charles jencks award dutch design awards arc12 gouden leeuw

1	Wubben.Chan ontwerpt woongebouw nabij Marconiplein woensdag, 29 november
2	Nijmegen hoeft plannen voor westelijke entree station niet aan te passen donderdag, 30 november
3	MVRDV en Orange Architects ontwerpen vooruitlopend op de wederopbouw van Oekraïne woensdag, 29 november
4	Jonas donderdag, 30 november
5	AM gaat Ritmeesterlocatie in Veenendaal herontwikkelen maandag, 4 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Inzendtermijn BNA Gebouw van het Jaar gestart

14 januari 2013

'Schuttingtaal' wint eerste ronde JA Prijs 2013

25 oktober 2013

Architect van het Jaar 2013 van start gegaan

4 november 2013

Winnaars Nederlandse Bouwprijs 2013 bekend

7 februari 2013

#JAPrijs 2014 van start met realiseerbare opgave

12 augustus 2014

Video: NIOO-KNAW

26 april 2013

Gouden Piramide 2012 voor NIOO-KNAW

26 november 2012

BNI-prijs 2012 gaat naar Wendy Snoek

1 oktober 2012

Concrete gekozen tot Architect van het Jaar 2012

14 december 2012

Villa 4.0 gekozen tot BNA Gebouw van het Jaar

16 mei 2012

Marlies Rohmer en Van Egeraat bij DDA-winnaars

22 oktober 2012

Winnaars Archiprix 2012 bekend

25 juni 2012

Chinese architect wint Pritzker Prize 2012

27 februari 2012

RIBA Royal Gold Medal 2013 voor Peter Zumthor

27 september 2012

Rem Koolhaas ontvangt Charles Jencks Award

28 augustus 2012

Rotterdam-Maaskantprijs voor Arnold Reijndorp

21 maart 2012

Jonge Architectenprijs 2012 voor Bokkers van der Veen

14 december 2012

EYE: overgang van omgeving naar film

4 april 2012

Zwarte Parel wint AM NAi prijs 2012

13 december 2012

Álvaro Siza ontvangt Gouden Leeuw

28 juni 2012

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Veel zeggenschap voor bewoners ARC Rokkeveen bij ontwerp eigen woning

Gisteren, 13:59

In de wijk Rokkeveen in Zoetermeer is een appartementengebouw opgeleverd dat is gerealiseerd volgens het model van medeopdrachtgeverschap. Op basis van een inspiratieplattegrond konden de bewoners bepalen hoe hun woning eruit zou zien.

Stadskantoor Heerlen ontworpen als inversie van het raadhuis

Gisteren, 10:43

Dit jaar zijn het gerenoveerde raadhuis en nieuwe stadskantoor van Heerlen geopend. Mecanoo is verantwoordelijk voor het ontwerp.

Tien Nederlandse bureaus vallen in de prijzen bij Archello Awards

4 december, 5:01

Maar liefst tien Nederlandse architectenbureaus zijn in de prijzen gevallen bij de eerste editie van de Archello Awards.

AM gaat Ritmeesterlocatie in Veenendaal herontwikkelen

4 december, 4:19

Er komen 190 woningen en verschillende werk- en maatschappelijke voorzieningen. Een deel van de oorspronkelijke bebouwing op het fabrieksterrein blijft staan, daaromheen worden nieuwe woningen gebouwd.

Waterbeheerders gaan drinkwater maken van gezuiverd rioolwater

Gisteren, 14:34

Waterschappen, drinkwaterbedrijven en twee kennisinstellingen gaan de komende jaren onderzoeken hoe gezuiverd rioolwater ingezet kan worden als drinkwater.

Gemeenten lopen achter bij huisvesten statushouders

Gisteren, 11:49

Veel gemeenten helpen nog niet genoeg statushouders aan een woning.

750 jaar Amsterdam wordt in 2025 gevierd op autoloze A10

Gisteren, 09:32

Het idee voor de viering op de A10 is bedacht door een groep van ruim honderd Amsterdammers.

Programma over rolmodellen in de architectuur in Pakhuis de Zwijger

4 december, 12:23

Staat het model van de aloude ‘starchitect’ nog overeind, zijn de hedendaagse voorbeeldarchitecten diverser qua afkomst, gender en andere aspecten, of halen we de inspiratie meer uit het collectief en samenwerking?