2012: overzicht belangrijkste prijzen

24 december 2012, 14:52

Het overzicht van de in het afgelopen jaar uitgereikte prijzen vormt automatisch een gedegen overzicht van de belangrijkste in het afgelopen jaar opgeleverde gebouwen en van de op dit moment meest invloedrijke ontwerpers. Verrassingen waren er zeker ook.

De grootste verassing van het jaar was waarschijnlijk dat de Pritzker Prize naar de nog relatief onbekende Chinese architect Wang Shu ging. “Het feit dat een Chinese architect is geselecteerd door de jury, is een belangrijke stap in de erkenning van de rol die China gaat spelen in de ontwikkeling van architectonische ideeën”, aldus Thomas J. Pritzker, voorzitter van de Hyatt Foundation.

Dichterbij huis koos de jury van de Rotterdam Maaskantprijs dit jaar ook een verassende winnaar. Geen architect, zelfs geen kunsthistoricus, maar de als architect opgeleide stadsocioloog Arnold Reijndorp mocht dit jaar de prijs van 25.000 euro in ontvangst nemen. De jury roemde Reijndorp als bruggenbouwer tussen gebruikers, ontwerpers en bestuurders. “Het gaat om én de relevantie van zijn alledaagse observaties én de gave om die relevantie doeltreffend over te brengen.”

Minstens zo verassend was ook de Architect van het Jaar 2012. Terwijl het innovatieve ZUS en vakkundige architectenbureau cepezed respectievelijk winnaar werden in de categorieën Small en Large, vond de jury dat de combinatie van innovatie en vakkundigheid het beste naar voren kwam bij Concrete. Het Amsterdamse bureau, dat naam heeft gemaakt met restaurantinterieurs en het CitizenM hotelconcept, werd zodoende tot Architect van het Jaar gekroond.

Belangrijkste projecten
Wat waren de belangrijkste projecten van het jaar? Van klein naar groot: De Zwarte Parel, Villa 4.0, The Exchange, Projecto Roble, het Nederlands Instituut voor Ecologie, het Drents Museum, het Stedelijk Museum en het EYE. Bijna allemaal vielen ze dit jaar in de prijzen.

De Zwarte Parel, ontworpen door Zecc Architecten en Studio Rolf.fr, won in 2011 al de Publieksprijs van de Dutch Design Awards en de LAI Prijs, en won dit najaar ook nog de AM NAi Prijs. De jury: “Het project is inventief, experimenteel en gedurfd; het laat nieuwe mogelijkheden zien. De Zwarte Parel is oprecht een inspirerend project voor alle jonge architecten.”
In de laatste ronde van de Jong Architectenprijs was de invloed van het ontwerp zichtbaar.

De door architect Dick van Gameren (toen nog onder eigen naam, inmiddels overgestapt naar Mecanoo) ontworpen Villa 4.0 werd BNA Gebouw van het Jaar. De jury: “Villa 4.0 is een toonbeeld van de meerwaarde van de architect, van de kracht en de waarde van architectuur en een voorbeeld van duurzaamheid vanuit de opgave.”

Bij ARC12 ging de prijs in de categorie architectuur naar het duurzame Projecto Roble naar ontwerp van Equipe. In de categorie interieur viel het universiteitsrestaurant Lodewijk van Puur Interieurarchitectuur in de prijzen.

Op het gebied van duurzaamheid zette het door Claus en Kaan Architecten ontworpen Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) een nieuwe standaard neer. Een innovatief gebouw ontstaat altijd uit een samenspel tussen opdrachtgever en architect. Om het belang van het eerste te benadrukken is enkele jaren geleden de Gouden Piramide ingesteld. Dit jaar ging deze prijs naar het NIOO-KNAW. De verwonderde jury: “Om verzekerd te zijn van een frisse blik werd een architectenbureau gekozen dat zich op dit gebied nog niet eerder had onderscheiden.”

Bij de Dutch Design Awards vielen verschillende projecten in de prijzen. De prijs voor Beste Interieur ging naar het Drents Museum, ontworpen door Designed by Erick van Egeraat. De prijs voor Beste Exterieur ging naar de waterwoningen op IJburg, ontworpen door Architectenbureau Marlies Rohmer. De Beste Opdrachtgever Award is uitgereikt aan Suzanne Oxenaar en Otto Nan voor The Exchange Hotel, een project waar mode en architectuur samen komen.

De meest besproken projecten van het jaar zijn, naast het nog in aanbouw zijnde De Rotterdam, het EYE en het Stedelijk Museum. Met hun uitgesproken architectuur hebben beide projecten het stadsgezicht van Amsterdam ingrijpend veranderd. Dat de meningen over beide projecten in de vakgemeenschap verdeeld zijn, is daarmee eigenlijk niet meer dan logisch. Vooralsnog zijn beide projecten nog niet in de prijzen gevallen, maar dat verandert in de toekomst wellicht nog.

Rem Koolhaas
Met een eredoctoraat en een belangrijke prijs was 2012 toch ook een beetje het jaar van architect Rem Koolhaas. Dit najaar eerde de Vrije Universiteit Koolhaas met een eredoctoraat. Eerder in het jaar ontving Koolhaas ook als de Charles Jencks Award. “Zowel via onderzoek en experiment als in zijn gebouwde werken en literatuur, verdiept en verbreedt Koolhaas doelbewust de intrinsieke connectie tussen architectuur en hedendaagse cultuur”, schrijft het RIBA, die de award uitreikte.

Zijn jaarlijkse Gold Medal reikte het RIBA dit jaar uit aan de Zwitserse architect Peter Zumthor. Vorig jaar ging deze prestigieuze prijs naar de Nederlandse architect Herman Hertzberger.

De Gouden Leeuw, die in aanloop naar de Architectuur Biënnale in Venetië werd uitgereikt, ging dit keer naar architect Alvaro Siza. Met de prijs wordt het hele oeuvre van de Portugese architect geeerd. “Sinds de eerste waarderingen voor het door hem ontworpen Boa Nova-restaurant in Leca de Palmeira en de sociale woningen in de buitenwijken van de stad Évora heeft Siza een belangrijke positie ingenomen in het architectonisch universum”, legt biënnaledirecteur Paulo Baratta uit.

Jonge honden
Aan de andere kant van het spectrum werden in Nederland ook verschillende jonge talenten onderscheiden. De Archiprix beloonde vier ‘excellente’ afstudeerders:
Froukje van de Klundert (Academie van Bouwkunst Rotterdam), Herman Zonderland (Academie van Bouwkunst Amsterdam), Ard Hoksbergen (Academie van Bouwkunst Amsterdam), Jorrit Noorthuizen en Inge Kersten (Wageningen Universiteit). Opvallende afwezigen in dit lijstje zijn de TU Delft en TU/e, toch de grootste ontwerpopleidingen van ons land.

De BNI beloonde ook een afstudeerder. Wendy Snoek (Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag) ontving de BNI Prijs 2012.

En dan de Jonge Architectenprijs. Als winnaar van twee van de drie rondes stak Bokkers van der Veen met kop en schouders boven de concurrentie uit en eiste het jonge architectenbureau de hoofdprijs op. Het bureau timmert stevig aan de weg. Vorig jaar won Bokkers van der Veen al de Ymere NAi Prijs 2011. Daar gaan we vaker van horen.

Trefwoorden

gouden piramide am nai prijs jonge architectenprijs archiprix architect van het jaar rotterdam maaskant prijs pritzker prize bna gebouw van het jaar 2012 charles jencks award dutch design awards arc12 gouden leeuw

1	Vernieuwde entree westelijke reizigerstunnel Amsterdam Centraal geopend maandag, 30 juni
2	Is er een alternatief voor altijd dezelfde torenplattegrond? dinsdag, 1 juli
3	Eindhoven presenteert masterplan voor Stadhuisplein en omgeving maandag, 30 juni
4	Het Binnenhof – Oude Zaal wordt ook grootste commissiezaal maandag, 30 juni
5	Gemeentehuis Rheden naar ontwerp van DP6 en Zenber opgeleverd woensdag, 2 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

Inzendtermijn BNA Gebouw van het Jaar gestart

14 januari 2013

'Schuttingtaal' wint eerste ronde JA Prijs 2013

25 oktober 2013

Architect van het Jaar 2013 van start gegaan

4 november 2013

Winnaars Nederlandse Bouwprijs 2013 bekend

7 februari 2013

#JAPrijs 2014 van start met realiseerbare opgave

12 augustus 2014

Video: NIOO-KNAW

26 april 2013

Gouden Piramide 2012 voor NIOO-KNAW

26 november 2012

BNI-prijs 2012 gaat naar Wendy Snoek

1 oktober 2012

Concrete gekozen tot Architect van het Jaar 2012

14 december 2012

Villa 4.0 gekozen tot BNA Gebouw van het Jaar

16 mei 2012

Marlies Rohmer en Van Egeraat bij DDA-winnaars

22 oktober 2012

Winnaars Archiprix 2012 bekend

25 juni 2012

Chinese architect wint Pritzker Prize 2012

27 februari 2012

RIBA Royal Gold Medal 2013 voor Peter Zumthor

27 september 2012

Rem Koolhaas ontvangt Charles Jencks Award

28 augustus 2012

Rotterdam-Maaskantprijs voor Arnold Reijndorp

21 maart 2012

Jonge Architectenprijs 2012 voor Bokkers van der Veen

14 december 2012

EYE: overgang van omgeving naar film

4 april 2012

Zwarte Parel wint AM NAi prijs 2012

13 december 2012

Álvaro Siza ontvangt Gouden Leeuw

28 juni 2012

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Meer foto's en video van Eurostar-terminal op Amsterdam Centraal

4 juli, 1:27

Na de opening van het eerste deel van de wachtruimte begin februari, is eind april ook het tweede deel ervan geopend. Meer foto's en een video tonen de Eurostar-terminal nu in zijn geheel.

De Nijs, LEVS en Lüning ontwikkelen biobased bouwmethodiek ‘Tim’ die houtbouw flexibel en betaalbaar moet maken

4 juli, 11:30

Om houtbouw sneller, flexibeler en betaalbaarder te maken hebben De Nijs bouw en ontwikkeling, LEVS architecten en Adviesbureau Lüning een biobased bouwmethodiek ontwikkeld genaamd ‘Tim’.

HAL en Boskalis kopen Nederlandse activiteiten VolkerWessels

4 juli, 10:00

De Nederlandse activiteiten van bouw- en infrastructuurbedrijf VolkerWessels worden overgenomen door investeerder HAL en baggeraar en maritiem dienstverlener Boskalis.

BoschSlabbers wint ontwerpwedstrijd voor herinrichting Grote Markt in Hulst

3 juli, 5:23

Het ontwerpvoorstel creëert een monumentale open ruimte tussen het stadhuis en de basiliek en voegt op strategische plekken bomen en beplanting toe. Details in de vorm van een messing plint en een waterelement vormen de ‘finishing touch’.

Tweede Kamer draait bezuiniging Nationale Parken terug – natuurorganisaties reageren opgelucht

4 juli, 11:30

De opluchting is groot bij de Nationale Parken en IVN Natuureducatie, nu de Tweede Kamer een voorgenomen bezuiniging van 24 miljoen euro op hun werk heeft teruggedraaid.

Rapport: wereldwijd groeit aantal toeristische trips in komende tien jaar met bijna 50%

4 juli, 10:30

De reisindustrie zal tegen 2034 naar verwachting 30 miljard reizen verwerken, tegen ongeveer 21 miljard reizen vorig jaar.

TNO roept overheid op te investeren in hightechmegaclusters

4 juli, 9:30

Nederland dreigt op technologisch en economisch gebied achterop te raken bij landen als Zuid-Korea, de Verenigde Staten en China die miljarden investeren in belangrijke sleuteltechnologieën, waarschuwt TNO.

Stadsverwarming komt deels in handen overheid, Kamer akkoord

4 juli, 8:30

De Tweede Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel om overheden gedeeltelijk eigenaar te maken van stadsverwarming. Op die manier hoopt demissionair klimaatminister Sophie Hermans (VVD) de kosten voor gebruikers van deze warmtenetten te drukken.

Ontwikkeling van duurzame energie op land dreigt tot stilstand te komen

4 juli, 7:30

De ontwikkeling van duurzame energie op land dreigt tot stilstand te komen. Dat staat in de halfjaarlijkse update van de regionale energiestrategieën (RES).