Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2025
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Vakwerk Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025
Sanne van Manen
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025
KSA
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025
KRFT
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025
Joost Ector
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025
Prijsuitreiking Architectenweb Awards 2024
Impressie van een feestelijke avond
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Uitreiking van Architectenweb Awards 2020
Impressie van de prijsuitreiking via Zoom
De Zwarte Hond
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Avond met De Zwarte Hond
Symposium
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Orange Automatic Doors
Indoorwrap
De specialist in Keukenwrappen
DimLight
Ledverlichting
Digibouw
Anvana Architects
Premium architectuur- en interieurprojecten.
AGORA MAKERS Nederland
Places for the People
Orange Automatic Doors
Interior & Co
Karakter Erfgoed
Spring Studio interieurarchitecten
Interieurarchitectenbureau uit Groningen, geleid door Manon Westmeijer & Jasmijn Buijvoets
DimLight
Ledverlichting
Indoorwrap
De specialist in Keukenwrappen
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Ellen van Bueren over gebiedsontwikkeling en hoogbouw
Gesprek met Ma Yansong over ontwerpen die emotie oproepen
Gesprek met Paul de Ruiter over innovatieve en duurzame hoogbouw
Gesprek met Pi de Bruijn over zijn ontwerpen voor de Tweede Kamer toen en nu
Gesprek met Stijn Steenbakkers over verdichting en hoogbouw in Eindhoven
Gesprek met Ma Yansong over ontwerpen die emotie oproepen
Gesprek met Pi de Bruijn over zijn ontwerpen voor de Tweede Kamer toen en nu
Gesprek met Oresti Sarafopoulos over het ontwerpen van een kantoorgebouw met bijna geen installaties
Gesprek met Paul de Ruiter over innovatieve en duurzame hoogbouw
Gesprek met Stijn Steenbakkers over verdichting en hoogbouw in Eindhoven
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Rode Kruis Ziekenhuis
Architectuur met een speels karakter
Peak - duurzaam wonen aan het water in Almere
Open vloergoot systeem voor Ferro Offices
La Lau Conceptstore Oldenzaal
Duurzaam buurthuis Het Trefpunt
(Ver)nieuwbouw Ridderstraat Culemborg
Ting Residence
Woonhuis in Forster unico
Nieuwbouw brandweerkazerne VNOG
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Back2School met focus op daglicht en gezondheid
Ontwerpen met daglicht
Bolon Graphic
100% Zweeds
Niko Rocker en Niko Toggle
Niko introduceert twee nieuwe opvallende designschakelaars
Circulariteit onderscheiden in Cradle to Cradle Silver 4.0
Voortrekkers in duurzaamheid, pioniers in circulariteit
De tijdloze elegantie van wandbespanning.
GranuFlow gietvloer
Een gietvloer met een unieke minerale uitstraling!
Accoya Kozijnen
Ultra-hoogwaardig duurzaam hout
Ecosense TROV L45 & L60
The Smartest, Punchiest TROV Yet
Panda collectie
Een must-have voor jouw duurzame kantoor
Aluminium raamsystemen in Nationale Milieudatabase
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Sport- en speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Cloudoplossingen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Foto-expositie Dromen zonder Drempels
In de pergola’s van RAUM, op het Berlijnplein te Utrecht
1.Lectures BC architects & studies & materials
Academie van Bouwkunst
RiverEvent 2025
Zwolle, Rotterdam en Den Bosch
Ramptoeristen op het IJ: Boottour door de Haven
De opstapplaats is de steiger naast de A’dam Toren in Amsterdam Noord
1.Lectures HouseEurope! Renovate, don’t speculate
Pakhuis de Zwijger
Ramptoeristen op het IJ: Boottour door de Haven
De opstapplaats is de steiger naast de A’dam Toren in Amsterdam Noord
1.Lectures BC architects & studies & materials
Academie van Bouwkunst
Foto-expositie Dromen zonder Drempels
In de pergola’s van RAUM, op het Berlijnplein te Utrecht
RiverEvent 2025
Zwolle, Rotterdam en Den Bosch
Zomerwandelingen Nieuwe Stad op Zondag 2025
Amsterdam
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
Junior Architect
Elephant zoekt Head of Operations / COO (Architect)
Technisch ontwerper
Bouwkundig tekenaar / modelleur
Bouwkundige revitmodelleur
Senior interieurarchitect
Ervaren architect bij I'M Architecten
Junior architect
Broekbakema zoekt enthousiaste assistent ontwerper
Senior architect / technisch ontwerper (m/v)
medior/senior architect (32-40 uur)
Architect
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Jaarboek in teken van pessimisme
21 april 2011, 15:52
Vanmiddag is in de nieuwe bibliotheek van Almere het nieuwe Architectuur in Nederland Jaarboek 2010/11 gepresenteerd. In de essays die in het boek zijn opgenomen staat de economische crisis centraal. In de projectenselectie ligt de nadruk op renovatieprojecten.
Tekst Michiel van Raaij
Het jaarboek van de Nederlandse architectuur is voor de derde keer samengesteld door een redactie bestaande uit Samir Bantal, JaapJan Berg, Kees van der Hoeven en Anne Luijten. Uit meer dan 400 inzendingen heeft de redactie in eerste instantie 60 projecten gekozen. Deze zijn door de redactie allemaal bezocht. Op basis van deze bezoeken zijn uiteindelijk 30 projecten geselecteerd voor het jaarboek.
Renovatieprojecten
De redactie merkt in zijn voorwoord zelf al op dat er veel renovatieprojecten in het boek zijn opgenomen. De verschuiving van de aandacht van nieuwbouw naar de transformatie van bestaande bebouwing is niet alleen een opgave voor de toekomst. Die opgave is ook nu al te zien, stelt de redactie.
Die stelling lijkt wat al te enthousiast. Op een enkele uitzondering na betreffen de in het jaarboek opgenomen projecten renovaties van monumentale gebouwen en pakhuizen. Een bijvoorbeeld hiervan is de transformatie van de Lichttoren in Eindhoven. Die opgave bestaat al toch al langer.
Weinig jonge architecten
De projectenselectie als geheel is sowieso wat behoudend bij deze editie. Het gaat stuk voor stuk om gebouwen die technisch knap zijn uitgewerkt. Tijdelijke installaties of experimenten ontbreken in het jaarboek.
Het aantal jonge architecten dat in het boek is opgenomen is ook op een hand te tellen. Het huis dat Studio Rolf.fr met Zecc ontwierp staat erin, het sportgebouw van Moederscheim Moonen ook. Fact Architects komt twee keer terug: met het Ronald McDonald sportcentrum en met studentenhuisvesting. MONK architecten tenslotte is aanwezig met het Creative Valley kantoorgebouw. Een nieuwe generatie architecten is door de redactie nog niet gespot.
Geen Superdutch
Wat ook opvalt is de afwezigheid van de Superdutch-generatie. Die ontbreekt al enkele jaren. OMA, MVRDV, Neutelings Riedijk, West 8, Mecanoo en designed by Erick van Egeraat… ze staan er allemaal niet in. Een aantal van deze bureaus behoort tot de grootste van Nederland. Hun creatieve energie richten zij echter op het buitenland. In het Jaarboek worden die projecten niet meegeteld.
Essays
Traditiegetrouw zijn in het jaarboek van de verschillende redacteuren ook weer essays opgenomen. Van het hierin geschetste beeld van de architectuur wordt je als lezer niet vrolijk. Aan het einde van elke tekst proberen de redacteuren hun verhaal nog een positieve wending te geven. Het grootste deel van de teksten zijn echter doordrenkt met pessimisme.
De redactie spreekt van een halvering van de beroepsgroep, grote problemen op de kantorenmarkt en de woningmarkt, een stevige korting op de architectuursubsidies en een verschrompeling van de positie van de architect in het bouwproces.
Anne Luijten schetst in haar essay een beeld van hoe een nieuwe vorm van gebiedsontwikkeling eruit kan zien. Ze verwacht veel van nieuwe ontwikkelende partijen als particulieren, collectieven, bedrijven en andere instellingen.
JaapJan Berg daarentegen ziet het somber in voor de architect. The architect has left the building, heet zijn stuk. De auteur beklaagt zich over het feit dat er geen architect is die symbool is geworden van de economische crisis en dat architectenbureaus hun vuile was binnen houden. Vervolgens constateert Berg dat er een groep architecten is die een vlucht naar voren maakt en droombeelden produceert en dat er tegelijkertijd een groep architecten is die geen antwoord heeft op de crisis en vertwijfeld stilzit. De oplossing ziet JaapJan Berg in de laatste alinea van zijn essay uiteindelijk in de tussenweg: de toekomst is aan de bescheiden, ondernemende architect.
Het essay van Samir Bantal heeft een al net zo onheilspellende titel als die van JaapJan Berg: Detroit aan de Maas. In het essay trekt Bantal parallellen tussen de teloorgang van Detroit en de situatie in Rotterdam. Die vergelijking is niet al te sterk, tot Bantal de leegstaande kantoorgebouwen opsomt in het centrum van de stad. Dat zijn er nogal wat. Er is volgens Bantal een fantoomstad gebouwd, waar bedrijven en gemeentelijke organisaties steeds naar het nieuwste pand trekken om dat financieel mogelijk te maken. Het oude pand blijft hierbij consequent leeg achter. De verhuizing van de gemeentelijke diensten van drie kantoortorens aan Marconiplein naar De Rotterdam op de Wilhelminapier is volgens Bantal exemplarisch.
Vastgelopen mechanismen
Het is opvallend dat zowel Anne Luijten als Samir Bantal ingaan op de vastgelopen mechanismen van de traditionele projectontwikkeling. Hoewel de werking van deze mechanismen een voorwaarde zijn voor de creatie van architectuur, vallen ze er niet mee samen. Om de economische crisis in de bouw de architect toe te schrijven, iets waar JaapJan Berg in zijn artikel naar neigt, gaat echt te ver. Om de economische crisis als een architectonische crisis voor te stellen, zoals hij doet, is ook niet helemaal juist. De positie van de architect in het bouwproces stond al voor de economische crisis onder druk.
De huidige crisis zorgt wat dat betreft de architectuur voor veel kansen. De verhoudingen in het bouwproces worden opnieuw gedefinieerd. Biedt de verschuiving van grotere door ontwikkelaars en bouwers gedomineerde opgaven naar kleinere opgaven waar de eindgebruiker weer in beeld komt niet juist veel kansen voor de architectuur? Deze kansen herkent de jaarboekredactie nog niet. Misschien is het nog te vroeg, dat zou kunnen. Maar wat schieten we op met pessimisme? Moeten we er maar mee ophouden?
Kees van der Hoeven heeft als enige van de redacteuren van het jaarboek een essay geschreven over architectuur zelf. Van der Hoeven zoomt in op de trap. Hij beschrijft de beste trappen die in het jaarboek voorkomen. Het vakmanschap van de architect staat hierbij centraal: hoe is het gemaakt, hoe zit de maatvoering in elkaar. Een sterk architectenverhaal. Het met jargon doorspekte verhaal is voor de geïnteresseerde leek misschien wel een stap te ver. Dat het Jaarboek toch ook bedoeld is om de kwaliteiten van de Nederlandse architectuur aan een breed publiek te tonen lijkt Van der Hoeven even te vergeten.
Cover
Tenslotte de cover. Het Inntel Hotel naar ontwerp van WAM architecten is natuurlijk het meest besproken gebouw van het afgelopen jaar. De beschuldiging van plagiaat door collega-architect Sjoerd Soeters droeg daar zijn steentje ook aan bij. Met zijn expliciete verwijzingen naar het verleden symboliseert het gebouw ook het in 2010 opgelaaide debat tussen het ‘traditionalisme’ en ‘modernisme’.
Het Inntel Hotel is mediageniek en zal de verkoop van het jaarboek ongetwijfeld goed doen. Maar is het hotel ook het beste project van het afgelopen jaar? Komen de beste eigenschappen van de Nederlandse architectuur in dit project samen?
Discussieer mee over de cover van het Architectuur in Nederland Jaarboek 2010/11 in de
LinkedIn-groep van Architectenweb
.
Best gelezen
1
Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025
maandag, 1 september
2
Woontoren De Vrijheid door Atelier Kempe Thill in Bajeskwartier opgeleverd
maandag, 1 september
3
Nominaties Woongebouw van het Jaar 2025 bekend
woensdag, 3 september
4
Tweede prijs voor ontwerp Caruso St John, Ard de Vries & Donna van Milligen Bielke en SteenhuisMeurs bij tender Tilburgse spoorzone
woensdag, 3 september
5
CO2-gestuurd ontwerpen is oog hebben voor kosten. Betaalbaar is duurzamer!
donderdag, 28 augustus
Gerelateerde nieuwsberichten
Nieuwe redactie en oproep Jaarboek Architectuur
24 juli 2012
Bouw ambassade Saoedi-Arabië van start
9 december 2011
Jaarboek Architectuur 2013/2014 gepresenteerd
17 april 2014
Jaarboek Architectuur viert 25-jarig jubileum
25 april 2012
‘Retrohuizen’ duurder dan niet-traditionele woningen
8 augustus 2014
33e editie Jaarboek Architectuur in Nederland gepresenteerd
22 september 2020
Nieuwe redactie en oproep Jaarboek Architectuur
24 juli 2012
Bouw ambassade Saoedi-Arabië van start
9 december 2011
Jaarboek Architectuur 2013/2014 gepresenteerd
17 april 2014
Jaarboek Architectuur viert 25-jarig jubileum
25 april 2012
‘Retrohuizen’ duurder dan niet-traditionele woningen
8 augustus 2014
33e editie Jaarboek Architectuur in Nederland gepresenteerd
22 september 2020
Toon alles
Andere nieuwsberichten
D66 wil stad bouwen in nieuwe polder tussen Amsterdam en Almere
Vandaag, 14:36
IJstad, zoals D66 de nieuwe stad voorlopig heeft genoemd, moet ruimte bieden aan 60.000 woningen.
's-Hertogenbosch selecteert acht ontwerpteams voor volgende ronde Citadelpoort
Vandaag, 13:31
In het gebied ten noorden van de Citadel wil de gemeente 185 tot 200 woningen bouwen, een nieuw onderkomen voor Design Museum Den Bosch realiseren en een ‘oeverpark’ aanleggen. Ook moet er een nieuwe Lage Diezebrug komen.
Tweede prijs voor ontwerp Caruso St John, Ard de Vries & Donna van Milligen Bielke en SteenhuisMeurs bij tender Tilburgse spoorzone
Vandaag, 10:00
Caruso St John, Ard de Vries & Donna van Milligen Bielke (ADVMB), SteenhuisMeurs eindigden onlangs op de tweede plaats bij een tender voor de Tilburgse Spoorzone.
Nominaties Woongebouw van het Jaar 2025 bekend
Vandaag, 09:00
Als onderdeel van de Architectenweb Awards 2025 wordt begin november de prijs voor Woongebouw van het Jaar 2025 uitgereikt. Uit de veertig inzendingen voor deze prijs heeft de jury vijf projecten genomineerd.
Energiekosten huishoudens Randstad lager dan in rest van het land
Vandaag, 12:27
In Groningen betaalt een gezin gemiddeld 105 euro meer per maand aan energie dan een vergelijkbaar huishouden in Utrecht.
ING en Rabobank stoppen 200 miljoen euro in Nationaal Warmtefonds
Gisteren, 11:58
Het fonds verwacht dat de bijdrage 12.500 huishoudens helpt bij het energiezuiniger maken van hun woning. Met een lening kunnen ze bijvoorbeeld een warmtepomp aanschaffen of hun vloeren isoleren.
Steeds meer vakantiewoningen aan de kust, vooral in Zeeland
1 september, 3:27
Het aantal vakantiewoningen aan de Nederlandse kust is de afgelopen jaren gestegen, constateert het Kadaster.
Gasgeneratoren in Utrecht om overbelasting stroomnet te voorkomen
1 september, 11:40
Om het overvolle stroomnet in de provincie Utrecht betrouwbaar te houden, worden vanaf volgend jaar zomer gasgeneratoren ingezet.
Amsterdam schrijft tender uit voor eerste kavels Pampusbuurt op Strandeiland
29 augustus, 1:47
De gemeente Amsterdam heeft een tender uitgeschreven voor maximaal 350 woningen in de Pampusbuurt op het Strandeiland van IJburg.
Vrees voor windparken in Groene Hart, oproep tot actie
29 augustus, 10:29
Actiegroepen in Zuid-Holland hebben de handen ineengeslagen om te voorkomen dat in het Groene Hart grote windparken worden aangelegd.
Ga naar het nieuws-archief
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur