De Tongelreep, ontwerp Slangen+Koenis Architecten

Inpassing van het project

Gevelmateriaal door Pretty Plastic

De Tongelreep, ontwerp Slangen+Koenis Architecten

Inpassing van het project

Gevelmateriaal door Pretty Plastic

Groen licht voor uitbreiding Nationaal Zwemcentrum de Tongelreep

13 februari, 17:10

Na een architectenselectie gaf de gemeente Eindhoven Slangen+Koenis Architecten in november 2021 de opdracht om een ontwerp te maken voor de omvorming van Nationaal Zwemcentrum de Tongelreep. Op basis van het Definitief Ontwerp gaf de gemeenteraad eind januari groen licht voor de nieuwbouw van zwembad De Tongelreep.

Het oude buitenbad wordt dit voorjaar gesloopt en voor de zomer start de bouw van het nieuwe zwembad. Dit nieuwe zwembad vormt straks één geheel met het bestaande Pieter van den Hoogenband Zwemstadion, dat eveneens is ontworpen door Slangen+Koenis Architecten.

Met de toevoeging van een nieuw 50-meterbad ontstaat een zelden vertoonde combinatie van drie 50-meterbaden in één zwemcomplex. Daarnaast wordt een 25-meterbad toegevoegd, alsook een doelgroepenbad en groot recreatielandschap met een spraypark op de ligweide. Met de nieuwbouw wordt 2.000m² nieuw zwemwater gerealiseerd, dit komt bovenop de bestaande 2.250 m² zwemwater in het Pieter van de Hoogenband Stadion.

Locatie en fasering
Gelegen in Genneper Parken is het zwemcomplex een groot, centraal, op zichzelf staand gebouw. Het complex kent een orthogonale structuur, ingegeven door de betreffende sportfuncties. Van bovenaf is duidelijk te zien hoe deze orthogonale sportfuncties en de van oudsher aanwezige mozaïekstructuur langs de Tongelreep in elkaar haken.

Het zijn de baden die in het deel met deze mozaïekstructuur liggen, die aan vervanging toe zijn. De complexiteit ligt erin dat de baden in bedrijf moeten blijven tot de nieuwbouw gereed is. Dit resulteert in een plan met twee fases.

In fase 1 worden de nieuwe baden met het bijbehorende kleedgebied en ondersteunende functies zoals bergingen gebouwd. Vervolgens worden de oude baden en het entreegebied inclusief het eerste deel van de brug naar het zwemstadion gesloopt en wordt in fase 2 het nieuwe entreegebouw met de horeca, winkel, kantoren, vergaderruimten en de tribunetrap naar het zwemstadion gebouwd.

Door deze fasering ontstaat de kans om het entreeplein twee keer zo groot te maken en een groene verbinding te creëren met de natuur van de oevers van de Tongelreep. De gebouwmassa is immers verder naar achter geplaatst en vormt een compacter gebouw. Om de verbinding met het landschap ook binnen te ervaren en de oriëntatie in het kleedgebied te verbeteren zijn er patio’s ingepast.

Landschap
Met de vrijgekomen ruimte rond het entreeplein was het voor Slangen+ Koenis Architecten een logische stap om een landschapsarchitect bij het team te betrekken. Het bureau heeft Felixx landscape architects & planners betrokken en gevraagd om een visie te schrijven voor het landschap.

Uit de analyse van het landschap bleek dat er van oorsprong drie typologieën van landschappen voorkomen in het gebied. Rondom de beek de Tongelreep bevinden zich moerasbossen. Op de hoger gelegen delen liggen de natuurlijke bossen op dekzand. Daar tussenin ligt het coulisselandschap dat van oudsher het landschap opdeelde in boskamers met behulp van houtsingels.

Deze drie types landschap zijn op het plan geprojecteerd en resulteren in een zone van moerasbosgebied rond de beek, een coulisselandschap ter plaatse van de ligweide en een natuurlijk bos dat halverwege het entreeplein begint en door de patio’s steekt richting de zone langs de Willem Elsschotlaan.

Programma
Bij de inpassing van het programma is een belangrijke keuze gemaakt om het nieuwe kleedgebied tegen het bestaande kleedgebied aan te leggen. Hierdoor kunnen deze flexibel worden ingezet en zijn alle baden bereikbaar vanuit beide kleedgebieden. De verschillende zwemzalen zijn aan elkaar geschakeld en hebben alle uitzicht op de ligweide en het landschap van de Tongelreep.

Het nieuwe 50-meterbad ligt naast het bestaande trainingsbad. Verder richting de ingang liggen achtereenvolgens het 25-meterbad, het instructiebad en het recreatiebad. Dit laatste bad bestaat uit een gezinsbad met een rechthoekig deel voor therapie, een peuterbad, whirlpool en diverse glijbanen. De horeca is geschakeld aan de entreehal en kijkt uit over het recreatiebad, het entreeplein en het landschap richting de Tongelreep.

Materialisering exterieur
In de gevel wordt gespeeld met een transparante plint, op sommige plekken voorzien van lamellen, en gesloten geveldelen. De hoogte van de plint wisselt en is gerelateerd aan de achterliggende functie. Een groot deel van de gesloten geveldelen wordt uitgevoerd met leien uit gerecycled plastic van het Eindhovense Pretty Plastic.

In deze leiengevel vormen vier tinten antraciet een wisselend patroon, dat op diverse plekken wordt verrijkt wordt met een gradiënt van groentinten. Op deze manier komt er meer diversiteit in de (grote) geveloppervlakken en sluit de gevel aan op het landschap, leggen de architecten uit.

De overige gesloten geveldelen (van onder andere het entreegebied en het instructiebad) worden bekleed met een geprofileerde staalplaat met een plankprofiel, waar aluminium lamellen voorlangs lopen.

Materialisering interieur
Voor het interieur is gekozen voor een warme en natuurlijke basis met veel houten afwerkingen. Gekozen is voor een kleurenpalet met frisse tinten die zijn afgestemd op de verschillende gebouwdelen.

Zo zijn er verschillende groentinten toegepast in het kleedgebied, passend bij de patio’s, en is het recreatiebad aangekleed met roze en rood-oranje mozaïek en gele speelelementen. De glijbaantoren is afgeschermd door verticale houten lamellen, die ook op andere plekken terug komen als wand- of plafondafwerking.

Duurzaamheid
Het zwemcomplex heeft als belangrijk voordeel dat het een groot gedeelte van zijn warmtebehoefte (via warmtepompen) mag onttrekken uit het watercircuit van het naastgelegen Brabant Water. Dit dekt jaarlijks ongeveer 98% van de warmtebehoefte, waardoor alleen de resterende 2% hoeft worden opgewekt met gasketels. Op het bestaande zwemstadion liggen al pv-panelen.

De oplevering van de nieuwe baden staat gepland voor eind 2024. Eind 2025 moet de nieuwbouw van de horeca, entree en de kantoren klaar zijn. Het Definitief Ontwerp is uitgewerkt in samenwerking met Adviesbureau Tielemans, aannemer Mertens en installateurs Equans en Lotec.

Trefwoorden

slangen+koenis architecten adviesbureau tielemans pretty plastic mertens bouwbedrijf felixx landscape architects & planners equans lotec eindhoven sportcomplex zwemcomplex zwembad

1	Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2023 bekend maandag, 18 september
2	Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum vrijdag, 22 september
3	Architectenweb symposium: ontwerpen in analogie met het bestaande woensdag, 20 september
4	Echte architecten dinsdag, 19 september
5	Voormalig garagepand aan Scheldeplein Amsterdam gerenoveerd en uitgebreid dinsdag, 19 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Campus Eemsdelta: een onderwijslandschap als een Gronings terpdorp

8 juni

Felixx neemt intrek in nieuw kantoor op Rotterdamse Lloydpier

22 juni

Sporthal Bredius in Muiden gerealiseerd met circulaire visie

20 juli

Masterplan omvangrijke gebiedsontwikkeling Westland aangenomen

30 mei

Collectief Made by NRE presenteert sluitstuk herontwikkeling NRE-terrein

25 mei

Rijssen-Holten heeft bijzonder energiezuinig nieuw zwembadcomplex

6 juni

Nieuwe woningen op plek voormalige kerk in Eindhoven

21 juli

Slangen+Koenis ontwerpt twee meerlaagse sportcomplexen voor Leiden

6 augustus 2020

Sportcomplex Zaltbommel naar ontwerp van Slangen+Koenis Architecten

7 augustus 2019

Zwembad Slangen+Koenis echoot karakter havenomgeving

18 februari 2019

Slangen+Koenis ontwerpt grootschalig zwembadcomplex in Aalst

20 augustus 2018

VU Sportcentrum Uilenstede opgewaardeerd

22 november 2017

Tweebaans zwembad in The Student Hotel

4 juli 2017

S+K ontwerpt zwembad Den Bessem in België

19 december 2016

Slangen+Koenis ontwerpt zwemstadion Vilnius

23 juni 2015

Zwembad als stenen object in groene omgeving

12 juni 2015

‘Minder plastic afval creëren, meer samenwerken met de natuur’

10 oktober 2022

Weer gedemonteerd: People’s Pavilion

13 november 2017

Ruim 450 tijdelijke studentenwoningen in oud Philips-hoofdkantoor

17 maart

VDL en Marco Vermeulen presenteren plan ringvormig gebouw Eindhoven

27 maart

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Benthem Crouwel wint prijsvraag voor herontwikkeling deel Praags plein

22 september, 3:41

Op het zogeheten vierde kwadrant van Vítezné Námestí (wat in het Nederlands valt te vertalen als Victorieplein) verrijst voor 100.000 vierkante meter aan nieuwe functies, waaronder woningen, kantoren en een cultuurcentrum.

'Reis naar Nieuw Zeeland' beloond met tweede Eo Wijers-regioprijs

22 september, 2:32

Het ontwerpteam van Bureau B+B urbanism and landscape architecture, RO&AD Architecten en Buiting Advies is gekozen tot regiowinnaar Midden-Zeeland van de Eo Wijersprijs.

Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum

22 september, 12:14

Dankzij een prefab bouwsysteem, een basisopzet vanuit drie plattegronden en extra aandacht voor de geveldetaillering wisten BureauVanEig en Zecc Architecten een hoogwaardig blok met betaalbare woningen te realiseren.