Architecten over twee jaar corona: KCAP

16 maart 2022, 14:30

Deze week is het precies twee jaar geleden dat het kabinet werkend Nederland opriep om zoveel mogelijk thuis te gaan werken vanwege het coronavirus. Architectenweb vroeg destijds aan verschillende architectenbureaus hoe zij hier vorm aan gaven en wat hun verwachtingen voor de toekomst waren. In een nieuwe serie vragen wij bureaus in hoeverre het thuiswerken onderdeel is geworden van hun bedrijfsvoering en wat voor gevolgen corona in bredere zin heeft gehad. In deel 3 een gesprek met Jeroen Dirckx van KCAP. “Het is belangrijk om goed de planning met de opdrachtgever af te stemmen, zodat we tijdig kunnen anticiperen op veranderingen.”

Twee jaar geleden gaf je aan aan dat KCAP al vrij goed voorbereid was op thuiswerken. Hoe heeft zich dat in de afgelopen twee jaar ontwikkeld? Hebben jullie een goede balans kunnen vinden in thuiswerken en werken op kantoor? Verschilde dat ook per vestiging?
“Dat verschilde inderdaad per kantoor en in relatie tot de verschillende regelgeving per land. Zo hebben we in Rotterdam het advies van het RIVM opgevolgd om zo veel mogelijk thuis te werken. Al was het kantoor steeds open voor collega's die geen goede thuiswerksituatie hadden en voor essentiële vergaderingen. Daarbij hebben we ook een limiet gehanteerd op het aantal aanwezigen op kantoor en per vergadering, zodat de afstandsregels gerespecteerd konden worden. In Zürich en Shanghai is relatief meer op kantoor gewerkt en werden daarbij mondmaskers gedragen, maar deze bureaus zijn ook kleiner dan dat in Rotterdam, waardoor de kans op besmettingen kleiner is.”

Contact met opdrachtgevers, gebruikers en partijen als de aannemer zal ook niet altijd optimaal geweest zijn door alle maatregelen en lockdowns, zowel in Nederland als internationaal. Hebben jullie daar een modus voor kunnen vinden? Zo ja, is dat er een die in alle landen waar jullie werken bruikbaar is of verschilt hij per land?
“Het merendeel van de vergaderingen heeft online plaatsgevonden, maar ook fysiek overleg bleek incidenteel noodzakelijk, zowel intern als met externen. We hebben snel ervaren dat bijvoorbeeld ontwerpsessies effectiever zijn met de schetsrol en maquette op de tafel. Wel hebben we deze onderdelen van het ontwerpproces meer digitaal weten na te bootsen, door bijvoorbeeld digitale prikborden als MIRO te gebruiken. In relatie tot andere landen speelde reisbeperkingen ook een rol. Zo kunnen we in principe wel naar China reizen, maar is de twee weken verplichte quarantaine in een hotelkamer bij aankomst niet werkbaar.

Ook binnen Europa verschilde de uitbraken en lockdown regels per land en konden reizen niet plaatsvinden. Voor alle landen werkte wel het overleg online (met name Teams) en hebben alle betrokken partijen zich die software eigen gemaakt. Dat maakt het ook voor de toekomst gemakkelijker om processen te organiseren met een afwisseling van overleg op afstand en overleg ter plaatse.”

In maart 2020 heeft KCAP zijn medewerkers reizen naar andere landen verboden. Nu was vliegen tot dan normale business voor een internationaal opererend bureau. Hebben jullie (vlieg)reizen blijvend beperkt of is het toch wel noodzakelijk gebleken?
“Dat ligt iets genuanceerder. Ook hier hielden we de reisadviezen van het RIVM aan, maar konden internationale collega's uiteraard reizen naar familie in het buitenland. Bij terugkomst gold dan een periode van thuiswerken als quarantaine. Ook reizen naar België bleef toegestaan als het verblijf korter was dan 48 uur, dus binnen die restricties konden we daar nog heen voor vergaderingen en presentaties. Het aantal reizen is wel aanzienlijk minder geworden en we overwegen altijd de noodzakelijkheid van (vlieg)reizen, met name vanwege duurzaamheid.”

In Nederland liepen en lopen bouwprojecten vertraging op door corona en andere oorzaken zoals de stikstofproblematiek en een tekort aan bouwmateriaal en personeel. Hoe zat dat bij internationale projecten, hadden en hebben jullie daar ook te maken met vertraging? Hoe vangen jullie dat op als bureau? En hoe zien jullie de nabije toekomst als het gaat om voortgang van projecten?
“Bij complexe, grootschalige projecten zijn er vaak meerdere factoren die tot vertraging kunnen leiden, daar anticiperen we als bureau op. Naast bouwkosten is er ook vaak vertraging door bestuurlijke besluitvorming, vergunningstrajecten en besluitvorming binnen de opdrachtgever. Dat vindt meestal plaats nadat we een fase hebben afgerond en voordat de volgende fase aanvangt en is het daardoor al enigszins ingepland. Het is wel belangrijk om goed de planning met de opdrachtgever af te stemmen, zodat we tijdig kunnen anticiperen op veranderingen en ontwerpteams anders in te plannen. Dat is zeker een behoorlijke uitdaging, maar voor ons niet opmerkelijk anders dan vóór corona en we verwachten dat dat in de toekomst ook zo blijft. Bij internationale projecten loopt dat niet anders.”

Net toen we weer een beetje leken te kunnen gaan ademhalen na het recente afschalen van de coronamaatregelen, ontstond er een nieuwe alarmerende situatie door de oorlog in Oekraïne. KCAP heeft besloten zijn projecten in Rusland af te bouwen naar nul. Wat zijn daar de gevolgen van voor jullie bedrijfsvoering? En hoe denken jullie nu over de morele kant van werken in autocratische landen?
“We volgen met afschuw wat er nu gebeurt in Oekraïne en zijn begaan met de mensen die hier rechtstreeks of indirect door worden getroffen. We volgen de situatie op de voet en zijn al sinds de berichten over de Russische troepenopbouw aan de Oekraïense grens onze werkzaamheden in Rusland gaan reduceren, gezien het risico op een inval. Het stopzetten van de werkzaamheden is daardoor geen schok voor onze bedrijfsvoering. Collega's die werkten aan Russische projecten zijn op andere projecten ingepland.

Ook voor ons werk in China houden we de politieke situatie in het oog, daar zijn we erg kritisch over en we zijn selectief in het aannemen van opdrachten. Inhoudelijk streven we naar projecten die de leefomstandigheden van de lokale mensen daar kunnen verbeteren. Ook screenen we potentiële nieuwe opdrachtgevers en hebben we goede samenwerkingsverbanden opgebouwd met opdrachtgevers die de juiste intenties hebben en onze ambities delen. De positieve invloed die de projecten hebben vinden we belangrijker dan helemaal niets doen in die landen. We zijn wel extra behoedzaam geworden en zullen niet snel projecten starten in autocratische landen waar we de lokale situatie onvoldoende kennen.”

Trefwoorden

kcap corona thuiswerken

1	Gemeente Haarlemmermeer kiest plan Ons Erf voor deelgebied Lincolnpark Hoofddorp woensdag, 3 december
2	De mythe van de architect dinsdag, 2 december
3	Veel Nederlandse winnaars bij de Archello Awards 2025 dinsdag, 2 december
4	Ibelings van Tilburg geeft boerderij met monumentale schuur in Zoetermeer woonbestemming dinsdag, 2 december
5	Nederlands Fotomuseum toont fotografische verbeelding van Rotterdam dinsdag, 2 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Architecten over twee jaar corona: Rijnboutt

15 maart 2022

Architecten over twee jaar corona: XOOMlab

14 maart 2022

Architecten werken vanuit huis: KCAP

19 maart 2020

Nederlandse bureaus stoppen in Rusland en Oekraïne en maken zich zorgen over iedereen die door de oorlog wordt geraakt

1 maart 2022

Architecten over twee jaar corona: Vakwerk Architecten

17 maart 2022

Architecten over twee jaar corona: LOLA Landscape Architects

18 maart 2022

Onderzoek: aantal thuiswerkuren verdubbeld na coronajaren

27 juli 2022

Toon alles

Gerelateerde bedrijven

KCAP

Andere nieuwsberichten

Amsterdam schrijft architectenprijsvraag uit voor nieuwbouw theater De Meervaart

Gisteren, 16:45

Behalve het nieuwe gebouw, dat in een hoek van de Sloterplas komt te staan, behelst de prijsvraag ook een herinrichting van de zuidwestoever van het meer.

Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden

Gisteren, 14:53

Het door Barcode Architects en Tchoban Voss Architekten ontworpen stadskantoor van Dresden is geopend. Het 34.000 vierkante meter omvattend gebouw maakt deel uit van de vernieuwing van het Ferdinandplatz in het centrum van de Duitse stad.

MIX architectuur en MAAK space ontwerpen landschappelijk woonveld in Leidschendam

Gisteren, 13:45

MIX architectuur en MAAK space ontwierpen in opdracht van ontwikkelaar Blauwhoed een landschappelijk woonveld met 64 grondgebonden woningen dat onderdeel is van de gebiedsontwikkeling Vlietvoorde in Leidschendam.

Nieuwbouw Algemeen Ziekenhuis Diest in gebruik genomen

Gisteren, 11:55

Het door archipelago ontworpen gebouw wordt omringd door groen, een conditie waarvan gebruik is gemaakt door veel uitzicht te creëren. Ook is op het maaiveld een colonnade gerealiseerd, die de overgang van binnen naar buiten verzacht.