Eiland van Dordrecht, Dijkenrijk, Model 1: Biesbosch

Culturele historie

Historisch dijklichaam: Oudendijk

Eiland van Dordrecht, Strategie Water

Eiland van Dordrecht, Strategie Groen

Eiland van Dordrecht, Strategie Programma

Eiland van Dordrecht, Strategie Infrastructuur

Eiland van Dordrecht, kaart watermanagement

Eiland van Dordrecht, Dijkenrijk, Model 1: Biesbosch

Eiland van Dordrecht, Dijkenrijk, Model 2: Randstad

Eiland van Dordrecht, Dijkenrijk, Model 3: Zelfvoorzienend Eiland

Felixx presenteert plannen voor klimaatadaptief Dordrecht

18 juni 2019, 12:40

Felixx Landscape Architects & Planners heeft plannen ontwikkeld om het eiland van Dordt te transformeren tot een klimaatadaptieve leefomgeving. Het project maakt deel uit van een overheidsinitiatief, gericht op het ontwikkelen van voorbeeldprojecten voor een integrale benadering van klimaatuitdagingen in relatie tot bestaande erfgoedstructuren.

Klimaatverandering dwingt ons stad en land te herstructureren. Daarbij is het van groot belang, aldus Felixx Landscape Architects & Planners, om leefomgevingen te blijven realiseren waarin mensen zich niet alleen veilig en beschermd, maar ook comfortabel voelen. Het zorgvuldig samenvoegen van en nieuwe ruimtelijke structuren en cultuurhistorische waarden speelt daarin een belangrijke rol.

Gebruikers waarderen bestaande omgevingen op een bepaalde manier; ze voelen vertrouwd. Door die te behouden en de nieuwe elementen – de bescherming tegen nieuwe risico’s – te integreren, wordt een bij de start een groter draagvlak gecreëerd en de daarop volgende transitie versneld.

Dijk als identiteitsdrager
Een vertrouwd en gewaardeerd cultuurhistorisch element in het Nederlands landschap vormen de dijken, legt Felixx uit. Ze zijn wellicht het meest uitgesproken voorbeeld van de sterke functionele structuren die het Nederlands landschap organiseren en tegelijkertijd de ruimtelijke identiteit bepalen.

Door de eeuwen heen zijn dijken een divers en relatief kleinschalig netwerk van grondlichamen in het verstedelijkte gebied en het buitengebied gaan vormen. Echter, de grote primaire waterkeringen hebben in de afgelopen decennia de rol van de kleinere dijken overgenomen.

Als louter ruimtelijke relicten lijken ze vaak te verdwijnen bij transformaties van stad en land, en daarmee verdwijnt een belangrijke identiteitsdrager van het Nederlands landschap, aldus Felixx. Het architectenbureau heeft onderzocht hoe de historische dijkstructuren wellicht is in te zetten voor de organisatie van een klimaatadaptief landschap.

Dordrecht
Als voorbeeldproject heeft het bureau zich gericht op de situatie van Dordrecht, de oudste stad van Nederland. Felixx stelde voor deze opgave een team samen met IHE Delft Institute for Water Education en de gemeente Dordrecht. Het bureau presenteert de plannen onder de titel ‘Dijkenrijk – een historisch landschap van de toekomst’.

Het Eiland van Dordrecht ligt in een waterrijk gebied waar verschillende rivieren samenkomen. Het eiland wordt omringd en dooraderd door een dicht netwerk van dijken, die echter met het opschalen van de buitendijken hun oorspronkelijke functie verloren. Felixx onderzocht de historische ontwikkeling en de huidige werking van de dijken.

De ontwikkeling van Dordrecht tot een klimaatadaptief eiland heeft het bureau verkend aan de hand van vier thema’s met individuele agenda’s: water, groen, programma en infrastructuur. Voor elk thema zijn de verschillende agenda’s geprojecteerd op de historische structuur van de dijken, legt Felixx uit.

Drie Modellen
Dit heeft geresulteerd in drie ontwikkelingsmodellen voor een klimaatadaptief Dordrecht, met een erg uiteenlopende stad als resultaat.

Model 1: Biesbosch
Dit model beschouwt Dordrecht als onderdeel van de Biesbosch. De dijkzones worden groenblauwe corridors en het water wordt het eiland binnengehaald. Zo kan zich natuur ontwikkelen en een levend watersysteem worden gecreëerd, zodat er directe routes naar de Biesbosch ontstaan. Wonen en recreatie kan kleinschalig in de natuur.

Model 2: Randstad
In dit model wordt Dordrecht ontwikkeld als parkstad aan de Biesbosch: als laatste bastion van de Randstad. De dijken worden ingezet als een lineair grootstedelijk park, verdicht en geprogrammeerd met nieuwe recreatie- en woonfuncties. Aan de buitenrand van het eiland komen nieuwe satellietsteden, die de grens met de Biesbosch markeren.

Model 3: Zelfvoorzienend Eiland
Dordrecht wordt in dit model voorgesteld als een zelfvoorzienende gemeenschap op een circulair eiland. De dijken zijn zowel productievelden als sociale verbindingen. Ze bieden ruimte voor voedselproductie, het opvangen en hergebruiken van regenwater, en het opwekken en hergebruiken van energie. Het worden belangrijke sociale structuren die scholen en verzorgingstehuizen integreren.

Stedenbouw voor Extremen
Het plan ‘Dijkenrijk’ is onderdeel van het programma ‘Stedenbouw voor Extremen’, georganiseerd door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.

Trefwoorden

cultureel erfgoed stimuleringsfonds creatieve industrie rijksdienst voor cultureel erfgoed cultuurhistorie ihe delft institute for water education dijken klimaatadaptieve stad klimaatadaptatie felixx landscape architects & planners dordrecht dijkenrijk

1	2024 in acht podcasts door Daan Roggeveen vrijdag, 27 december
2	Tien columns door Violette Schönberger vrijdag, 27 december
3	Vijf columns door Alexander Pols maandag, 30 december
4	Partner in beeld: VOLA donderdag, 2 januari
5	De Nederlandsche Bank: terug naar ontwerp Marius Duintjer en verder zaterdag, 4 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

Erfgoed Deal selecteert eerste zeven projecten

27 februari 2020

Een terp met woongebouwen in het Nijmeegse landschap

18 maart 2021

Woontoren op plek voormalige drukkerij Rotterdam

7 mei 2019

Realisatie gebouwenensemble van JSA op Strijp-S nabij

19 maart 2019

Eén grote campus voor Eemsdelta College

4 februari 2019

Testfase met 3D geprinte boompotten voor Ede-Wageningen gestart

21 november 2018

'Alles-in-één-school' en 190 woningen voor Sloterdijk-Centrum

21 september 2018

Mei onthult plannen transformatie zijdefabriek in Naro-Forminsk, Rusland

13 september 2018

Team van Cityförster en Felixx geselecteerd voor ontwikkeling district Freiburg

9 februari 2018

Architekten Cie. en Felixx winnen in Tsjeljabinsk

30 januari 2017

Vier bureaus naar tweede ronde Huis van Stad en Regio Dordrecht

19 juli 2019

'Investeringen moeten klimaatschade voorkomen'

10 september 2019

KCAP en Felixx winnen prijsvraag kustlijn Chinees schiereiland

11 september 2019

'Te weinig samenhang in klimaatplan kabinet'

25 november 2019

Schmidt Hammer Lassen wint prijsvraag Huis van Stad en Regio

8 april 2020

Mecanoo maakt ontwikkelvisie Spoorzone Dordrecht

17 april 2020

Gezondheidscentrum geopend in voormalig transformatorhuis

20 april 2020

Demonstratiezone kustbescherming Dapeng van KCAP+Felixx geopend

7 mei 2020

Dordrecht krijgt 'gezonde' buurt met 720 woningen

4 juni 2020

Arnhem wil schaduwplekken en koelteroutes aanleggen

29 juli 2020

Samenwerking voor kennisprogramma klimaatbestendig erfgoed beklonken

5 mei 2021

Grondgebied boven NAP in Limburg voor Rotterdammers

26 mei 2021

Tentoonstelling The High Ground van IABR in Dordrecht

28 juni 2021

Nederlands-Deens team wint competitie in IJsland

7 juli 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Bouw 741 woningen in Max Euwe Kwartier Rotterdam gestart

19 december 2024, 4:37

In het Brainpark Rotterdam is gisteren, 18 december, de bouw van de eerste 741 woningen in het Max Euwe Kwartier gestart. Het gaat om 430 huurwoningen in het middensegment en 311 huurwoningen in het hogere en topsegment.

Bouw 92 meter hoge Victoriatoren in Eindhoven gestart

19 december 2024, 11:41

In Eindhoven is gestart met de bouw van de Victoriatoren. De 92 meter hoge toren, die komt te staan aan het in aanleg zijnde Victoriapark nabij het PSV-stadion, biedt ruimte voor 369 appartementen.

Anne Schroën: aantal BNA-lidmaatschappen terug op oude niveau

19 december 2024, 10:38

Na een enorme leegloop van leden vorig jaar zijn er dit jaar minstens vijftig leden bijgekomen, plus nog eens vijftig bureaus die een proeflidmaatschap hebben afgesloten, vertelt de BNA-directeur aan Architectenweb.

Groosman en Voids winnen selectie deelplan Beekhof in Stadsoevers Roosendaal

18 december 2024, 12:29

Een samenwerkingsverband met Groosman en stedenbouwkundig bureau Voids is geselecteerd voor het deelproject Beekhof in de nieuwe wijk Stadsoevers in Roosendaal.