Plannen voor POST Rotterdam gepresenteerd

13 juni 2018, 15:01

Dinsdag zijn in het voormalige postkantoor aan de Coolsingel in Rotterdam nieuwe plannen voor de herontwikkeling van het rijksmonument gepresenteerd. In het nieuwe POST Rotterdam komen winkels en een hotel, terwijl aan de achterzijde een 150 meter hoge woontoren wordt gebouwd. Architectenweb was bij de presentatie en sprak met de betrokkenen.

Meer dan tien jaar heeft het oude postkantoor van Rotterdam leeggestaan. Al die tijd stond het als een gesloten fort langs een verkeersader die twee belangrijke gebieden in het centrum (de Lijnbaan en omgeving versus de zone rond de Meent) toch al van elkaar scheidde. Er zijn plannen geweest om het pand te herontwikkelen tot winkelcentrum en hotel, met Ben van Berkel als architect, maar die mislukten om verschillende redenen.

De internationaal opererende investeerder en ontwikkelaar OMNAM zag echter wel brood in het pand, zeker na de recente opleving van Rotterdam als stad en de in uitvoering zijnde herinrichting van de Coolsingel (waar voetgangers en fietsers meer de ruimte krijgen). Het gebouw zou kunnen uitgroeien tot een ‘schakel’ in het centrum, zoals de Markthal, de Lijnbaan en het centraal station dat ook zijn. Een ‘poreus’ complex met verschillende commerciële functies, waar het publiek net zo vanzelfsprekend doorheen wandelt als de Koopgoot.

Het bedrijf koos voor een grondige aanpak, die onder meer bestond uit een nauwe samenwerking in het voortraject met de gemeente Rotterdam en verschillende monumentenorganisaties. Voor de rol van ‘leading architect’ werd een 'architecturale verkenning' gedaan met BIG, Daniel Libeskind, ZZDP Architecten en ODA New York als deelnemers. Laatstgenoemde bureau won, omdat in diens plan het beste rekening werd gehouden met de Rotterdamse context. “Het plan van ODA sprong er tussenuit omdat dit bureau echt heeft gekeken naar de historie van de stad en haar architectuur, in plaats van domweg een nieuw monument naast het bestaande te creëren”, zei OMNAM-directeur David Zisser tegen Architectenweb. Voor de renovatie van het postkantoor werd Braaksma & Roos Architectenbureau, dat ook al op die manier betrokken was bij het eerdere plan, aangesteld.

Eén ontwerp
Goed, een hele hoge toren en een monument dus. Volgens architect Eran Chen, oprichter en partner van ODA New York, moeten beide onderdelen van het project als één ontwerp worden opgevat. Het zijn geen losstaande elementen, al was het maar omdat de voet van de toren ‘landt’ in de Rodezand-vleugel van het postkantoor en aansluit op de hoogte en geleding van de gevel. Dat een deel van het monument gesloopt moet worden om deze oplossing mogelijk te maken, is een ‘offer’ dat gebracht wordt zodat de binnenplaats aan deze zijde van het gebouw behouden kan blijven en voor het eerst publiek toegankelijk wordt. Het deel dat moet wijken voor de toren is weliswaar ook monumentaal, maar pas later aangebouwd bij het postkantoor. Na anderhalf jaar wikken en wegen (aldus architect Job Roos) werd daarom besloten dat het beste dit gedeelte kan wijken.

Omwille van de visuele eenheid met het postkantoor wordt de toren gerealiseerd in donkerkleurig beton of een ander nader te bepalen materiaal met een ‘steenachtige’ uitstraling. Daarnaast zijn in de gevel boogmotieven verwerkt die refereren aan de beroemde bogen uit de centrale hal van het postkantoor. De 306 appartementen worden alle voorzien van buitenruimtes, zoals is vastgelegd in het binnenstadsplan City Lounge van de gemeente Rotterdam. Dit worden inpandige terrassen, die de bewoners een fijn uitzicht en een aangenamer klimaat dan op een balkon bieden. Ook krijgt het gebouw dankzij de hierdoor ontstane openheid en fragmentatie in de gevel een zachter silhouet in de Rotterdamse skyline dan wanneer er zou zijn gekozen voor een massief volume.

Aan alle zijden toegankelijk
Het monument wordt in de nieuwe situatie aan alle zijden toegankelijk. Er komen vijf ingangen bij, waaronder een tweede hoofdentree aan het Rodezand. In combinatie met een nieuwe verbinding tussen de centrale hal en de publiek gemaakte binnenplaats ontstaat zo een passage met winkels, galeries, cafés, terrasjes en restaurants. Op de bovenste verdiepingen, die vroeger waren gewijd aan de telegraaf- en telefoondiensten, wordt een vijfsterrenhotel gerealiseerd. In programmatisch opzicht valt wel iets op: als je puur naar de functies kijkt, is het enige verschil met het plan uit 2009 dat er nu woningen zijn toegevoegd. Wel is de indeling van deze functies anders, wat gemengder. “Onze focus ligt op het creëren van een 24-uursbestemming”, vertelde Zisser verder. “Mensen wonen, werken en leven tegenwoordig anders dan in de tijd van het vorig plan, daar willen we met POST Rotterdam op aansluiten. We hopen dat bezoekers en bewoners het gebouw zullen omarmen.”

Tijdens de informatieavond dinsdag, die met name was bedoeld voor het publiek, rezen er alvast de nodige vragen. Zorgen zijn er bijvoorbeeld over het toenemende verkeer rond het gebouw (naast de toch al drukke Meent) en de schaduwwerking op het achtergelegen Timmerhuis. Opvallend is verder het bijzonder lage aantal inpandige parkeerplaatsen voor de bewoners: 35 stuks op een totaalaantal woningen van meer dan driehonderd. Dat lijkt bij voorbaat vechten om een parkeerplek te worden, of in het gunstige geval een meesterproef ‘car sharing’. De ontwikkelaar heeft beloofd alle vragen en opmerkingen van de aanwezige bewoners mee te nemen in de verdere plantontwikkeling. De meest gestelde vraag dinsdagavond luidde verrassend genoeg (voor niet-Rotterdammers tenminste) of het paviljoen van McDonalds pal voor het postkantoor ‘eindelijk’ gaat verdwijnen. Er kan toch een plek worden ingeruimd voor het fastfoodrestaurant in POST Rotterdam? Afgaand op de zuinige blikken van de plannenmakers en hun verwijzingen naar de langlopende concessie van McDonalds voor het recent nog verbouwde onderkomen, lijkt die kans klein.

OMNAM verwacht deze zomer de bouwvergunning aan te vragen voor POST Rotterdam. Als alles volgens plan verloopt, gaat de herontwikkeling begin volgend jaar van start en worden de deuren begin 2022 geopend. OMNAM heeft overigens nog een Nederlands project in portefeuille; de herontwikkeling van het voormalige KPN-gebouw in Amsterdam Sloterdijk tot The Ven.

Trefwoorden

oda new york post rotterdam herontwikkeling rotterdam braaksma & roos omnam

1	Een winkelgevel als haute couture van UNStudio woensdag, 11 december
2	Villa als lijnenspel van glas, hout en schoon beton woensdag, 11 december
3	Clubgebouw met contrasterende volumes voor watersportvereniging dinsdag, 10 december
4	Ingrijpende verbouwing stationsplein Oostende voltooid dinsdag, 10 december
5	Architectenweb netwerkevent: ontwerpen van interieurs tot op het kleinste detail maandag, 09 december