Biobased bijenpaviljoen voor Nijmeegse Goffertpark

25 januari 2016, 12:25

In het Nijmeegse Volkspark De Goffert is een biobased bijenpaviljoen gerealiseerd. Frank marcus Architecten heeft in het ontwerp het verschil tussen ‘bijentijd’ en ‘mensentijd’ tot uitdrukking gebracht.

Het bijenpaviljoen in De Goffert is gerealiseerd in opdracht van de gemeente Nijmegen. Van de eerste schetsen tot aan de uitvoering heeft frank marcus architecten het ontwerp ‘biobased’ benaderd, zo geeft het architectenbureau aan.

In het ontwerp heeft het bureau de ervaring en zichtbaarheid van tijd verwerkt. Het bijenpaviljoen toont daarbij het verschil in omgang met tijd door bijen en mensen, tussen ‘natuurlijke tijd’ en ‘culturele tijd’.

Beleving van tijd
De dagindeling wordt voor bijen bepaald door de natuur, de stand van de zon en het verloop van de seizoenen. “Bijen baseren er hun dag- en jaarritme op”, vertelt Frank Marcus, die naast architect ook fruitboer en imker is.

“Zodra de zon de luchttemperatuur op 12 graden Celsius brengt, komen de bijen in het voorjaar uit hun kast. Vanuit die plek en de zon vindt hun oriëntatie en navigatie plaats.” De menselijke oriëntatie en tijd, de kloktijd, is gebaseerd op technologische ontwikkeling en afspraken.

Zonnewijzer
Een zonnewijzer in de bijentuin geeft de tijd weer. Kloktijden 9, 12, 15 en 18 uur in dikkere banden met opstaande paaltjes. De zonnewende, het verloop van de zonnestand ten opzichte van de aarde, toont middels een stippellijn van graniet de zomer-, voorjaars-, herfst- en winterstand.

De middenas van het gebouw is noord-zuid georiënteerd. De parkbezoeker die de wijzer en lijnen bestudeert, zal ontdekken dat 12 uur volgens kloktijd niet overeenkomt met het natuurlijke midden van de dag. “Hier zijn natuur en cultuur bijna een half uur van elkaar verwijderd”, zegt Marcus.

Vorm en materiaal
Geïnspireerd door de geleding van het lichaam van een insect heeft Marcus het bijenpaviljoen als een reeks ovale ruimtes op de middenlijn ontworpen. De zuidelijke gevel is de contactplaats voor parkbezoekers en zorgt voor zonlicht (energie) op de bijenkasten.

De elkaar in bloeitijd opvolgende planten in de bijentuin behoeden wandelaars voor een confrontatie met de bijen op hun aanvliegroute.

Het gebouw is circulair en biobased gerealiseerd; alle materialen zijn herbuikbaar en nagroeibaar. “De dimensionering van het gevelhout is degelijk”, legt Marcus uit, “Maar de detaillering aan maaiveld en dakrand kwetsbaar. Dit vertaalt de kwetsbaarheid van de bij in onze tijd naar het houten gebouw in de publieke ruimte.”

In het interieur is de houten wand van berken multiplex en vuren houten staanders zichtbaar. Die voorziet in bergruimte voor honing en stalling van materieel en kleding. Het bijenpaviljoen wordt gebruikt door Imkervereniging Nijmegen en omstreken voor bijenvolken in het park en als bezoekers- en lesruimte.

Trefwoorden

biobased frank marcus architecten zon marcus architecten nijmegen bijenpaviljoen tijd volkspark de goffert bijen goffertpark

1	Gezin blijft in stadsappartement dankzij ruimtelijke ingrepen maandag, 20 mei
2	Architectenweb Podcast – Interview met David Gianotten (OMA) donderdag, 16 mei
3	Hoofdkantoor Asics naar ontwerp van Powerhouse Company in gebruik genomen donderdag, 16 mei
4	Clarissenhof: verstilling in hoogstedelijk gebied dinsdag, 21 mei
5	FARO ontwerpt woongebouw in Slachthuisbuurt Haarlem vrijdag, 17 mei