Het Timmerhuis: meer dan een wolk van pixels

15 december 2015, 16:57

Met de officiële opening van het Timmerhuis afgelopen vrijdag is het tweede deel van de OMA-trilogie in Rotterdam voltooid. Architectenweb was aanwezig bij de opening en heeft samen met de architecten en twee bewoners het multifunctionele complex bekeken. “Ik voel me hier echt onderdeel van de stad.”

Tekst Ronnie Weessies

Een wolk van pixels, een schip vol containers; de (door OMA zelf geplugde) bijnamen zijn niet van de lucht. Toch doet deze beeldspraak niet helemaal recht aan het gebouw. Net als het in 2013 opgeleverde De Rotterdam voegt het complex niet eerder in Nederland geziene kwaliteiten toe. Neem bijvoorbeeld de complexe manier waarop de woningen getrapt zijn. Of hoe de stalen constructie brutaalweg ingezet is als beeldbepalend element in de atria (al lopen de meningen uiteen over de schoonheid hiervan).

Daarnaast verlevendigt het Timmerhuis een plek waar je voorheen in het donker beter niet kon komen, zoals schrijver en presentator Wilfried de Jong aangaf in zijn lezing tijdens de officiële opening. Het programma behelst 84 woningen, kantoorruimte voor in totaal 1.800 ambtenaren, het op 6 februari te openen Museum Rotterdam, winkels en horeca plus een ondergrondse parkeergarage. De verbindende factor is de openbare passage op de begane grond.

De realisatie van de passage was mogelijk door de constructie vorm te geven als twee ‘bomen’, legde Katrien van Dijk, een van de projectarchitecten, vrijdag uit. De dragende stammen staan opgesteld in de atria en dankzij een combinatie van vakwerk- en vierendeelliggers reiken de takken ver naar de zijkanten. In het bovenste deel van de kruin zijn de woningen ondergebracht; de gemeentelijke kantoren bevinden zich op de vijf verdiepingen daaronder.

Demontabel
De stalen constructie draagt er voor een belangrijk deel aan bij dat het gebouw met het label BREEAM Excellent voor duurzaamheid is gecertificeerd. “Een stalen constructie scheelt in bouwtijd en ze is demontabel”, vertelt ‘partner in charge’ Reinier de Graaf. “Als je een betonnen constructie moet afbreken, krijg je te maken met bouwpuin. Nu kan zelfs de vorm wijzigen. Als de gemeente ooit vertrekt, kunnen de kantoren worden omgebouwd tot bedrijfsruimten.”

Bijzonder is ook de gevel, die als een uniforme semitransparante huid meerdere programmaonderdelen omhult. De gevel is opgebouwd uit staal en drie lagen glas, met twee luchtkamers voor isolatie. In het glas is een zonwerend grit, bestaande uit kleine stipjes, verwerkt. Onder invloed van het zonlicht zijn deze stippen meer of minder zichtbaar, vertelde Van Dijk tijdens de rondleiding. De bewoners worden zo beschermd tegen al te fel licht en hitte, terwijl ze toch maximaal uitzicht genieten.

Dat ervaart ook architectuurfotograaf Ossip van Duivenbode, die de afgelopen weken is uitgegroeid tot de beroemdste bewoner van het complex. Hij woont met zijn gezin op de tiende verdieping, waar ze een panoramisch zicht op de stad hebben. De Markthal en Laurenskerk lonken op ooghoogte en de binnenplaats van het naastgelegen stadhuis kan haast in volle glorie worden aanschouwd. “Het mooie aan deze plek is dat je alles ziet, maar tegelijkertijd zit je er middenin. Je voelt je op die manier echt onderdeel van de stad”, zegt Van Duivenbode.

De bewoners vormen een vrij hechte club, in die zin dat de meeste elkaar kennen. Al dat glas zal dan ook zeker verbinden, maar lijkt ook wel enigszins ten koste te gaan van de privacy. Vanaf het terras van de een kijk je zo naar binnen bij de ander. Toch blijkt het moeten delen van een terras het grootste obstakel. “Acht tot tien woningen zijn samengevoegd omdat de bewoners zoiets niet wilden”, zei Van Dijk. Voor de gedeelde terrassen kon helaas geen fraaiere oplossing worden gevonden dan diagonaal geplaatste schermen. Een minpuntje in het verder voortreffelijke woonlandschap.

Handtekening
De handtekening van OMA is het meest zichtbaar in het kantoorgedeelte. Dankzij de aluminium vloer en ‘harde’ materialen als draadglas (voor onder meer de kastdeuren) doet het interieur van de gedeelde ruimten haast Spartaans aan. Tegelijkertijd zorgen elementen als tapijt waarin beelden van Rotterdam zijn verwerkt voor de nodige verzachting. Het doet wel een beetje aan de inrichting van het nhow hotel in De Rotterdam denken, ook al een ontwerp van OMA. “We horen vaak van mensen dat ze het een zeer mannelijk interieur vinden”, zegt Van Dijk lachend, “maar het is net als dat van het Timmerhuis door Saskia (Simon, RW) en mij ontworpen.”

Het interieur van het gemeentelijke deel bestaat in de basis uit gemeenschappelijke ruimten, het zogeheten Traject (herkenbaar aan de aluminium vloer), en een ring van kantoren. In de kap van het monumentale Stadstimmerhuis, waar de nieuwbouw tegenaan is gebouwd, zijn de installaties en een boardroom ondergebracht. Via het atrium en de ramen van enkele ‘pixels’ hebben de ambtenaren zicht op de andere functies, waaronder het toekomstige Museum Rotterdam. Eigenlijk zou in die ruimte het Stadsloket komen, waar inwoners van de stad bijvoorbeeld hun rijbewijs kunnen verlengen.

Om financiële redenen heeft de gemeente Rotterdam daar op het laatste moment van afgezien, terwijl het niet-monumentale deel van het Stadstimmerhuis al tegen de vlakte lag. Reinier de Graaf spreekt de suggestie in een artikel van The Guardian tegen dat hij woedend zou zijn geweest over deze beslissing. “Ik ben er juist heel blij mee, want een museum is veel openbaarder dan een Stadsloket." In februari opent het Museum Rotterdam met een expositie over de wederopbouw, die in de tweede helft van de vorige eeuw werd geleid vanuit het Stadstimmerhuis.

Forum Rotterdam
Volgend jaar moet de bouw van het derde grote project van OMA in Rotterdam starten. Onlangs werd bekend dat het ontwerp voor het Forum Rotterdam in sterk gewijzigde vorm zal worden uitgevoerd. In 2018 moet het gebouw volledig zijn opgeleverd.

Trefwoorden

reinier de graaf oma saskia simon timmerhuis katrien van dijk rotterdam

1	Houthybride woongebouw langs de A8 in Zaandam opgeleverd dinsdag, 11 november
2	WillemsenU zinkt villa af in landschap dinsdag, 11 november
3	MVRDV ontwerpt bolvormig sportcomplex in Albanese hoofdstad Tirana maandag, 10 november
4	Woongebouw voor gezinnen biedt ruime corridor en gekoppelde terrassen met glijbaan woensdag, 12 november
5	Groningers kiezen nieuwe invulling voor plek gesloopte parkeergarage in stadscentrum dinsdag, 11 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Cruiseschepen zitten tijdelijke plek Museum Rotterdam in de weg

16 februari 2024

Stadsbestuur overtuigd: Museum Rotterdam moet in Steigerkerk komen

2 oktober

Door MVRDV ontworpen NIO House in Rotterdam geopend

23 maart 2023

Expositie op gevels Rotterdamse gebouwen

20 januari 2016

OMA renoveert warenhuis KaDeWe in Berlijn

19 januari 2016

R'dam Architectuurprijs voor Rozenburcht en Timmerhuis

22 december 2016

750.000 mensen vieren wederopbouw Rotterdam

1 augustus 2016

Eerste toren van OMA voor Tokio

19 april 2016

Multifunctioneel complex BLOX in Kopenhagen geopend

7 mei 2018

De Trap bij Rotterdam Centraal officieel geopend

17 mei 2016

David Gianotten: OMA is nu een collectief

16 maart 2016

Ambtenaren laten hoogtevrees wegmasseren

8 juli 2014

Koolhaas alom aanwezig tijdens Motel Mozaïque

8 april 2014

Timmerhuis Rotterdam opent deuren officieel

10 december 2015

Gesprek tussen Koolhaas en Van Hooydonk over mobiliteit

11 december 2015

Hoogste punt Timmerhuis Rotterdam gevierd

1 oktober 2014

Bouwstart Rotterdams stadskantoor van OMA

3 juni 2013

Verslag van Architectuur, Innovatie, Rotterdam

14 juli 2015

Winy Maas: verhuis Museum Rotterdam terug naar Schielandshuis

23 september 2020

Reinier de Graaf presenteert roman The Masterplan

19 maart 2021

Raad van State wijst bezwaren tegen realisatie Post Rotterdam af

24 maart 2021

V8 Architects: vestig Museum Rotterdam in Steigerkerk

4 mei 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nominaties Zuiderkerkprijs en Geurt Brinkgreve Bokaal 2025 bekend

Gisteren, 12:17

Voor de eerstgenoemde woningbouwprijs van de gemeente Amsterdam zijn tien projecten genomineerd, de bokaal voor het beste initiatief op het gebied van herontwikkeling, transformatie of renovatie leverde zeven nominaties op.

'Architecten kunnen kwaliteit waarborgen bij splitsen en opdelen rijtjeshuizen'

Gisteren, 11:14

Om het splitsen en opdelen van rijtjeswoningen van de grond te krijgen, dienen het Rijk en gemeenten de regie te nemen. Architecten kunnen hierbij worden ingeschakeld voor de waarborging van de kwaliteit, aldus een vrijdag verschenen rapport.

MVRDV en Buro Happold ontwerpen nieuw theater in Veenendaal

Gisteren, 10:23

Voor de vernieuwing van Theater De Lampegiet zijn vijf schetsontwerpen gemaakt. Zowel de inwoners van de stad als de jury hebben daarbij voor het ontwerp van MVRDV en Buro Happold gekozen.

Benthem Crouwel Architects plaatst slotstuk in Paleiskwartier van Den Bosch

13 november, 5:00

Benthem Crouwel Architects heeft het stadsblok Palazzo in het Paleiskwartier van Den Bosch opgeleverd

Zuid-Holland verhoogt budget voor restauratie rijksmonumenten

Gisteren, 14:08

De provincie Zuid-Holland verhoogt het budget voor de restauratie van rijksmonumenten structureel.

Rapport: natuur kan helpen beschermen tegen stijgende zeespiegel

Gisteren, 09:24

Natuurlijke oplossingen zoals ruim baan geven aan gebieden met eb en vloed kunnen helpen de Nederlandse kustlijn te beschermen tegen de stijgende zeespiegel.

Deltacommissaris: ga nu al in gesprek over toekomst waterbeheer

13 november, 4:03

Nederland moet nu al kijken welke randvoorwaarden nodig zijn om grote waterbeschermingsprogramma's zoals de Deltawerken in de komende jaren uit te voeren.

Gemeentebestuur wil Brabants dorp Moerdijk laten verdwijnen

13 november, 10:23

Het dorp Moerdijk in Noord-Brabant moet verdwijnen om plaats te maken voor uitbreiding van het bestaande haven- en industrieterrein in die plaats.

Iets minder mensen vertrekken uit de Randstad dan in eerdere jaren

12 november, 10:00

Onder andere omdat er in de Randstad meer kinderen worden geboren, groeit de bevolking daar sneller dan in de gebieden eromheen. Netto vertrokken er afgelopen jaar 14.000 mensen.

Woningen en park op plek van rangeerterrein bij Rotterdamse Kuip

12 november, 9:30

Een rangeerterrein voor treinen tegenover stadion De Kuip in Rotterdam verdwijnt. Op de plek worden woningen en een nieuw station gebouwd. Bovendien moet een park naast het spoor worden uitgebreid.

Ga naar het nieuws-archief