Het Timmerhuis: meer dan een wolk van pixels

15 december 2015, 16:57

Met de officiële opening van het Timmerhuis afgelopen vrijdag is het tweede deel van de OMA-trilogie in Rotterdam voltooid. Architectenweb was aanwezig bij de opening en heeft samen met de architecten en twee bewoners het multifunctionele complex bekeken. “Ik voel me hier echt onderdeel van de stad.”

Tekst Ronnie Weessies

Een wolk van pixels, een schip vol containers; de (door OMA zelf geplugde) bijnamen zijn niet van de lucht. Toch doet deze beeldspraak niet helemaal recht aan het gebouw. Net als het in 2013 opgeleverde De Rotterdam voegt het complex niet eerder in Nederland geziene kwaliteiten toe. Neem bijvoorbeeld de complexe manier waarop de woningen getrapt zijn. Of hoe de stalen constructie brutaalweg ingezet is als beeldbepalend element in de atria (al lopen de meningen uiteen over de schoonheid hiervan).

Daarnaast verlevendigt het Timmerhuis een plek waar je voorheen in het donker beter niet kon komen, zoals schrijver en presentator Wilfried de Jong aangaf in zijn lezing tijdens de officiële opening. Het programma behelst 84 woningen, kantoorruimte voor in totaal 1.800 ambtenaren, het op 6 februari te openen Museum Rotterdam, winkels en horeca plus een ondergrondse parkeergarage. De verbindende factor is de openbare passage op de begane grond.

De realisatie van de passage was mogelijk door de constructie vorm te geven als twee ‘bomen’, legde Katrien van Dijk, een van de projectarchitecten, vrijdag uit. De dragende stammen staan opgesteld in de atria en dankzij een combinatie van vakwerk- en vierendeelliggers reiken de takken ver naar de zijkanten. In het bovenste deel van de kruin zijn de woningen ondergebracht; de gemeentelijke kantoren bevinden zich op de vijf verdiepingen daaronder.

Demontabel
De stalen constructie draagt er voor een belangrijk deel aan bij dat het gebouw met het label BREEAM Excellent voor duurzaamheid is gecertificeerd. “Een stalen constructie scheelt in bouwtijd en ze is demontabel”, vertelt ‘partner in charge’ Reinier de Graaf. “Als je een betonnen constructie moet afbreken, krijg je te maken met bouwpuin. Nu kan zelfs de vorm wijzigen. Als de gemeente ooit vertrekt, kunnen de kantoren worden omgebouwd tot bedrijfsruimten.”

Bijzonder is ook de gevel, die als een uniforme semitransparante huid meerdere programmaonderdelen omhult. De gevel is opgebouwd uit staal en drie lagen glas, met twee luchtkamers voor isolatie. In het glas is een zonwerend grit, bestaande uit kleine stipjes, verwerkt. Onder invloed van het zonlicht zijn deze stippen meer of minder zichtbaar, vertelde Van Dijk tijdens de rondleiding. De bewoners worden zo beschermd tegen al te fel licht en hitte, terwijl ze toch maximaal uitzicht genieten.

Dat ervaart ook architectuurfotograaf Ossip van Duivenbode, die de afgelopen weken is uitgegroeid tot de beroemdste bewoner van het complex. Hij woont met zijn gezin op de tiende verdieping, waar ze een panoramisch zicht op de stad hebben. De Markthal en Laurenskerk lonken op ooghoogte en de binnenplaats van het naastgelegen stadhuis kan haast in volle glorie worden aanschouwd. “Het mooie aan deze plek is dat je alles ziet, maar tegelijkertijd zit je er middenin. Je voelt je op die manier echt onderdeel van de stad”, zegt Van Duivenbode.

De bewoners vormen een vrij hechte club, in die zin dat de meeste elkaar kennen. Al dat glas zal dan ook zeker verbinden, maar lijkt ook wel enigszins ten koste te gaan van de privacy. Vanaf het terras van de een kijk je zo naar binnen bij de ander. Toch blijkt het moeten delen van een terras het grootste obstakel. “Acht tot tien woningen zijn samengevoegd omdat de bewoners zoiets niet wilden”, zei Van Dijk. Voor de gedeelde terrassen kon helaas geen fraaiere oplossing worden gevonden dan diagonaal geplaatste schermen. Een minpuntje in het verder voortreffelijke woonlandschap.

Handtekening
De handtekening van OMA is het meest zichtbaar in het kantoorgedeelte. Dankzij de aluminium vloer en ‘harde’ materialen als draadglas (voor onder meer de kastdeuren) doet het interieur van de gedeelde ruimten haast Spartaans aan. Tegelijkertijd zorgen elementen als tapijt waarin beelden van Rotterdam zijn verwerkt voor de nodige verzachting. Het doet wel een beetje aan de inrichting van het nhow hotel in De Rotterdam denken, ook al een ontwerp van OMA. “We horen vaak van mensen dat ze het een zeer mannelijk interieur vinden”, zegt Van Dijk lachend, “maar het is net als dat van het Timmerhuis door Saskia (Simon, RW) en mij ontworpen.”

Het interieur van het gemeentelijke deel bestaat in de basis uit gemeenschappelijke ruimten, het zogeheten Traject (herkenbaar aan de aluminium vloer), en een ring van kantoren. In de kap van het monumentale Stadstimmerhuis, waar de nieuwbouw tegenaan is gebouwd, zijn de installaties en een boardroom ondergebracht. Via het atrium en de ramen van enkele ‘pixels’ hebben de ambtenaren zicht op de andere functies, waaronder het toekomstige Museum Rotterdam. Eigenlijk zou in die ruimte het Stadsloket komen, waar inwoners van de stad bijvoorbeeld hun rijbewijs kunnen verlengen.

Om financiële redenen heeft de gemeente Rotterdam daar op het laatste moment van afgezien, terwijl het niet-monumentale deel van het Stadstimmerhuis al tegen de vlakte lag. Reinier de Graaf spreekt de suggestie in een artikel van The Guardian tegen dat hij woedend zou zijn geweest over deze beslissing. “Ik ben er juist heel blij mee, want een museum is veel openbaarder dan een Stadsloket." In februari opent het Museum Rotterdam met een expositie over de wederopbouw, die in de tweede helft van de vorige eeuw werd geleid vanuit het Stadstimmerhuis.

Forum Rotterdam
Volgend jaar moet de bouw van het derde grote project van OMA in Rotterdam starten. Onlangs werd bekend dat het ontwerp voor het Forum Rotterdam in sterk gewijzigde vorm zal worden uitgevoerd. In 2018 moet het gebouw volledig zijn opgeleverd.

Trefwoorden

reinier de graaf oma saskia simon timmerhuis katrien van dijk rotterdam

1	‘Stoere dame op hoge hakken’ model voor gevel pand P.C. Hooftstraat woensdag, 17 april
2	Porseleinen Toren in ontwikkelgebied Nieuw Delft officieel geopend vrijdag, 19 april
3	Marc Koehler Architects presenteert ensemble van zes gebouwen in Buiksloterham donderdag, 18 april
4	Woontoren Nova in De Binckhorst rondt de transformatie Maanplein af woensdag, 17 april
5	Een sereen samenspel van villa’s in een groen landschap woensdag, 17 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Cruiseschepen zitten tijdelijke plek Museum Rotterdam in de weg

16 februari

Door MVRDV ontworpen NIO House in Rotterdam geopend

23 maart 2023

Eerste toren van OMA voor Tokio

19 april 2016

Multifunctioneel complex BLOX in Kopenhagen geopend

7 mei 2018

De Trap bij Rotterdam Centraal officieel geopend

17 mei 2016

OMA renoveert warenhuis KaDeWe in Berlijn

19 januari 2016

R'dam Architectuurprijs voor Rozenburcht en Timmerhuis

22 december 2016

750.000 mensen vieren wederopbouw Rotterdam

1 augustus 2016

David Gianotten: OMA is nu een collectief

16 maart 2016

Ambtenaren laten hoogtevrees wegmasseren

8 juli 2014

Koolhaas alom aanwezig tijdens Motel Mozaïque

8 april 2014

Timmerhuis Rotterdam opent deuren officieel

10 december 2015

Gesprek tussen Koolhaas en Van Hooydonk over mobiliteit

11 december 2015

Hoogste punt Timmerhuis Rotterdam gevierd

1 oktober 2014

Bouwstart Rotterdams stadskantoor van OMA

3 juni 2013

Verslag van Architectuur, Innovatie, Rotterdam

14 juli 2015

Expositie op gevels Rotterdamse gebouwen

20 januari 2016

Winy Maas: verhuis Museum Rotterdam terug naar Schielandshuis

23 september 2020

Reinier de Graaf presenteert roman The Masterplan

19 maart 2021

Raad van State wijst bezwaren tegen realisatie Post Rotterdam af

24 maart 2021

V8 Architects: vestig Museum Rotterdam in Steigerkerk

4 mei 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Houten Makers’ KUbe van BIG is “onderwijs gestold in een gebouwde vorm”

1 minuut geleden

BIG presenteert samen met uitvoerend architect BNIM en de University of Kansas School of Architecture & Design het ontwerp voor een nieuw onderwijsgebouw met een massief houten diagrid.

Den Haag deelt ontwikkelvisie voor gebied rond centraal station

2 uur geleden

De gemeente Den Haag wil in de komende jaren 2.250 tot 2.500 woningen, betere verbindingen en meer groen realiseren in het gebied rond het centraal station. Ook komt er voor 130.000 m² kantoorruimte en ruim 21.000 m² aan maatschappelijke functies.

DGBC publiceert whitepaper circulair ontwerpen op CO2-uitstoot

4 uur geleden

Aan het begin van een bouwtraject kunnen ontwerpkeuzes bijdragen voor minder CO2-uitstoot. Om architecten te helpen bij deze keuzes maakte DGBC een whitepaper over ontwerpen op CO2-uitstoot en circulair ontwerpen

NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold

4 uur geleden

De levensloopbestendige woning bestaat drie delen rond een centrale patio, die elk zijn uitwerkt als een paviljoen, gericht op een eigen activiteit als wonen en slapen. Het huis is opgebouwd uit geprefabriceerde gelamineerde houten constructies.

ASML wil grote vestiging op Brainport Industries Campus

Vandaag, 11:34

Chipmachinefabrikant ASML wil in de regio Eindhoven uitbreiden met het oog op de toekomst.

Organisaties werken aan praktijktoets aangescherpte MPG-eisen

Gisteren, 14:27

Veertien organisaties uit onder meer de ontwerp- en bouwsector gaan onderzoeken hoe de aangescherpte MPG-eisen voor 2025 kunnen worden geïmplementeerd in de praktijk.

IMF-bestuurder dringt aan op verdere afbouw hypotheekrenteaftrek

Gisteren, 13:36

Nederland kan fiscale en financiële stimulering van de woningmarkt niet gebruiken nu er een nijpend huizentekort is, stelt Paul Hilbers.

DNB: verduurzaming woningen blijft achter, maar geld geen probleem

Gisteren, 10:01

Verreweg de meeste Nederlanders hebben genoeg spaargeld of leenmogelijkheden om hun koophuis te verduurzamen, maar doen dit toch nog niet in groten getale.

Amsterdam gaat meer woningen voor ouderen geschikt maken

19 april, 1:49

De gemeente past bestaande seniorenflats op verschillende manieren aan om ouderen langer zelfstandig te laten wonen.

FNV: minister moet ingrijpen na censuur door bestuur TU Delft

19 april, 12:12

Volgens de vakbond ‘rommelt het aan alle kanten’ bij de universiteit, nu het bestuur daar ‘censuur toepast om een kritisch artikel in het eigen universiteitsblad Delta onder het tapijt te vegen’.

Ga naar het nieuws-archief