De Stuurlui: “Het moet zich verder kunnen ontwikkelen”

11 juni 2013, 17:43

“We moeten af van het idee dat duurzaamheid een soort label is”, vindt Marijke Bruinsma van De Stuurlui stedenbouw. “ Zo van: deze dakpannen zijn ‘groen’, dus die gebruiken we. Het gaat om een andere manier van denken.”

Tekst Kirsten Hannema

Een voorbeeld van de andere manier van denken die Bruinsma bedoelt: oude koffiefilters als basis om paddenstoelen op te kweken. Dat kan; met hun project Mushroom Trees heeft De Stuurlui (in samenwerking met groundcondition) het bewezen. En Bruinsma is ervan overtuigd dat zoiets ook op grotere schaalniveaus mogelijk is, dat je bestaande, basic materialen op andere manieren kunt inzetten. “De kern is dat we op die manier duurzaamheid in de toekomst praktisch en betaalbaar maken; als dat lukt, zul je zien dat het vanzelf gaat lopen.”

Eethuis
De Stuurlui, het bureau dat Bruinsma samen met Frank de Volder oprichtte in 2010, werd bekend met hun Eethuis, het tijdelijke ‘eetbare’ paviljoen dat zij samen met Atelier GRAS ontwierpen voor het Tuinenfestival in Appeltern. Een huisje gemaakt van steigerbuizen, met gevels van plastic kratjes waaruit kruiden en groenten groeien. Supersimpel, maar de reacties waren er niet minder enthousiast om; wereldwijd werd er geblogd over dit ‘frikkin genius idea’ dat iedereen wel in zijn achtertuin zou willen hebben.

“Toen wij uitgenodigd werden voor de prijsvraag voor het Tuinenfestival wisten we meteen dat we iets wilden maken met verticaal groen”, vertelt Bruinsma over het ontwerp van het Eethuis. “Maar die gevelsystemen waren hartstikke duur. Wij besloten daarom een eigen systeem te verzinnen met wat er al was aan materiaal. Het Eethuis heeft er een seizoen gestaan en daarna hebben we al het groen op de composthoop gegooid, de steigerbouwer heeft zijn spullen opgehaald en de kratjes gingen weer terug naar de veiling. Dat flexibele en de tijdelijkheid heeft iets heel sterks.”

Buurtgevoel
Flexibiliteit is volgens de landschapsarchitect ook een must als het aankomt op duurzame stedenbouw. “Wat wij ontwerpen moet zich eenvoudig kunnen aanpassen in de tijd;
wij bouwen niet voor de eeuwigheid.” Daarnaast is in het werk van De Stuurlui de sociale duurzaamheid belangrijk: het betrekken van gebruikers. Bruinsma: ”Ik heb het niet over de klassieke burgerparticipatie; dan blijft het vaak beperkt tot de eigen backyard. Wij willen iets maken dat betekenis heeft voor een grotere groep mensen, een gebouw of plek die op een vanzelfsprekende manier omarmd wordt. Daarmee draag je bij aan maatschappelijke cohesie. Dat klinkt misschien erg zwaar, maar dat buurtgevoel is wel heel belangrijk.”

Hoe dat werkt kun je zien in Capelle aan de IJssel, waar De Stuurlui (ook in samenwerking met Atelier GRAS) vorig jaar een buurttuin bouwde in een jaren zeventig wijk. Bruinsma: “Op initiatief van een van de bewoners zijn we met een klein groepje aan de slag gegaan. We hebben de tuin samen met hen ontworpen en aangelegd. Het leuke was dat je zag dat er ook onder de bewoners iets groeide. We begonnen met drie mensen, op het moment dat de eerste schop de grond in ging kwam de rest erbij en aan het eind was er zelfs een wachtlijst voor een moestuin.”
Omdraaiing
Op dit moment werkt het bureau (in samenwerking met Wolbert van Dijk) onder meer aan een plan in het Overijsselse dorp Genemuiden. De aanleiding voor het ontwerp was dat de dijk verhoogd moest worden. De vraag aan de ontwerpers: wat te doen met het achtergelegen terrein? De Stuurlui draaide die vraag om: de verhoging van de dijk is aangegrepen om de woonwijk erachter te herstructureren en een nieuw waterfront aan de rivier te ontwerpen. Daarmee krijgt het dorp een hele nieuwe uitstraling.

Ook de kracht van dit plan is volgens Bruinsma de omgang met de situatie zoals die er is. “Ik vind het belangrijk dat het eigene van een plek blijft behouden. Bovendien kun je met dit voorstel tot in de verre toekomst op verschillende manieren omgaan met het water. Het water, dat in eerste instantie als een probleem werd gezien, is straks een kwaliteit.”

Trefwoorden

de stuurlui stedenbouw participatie marijke bruinsma duurzaamheid

1	Den Bosch 'pauzeert' aanbesteding voor ontwerp gebiedsontwikkeling Citadelpoort maandag, 17 november
2	Expositie in Kunsthal belicht eerdere toeristische periode Rotterdam dinsdag, 18 november
3	MVRDV en Buro Happold ontwerpen nieuw theater in Veenendaal vrijdag, 14 november
4	Nominaties Zuiderkerkprijs en Geurt Brinkgreve Bokaal 2025 bekend vrijdag, 14 november
5	Zelfsluitende Vlotterkering in Steyl vormt tevens 'balkon aan de Maas' dinsdag, 18 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Except: “Nieuwbouw is meestal niet duurzaam”

9 juli 2013

Derde editie TIEN keer TIEN in teken duurzaamheid

3 september 2012

Genomineerden Casa Nova 2011 bekend

4 januari 2012

Nominaties Mosa Bal van het Jaar bekend

7 juni 2012

TIEN keer TIEN groen: meer dan energielabels

21 september 2012

Toon alles

Andere nieuwsberichten

ECHO Urban Design en RoosRos Architecten winnen tender Machinewerf Vlissingen

Gisteren, 16:30

ECHO Urban Design en RoosRos Architecten zijn samen met partners Leyten, Fullhouse, depart en Steenvlinder door de gemeente Vlissingen geselecteerd als winnende partner voor de ontwikkeling van locatie de Machinewerf in het Scheldekwartier.

The Rock Weespertrekvaart door Atelier PUUUR in gebruik genomen

Gisteren, 14:00

Nieuw huurcomplex van Atelier PUUUR in Amsterdam omvat appartementen, jongerenwoningen en ruimte voor jeugdhulp en jeugdgezondheidszorg.

MoederscheimMoonen Architects ontwerpt eigen kantoor in historische vertrekhal Oranjelijn Rotterdam

19 november, 4:40

MoederscheimMoonen Architects levert nieuw, duurzame hoofdkantoor van moedermaatschappij TBP Group op.

Restauratie Bakenessertoren Haarlem bekroond met Lieven de Key Penning 2025

19 november, 3:56

De restauratie van de Bakenessertoren in Haarlem is onderscheiden met de Lieven de Key Penning 2025. De publieksprijs werd toegekend aan de verbouwing en uitbreiding van het Stedelijk Gymnasium.

Mogelijke proef zelfrijdende pendelbussen tussen station Hoofddorp en Schiphol Trade Park

Gisteren, 14:15

De provincie Noord-Holland onderzoekt of het zelfrijdende pendelbussen zonder chauffeur kan laten rijden in de buurt van Schiphol. Als dit qua veiligheid en techniek haalbaar is, wil de provincie in 2027 een proef starten.

Fietsflat bij Amsterdam Centraal wordt na 25 jaar gesloopt

Gisteren, 13:45

Voor de door VMX Architects ontworpen fietsenstalling is geen nieuwe plek gevonden. Daarom wordt de 'fietsflat' nu gesloopt.

Maastricht grootste stijger op lijst van beste steden om te wonen

Gisteren, 13:15

Op de ranglijst van de Atlas voor Gemeenten steeg Maastricht de afgelopen tien jaar van de 40e naar de 34e plek. Amsterdam staat stevig op de 1e plek van de lijst.

Minder infraprojecten gaan door na bezuinigingen Prinsjesdag

Gisteren, 10:40

Minder infrastructuurprojecten kunnen doorgaan door bezuinigingen die met Prinsjesdag zijn doorgevoerd. Dat staat in antwoorden op Kamervragen over de begroting van het Mobiliteitsfonds.

Om malafide grondspeculatie tegen te gaan, overweegt het kabinet een bedenktijd voor kopers van grond

Gisteren, 09:00

Grondhandelaren splitsen landbouwgrond vaker op in kleine stukjes en verkopen die dan door aan particulieren. De kopers kunnen dan ten onrechte denken dat de gemeente op de grond wil bouwen, terwijl dat niet zo is.