Partners en medewerkers van opZoom architecten

De Boulevard in Arnhem

TransZoom in Arnhem

De voormalige koepelgevangenis in Arnhem

opZoom architecten: Arnhem moet nog meer inbreiden

4 maart 2020, 11:33

Bij de huidige problemen op de woningmarkt gaat de aandacht voornamelijk uit naar de Randstad, maar in andere delen van het land is de situatie evengoed lastig. Architectenweb bezocht opZoom architecten in Arnhem en besprak met medewerkers van dit bureau hoe de vlag er in de Gelderse hoofdstad bij hangt. De Arnhemmers illustreerden hun verhaal aan de hand van enkele projecten. “Nieuwe ontwikkellocaties zijn schaars aan het worden.”

Help, de Randstedelingen komen! Volgens die teneur deden de provincies Gelderland en Overijssel eind vorig jaar een oproep om geld van de minister voor woningbouw. De komende vijf jaar dienen zeker 75.000 woningen worden gebouwd in het oosten van het land, waarvan het overgrote deel bestemd is voor mensen die de drukke en dure Randstad zijn ontvlucht. Anders dreigen ook in deze gebieden grote problemen met de woningmarkt, infrastructuur én de natuur. Hoe relativerend is de aarzeling van Johan Blokland als hem deze situatie wordt voorgelegd.

“Er is hier zeker sprake van een woningtekort”, vertelt de medeoprichter en -directeur van opZoom, “net als overal in het land. Ik vraag me alleen af of dit met de komst van mensen uit de Randstad te maken heeft. Je hebt hier veel aanwas uit de regio; er is een sterke trek gaande vanuit de omgeving naar de steden, want wonen in de stad is erg populair. Anderzijds zie je dat ze in de kleinere kernen ook weer aan het bouwen zijn voor de eigen jeugd, zelfs in de Achterhoek. Daar hoorde je een paar jaar geleden iedereen over krimp praten, maar dat begrip is eigenlijk van tafel. Ook de provinciale ‘wooncontingenten’, een beperking van het aantal woningen dat jaarlijks in gemeenten gebouwd mag worden, zijn in Gelderland niet meer leidend.”

Bijzondere woonvormen
In Arnhem, waar opZoom kantoor houdt in een zelf gerenoveerd gebouw van Dudok (het enige pand van de vermaarde architect in de Gelderse hoofdstad), is er veel vraag naar bijzondere woonvormen. Om deze in een volgebouwd centrum als dat van Arnhem te kunnen realiseren, wordt vooral ingezet op transformatie, sloop-nieuwbouw en verdichting. Met het transformatieproject De Boulevard sleepte opZoom vorig jaar nog de publieksprijs van de Willem Diehlprijs in de wacht. Een oude ambachtsschool nabij de John Frostbrug werd getransformeerd tot woongebouw dat de sfeer van een school ademt. De bewoners beschikken er over ruime lofts met oplopende niveaus, terwijl aan de buitenzijde van het gebouw balkons zijn ingeschoven. De historie wordt geëerd door vroegere aanbouwen als ‘schaduwen’ op de gevel te weerspiegelen.

In het hart van de binnenstad is het project TransZoom in aanbouw, bestaande uit negen stadsvilla's en zes luxe appartementen, een commerciële plint en een parkeervoorziening aan de binnenkant van het blok. “Het woonprogramma, appartementen van tweehonderd vierkante meter per stuk, is ongekend voor het centrum van Arnhem”, zegt Bastiaan Buurman, die als projectarchitect aan TransZoom werkt. “De bulk van de wederopbouw bestond hier namelijk uit kleine appartementjes. Het gebouw trekt een wisselende groep kopers, van jonge gezinnen tot senioren.” De plint wordt ingevuld met functies die zorgen voor levendigheid en passen binnen een stedelijke context, maar die ook directe waarde voor de bewoners hebben. Zij kunnen daar bijvoorbeeld kantoorruimte of een fotostudio inrichten.

Het wordt wel steeds moeilijker om nog ruimte voor nieuwe woningen te vinden in het Arnhemse centrum en eigenlijk geldt dat voor de hele stad, zo constateren Blokland en Buurman. “Nieuwe ontwikkellocaties zijn schaars aan het worden, ook de uitleggebieden zijn bijna vol. Je hebt het Coberco-terrein bij de John Frostbrug en plekken als Schuytgraaf, maar daarmee houdt het wel zo ongeveer op. Er zal nog meer moeten worden ingebreid, een opgave die zeker in Arnhem vraagt om kleine en inventieve oplossingen. Inzetten op dubbel gebruik bijvoorbeeld. Zo zijn er hier na de oorlog veel parkeergarages en pleinen gerealiseerd, die zou je kunnen optoppen of vervangen door woningen.”

Koepelgevangenis
Voor opZoom staat er in elk geval nog één grote opdracht te wachten in Arnhem: de transformatie van de voormalige koepelgevangenis. In het monument zelf komen een hotel en daaraan verwante functies als een restaurant en fitnessvoorziening. Het terrein rond het gebouw wordt ingericht met groene hoven, daaromheen verrijzen woningen. De oude gevangenismuren worden opengebroken, zodat er letterlijk meer verbinding met de buurt ontstaat. Door de niet-monumentale bebouwing op het terrein zelf te slopen, wordt bovendien het ensemble van gevangenis en de twee poortwachters in ere hersteld. Verder wordt een parkeerkelder geïntegreerd in het terrein, dat de nodige hoogteverschillen kent.

De oude cellen gaan fungeren als hotelkamers. Met een oppervlak van twaalf vierkante meter zijn ze niet ruim, maar voor dit euvel komt een oplossing, vertelt architect Christelle Oude Vrielink. “We zijn aan het onderzoeken of we een extra ‘ring’ kunnen toevoegen aan de monumentale koepelruimte, in de vorm van een enorm interieurmeubel. Dit ronde element wordt multifunctioneel; het fungeert als verlengstuk van de hotelkamers, er kunnen werkplekken in worden gerealiseerd en het biedt plek voor een receptie en lobby. Verder zorgt de nieuwe ring voor een betere akoestiek. Hoe we alles precies gaan invullen is nog niet bekend, wel is duidelijk dat de imposante koepelruimte altijd goed zicht- en voelbaar zal zijn.”

Trefwoorden

koepelgevangenis arnhem koepelgevangenis arnhem woningbouw woningmarkt opzoom architecten

1	Omgevingsvergunning voor twee woontorens op Katendrecht Rotterdam onherroepelijk woensdag, 2 april
2	Zeven nominaties BNA Beste Gebouw van het Jaar 2025 maandag, 31 maart
3	Team met Studio Nauta en Pieter Bedaux presenteert hun inzending voor M HKA maandag, 31 maart
4	Strategische visie van MVRDV voor ‘kwaliteitssprong’ Roosendaal donderdag, 27 maart
5	Beschut wonen in een coulissenlandschap vrijdag, 28 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

BAM Wonen bouwt Gashouderskwartier fase 2 in Arnhem

12 oktober 2020

Tien ontwerpen geselecteerd voor Buitenplaats Koningsweg

24 december 2021

Markant kopgebouw met sociale woningen als 'aankondiging' van wijk Schuytgraaf

6 februari 2024

Gele Rijders Plein in Arnhem krijgt een opknapbeurt

2 februari 2024

Verbouwing van Arnhemse kerk uit wederopbouwtijd van start

19 februari 2020

Gevarieerde en betaalbare woningen door opZoom in Doetinchem

29 augustus 2019

Willem Diehlprijs voor Gelders Huis en De Boulevard

7 juni 2019

Te koop: koepelgevangenis Arnhem

9 oktober 2017

Woningnood in oosten door komst Randstedelingen

11 november 2019

Nijmegen en Arnhem gaan ruim 50.000 woningen bouwen

5 maart 2020

Opknapbeurt voor markant Arnhems parkeerveld Blauwe Golven

11 juni 2020

CPO-collectief realiseert woon-werkgebouw bij Coehoornpark Arnhem

30 juni 2020

Bartok en Focus Filmtheater winnaars Heuvelinkprijs 2020

21 september 2020

Oud tijdelijk stadskantoor Arnhem is nu woongebouw

20 april 2021

Plan voor veel woningen en nieuwe bedrijven in Arnhem-Oost

31 mei 2021

Aanmelding voor Heuvelinkprijs 2022 geopend

2 februari 2022

Team Schipper Bosch wint tender Arnhem met plan Kiek Duirdan

18 februari 2022

Bastiaan Buurman benoemd tot partner bij opZoom architecten

7 maart 2022

Arnhem krimpt winkelgebied in binnenstad in

1 maart 2023

Postkantoor naast station Arnhem verbouwd en uitgebreid tot rijkskantoor

31 maart 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Benthem Crouwel Architects en Snøhetta ontwerpen Huis van Cultuur en Bestuur in Delfzijl

2 uur geleden

Benthem Crouwel Architects en het Noorse Snøhetta zijn door de gemeente Eemsdelta geselecteerd voor het ontwerp van het Huis van Cultuur en Bestuur in Delfzijl. Het gebouw gaat onderdak bieden aan gemeentehuis, theater en bibliotheek.

JADE architecten en Jessica Nielsen ontwikkelden biobased en energiezuinig gebouw met onderin ruimte voor eigen kantoor

3 uur geleden

In de levendige Zwart Janstraat in het Oude Noorden van Rotterdam heeft JADE architecten op een jarenlang braakliggende kavel een markant gebouw ontwikkeld en ontworpen met onderin kantoorruimte voor het bureau en twee stadswoningen erboven.

Algemeen en artistiek directeur Aric Chen verlaat Nieuwe Instituut

Gisteren, 17:07

Aric Chen heeft aangekondigd per 27 juni 2025 het Nieuwe Instituut in Rotterdam te verlaten voor een nieuwe uitdaging.

Omgevingsvergunning voor twee woontorens op Katendrecht Rotterdam onherroepelijk

Gisteren, 13:02

Op ‘de pols van Katendrecht’ in Rotterdam komt een gebouw met twee woontorens naar ontwerp van KCAP. Woongebouw De Bund weerspiegelt, in vormgeving en materialisering, de voormalige robuuste industriële gebouwen in het havengebied.

Oproep aan klimaatminister voor steunmaatregelen zonnepanelen

1 april, 2:25

Consumenten- en milieuorganisaties vinden dat minister Hermans maatregelen moet nemen om zonnepanelen ook na afschaffing van de salderingsregeling aantrekkelijk te houden.