Armand Paardekooper Overman met zijn vrouw en dochter in Sri Lanka

En route (4): Armand Paardekooper op werkreis door Sri Lanka

14 augustus 2017, 9:14

De manier waarop we ons door het (stedelijk) landschap bewegen is snel aan het veranderen. Deze zomer interviewt de redactie van Architectenweb daarom een aantal ontwerpers die hier hun eigen visie op of beleving bij hebben. In de vierde aflevering vertelt Armand Paardekooper Overman (fUSE architectuur) over zijn verblijf in Sri Lanka deze zomer.

Het kan met recht een droomopdracht worden genoemd. Armand Paardekooper Overman mag het Cliff House, het laatste werk van de bekende Sri Lankaanse architect Geoffrey Bawa (1919-2003), renoveren en uitbreiden. Bawa geldt als een van de invloedrijkste Aziatische architecten van de vorige eeuw en als een pionier op het gebied van modernisme in de regio.

De villa bij de rode kliffen van Mirissa maakt een diepe indruk op Paardekooper. “Bawa neemt in zijn ontwerpen niet in de eerste plaats het gebouw, maar het landschap als uitgangspunt. In ieder project speelt zijn zoektocht naar de verbinding tussen de zon, de wind, het water, de mens, het dier, planten en ruimte de hoofdrol. In het Cliff House is in dit opzicht wat mij betreft het hoogtepunt bereikt. Feitelijk is het ontwerp teruggebracht tot de eenvoud waar architectuur in zijn essentie over gaat; het bieden van een beschut onderkomen, een dak.”

Ook de locatie van het huis kan de Haagse architect zeer bekoren. “Wat een plek! Tijd lijkt hier trager dan elders, in alle rust ga je mee met het deinen van de zee, de langzaam ondergaande zon en een adelaar die in een vlucht over de klif een kreet achterlaat. Tijdens het ontbijt hebben we toeschouwers; een familie kroonapen die ons een nieuwsgierige blik toewerpt of een meterslange leguaan die voorbij schrijdt op het grasveld.”

Snelweg
Het Cliff House staat in het zuidwesten van Sri Lanka, op ongeveer 2,5 uur rijden met de auto of trein vanuit hoofdstad Colombo. “Daar moet ik af en toe ook heen voor afspraken, in het noorden van het land werk ik samen met billionBricks en architectureBRIO aan een pilot voor 25 woningen op zonne-energie. De ene keer ga ik met de auto, dan met de trein en soms met de tuktuk. Na de tsunami is er een snelweg aangelegd van Colombo naar het zuiden. Eerst deed je er zes uur over om bij het huis te komen, maar volgens mij was dat voor Bawa niet zo’n probleem. Hij ging graag op reis in zijn Rolls Royce, ha ha.”

De oude weg langs de kust wordt nog steeds intensief gebruikt, zegt Paardekooper. “De snelweg is voor veel mensen te duur, want daar moet je tol betalen. Je ziet vooral lokaal verkeer op de oude weg, net als tuktuks. Ook de trein rijdt erlangs. Eigenlijk fungeert het als een soort ringweg voor het eiland, die alles verbindt. Onderweg kun je op de bus springen en op de plek waar je moet zijn er weer vanaf gaan. Een zeer heldere logistiek, je kunt immers maar twee kanten op, alleen is het er wel heel druk.”

Net als zijn dochter, die hem samen met zijn vrouw vergezelt tijdens zijn werkreis, is Paardekooper een groot liefhebber van de tuktuk. Deze driewielers, vast onderdeel van het straatbeeld in Sri Lanka, zijn vaak erg kleurrijk en voorzien van wijze, wonderlijke of domweg onbegrijpelijke slogans. De architect ziet ze daarnaast als een uitstekende manier om het land te leren kennen. “Vaak stap je in een tuktuk waar al mensen in zitten. Met hen spreek ik over waar ze vandaan komen, wat ze doen en over Sri Lanka. Ook de chauffeurs spreken graag met je, het liefst nodigen ze je zelfs uit bij hen thuis.”

Bijzonder
Uiteraard vertelt Paardekooper dan ook over zichzelf en zijn beroep. “Als je zegt dat je architect bent, vinden ze dat meestal erg bijzonder. Het verwondert ze dat een architect uit Nederland naar Sri Lanka komt om er te werken. Sri Lankanen gaan juist naar landen als Qatar of Koeweit om geld te verdienen. Geoffrey Bawa kennen ze hier zeker, als je over hem spreekt merk je dat zijn architectuur erg wordt gewaardeerd. Het is ook wel iets waar ze trots op kunnen zijn en terecht.”

Bawa’s manier van ontwerpen, met de focus op de natuur, is iets wat volgens Paardekooper bij de Sri Lankanen in de genen zit. “Het Cliff House heeft bijvoorbeeld geen airconditioning, dat is ook helemaal niet nodig, het voelt hier altijd goed. Wat je in dit land wel ziet, is dat mensen omwille van status juist voor airconditioning kiezen. Terwijl er dus hele mooie passieve en natuurlijke manieren bestaan om het klimaat in een huis te veraangenamen.”

Zo neemt Paardekooper meer contrasten waar in het land. De bewoners zijn van zichzelf vrij schoon, er wordt bijvoorbeeld geen afval op stranden of in zee gedumpt, maar de hoofdstad Colombo is wel zwaar vervuild. Daar zijn de tuktuks mede debet aan. “Het zou fantastisch zijn als je die elektrisch kunt maken. Ik heb het daar ook wel eens over met de chauffeurs. Ze staan daar best welwillend tegenover, alleen is het zo dat zij een lening op hun wagen hebben afgesloten die vergelijkbaar is met de grootte van een hypotheek op een woning. Daar betalen ze bijvoorbeeld twintig jaar op af. Tijdens onze gesprekken merk ik dat ze hun vraagtekens hebben bij elektrische motoren, omdat ze hebben gezien dat deze na drie jaar zijn afgeschreven of stuk gaan. Dat wringt natuurlijk met hun lange lening. Er is een impuls nodig om deze verduurzaming van de grond te krijgen, zoals een subsidie om de risico’s af te dekken.”

Himalaya
Het is niet voor de eerste keer dat Paardekooper Sri Lanka of een ander ver buitenland bezoekt voor zijn werk. Zo heeft hij eens een avontuurlijke tocht door de Himalaya (onder andere per helikopter) gemaakt voor een gewonnen prijsvraag in de Indiase provincie Sikkim. Tijdens zijn terugreis naar Nederland deze zomer stopt de architect nog in Mumbai, voor een verworven project samen met architectureBRIO. “Toch is reizen geen doel op zich”, zegt Paardekooper. “Het is niet zo dat ik per se veel wil reizen en het op deze manier opzoek. Het is meer dat ik een passie heb voor mooie projecten en dat het reizen een bijkomstigheid is waar ik zeker van kan genieten. Het is in feite onderdeel van het werk, in die zin dat je meer leert over het land. Dat biedt weer inspiratie voor de projecten.”

Trefwoorden

en route sri lanka armand paardekooper overman zomerserie geoffrey bawa

1	Vernieuwd winkelpand markeert hoek tegenover Hoog Catharijne dinsdag, 26 augustus
2	Een opgeruimd en ‘paperless’ kantoor, werkt dat wel voor architecten? dinsdag, 26 augustus
3	Folly Hemelwerk van Tim Stoop wint hoofdprijs Folly Art Norg 2025 maandag, 25 augustus
4	Architectenweb Sportzomer: hockeyster Pien Tol speelde jaren in de hoofdklasse maandag, 25 augustus
5	Architectenweb Sportzomer: Richard Proudley zet zijn hoofd ‘op stil’ tijdens krachttraining woensdag, 27 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Luxe vakantiepark in Sri Lanka met paviljoens als rotsen

7 mei 2018

Terugblik zomerserie En route

4 september 2017

En route: architect Reimar von Meding (KAW) reist zakelijk met de trein

19 juli 2017

En route (2): Jan Benthem's liefde voor oude auto's, fietsen en vliegen

31 juli 2017

En route (3): Martine de Vaan integreert wandelen in haar werk

7 augustus 2017

Meld je aan voor de zomerserie ‘En route’

12 juni 2017

En Route (5): het multifunctionele fietsen van Rick ten Doeschate

23 augustus 2017

Meld je aan voor de Architectenweb zomerserie ‘Offline’

29 mei 2019

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Houten groepsaccommodatie voor scouting in de bossen van Baarn

29 augustus, 2:35

In de bossen van Baarn zijn de ‘Vleermuisgrot’ en ‘de Beverburcht’ geopend. Tezamen vormen ze een nieuwe groepsaccommodatie van Scouting Nederland, ontworpen door MOST Architecture en TomDavid Architecten.

RAUM organiseert conferentie over inclusievere en veiliger steden

29 augustus, 11:41

Naar verwachting blijft de Nederlandse bevolking de komende decennia groeien tot zo’n 20,6 miljoen inwoners in 2070. Hoe zorgen we ervoor dat onze steden niet alleen meegroeien, maar ook inclusiever, veiliger en leefbaarder worden?

RiverEvent meert half september aan in Zwolle, Rotterdam en Den Bosch

29 augustus, 11:00

Op het schip presenteren leveranciers op twee verdiepingen hun noviteiten. Dit jaar is daarbij extra aandacht voor biobased bouwen.

MVRDV ontwerpt Taiwanees bezoekerscentrum met gebouwen als 'rotsformaties'

29 augustus, 9:07

Het bestuur van de Taiwanese provincie Pingtung heeft het ontwerp van MVRDV en HWC Architects geselecteerd voor de herontwikkeling van het bezoekerscentrum in Jialeshui.