Justitieel Complex Zaanstad robuust én menselijk

30 september 2016, 15:36

Begin deze maand heeft koning Willem-Alexander het Justitieel Complex Zaanstad officieel geopend. De 68.000 vierkante meter grote inrichting, die de verouderde gevangenissen in Haarlem en Amsterdam vervangt, biedt plek aan meer dan duizend gedetineerden. Het gebouw is volgens een PPS-constructie gerealiseerd door het consortium Pi2.

Dit samenwerkingsverband onder leiding van Ballast Nedam en Imtech is naast het ontwerp en de bouw verantwoordelijk voor de exploitatie voor een periode van 25 jaar. EGM architecten is de hoofdarchitect, Fokkema & Partners is de interieurarchitect en Mecanoo architecten is verantwoordelijk voor het landschapsontwerp.

In hoofdlijnen bestaat de nieuwbouw uit drie delen: een gevangenisdeel, een Penitentiair Psychiatrisch Centrum en een deel met ondersteunende voorzieningen. Het complex bevat naast 667 cellen ook een arbeidscentrum, sportfaciliteiten, een medische dienst en een expeditiehof met laad- en losfaciliteiten. Een ringmuur met een lengte van 1,2 kilometer scheidt het complex van de buitenwereld.

Met een degelijke en ingetogen uitstraling bevestigt de architectuur de functie van het complex als gevangenis. De gevel van metselwerk en de gestructureerde ringmuur geven het complex zowel een robuust karakter als een menselijke maat. Dankzij het ingetogen materiaal en kleurgebruik heeft het interieur een rustig en overzichtelijk karakter.

Daglicht
Het gebouw is compact, veilig en efficiënt ontworpen, waarbij daglicht, uitzicht en een heldere structuur zorgen voor overzicht en oriëntatie. Elke functionaliteit beschikt over een eigen route, die vaak ook nog zo is uitgevoerd dat in geval van een geblokkeerde doorgang een alternatieve route beschikbaar is. Zo levert het ontwerp een structurele bijdrage aan de beheersbaarheid van werkprocessen.

Ook voor de ondersteunende processen is een separate verkeersstructuur opgenomen. Het complex is daarbij zo georganiseerd dat vanuit een beperkt aantal strategische posities de verschillende verkeersgebieden zijn te overzien. Deze aspecten van de gebouwopzet maken een efficiënte exploitatie in personeel mogelijk, meldt EGM architecten.

‘Binnen beginnen’
Binnen het Justitieel Complex Zaanstad staat het uitgangspunt ‘binnen beginnen om buiten te blijven’ voorop. Het leven van de justitiabelen is niet langer strikt gereguleerd, ze worden ook aangesproken op eigen verantwoordelijkheid.

Door de zelfredzaamheid zou de re-integratie al in de gevangenis moeten beginnen en niet pas op het moment dat de justitiabele naar buiten gaat. De teams op de leefafdelingen zijn ‘crossfunctioneel’ samengesteld, waarbij medewerkers uit verschillende functiegroepen samenwerken, met een brede taakopvatting.

Behalve in het Penitentiair Psychiatrisch Centrum en de luwteafdeling zijn vrijwel alle cellen uitgevoerd als meerpersoonscel.

Trefwoorden

ballast nedam justitieel complex zaanstad penitaire inrichting egm architecten fokkema & partners imtech gevangenis mecanoo architecten

1	Brug door West 8 verbindt stadshart Den Helder met Willemsoord donderdag, 14 augustus
2	Architectenweb Sportzomer: Mark Hereijgers hervond zichzelf na jarenlang obsessief sporten maandag, 11 augustus
3	Architectenweb Sportzomer: roeien brengt Indira van ’t Klooster in contact met de omgeving woensdag, 13 augustus
4	Nieuwe Instituut verwerft archief Aldo en Hannie van Eyck dinsdag, 12 augustus
5	In beeld: Folly Art Norg 2025 vrijdag, 15 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Hootsmans wint competitie voor groot gevangeniscomplex in Zwitserland

4 mei 2021

Tilburgse gevangenis ‘verhuist’ naar België

16 mei 2017

Schoolgebouw in centrum Leiden officieel geopend

18 oktober 2016

DHA ontwerpt ziekenhuis Bratislava

14 november 2016

Officieel startsein bouw PI Zaanstad gegeven

24 november 2014

Nieuwe gevangenis in Zaanstad opgeleverd

3 maart 2016

Drie architecten voor gevangenis Zaanstad

22 juli 2013

Nieuwe bewoners koepelgevangenis Breda

1 november 2016

Nieuwe associate partners bij Fokkema

5 juli 2018

Balans tussen esthetiek en comfort

6 maart 2017

Vijf kandidaten voor herontwikkeling Bijlmerbajes

1 februari 2017

Eerste lean-ziekenhuis van Nederland geopend

23 juni 2017

Verkoop Bijlmerbajes van start gegaan

4 oktober 2016

Ballast Nedam kan weer vooruit kijken

12 januari 2017

Zaanstad presenteert plannen voor Kogerveld

9 mei 2019

Fokkema & Partners ontwerpt een ‘no office’-kantoor voor EDGE

14 augustus 2019

FOKLAb geeft fauteuil een waterlijn

31 januari 2020

Negentiende-eeuwse gevangenis in Alkmaar herbestemd tot hotel

10 januari 2022

EGM Architecten benoemt Arno van Schaik tot associate

14 januari 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

In beeld: Folly Art Norg 2025

Gisteren, 11:31

De Drentse folly-expositie bestaat dit keer uit twintig bouwwerken langs een route door het Norger esdorpenlandschap, plus een 21e extra folly die is neergezet in het informatiepunt aan de Dorpshuisstraat.

Brug door West 8 verbindt stadshart Den Helder met Willemsoord

14 augustus, 9:18

Eind juli is in Den Helder de door West 8 ontworpen Nieuwe Brug geopend. De brug voor fietsers en voetgangers vormt een belangrijke schakel in de verbinding tussen de stad en de voormalige scheepswerf Willemsoord.

Architectenweb Sportzomer: roeien brengt Indira van ’t Klooster in contact met de omgeving

13 augustus, 9:16

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de tiende aflevering spreken we met Indira van ’t Klooster, die naast haar werk als directeur van Arcam roeit.

Nieuwe Instituut verwerft archief Aldo en Hannie van Eyck

12 augustus, 9:22

Tot het materiaal dat is toegevoegd aan de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw behoren 23 maquettes van werken als het Burgerweeshuis in Amsterdam, de Pastoor van Arskerk in Den Haag en het Sonsbeekpaviljoen in Arnhem.