Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Copyright: © Peter Tijhuis/Cobra Museum voor Moderne Kunst
Copyright: © Peter Tijhuis/Cobra Museum voor Moderne Kunst
Copyright: © Peter Tijhuis/Cobra Museum voor Moderne Kunst
Copyright: © Peter Tijhuis/Cobra Museum voor Moderne Kunst
Copyright: © Peter Tijhuis/Cobra Museum voor Moderne Kunst
Copyright: © Peter Tijhuis/Cobra Museum voor Moderne Kunst
Copyright: Constant. Ruimte + Kleur. architectenweb
Copyright: Ludieke Trap, reconstructie in Gemeentemuseum Den Haag. architectenweb
Copyright: Constant, Nieuw Babylon. architectenweb
Copyright: Constant, Nieuw Babylon. architectenweb
Copyright: Constant, Nieuw Babylon. architectenweb
Copyright: Constant, Nieuw Babylon. architectenweb
Constant – Ruimtelijk ontwerp voor een betere maatschappij
30 mei 2016, 15:41
“Constants Nieuw Babylon is nog steeds urgent”, zegt Benno Tempel, directeur van het Gemeentemuseum Den Haag. De visionaire verbeelding van een wereld waarin mensen vrij zijn om te spelen en te reizen, wordt breed getoond in een dubbeltentoonstelling van het Gemeentemuseum Den Haag en het Cobra Museum in Amstelveen.
Tekst Robert Muis
De twee tentoonstellingen over beeldend kunstenaar Constant Nieuwenhuys – kortweg Constant – scheppen een fantastisch brede blik op diens werk Nieuw Babylon en de weg ernaar toe. Daarbij focust het
Gemeentemuseum Den Haag
op het veelomvattende werk zelf; het
Cobra Museum
richt zich op de overgangsperiode van de CoBrA-beweging naar Nieuw Babylon, met aandacht voor de invloeden vanuit de architectuur.
Terwijl ‘Babylon’ doet denken aan de Bijbelse spraakverwarring en de toren van Babel als symbool van menselijke hoogmoed, staat ‘Nieuw Babylon’ bij Constant voor een samenleving waarin mensen vrijelijk reizen, ontmoeten en verbintenissen aangaan, ongehinderd door taal of grenzen. “Hoogst actueel, gezien de huidige migratiestromen”, zegt museumdirecteur Tempel. “Het doet ook denken aan internet, waar mensen in een internationaal netwerk verbindingen aangaan en spraak geen probleem is.”
Open samenleving
Nieuw Babylon is een utopische wereld, door Constant verbeeld in onder meer tekeningen, schilderijen, geografische kaarten, films, teksten en maquettes. Bijna twintig jaar werkte hij aan het omvangrijke project – van midden jaren vijftig tot 1974.
Constant ziet de wederopbouw na de oorlog en constateert in de jaren vijftig hoe de samenleving begint te veranderen door de toenemende automatisering. In zijn ogen zal de mens zich ontwikkelen tot een spelende, creatieve en nomadische mens, vrij van werk en grenzen. Boven de bestaande steden worden nieuwe leefomgevingen gecreëerd, waar iedereen naar believen kan gaan en staan.
Overigens blijft Constant kunstenaar en is Nieuw Babylon – de naam werd hem gesuggereerd door ‘Lettrist’ en ‘Situationist’ Guy Debord – een kunstwerk. Constant doet slechts suggesties voor mogelijke manieren om de nieuwe wereld in te richten; de gebruiker moet de woon- en leefomgeving creatief vormgeven naar de behoeftes van het moment.
Speelsheid ervaren
Het Haagse Gemeentemuseum bezit veel werk van Constant, mede dankzij het feit dat de finale tentoonstelling over Nieuw Babylon in 1974 hier is georganiseerd. De kunstenaar wilde het hier ‘veilig opbergen voor gunstiger tijden en toekomstige generaties’, zodat zijn atelier weer ruimte bood om te kunnen schilderen.
Het museum heeft steeds (wisselende) onderdelen getoond, maar de huidige tentoonstelling brengt Nieuw Babylon in al zijn diversiteit – inclusief documentatie en fraai gereconstrueerde piëdestallen – in de zalen. De zeer uitgebreide opstelling wordt gecompleteerd door twee reconstructies van ‘omgevingen’, die de speelse zijde van het project ervaarbaar maken. Het Gemeentemuseum heeft het speeltoestel Ludiek Trap, in 1968 getoond in het Amsterdam Historisch Museum, gereconstrueerd; ook is een deel van het Deurenlabyrint, dat Constant maakte voor de tentoonstelling in 1974, opnieuw opgesteld.
Van schilderij naar architectuur
De tentoonstelling in het Cobra Museum geeft een boeiende verdieping aan de presentatie van Nieuw Babylon. Het Amstelveense museum gaat in op de periode dat Constant zich ontwikkelt “van schilderij naar ruimtelijk werk”, aldus artistiek directeur Katja Weitering, “Naar een synthese van kunsten, en naar een interesse in sculpturen en architectuur ten dienste van een betere maatschappij.” In Londen had hij gezien hoe saai de architectuur van de wederopbouw was en hij wilde onderzoeken wat kunst voor de wederopbouw kon betekenen.
Van Aldo van Eyck kreeg Constant een aantal boeken over architectuur, met de woorden “Hieraan heb je genoeg om het te leren.” Abstracte schilderijen in de tentoonstelling verduidelijken Constants veranderende interesse van twee- naar driedimensionaal werk. Zijn groeiende belangstelling voor de geometrie van De Stijl is duidelijk, maar Constant heeft erop gehamerd dat hij kleur en geometrie gebruikte als vertaling van zijn denken over architectuur.
Naast tekeningen, schilderijen en maquettes zijn Constants ontwerpen voor stoffen en kleine meubelen te zien. Tevens toont het museum reconstructies van bijvoorbeeld de ‘ruimte begrensd door kleur’ – die Constant in 1952 samen met Aldo van Eyck maakte voor een tentoonstelling in het Stedelijk Museum – en het modelinterieur voor de Bijenkorf waaraan hij met Gerrit Rietveld samenwerkte in 1954.
Bewondering
De tentoonstelling is ontworpen door Ben van Berkel – een groot bewonderaar van Constants werk en gedachtengoed, aldus Weitering – als een labyrint, waarin de bezoeker mag verdwalen om onverwachte verbanden te ontdekken. Ook het volgen van een vaste (chronologische) route is mogelijk, waarbij zichtlijnen tussen de schuin geplaatste wanden zorgen voor verrassende connecties. Zo blijkt het laddermotief of het gebruik van kleuren telkens opnieuw op te duiken.
Het grote overzicht van Nieuw Babylon en de voorafgaande jaren van experiment is tot stand gekomen in samenwerking met
Fondation Constant
en het Museo Reina Sofia in Madrid. Dat de tentoonstelling over Nieuw Babylon eerder al in het Spaanse museum te zien was, zegt volgens Tempel veel over de internationale waardering voor Constant. “Constant is de meest in bruikleen gevraagde kunstenaar uit onze collectie”, zegt hij. “Meer dan Mondriaan of Monet. Hij verdient het dat het Nederlandse publiek meer van zijn werk gaat kennen en houden.”
Trefwoorden
gemeentemuseum den haag
kunst
gerrit rietveld
fondation constant
ben van berkel
utopie
unstudio
constant nieuwenhuys
constant
tentoonstelling
aldo van eyck
beeldende kunst
nieuw babylon
cobra museum voor moderne kunst
Best gelezen
1
Plan voor nieuwe buurt op plek hoofdkantoor ABN AMRO op de Zuidas
vrijdag, 10 oktober
2
Flat Amsterdam-Noord 'aangekopt' met 53 seniorenwoningen
donderdag, 9 oktober
3
‘Alexander Straub zet grote groep vakgenoten weg als niet-relevant’
vrijdag, 10 oktober
4
bureau SLA ontdekt, transformeert en gebruikt rijksmonumentale werkplaats
donderdag, 9 oktober
5
Duitsland slokt Nederlandse bouwkracht op
maandag, 13 oktober
Gerelateerde nieuwsberichten
'Bouwen aan nieuwe wereld' in expositie CODA Apeldoorn
11 juni 2024
Nieuwe Instituut verwerft archief Aldo en Hannie van Eyck
12 augustus
Koolhaas en Nieuwenhuis in de Barbican
12 juni 2006
Grootschalige tentoonstelling New Babylon
18 april 2016
Dorp is Van Lieshouts grootste installatie ooit
19 augustus 2015
AMO en Stedelijk Museum creëren een ‘Stedelijk weefsel’
15 december 2017
Gevel Haags stadhuis veranderd in Mondriaan-doek
3 februari 2017
Video: Winy Maas in Panorama Pijbes
28 april 2017
Beeldende kunst als gestolde muziek
7 mei 2019
Kunstmuseum Den Haag eert eigen gebouw en architect in expositie
29 januari 2021
Utrechtse muurschildering Rietveld-Schröderhuis oogt driedimensionaal
19 april 2022
'Bouwen aan nieuwe wereld' in expositie CODA Apeldoorn
11 juni 2024
Nieuwe Instituut verwerft archief Aldo en Hannie van Eyck
12 augustus
Koolhaas en Nieuwenhuis in de Barbican
12 juni 2006
Grootschalige tentoonstelling New Babylon
18 april 2016
Dorp is Van Lieshouts grootste installatie ooit
19 augustus 2015
AMO en Stedelijk Museum creëren een ‘Stedelijk weefsel’
15 december 2017
Gevel Haags stadhuis veranderd in Mondriaan-doek
3 februari 2017
Video: Winy Maas in Panorama Pijbes
28 april 2017
Beeldende kunst als gestolde muziek
7 mei 2019
Kunstmuseum Den Haag eert eigen gebouw en architect in expositie
29 januari 2021
Utrechtse muurschildering Rietveld-Schröderhuis oogt driedimensionaal
19 april 2022
Toon alles
Andere nieuwsberichten
David Chipperfield landt in Antwerps Nieuw Zuid
2 uur geleden
Het duurzame kantoorproject Orchard van David Chipperfield Architects is de meest recente toevoeging aan de ontwikkeling van de wijk Nieuw Zuid aan de Antwerpse Schelde.
Daan Zandbelt wordt nieuwe Spoorbouwmeester
3 uur geleden
Per 1 januari volgt hij Marianne Loof op in die rol. Zandbelt is partner bij architectenbureau De Zwarte Hond en was van 2016 tot 2020 Rijksadviseur Stad en Infrastructuur.
Kantoorgebouw door Arthur Staal aan de Schinkel gerenoveerd en uitgebreid
Vandaag, 11:58
Het bestaande gebouw is naar ontwerp van Office Winhov zoveel mogelijk gerestaureerd, nieuwe toevoegingen zijn zichtbaar gemaakt door hedendaagse materialen en proporties.
Architect@Work strijkt 30 en 31 oktober neer in De Kromhouthal in Amsterdam
Vandaag, 10:00
Op donderdag 30 en vrijdag 31 oktober 2025 vindt Architect@Work plaats in De Kromhouthal in Amsterdam-Noord. Het wordt de tweede editie van het event in de metropoolregio Amsterdam en Architectenweb organiseert er weer een sprekersprogramma.
Afaina de Jong wint Amsterdamprijs voor de Kunst 2025
3 uur geleden
De architect en oprichter van Afarai won de belangrijkste kunstprijs van de hoofdstad in de categorie Bewezen Kwaliteit.
Pararius: huurmarkt zit op slot, huren stijgen verder
Vandaag, 10:49
De vrije sector huurmarkt zit nog altijd ‘compleet op slot’, meldt woningplatform Pararius op basis van cijfers over het derde kwartaal.
PBL: Ook nieuw plan voor circulaire economie is niet genoeg
Gisteren, 14:42
In de nieuwe versie van het zogeheten Nationaal Programma Circulaire Economie staan ‘vooral veel intenties en plannen’, schrijft het planbureau.
Bossen en bodems in zwaar weer, klimaatraad maakt zich zorgen
Gisteren, 10:24
De klimaatverandering versnelt en de biodiversiteit gaat hard achteruit, terwijl er volgens de WKR steeds meer van de bossen en bodems wordt gevraagd.
'Helft investeerders spendeert opbrengsten verkochte huurhuizen in buitenland'
13 oktober, 2:41
Bijna de helft van de vastgoedinvesteerders die in Nederland huurwoningen van de hand doen, investeert de opbrengsten liever in het buitenland.
Duitsland slokt Nederlandse bouwkracht op
13 oktober, 11:16
De Duitse plannen voor honderden miljarden aan bouwinvesteringen zetten Nederland klem, waarschuwt ABN AMRO.
Ga naar het nieuws-archief
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur