'Corporaties aan banden, strenger toezicht'

30 oktober 2014, 13:36

Woningcorporaties moeten kleiner worden, zich beperken tot hun eigenlijke taak en zich niet meer met commerciële nevenactiviteiten bezighouden. Het toezicht moet drastisch verbeteren. Er is een cultuuromslag nodig en op termijn moet het stelsel misschien radicaal veranderen.

De parlementaire enquêtecommissie die onderzocht heeft wat er mis is gegaan in de corporatiesector beveelt dat donderdag aan in haar eindrapport. Volgens de commissie lokken de manier waarop corporaties nu werken en het falende toezicht daarop misbruik uit. "De gelegenheid maakt de dief'', schrijft zij.

De commissie, onder leiding van onafhankelijk Kamerlid Roland van Vliet, is 'verbaasd, geschokt en verontrust' door wat zij heeft aangetroffen. Zij deelt de publieke verontwaardiging over de dubieuze financiële transacties en het 'zonnekoningengedrag' van te machtige corporatiebestuurders.

Mismanagement
Ze stuitte op mismanagement, manipulatie, het achterhouden van informatie aan toezichthouders, zelfoverschatting en belangenverstrengeling.

Directeuren dachten dat ze alles konden maken en hebben 'soms op grove wijze gefaald' en het in hen gestelde maatschappelijke vertrouwen beschaamd, stelt de enquêtecommissie vast. Zelfreflectie of spijt is echter nog amper aan de orde.

"We zien een stoomschip van een kwart miljard euro, een Maserati als dienstwagen, kolossale grondposities zonder bouwbestemming, aanleg van een tunnelbak, koffers met contanten, het in het kader van de leefbaarheid lenen aan een uitvaartcentrum, adoptie van een aap, een olifantenbeeldenparade, ontwikkeling van koopwoningen in Wallonië, een architect met een honorarium van veertien miljoen euro (Santiago Calatrava, voor de afgeblazen Campus Maastricht, red.) en een derivatenportefeuille van 23 miljard euro. Woningcorporaties raakten ver van huis", schrijft de commissie in de inleiding van het rapport.

De commissie constateert dat de corporatiewereld, die in de jaren negentig werd verzelfstandigd, zich ook veel te gemakkelijk in onverantwoorde financiële avonturen kon storten. Controle van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) schoot tekort.

Banken
Diverse banken speelden een kwalijke rol: ze gingen te weinig uit van het belang van de klant en dachten primair aan geld verdienen. Corporaties werden afgelopen jaren steeds meer bestuurd als bedrijven, met een raad van commissarissen. Ook die raden kwamen vaak niet in actie als het dreigde mis te gaan en waren nogal eens niet deskundig genoeg.

De grenzen aan nevenactiviteiten werden door corporaties ook steeds verder opgerekt, ook al doordat ze zich met vage begrippen als 'leefbaarheid' mochten bezighouden. Overheid en Tweede Kamer kwamen niet tot daden. Alleen Eberhard van der Laan, woonminister in Balkenende-IV, deed nog enkele pogingen.

Bevlogenheid
Ondanks haar ontluisterende bevindingen over wat er allemaal misging in de corporatiewereld, prijst de Parlementaire Enquêtecommissie de sector ook om de inzet en de bevlogenheid die ze er zag tijdens werkbezoeken.

Het staat volgens de commissie 'buiten kijf dat de woningcorporaties in de afgelopen twintig jaar essentiële bijdragen hebben geleverd aan de sociale huisvesting in Nederland'.

"Zij hebben er mede aan bijgedragen dat van omvangrijke gettovorming en verpauperende woonwijken in Nederland nagenoeg geen sprake is, in tegenstelling tot sommige met Nederland vergelijkbare landen.''

De kwaliteit van de Nederlandse sociale woningvooraad is hoog, vindt de commissie. Ons land heeft relatief gezien de grootste sociale huursector van Europa. Ongeveer een derde van de bevolking woont in een corporatiehuis.

Trefwoorden

woningcorporaties parlementaire enquête

1	Realisatie omvangrijk houten gebouw van Nudus voor Havenbedrijf Rotterdam stap dichterbij woensdag, 20 november
2	Een houten villa genesteld in het bos donderdag, 21 november
3	Museum Kruithuis ’s-Hertogenbosch officieel geopend na zorgvuldige transformatie dinsdag, 19 november
4	Sereen toevluchtsoord hoog boven de stedelijke drukte woensdag, 20 november
5	Team onder leiding van KAAN Architecten ontwerpt geavanceerd onderzoeksgebouw in Lausanne maandag, 18 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Vele wijzigingen voor corporatiesector

11 december 2014

Kamer omarmt hoofdconclusies corporaties

4 december 2014

Corporaties kregen 'recept voor ongelukken'

3 december 2014

Möllenkamp ook vervolgd wegens meineed

2 december 2014

'Geld corporaties ten bate van huurders'

25 februari 2015

Blok nog bang voor slecht gedrag corporaties

21 november 2014

AFM beboet ABN AMRO inzake Vestia

19 november 2014

'Vestia-heffing illegale staatssteun'

12 februari 2015

Extra toezicht bij corporatie Vitaal Wonen

17 november 2014

Overzicht aanbevelingen enquêtecommissie

30 oktober 2014

Justitie wil twee miljoen van Möllenkamp

3 december 2014

Senaat akkoord met sociale rol corporaties

17 maart 2015

Blok ziet weinig in instemmingsrecht huurder

9 december 2014

Onafhankelijk toezicht op corporaties

10 december 2014

Vermogen woningcorporaties is gegroeid

5 december 2014

Aanhouding collega schokte oud-Vestiatopman

12 juni 2014

Vestia-drama vooral klap in kwetsbare wijken

8 juli 2014

Eindrapport enquêtecommissie op 30 oktober

10 juli 2014

Controle op corporaties onvoldoende

15 januari 2013

Bos kritiseert Vogelaar voor enquêtecommissie

2 juli 2014

'Campus Maastricht stond als een huis'

23 juni 2014

Den Haag flink de pineut door Vestia-drama

10 juli 2014

Maserati baas Rochdale al vroeg in beeld

25 juni 2014

'Veel ontslagen bij woningbouwcorporaties'

30 mei 2014

Toezicht op woningcorporaties was onvolledig

4 juni 2014

‘Alleen banken wisten genoeg van derivaten’

16 juni 2014

Corporatiebeleid had scherper gekund

1 juli 2014

Woonbond: gouden handdruk Rochdale pijnlijk

9 juli 2014

Blok legt commerciële activiteiten corporaties aan banden

20 juni 2014

Enquêtecommisie kijkt naar Woonbron

5 juni 2014

Van Dam: 'Van Rijksgebouwendienst corporatie maken'

20 juni 2014

WSG-baas is zich van geen kwaad bewust

19 juni 2014

'Falende bestuurder krijgt alle ruimte'

11 augustus 2014

Oud-topman Rochdale: 'Maserati verkeerde keus'

6 juni 2014

Voorzitter Aedes schaamt zich voor sector

24 juni 2014

'Woningcorporaties zijn wortels kwijtgeraakt'

31 mei 2013

Corporatiewereld zes weken lang onder de loep

27 mei 2014

Donner vreesde voor grotere schade Vestia

7 juli 2014

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Team V maakt ontwerp voor renovatie en uitbreiding Hout- en Meubileringscollege Amsterdam

1 uur geleden

Het bestaande gebouw aan de Arlandaweg in Sloterdijk wordt uitgebreid met een grotendeels uit hout opgetrokken nieuwbouw. Een nieuw atrium in het huidige gebouw gaat beide bouwdelen met elkaar verbinden.

Buro Sant en Co wint Lieven de Key Penning met Schoterbos

4 uur geleden

De juryprijs van de Lieven de Key Penning is dit jaar toegekend aan het vernieuwde Schoterbos in Haarlem-Noord. Het publiek koos Groener Haarlem, het initiatief ter het vergroening van de stad, als winnaar.

Meerstemmige geschiedenis en toekomst architectuur centraal tijdens symposium

22 november, 3:50

Op maandag 2 december organiseert Arcam in Pakhuis de Zwijger Amsterdam het symposium Hervertellingen. Het symposium draait om het meerstemmiger maken van de geschiedenis en toekomst van de Amsterdamse architectuur.

Tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en starters in Eemnes

22 november, 1:46

In Eemnes zijn ruim veertig tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en jonge starters naar ontwerp van Studio Selva opgeleverd. Met name in het ontwerp voor openbare ruimte naar manieren gezocht om het gemeenschapsgevoel te bevorderen.

Coalitiepartijen willen nieuw onderzoek naar Lelylijn

1 uur geleden

Coalitiepartijen VVD, NSC en BBB willen een nieuw onderzoek dat de Lelylijn koppelt aan de inrichting van Nederland op de lange termijn en de bouw van nieuwe woningen.

Onderzoek: overwaarde koopwoning klimt tot gemiddeld 220.000 euro

Vandaag, 09:35

De gemiddelde overwaarde op een koopwoning in Nederland is verder gestegen door de aanhoudende stijging van de huizenprijzen. Dit zou blijken uit berekeningen van marktonderzoeker Calcasa.