Houten atrium aan de noordgevel ©Aiste Rakauskaite

Droneshot Hogeschool Rotterdam Business School ©Aiste Rakauskaite

Het atrium van bovenaf gezien ©Aiste Rakauskaite

Grandcafé ©Aiste Rakauskaite

's Avonds licht het atrium op van buiten als een levend schilderij ©Aiste Rakauskaite

Entree Rotterdam Hogeschool Business School ©Aiste Rakauskaite

Rotterdam Hogeschool Business School ©Aiste Rakauskaite

Groen heeft een bewezen positieve werking op studentenwelzijn ©Aiste Rakauskaite

Doorkijkje naar het Atrium ©Aiste Rakauskaite

Hogeschool Rotterdam Business School

21 juni

Aan de rand van Campus Woudestein, vormt een nieuw gebouw van 14.000 m2 de thuisbasis voor alle economische opleidingen die deel uitmaken van de Hogeschool Rotterdam Business School. Het energieneutrale, flexibele en circulair ingestoken gebouw is ontworpen door Paul de Ruiter Architects. Studio Groen+Schild maakte het ontwerp voor het interieur, gericht op een aangename en stimulerende onderwijsomgeving voor studenten en medewerkers.

Het pand vormt de laatste schakel in een immens gebouw dat in zijn geheel ruimte biedt aan zo’n 10.000 studenten, waaraan Paul de Ruiter Architects al eerder werkte. Op een hoekkavel aan de Kralingse Zoom meet het sluitstuk 14.000 vierkante meter. De Rotterdam Business School kent nu, naast het imposante houten atrium, een nieuwe hoofdingang, café, mediatheek en enkele opvallende connecties met de eerdere gebouwdelen. Daarmee zorgt het ontwerpteam voor een naadloze, bijna intuïtieve integratie ‘tot één werkend gebouw’.

“Bij de opening merkte ik hoeveel positieve energie zo’n gebouw veroorzaakt. Als ik dan zelf door het atrium loop, ben ik ook nog steeds onder de indruk. Wow! Wat een ruimte, bijna een kathedraal.”
– Raymond van Sabben, Paul de Ruiter Architects

Loopbruggen
Op deze plek stond een kleiner gebouw dat na de beruchte Grenfell Tower-brand gesloten moest worden. Daardoor was een sloop-nieuwbouwscenario nodig voor dit deel van de Hogeschool Rotterdam dat is gevestigd op de Campus Woudestein van de Erasmus Universiteit. Een van de opgaven betrof het verbinden met de andere gebouwen van de hogeschool. Die delen zijn nu allemaal intern aan elkaar verbonden, onder meer met loopbruggen, en dat is belangrijk voor het functioneren van de school. Er kan nu door al die gebouwen heen, een rondje worden gelopen.
De verdiepingshoogte van het bestaande deel is aangehouden, zodat je op alle verdiepingen zonder drempels kunt oversteken naar het nieuwe gebouw.

Het complex wordt door ongeveer 9000 mensen tegelijk gebruikt en is echt een stad in de stad. Dan heb je het over het functioneren van enorme logistieke stromen en moeten alle gebouwdelen goed met elkaar verweven zijn. Over het naastgelegen bouwdeel dat we in 2017 opleverden, hoorden wij van studenten dat ze het daar zo fijn vinden omdat er zo veel doorzichten en zichtlijnen zijn. En geen doodlopende hoeken. Daardoor is het er sociaal heel veilig. Het is een behoorlijk kunstje om dat allemaal aan elkaar te knopen, maar de nieuwe plattegrond werkt nu nog beter dan verwacht. Neem zo’n mooie glazen loopbrug, waardoor je even naar buiten lijkt te stappen en tussen de gebouwen kunt doorkijken. Op zo’n manier heb je steeds een oriëntatiepunt en weet je ook waar je bent.

Atrium
Het zijn echter niet deze details die het meest opvallen aan het ontwerp, maar vooral het immense atrium. Het atrium vormt het hart van het gebouw en is achter de noordgevel gesitueerd. In feite bevindt dat atrium zich boven de entreehal op de tweede verdieping en is vervolgens liefst vier etages hoog. In die gevel zijn twee architectuurtalen verwerkt. Enerzijds zie je een gevel met daarachter kantoren en lokalen en anderzijds is het transparante, uitnodigende atrium te zien met de opvallende houten spanten. Overal herken je dat hout, wat een warme, tijdloze en rustige uitstraling heeft.

Dat er veel is nagedacht over de sociale veiligheid blijkt goed uit de vele zichtlijnen die vanuit het atrium zijn te trekken. Je kijkt soms dwars door het gebouw heen. Zo loopt er in het atrium een mooie diagonaal en ook vanuit diverse lokalen kijk je door het atrium naar buiten. Overal in het gebouw kun je je ook oriënteren op het atrium. Toch moet je er dan voor zorgen dat je in zo’n gigantisch gebouw ook een menselijke schaal en een gevoel van proportie erin krijgt. Het gebouw voelt veel intiemer, kleiner en warmer dan het in werkelijkheid is.

Akoestiek
Van het atrium wil je verder geen holle klankkast maken, dus heeft het bouwteam van de akoestiek een speerpunt gemaakt. Daarom is al het hout dat je ziet, in het hele gebouw, voorzien van micro-perforatie met absorberend materiaal erachter. De akoestiek is vaak een onderschatte factor in zo’n schoolgebouw, maar met deze echt goede oplossing is het verblijf er aangenamer.

Dat de gevel zo open en transparant kon worden, lag ook aan het feit dat het de noordzijde van het gebouw betrof. Daar is de zoninval en dus de instraling van warmte beperkt. Het bood ons ook de kans om de entree te richten op de Campus Woudestein. Hiervoor zat de ingang altijd verstopt in een hoek van het complex. Door de ingang in het midden van de gevel te situeren, open je het complex naar de wereld. Natuurlijk was het een gelukje dat aan die kant een grote open, glazen gevel kon komen. Aan de zuidkant zou het veel te veel energie hebben gekost om het allemaal te koelen.

In verbinding met de wereld
In het ontwerp staan openheid en verbinding centraal. De houten trappen van het atrium liggen direct aan de glazen gevel en verbinden de verschillende verdiepingen en studiepleinen van het gebouw. De wand van het atrium wordt gevormd door diverse transparante projectruimtes die, net als de trappen, een uitzicht bieden op campus. Omgekeerd geeft de transparante gevel vanaf de campus vrij zicht op de beweging en uiteenlopende activiteiten die zich in het gebouw afspelen. Het transparante karakter van het gebouw haalt de buitenwereld binnen en brengt de binnenwereld naar buiten.

Duurzaamheid
Deze school is vooral ook heel circulair en energieneutraal geworden. De losmaakbaarheid begint met de kolom- en balkenstructuur. De draagconstructie is daarom gemaakt van een losmaakbaar staalskelet met daartussen herbruikbare betonnen kanaalplaatvloeren. Dat zijn zoveel mogelijk vrije vloeren geworden, zodat er weinig obstakels voor de installaties zijn.

Het gebouw moet heel lang kunnen meegaan en dat begint met flexibiliteit, zowel in het casco als in de installatietechniek. Zo zitten alle installaties in de gangen, met een soort ringleiding. Daardoor is het gelukt om er een efficiënt en goed energetisch gebouw van te maken. Bij het ontwerp moest worden uitgegaan van de bruto hoogte van het al bestaande gebouw: 3,70 meter. Die hoogte is best wel beperkt voor een modern onderwijsgebouw. Daarom hebben we ons best gedaan om in de klassen geen verlaagd plafond aan te leggen. De plafondhoogte in de gang is nu, met de aangebrachte installaties, lager dan in de lokalen. Daar werken we met klimaateilanden, zodat ernaast de maximale vrije hoogte overblijft. Dat is niet alleen goed voor de daglichttoetreding en de beleving, maar ook voor het comfort in die ruimte. Hoe meer lucht je er hebt, hoe fijner het daar is.

Die klimaateilanden in de plafonds bieden zowel verwarming en koeling als ventilatie en verlichting. Het zijn trouwens stralingsplafonds zonder inblaasroosters. Dus alle warmte zit in de straling en niet in de lucht. Dankzij lagedrukventilatie wordt de verse lucht zelf fijnmazig en rustig de ruimte ingeblazen. Dat geeft een aangenaam en comfortabel binnenklimaat, omdat je geen tocht meer hebt. De ventilatie wordt met sensoren in elke ruimte apart aangestuurd.

Het gebouw is dus helemaal energieneutraal en dat is een fikse uitdaging voor zo’n grote school. Paul de Ruiter Architects heeft in het Rotterdamse Langeveldgebouw voor de Erasmus Universiteit het revolutionaire installatieconcept ‘Earth, Wind and Fire’ toegepast. Dat kon hier niet, door de oriëntatie ten opzichte van de zon. Hier is daarom sprake van een WKO en lage-drukventilatie en dat scheelt heel veel energie en verder liggen de daken vol met zonnepanelen. Zelfs in de glazen kap boven het atrium zitten zonnecellen.

Aan de achterkant van het gebouw is de zuidgevel zoveel mogelijk bekleed met zonnepanelen. Vanuit de duurzaamheid wil je aan de zuidkant de interne warmtelast kleiner maken en dan kies je voor minder glas. Vervolgens bekijk je waar je de gevel kunt openmaken en waar juist niet en hang je zonnepanelen op alle dichte vlakken. Dat geldt voor ongeveer de helft van die gevel. Toch vormen die panelen ook een materiaalbelasting voor het milieu. Dus we hebben wel eerst een uitgebreide analyse gemaakt van de potentie voor de opbrengst. Er ligt nergens een paneel waar maar een uurtje per dag energie wordt opgewekt.

Samenwerking
Naast de architectonische kwaliteiten is ook de samenwerking in het bouwteam een eervolle vermelding waard. Het hele ontwerptraject, is namelijk in coronatijd, online uitgevoerd. De opdrachtgever en het hele team waren zeer betrokken. Het ging om een enorme integraliteit van alle oplossingen, akoestisch, bouwfysisch en energetisch. Pas als je dat allemaal goed op elkaar afstemt, krijg je er kwaliteit in. De uitvoering gebeurde ook nog eens tijdens de energiecrisis en daarom verdient ook de aannemer een pluim. Opvallend is verder dat het een enorm complex project betrof, maar de school tijdens de uitvoering toch kon openblijven. Er lagen allemaal recepten voor een uiterst ingewikkeld project, maar het is toch soepel verlopen.

“Ik ben vooral verliefd op dat atrium. Het is er heel sfeervol, met een goede akoestiek en dat is extreem belangrijk. De ruimtelijke kwaliteit die er in zit, voelt vanzelfsprekend, maar is dat natuurlijk niet. Het werkt nu erg goed en daarom voel je je ook sociaal veilig. Die kwaliteiten van zo’n ruimte zijn natuurlijk moeilijk te definiëren en te realiseren, maar als dat toch lukt, is dat echt geweldig.”
– Raymond van Sabben, Paul de Ruiter Architects

Stel jezelf kort voor! Dan weet het betreffende bedrijf wie hun model gedownload heeft.

Wil je niet bij elke download jouw gegevens in hoeven voeren?
Klik dan hier om in te loggen.

Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Downloaden

Wanneer je modellen downloadt op Architectenweb.nl worden relevante gegevens van jou – zoals jouw naam en e-mailadres – met het betreffende bedrijf gedeeld. Meer hierover lees je in ons privacybeleid.

Locatie

Trefwoorden

energieneutraal duurzaam hogeschool rotterdam business school houtbouw rotterdam daglicht akoestiek circulair flexibel onderwijsgebouw atrium

Paul de Ruiter Architects

Neem contact op

Staat van realisatie Voltooid

Start ontwerpproces 2021

Start bouw 2022

Oplevering 2023

Ingebruikname 2023

Plaats Rotterdam

Bruto m² 14000

Meewerkende partijen

ArchitectPaul de Ruiter ArchitectsInterieurarchitectStudio Groen+SchildProjectarchitectRaymond van Sabben, Paul de RuiterOpdrachtgeverHogeschool RotterdamAannemerHeerkens van Bavel BouwConstructeurPieters Bouwtechniek B.V.Adviseurs installaties E & WValstar SimonisFotograafAiste RakauskaiteStedenbouwkundigeJuurlink + GelukVisualisatiesPixelpoolAdviseur bouwfysicaDGMRAdviseur bouwkostenIGG BouweconomieInterieurbouwerHemlock

Leveranciers

OverigKingspan Light & Air, Parthos B.V., Saint-Gobain Solutions, Forbo Flooring, VPT Versteeg, Kawneer, Schüco Nederland BV, Van Hoesel Aluminium Kozijnen WandbeschermingMapro

Neem contact op met Paul de Ruiter Architects

Je bent momenteel niet ingelogd. Hierdoor is het alleen mogelijk om meer informatie per e-mail op te vragen. Wil je liever gebeld worden of documentatie per post ontvangen? Klik dan hier om in te loggen.
Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Opmerkingen