Energieneutraal station Delft Campus
5 mei 2023
Dankzij een innovatieve overkapping is station Delft Campus het eerste volledig energieneutrale treinstation van Nederland. Benthem Crouwel Architecten ontwierp het station, mede mogelijk gemaakt door de hoge ambities van ProRail en de gemeente Delft. De vleermuisachtige structuur is geïnspireerd op de hightech wereld van stealth-technologie en op bio mimicry, waar door de mens gemaakte constructies de natuur imiteren.
Station Delft Campus ligt te midden van een industriegebied en een woonwijk, in de nabijheid van het terrein van de Technische Universiteit. Het station bestaat uit twee perrons die met elkaar verbonden zijn door een viaduct. Door de uitbreiding van de sporen van 2 naar 4 perrons moest het station gerenoveerd worden..
Benthem Crouwel zocht naar een oplossing die een maximaal effect zou geven, in functionaliteit, energie en expressie, met minimale middelen in materialen en energie. Het resultaat is een super effectieve, slanke overkapping die zich uitstrekt over de sporen, boven de bovenleidingen, gemaakt van zonnepanelen. Deze overkapping fungeert als beschutting voor reizigers én wekt energie op voor het hele station.
Super efficiënt
Het station Delft Campus is ontworpen in de nabijheid van de Technische Universiteit Delft en als zodanig probeerden de architecten technische efficiëntie te combineren met een natuurlijke expressie. Het resulterende ontwerp is geïnspireerd op de natuur, met zijn vleermuisachtige vorm die de principes van functionaliteit en efficiëntie belichaamt, zonder overdaad.
Innovatief ontwerp
Alle stations voorzieningen zoals liften, aankondigingssystemen, kaartautomaten en verlichting, draaien op de energie van de overkapping. Dat een relatief klein dak, zoveel stroom kan opwekken, (gelijk aan het jaarverbruik van 70 huishoudens) wordt mogelijk gemaakt door het unieke ontwerp: In plaats van het gebruikelijke dak waar op zonnepanelen worden bevestigd, heeft Benthem Crouwel Architects een overkapping gemaakt die volledig uit deze panelen bestaat.
Een vleermuisachtig dak
Twee grote luifels overspannen de rails en waaieren aan beide zijden van de platforms uit als gigantische, beschermende vleugels. Het station heeft niet alleen zonnepanelen op het dak, zoals vaak wordt gedaan, maar is volledig opgebouwd uit bi-facial zonnepanelen, wat heel nieuw is. De zonnepanelen zijn in oost-westelijke richting geplaatst met een hoek van 10-15 graden, waardoor een zigzag oppervlak ontstaat dat optimaal is om zonlicht op te vangen. Afhankelijk van het tijdstip van de dag kunnen deze zonnepanelen de zon zowel van de oost- of westkant als van de onderkant opvangen en weerkaatsen via de vloer. Tussen de panelen zorgen smalle goten voor de afvoer van hemelwater. Bij de liften geeft een glazen luik toegang tot het dak, waardoor de overkapping eenvoudig te reinigen en te onderhouden is.
Het dak voorziet het station niet alleen van alle energie die het nodig heeft: de glanzende zwarte overkapping is ook een opvallend herkenningspunt dat beschutting biedt aan de wachtende reizigers.
Een veilige en lichte fietstunnel
Om de fiets- en voetgangersverbindingen aan de west- en oostzijde van het station met elkaar te verbinden, is een tunnel aangelegd die onder de treinsporen doorloopt. Deze tunnel is ontworpen als ontvangstruimte, met trappen en liften die naar de perrons leiden. Verschillende ontwerpoplossingen zorgen ervoor dat er zoveel mogelijk daglicht in de tunnel komt. Zo zijn de wanden van de tunnel in een hoek van 15 graden geplaatst waardoor het daglicht ver de tunnel in rijkt en laten de transparante liften daglicht vanaf het perron de tunnel in vallen. Door haakse hoeken in de tunnel te vermijden en alle trap en lift toegangen af te ronden is een veilige tunnel met maximale zichtbaarheid gecreëerd. De westkant van de tunnel, voor voetgangers, is licht en helder. De muur aan de oostkant van de tunnel, waar de fietstocht plaatsvindt, is bedekt met groen, wat graffiti tegengaat en een aangenaam, groen accent geeft aan de stationsomgeving.
Benthem Crouwel Architects ontwierp het nieuwe station in samenwerking met Royal HaskoningDHV en Witteveen+Bos, mogelijk gemaakt door de hoge ambities van ProRail, gemeente Delft en de TU Delft.
De engineering en realisatie is gedaan door Strukton.