Hyperion Lyceum
16 augustus 2018
Amsterdam maakt de sprong over het IJ met grootschalige ontwikkelingen, onder meer op Overhoeks. Terwijl langs de Badhuiskade hotels, kantoren en appartementengebouwen in voorbereiding of al in aanbouw zijn is het nieuwe Hyperion Lyceum inmiddels af. Als alles klaar is staat het ingeklemd tussen andere bebouwing; nu staat het als een trotse pionier te stralen.
Natuurlijk moet onderwijs een prominent onderdeel uitmaken van zo’n grote stadsuitleg. Een kennisgemeenschap voorziet natuurlijk in een belangrijke behoefte en voegt op zo’n plek waardevolle dynamiek toe. Bovendien is het belangrijk om als onderwijsinstelling een plek in het midden in het stedelijk landschap in te nemen.
Dat sluit namelijk helemaal aan op de onderwijsfilosofie. Het Hyperion Lyceum wil jonge mensen uitdagen om zelf na te denken, om ze zo goed en ver mogelijk op weg te helpen in een wonderlijke complexe en internationaal georiënteerde wereld. Daarom hebben we een bewust onconventionele en ongrijpbare omgeving voor ze ontworpen, die blijvend prikkelt, stimuleert, inspireert en uitdaagt.
Het gebouw is ongebruikelijk hoog voor een middelbaar onderwijsgebouw en daar is dankbaar gebruik van gemaakt. Een dubbele helix vormt de verticale verbinding: een atrium en een buitenruimte slingeren over de volle hoogte van het gebouw om elkaar heen, waardoor daglicht diep in het gebouw doordringt – tot in de fietsenkelder, een volwaardig deel van het gebouw – een lange diagonale zichtlijnen ontstaan die zorgen voor overzichtelijkheid. Alle verdiepingen zijn verschillend van vorm, zodat zowel in het atrium als langs de ‘buitenroute’ terrassen ontstaan die onderling verbonden zijn met trappen.
De terrassen voorzien in de vanzelfsprekende behoefte aan eigen buitenruimte en zijn in architectonisch opzicht gebruikt om het gebouw in zijn omgeving te verankeren. Er is geen ‘schoolplein’ meer, in plaats daarvan is een reeks unieke plekken gemaakt die ieder een bijzonder perspectief op de stad bieden en waar passanten en buurtbewoners op hun beurt ook de leerlingen kunnen zien. De terrassen hebben allerlei verschillende thema’s. Er is een forum, een terras met flora en fauna, een sportterras, een loungeterras en een speelterras. Er zijn zowel binnen als buiten stilte en studieplekken en er is zelfs een lerarenterras.
Binnen zijn de onderwijsruimten eveneens thematisch georganiseerd. Domeinen als taal, natuurwetenschappen, filosofie, wiskunde en sport hebben allemaal hun eigen – vaak grillig gevormde – ruimte op een herkenbare plek in het gebouw. Zo word je voortdurend uitgenodigd om avontuurlijke wandelingen te maken en zo alle bijzonder plekken en mensen in het gebouw te leren kennen.
Die avontuurlijke ruimtelijkheid bestaat bij de gratie van doorwrochte ‘no-budget’ oplossingen op het bouwtechnische vlak, en dat levert een interessante spanning op. Het gebouw is uitgesproken low-tech, met gevlinderde betonnen vloeren, gevels van eenvoudige sandwichpanelen, gevingerlaste houten kozijnen, akoestische wanden van vilt, eenvoudige verzinkt stalen spijlenbalustrades, en zo voort. Klapstuk van het interieur wordt de twee verdiepingen overbruggende glijbaan, die in oktober – twee dagen voor de officiële opening – zal worden geïnstalleerd.
Het Hyperion Lyceum is een volstrekt onalledaags gebouw geworden waarin onderwijskundige en architectonische middelen samen worden ingezet in om de nieuwsgierigheid van jonge mensen te prikkelen en ze uit te dagen ontdekkingsreiziger te worden. Nu nog in een veilige en gecontroleerde wereld; straks ‘buiten’ – in het echt.