De Groene Entree voor een stad met allure
30 november 2020
DELVA Landscape Architects presenteert het plan voor ‘De Groene Entree’ van Den Haag, dit als onderdeel van het programma ‘Stadsentrees’. Het plan omvat een uniek gebied met onder andere het Koningin Julianaplein aan het station, de groene zone van de historische Koekamp, het Malieveld, het Haagse Bos en een aantal lanen. Door een integrale benadering van landschapsontwerp, cultuurhistorie, mobiliteit, programmatische invulling en technologie is het plan voor ‘De Groene Entree’. Het draagt een onmiskenbaar Haagse eigenheid in zich.
Verdichten, vergroenen en verduurzamen
In de periode tot 2025 heeft de stad de ambitie om 25.000 woningen toe te voegen binnen het binnenstedelijk gebied. In de periode daarna is er sprake van nog eens 25.000 woningen. Tienduizend te ontwikkelen woningen in de periode tot 2025 vinden hun plek aan de rand van ‘De Groene Entree’, onder andere in het Central Innovation District. Daarnaast fungeert dit district, met als hart het Centraal Station, meer en meer als knooppunt van kennisintensieve activiteiten in Nederland (hoofdkantoren internationale ondernemingen, internationale instellingen en centra voor hoger onderwijs). Verdichten, samen met het vestigingsklimaat op peil houden of versterken, gaat hand in hand met verduurzamen en vergroenen. De visie voor ‘De Groene Entree’ draagt de ongekende verantwoordelijkheid om verdichting mogelijk te maken in Den Haag. En het vestigingsklimaat hierbij te versterken. ‘De Groene Entree’ verbindt gebieden met elkaar die in de loop van de jaren van elkaar geïsoleerd zijn geraakt. Het begint al in de open Stadshal, die aansluit op het station en naadloos verderloopt in het Koningin Julianaplein. Geen smalle deuren of poorten, maar een weids uitzicht over groen en levendigheid. Het plein biedt zowel een plek van oriëntatie, als een aangename verblijfsruimte en transfergebied. De ruimte loopt van het plein ongedwongen door richting de historische Koekamp. Deze wordt in het plan omzoomd door het nieuwe ‘Koninkelijke Stadspark’. Een weelderige groen park dat de verscheidenheid van de stad blootlegt en tevens de toegangspoort vormt richting het Nationaal park in oprichting ‘Het Haagse Bos’.
Toegangspoort
Op korte afstand van ‘De Groene Entree’ liggen vele ministeries, ambassades en NGO’s, het Provinciehuis, het museumkwartier en de Haagse binnenstad. Veel meer dan een verkeersknooppunt is deze entree dus ook een symbolische toegangspoort. Met ‘De Groene Entree’ geeft Den Haag haar visitekaartje af aan de duizenden pendelaars, bezoekers en toeristen uit binnen- en buitenland die via Den Haag Centraal de stad binnenstromen. Al vanonder de imposante nieuwe Stadshal voelen ze de grandeur, de elegantie en de internationale allure van Den Haag, stad aan zee en juridische hoofdstad van de wereld. Vier entiteiten vormen samen ‘De Groene Entree’: het Koningin Julianaplein, de Koekamp of hertenkamp, het Koninklijk Stadspark en het Malieveld. Een ensemble van groene ruimten omsloten door de typische lanen van Den Haag.
Koningin Julianaplein
Wie het station verlaat, komt terecht in de ontspannen verblijfsruimte van de imposante Stadshal. De Stadshal met haar unieke plafond van Recht en Vrede, huisvest hoogwaardige horeca en retail en wordt gebouwd naar een ontwerp van DELVA LA en Powerhouse. Het nieuwe groene stadsplein start onder de stadshal en vloeit naadloos over in zijn groene omgeving. Door de relatie tussen park en plein te versterken ontstaat aan de voet van het hoofdstation een grootse groene ruimte dat uitnodigt om te bewegen en te verblijven. Het kloppend hart van het plein is het nieuwe paviljoen met waterspeelplek. Na het herstel van de Koekamp voegen we aan het ensemble van plein en park de ‘Groene Duinen’ toe. Deze vormen de ruimtelijke interactie tussen plein en park. Geen opgetilde boombakken op de onderliggende fietsparkeergarage (8.500 fietsen) maar golvende parkelementen die het geaccidenteerd landschap van de strandwallen aankondigingen.
Koninklijk Stadspark met Koekamp
Het grote groengebied Haagse Bos, Malieveld en Koekamp is van oudsher een belangrijk beeld- en imagobepalend onderdeel van Den Haag. Het Haagse Bos is het oudste stadspark van Nederland. De Koekamp werd in 1839 heraangelegd in landschapsstijl door de bekende landschapsarchitect J.D. Zocher jr., wiens stijl er nu nog herkenbaar is. Gaandeweg raakte de zone van Malieveld en Koekamp geïsoleerd van de stad en het Haagse Bos. Het gebied is vandaag een onduidelijk allegaartje van ruimtes, die in het plan van DELVA Landscape Architects / Urbanism opnieuw coherentie krijgen en in ere worden hersteld. Zo ontstaat een samenhangend stadspark dat zich uitstrekt van de Utrechtsebaan tot aan de Prinsessengracht met de Koekamp pal in het hart.
Parkpaviljoens Het pleinpaviljoen ligt op een strategische positie. Door het paviljoen in de noordoostelijke hoek te leggen, wordt het plein op ooghoogte omsloten. Door de afstand tussen de twee torens ligt het paviljoen op een ideale positie in de middagzon. Doordat het paviljoen zich net buiten het hoofdgebouw bevindt, ontstaat de kans om hier de ideale ontmoetingsplek net buiten het station te maken. Weg uit de praktische, vrij hectische sfeer van het station, maar wel midden op een OV-knooppunt. Een aantrekkelijke plek met een zonnig terras die leven brengt en het plein tot een succesvolle verblijfsplek maakt. Het parkpaviljoen, ontworpen in dezelfde stijl als het pleinpaviljoen, creëert een horecafunctie aan het nieuwe haventje. Het nestelt zich in de uiterste hoek van het Stadspark, te zien vanaf de Berlagebrug. Het paviljoen markeert de entree van de stad en fungeert als Hospitalitypaviljoen. Het is een plek voor diverse functies waaronder horeca, kaarten voor de rondvaart, VVV en info.
Entreepoort Haagse Bos
Middenin de Koekamp ligt de thuisbasis van Staatsbosbeheer, nu nog een beetje verscholen binnen het hertenkamp. DELVA integreert de plek bij het heraangelegd Zocherpark, zodat de uitvalsbasis op een eilandje komt te liggen, omlijst door water. Dat eiland vormt de stapsteen vanuit de stad of het Koningin Julianaplein naar het Haagse Bos. De gedeeltelijke overkapping van de Utrechtsebaan opent deze hele zone voor zachte weggebruikers. Er komt een fiets- en wandelverbinding tussen het stadspark en het Haagse Bos. De herdachte waterstructuur van Zocher begeleidt mens en dier tussen bos en park. De Koninklijke as tussen het Paleis Noordeinde en het Huis ten Bosch wordt eindelijk hersteld met een wandelburg over de Utrechtsebaan.
Maliesportbaan
Het Malieveld is een grote open ruimte die vooral gebruikt wordt als manifestatieveld. Daar komt nu een interessant nieuw element bij: de Maliesportbaan. Op de plek waar ooit het Maliespel – vergelijkbaar met croquet – gespeeld werd, komt een langgerekt, uniek element dat vele sporten faciliteert. Het spel van weleer kan weer gespeeld worden, net zoals hedendaagse sporten op een tapijt dat veel weg heeft van een kunstwerk. De inspiratie voor de vormgeving van de strook komt van het laatste, onvoltooide werk van Mondriaan, de Victory Boogie Woogie. De nieuwe invulling brengt het kunstwerk naar de moderne tijd en introduceert digitalisering in de openbare ruimte. Verlichting gekoppeld aan beweging of een mobiele app zorgt ervoor dat de voorbijgangers zelf de openbare ruimte creëren op het gewenste moment.
Planning
DELVA Landscape Architects – Urbanism werkt momenteel samen met het ingenieursbureau Den Haag verder aan de uitwerking van de verschillende deelgebieden zoals het Koningin Julianaplein, Stadspark, Malieveld, Overkapping Utrechtse baan en de verschillende nieuwe bruggen. De werkzaamheden aan het Koningin Julianaplein zijn al gestart. Dit gebied wordt samen met de stadshal opgeleverd in 2019.