‘Zien is weten’ in Nederlands paviljoen Biënnale

5 juli 2006, 11:25

Al sinds de zeventiende eeuw verbeelden Nederlandse architecten steden vanuit een positie waarin ze overzicht hebben en met oog voor de toekomst. Ze ontwerpen de Nederlandse stad als een complete en bewoonbare omgeving in plaats van als een verzameling losse objecten. Tijdens de tiende Internationale Architectuurbiënnale in Venetië met als thema 'Metacity' presenteert Nederland in het Rietveld Paviljoen een onderzoek naar het perspectief op de stad, in het bijzonder Amsterdam.

De Nederlandse inzending met de titel 'Zien is Weten - Het perspectief in de Nederlandse architectuur' wordt verzorgd door het Nederlands Architectuurinstituut (NAi). 'Zien is Weten' is te zien van zondag 10 september tot en met zondag 19 november 2006 in Venetië.

Fantastische tekeningen
De tentoonstelling is samengesteld met werken uit de historische en hedendaagse architectuurcollectie van het NAi, aangevuld met bruiklenen van contemporaine architecten. Een selectie van de meest fantastische tekeningen van twee eeuwen Nederlandse architectuurgeschiedenis laat zien hoe architectuur de stad kan verbeelden als een plek die we bewonen, begrijpen en misschien zelfs beheersen. De perspectieftekeningen zijn het gereedschap om de metropool te overzien en tegelijkertijd de schoonheid en de kracht van het ontwerp te presenteren.

Perspectief heeft de Nederlandse kunst en architectuur groot gemaakt. De charme van de zeventiende-eeuwse Nederlandse kunst is het resultaat van een duidelijke, expliciete organisatie van alledaagse objecten in een sterk ruimtelijk geconstrueerde compositie. De Amsterdamse grachtengordel is daarvan wellicht het beste voorbeeld: met behulp van de perspectivische tekening en de camera obscura waren kunstenaars in staat om zowel interieurs als stadsgezichten heel realistisch te representeren. De zeventiende-eeuwse schilder gaf ons controle over onze gebouwde realiteit.

Berlage
Eind negentiende eeuw ontwikkelde de Nederlandse architectuur zich als een onafhankelijke discipline. Met de perspectieftekening waren architecten in staat de snelgroeiende metropolen te vangen in één beeld. H.P. Berlage verfijnde de techniek, waardoor hij een hele wijk - Plan Zuid in Amsterdam - als coherent beeld kon laten zien. In latere jaren werden Nederlandse architecten ambitieuzer en meer abstract in deze methode.

Ze ontwierpen en verbeelden hele nieuwe steden en zelfs nieuw land: gebouwen en tussenruimtes gecomponeerd in de laagvlakte van het Nederlandse landschap. Een reactie kwam in de jaren zeventig. Architecten als Aldo van Eyck propageerden de menselijke maat en een meer alledaagse manier van ontwerpen. Foto's en collages werden onderdeel van het perspectief, waarmee de architect een gefragmenteerde maar zeer persoonlijke voorstelling van stad maakte.

Recent heeft de computer de verschillende perspectivische technieken versmolten tot een naadloze animatie. Architecten als Rem Koolhaas presenteren digitale ontwerpen waarbij een eindeloze ruimtelijke variatie mogelijk is, terwijl bureaus als MVRDV de virtuele omgeving gebruiken om concepten vorm te geven. Tekeningen geven niet langer de toekomst maar juist de onvoorspelbaarheid van de stad weer.

Amsterdam in Europa
Amsterdam als geografische, stedenbouwkundige en architectonische eenheid laat deze ontwikkeling in tijd en ruimte goed zien. De grachtengordel is voor veel ontwerpers een uitgangspunt geweest. De stedelijke groei van Amsterdam geeft een goed beeld van de wijze waarop de Nederlandse architectuur zich heeft ontwikkeld, ook in Europees perspectief. De meeste steden in Europa kennen een vergelijkbare opeenvolgende groei en hebben te maken met de daarbij horende stedenbouwkundige problemen.

De Nederlandse inzending voor de Architectuur Biënnale Venetië is georganiseerd door het NAi op uitnodiging van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit de HGIS Cultuursubsidie.
Bron: Nederlands Architectuurinstituut

Trefwoorden

perspectief

1	Circulair Nederlands paviljoen voor Expo 2025 Osaka geopend dinsdag, 22 april
2	Tien nominaties voor Rotterdam Architectuurprijs 2025 dinsdag, 22 april
3	VenhoevenCS ontwerpt zwembad met houten draagconstructie dat zich letterlijk opent naar park woensdag, 23 april
4	Verbijzonderde kopgevels geven woongebouw in Hilversum gezicht dinsdag, 22 april
5	Toch nog een goed idee voor Mona Keijzer dinsdag, 22 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Twee architecten naar Biënnale van Venetië

11 april 2011

Beeldenroute in Plan Zuid van Berlage

17 augustus 2009

Paviljoen Biënnale 'perspectivisch' opgezet

23 augustus 2006

Andere nieuwsberichten

Twee woontorens Urby door Concrete in Dallas voltooid

25 april, 2:26

In de stad Dallas, in het noordoosten van Texas, is de afgelopen jaren gebouwd aan een wooncomplex met bijna 750 compacte woningen en talloze gemeenschappelijke voorzieningen.

Woongebouw in hout en metaal markeert de kop van de Oostenburgervaart

25 april, 9:05

Op het eiland Oostenburg in Amsterdam is het project Houtrak gerealiseerd. Het robuust ogende woningbouwproject is ontworpen door Marcel Lok_Architect en Workshop Architecten, met een daktuin van Flux landscape architecture.

Interieuropdracht voor nieuw kantoor Architectenregister naar Ex Interiors

24 april, 2:36

Het Architectenregister is halverwege 2024 (noodgedwongen) verhuisd naar een nieuw kantoor in Den Haag. Voor de definitieve inrichting deed de organisatie een meervoudige onderhandse aanbesteding.

Nieuwe Instituut organiseert Een avond met Ma Yansong

24 april, 12:15

Op 26 juni vertelt Ma Yansong, oprichter van het architectenbureau, in het Nieuwe Instituut over zijn ontwerpbenadering en werkwijze en over de samenwerking aan de tentoonstelling in het instituut, ‘Ma Yansong. Architectuur en emotie’.

Advies STOER: tel vliegtuiggeluid niet mee voor woningbouw bij Schiphol

24 april, 5:17

Dat adviseert de commissie aan minister Keijzer (Volkshuisvesting, BBB). De ingreep zou de bouw van ongeveer 80.000 woningen makkelijker moeten maken.

Keijzer: komende tien jaar 85.000 woningen minder door coalitiedeal

24 april, 11:09

De PVV, VVD, NSC en BBB willen de sociale huur bevriezen, maar daardoor krijgen woningcorporaties minder huurinkomsten binnen.

Makelaars bezorgd over huurmarkt: veel minder woningen verhuurd

24 april, 9:10

Ze hebben het aantal huurtransacties in de middenhuur en vrije sector in het eerste kwartaal met bijna 20 procent zien afnemen.

Kabinet wil meer plekken zoeken om naar aardgas te boren

23 april, 4:40

Volgens klimaatminister Sophie Hermans is het verhogen van de ‘opsporingsactiviteiten’ nodig om zo efficiënt mogelijk gas te winnen.

Team Provast wint tender Amsterdam Muyskenkwartier met woonproject Hoeksteen

23 april, 1:59

Het winnende voorstel ‘Hoeksteen’, ontworpen door Studioninedots en ZUS, voorziet in 210 woningen in het huur- en koopsegment en wordt gerealiseerd met een houten kolomconstructie.