Riken Yamamoto ontvangt Pritzker Architecture Prize 2024
5 maart, 17:05
Riken Yamamoto is verkozen tot winnaar van de Pritzker Architecture Prize 2024. Dat heeft de jury van de prestigieuze architectuurprijs vandaag bekend gemaakt. De Japanse architect benadrukt het belang van de gemeenschap; in zijn architectuur komt dat tot uitdrukking met transparantie en aandacht voor juist het raakvlak van het openbare en privé-domein.
“Een van de dingen die we het sterkst nodig hebben in onze toekomstige steden zijn de door architectuur geschapen omstandigheden voor mensen om samen te komen en te interacteren”, zegt Alejandro Aravena, huidige voorzitter van de Pritzker Prize-jury en zelf winnaar van de prijs in 2016.
“Door het zorgvuldig vervagen van de grens tussen openbaar en privé levert Yamamoto een positieve bijdrage die verder gaat dan de opdracht om gemeenschappelijkheid mogelijk te maken.” Yamamoto is een architect die “waardigheid brengt in het dagelijks leven”, zegt Aravena verder. “Het gewone wordt buitengewoon. Ingetogenheid leidt tot pracht.”
Yamamoto definieert gemeenschap als “het besef één ruimte te delen”. De architect verzet zich tegen de veel gehuldigde opvattingen (over vrijheid en privacy) die woningen hebben gedegradeerd tot producten zonder relatie met de buren. In plaats daarvan wil hij “bruggen slaan tussen culturen, geschiedenissen en generaties, op gevoelige wijze, door internationale invloeden en modernistische architectuur aan te passen aan de behoeften van de toekomst, zodat het leven kan gedijen”, aldus de organisatie achter de Pritzker Prize.
Raakvlak als ruimte
Hij vat de grens op als een ruimte op zichzelf; Yamamoto activeert op die manier de drempel tussen het openbare en het privéleven. Zo geeft hij maatschappelijke waarde aan elk project, omdat elk project rijk wordt aan plekken voor betrokkenheid en toevallige ontmoetingen, aldus de organisatie. Zowel kleine als grootschalige projecten laten de geweldige kwaliteiten van de ruimten zelf zien.
Yamamoto’s ontwerpen kenmerken zich door grote transparantie, zodat van binnenuit de omgeving wordt ervaren, terwijl van buitenaf een gevoel van thuis of herkenning kan worden ervaren. Bij bijvoorbeeld de Hiroshima Nishi Fire Station (2000) kunnen voorbijgangers danzij de transparante gevel én binnenwanden veel van de activiteiten en trainingen van de brandweerlieden zien. Dat draagt bij aan bekendheid met hun werk en geeft de burgers vertrouwen in deze dienst.
Gebouwen voor een gemeenschap
Veel gebouwen – zowel afzonderlijke woningen als woongebouwen, school-, universiteits-, overheids- en openbare gebouwen – voorziet Yamamoto van (dak)terrassen, (dak)tuinen, speelplekken en in elkaar overlopende ruimten, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Zo bezit het project Pangyo Housing (Seongnam, Zuid-Korea, 2010), dat bestaat uit negen lage bouwblokken, een niet-geprogrammeerde, transparante begane grond. Tevens is er een gemeenschappelijk dek op de tweede verdieping, met speelplaatsen, tuinen en bruggen die de woonblokken verbinden.
“Yamamoto ontwikkelt een nieuwe architecturale taal die niet alleen ruimten creëert voor gezinnen om te leven, maar gemeenschappen creëert voor gezinnen om samen te leven”, zegt Tom Pritzker, voorzitter van de Hyatt Foundation, die de prijs sponsort. “Zijn werken zijn altijd verbonden met de samenleving; ze cultiveren een vrijgevigheid van geest en eren het menselijke moment.”
Vijf decennia
Riken Yamamoto werd geboren in 1945 in Beijing, China. Hij behaalde zijn bachelor-graad aan de Nihon University in 1967 en vervolgens zijn master aan de Tokyo University of the Arts in 1971. In 1973 richtte hij Yamamoto & Field Shop op.
Tot belangrijke projecten uit zijn vijftigjarige carrière behoren Nagoya Zokei University (Nagoya, Japan, 2022), The Circle op Zürich Airport (Zürich, Zwitserland, 2020), Tianjin Library (Tianjin, China, 2012), Fussan City Hall (Tokio, Japan, 2008), Yokosuka Museum of Art (Yokosuka, Japan, 2006), Jian Wai SOHO (Beijing, China, 2004), Ecoms House (Tosu, Japan, 2004), Shinonome Canal Court CODAN (Tokio, Japan, 2003), Future University Hakodate (Hakodate, Japan, 2000), Iwadeyama Junior High School (Osaki, Japan, 1996) en Hotakubo Housing (Kumamoto, Japan, 1991).
Yamamoto is de 35e winnaar van de Pritzker Architecture Prize en de negende Japanse architect die de prijs in ontvangst kan nemen.