Planbureaus vinden afschaffen fossiele subsidies 'hersenkraker'

13 oktober 2023, 15:50

Het afschaffen van fossiele subsidies lijkt misschien een simpele kwestie, maar volgens het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) is helemaal niet zo eenvoudig vast te stellen of het altijd gunstig is voor de verduurzaming van het land. Ze noemen het in een rapport ‘eerder een hersenkraker dan een no-brainer’. De planbureaus pleiten ervoor om per regeling vooral te bekijken in hoeverre het klimaat en de energietransitie gebaat zijn bij afschaffing.

Fossiele subsidies zijn regelingen waarmee de overheid op een of andere manier het gebruik van fossiele brandstoffen stimuleert. Volgens een inventarisatie die het kabinet heeft laten opstellen, gaat het om 39,7 miljard tot 46,4 miljard euro per jaar. Dat zijn vooral belastingkortingen en -vrijstellingen.

Milieuorganisaties en actiegroep Extinction Rebellion pleiten al langer voor afschaffing van dit soort subsidies. De planbureaus houden het erop dat aanpassingen ‘zinvol’ zijn.

Onderliggende kernvraag
Volgens CPB en PBL gaat de discussie nu te veel over berekende totaalbedragen en ‘te weinig over de onderliggende kernvraag: ondersteunt afschaffing van regelingen de energietransitie en daarmee het klimaatbeleid?’ Om dat te bepalen, verleggen de onderzoekers hun blik van de totaalbedragen naar de klimaatschade die vervuilers veroorzaken - en de prijs daarvoor.

Als die prijs te laag is, ontstaat een ‘klimaatbeprijzingstekort’. Zulke tekorten zien de experts onder meer door belastingvrijstellingen op brandstof voor de scheep- en luchtvaart, kortingen voor de industrie en voor energiebedrijven die stroom opwekken met kolen en gas. "Aanpassing van deze regelingen is uit het perspectief van de energietransitie dus zinvol", vinden ze.

Gratis CO2-uitstootrechten
Ook het uitgeven van gratis CO2-uitstootrechten aan bedrijven maakt vervuilen goedkoper. Onderzoeker Herman Vollebergh (PLB) noemt het Europese systeem voor emissiehandel nu al ‘supereffectief’, maar zonder gratis rechten zou het nog ‘veel harder gaan’, zegt hij.

Soms kan afschaffing averechts werken. Zo wijzen de planbureaus op de relatief lage belasting op elektriciteit voor grootverbruikers. Zolang een deel van de stroom uit fossiele bronnen komt, kan dit fossiele subsidie worden genoemd. “Maar een forse verhoging van deze tarieven remt elektrificatie en werkt daarmee de energietransitie tegen”, leggen de onderzoekers uit. Terwijl het juist ‘essentieel voor de energietransitie’ is om meer processen op stroom te laten draaien.

Bron: ANP

Trefwoorden

fossiele brandstoffen energie cpb brandstof planbureau voor de leefomgeving energietransitie pbl centraal planbureau

1	Omgevingsvergunning voor twee woontorens op Katendrecht Rotterdam onherroepelijk woensdag, 2 april
2	Zeven nominaties BNA Beste Gebouw van het Jaar 2025 maandag, 31 maart
3	Team met Studio Nauta en Pieter Bedaux presenteert hun inzending voor M HKA maandag, 31 maart
4	Beschut wonen in een coulissenlandschap vrijdag, 28 maart
5	Omgevingsvergunning nieuwbouwproject Groei! onherroepelijk maandag, 31 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

Energiecrisis zorgt voor veel meer zonnepanelen op daken

10 oktober 2023

VEH: huiseigenaren onnodig verplicht tot aanschaf warmtepomp

4 oktober 2023

Instituten: energietransitie in Europa moet versnellen

2 oktober 2023

Energie-Nederland wil aanvalsplan voor overvol stroomnet

20 september 2023

PBL vreest honderden doden extra per jaar door klimaatverandering

14 mei 2024

Alliander: klachtenregen zonnestroom door overspannen stroomnet

7 augustus 2023

PBL: provincies zouden integralere plannen moeten maken op de langere termijn

28 mei 2024

TNO pleit voor investering in woningverduurzaming lage inkomens

1 augustus 2023

Energietransitie moet sneller en rechtvaardig, adviseren experts

13 april 2023

PwC: kosten stroom en gas zullen komende decennia flink stijgen

14 november 2023

CBS: steun voor kernenergie in Nederland neemt toe

28 november 2023

Alliander: tienduizenden straten tot 2040 open om energiebehoefte

10 maart 2023

CDA: geef kolencentrales nieuw leven in energietransitie

29 maart 2023

Energie-Nederland tevreden over investeringsplannen netbeheerders

2 november 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Zorgvuldige inpassing van twee woongebouwen in binnenstad van Hattem

1 uur geleden

In het hart van Hattem is een achterbouw aan de hoofdwinkelstraat getransformeerd tot woningen. Het ontwerp van Groothuijse de Boer architecten voegt zich in de context van de bestaande stad en brengt tegelijkertijd een nieuwe ordening aan.

Coöperatie De Woonwolk ontwikkelt duurzaam woongebouw in Amsterdam-Noord

3 uur geleden

Een Amsterdamse wooncoöperatie, De Woonwolk, wil in de wijk Buiksloterham een zeer duurzaam gebouw met ongeveer vijftig appartementen realiseren. In een ‘crowdlending’-actie haalde de coöperatie 100.000 euro voor het bouwproject op.

Benthem Crouwel Architects en Snøhetta ontwerpen Huis van Cultuur en Bestuur in Delfzijl

Vandaag, 09:33

Benthem Crouwel Architects en het Noorse Snøhetta zijn door de gemeente Eemsdelta geselecteerd voor het ontwerp van het Huis van Cultuur en Bestuur in Delfzijl. Het gebouw gaat onderdak bieden aan gemeentehuis, theater en bibliotheek.

JADE architecten en Jessica Nielsen ontwikkelden biobased en energiezuinig gebouw met onderin ruimte voor eigen kantoor

Vandaag, 09:00

In de levendige Zwart Janstraat in het Oude Noorden van Rotterdam heeft JADE architecten op een jarenlang braakliggende kavel een markant gebouw ontwikkeld en ontworpen met onderin kantoorruimte voor het bureau en twee stadswoningen erboven.

ABN AMRO verwacht verdere stijging huizenprijzen

Vandaag, 12:46

De huizenprijzen stijgen dit en volgend jaar verder, na de recordhoogtes van vorig jaar.

Oproep aan klimaatminister voor steunmaatregelen zonnepanelen

1 april, 2:25

Consumenten- en milieuorganisaties vinden dat minister Hermans maatregelen moet nemen om zonnepanelen ook na afschaffing van de salderingsregeling aantrekkelijk te houden.