Planbureaus vinden afschaffen fossiele subsidies 'hersenkraker'

13 oktober 2023, 15:50

Het afschaffen van fossiele subsidies lijkt misschien een simpele kwestie, maar volgens het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) is helemaal niet zo eenvoudig vast te stellen of het altijd gunstig is voor de verduurzaming van het land. Ze noemen het in een rapport ‘eerder een hersenkraker dan een no-brainer’. De planbureaus pleiten ervoor om per regeling vooral te bekijken in hoeverre het klimaat en de energietransitie gebaat zijn bij afschaffing.

Fossiele subsidies zijn regelingen waarmee de overheid op een of andere manier het gebruik van fossiele brandstoffen stimuleert. Volgens een inventarisatie die het kabinet heeft laten opstellen, gaat het om 39,7 miljard tot 46,4 miljard euro per jaar. Dat zijn vooral belastingkortingen en -vrijstellingen.

Milieuorganisaties en actiegroep Extinction Rebellion pleiten al langer voor afschaffing van dit soort subsidies. De planbureaus houden het erop dat aanpassingen ‘zinvol’ zijn.

Onderliggende kernvraag
Volgens CPB en PBL gaat de discussie nu te veel over berekende totaalbedragen en ‘te weinig over de onderliggende kernvraag: ondersteunt afschaffing van regelingen de energietransitie en daarmee het klimaatbeleid?’ Om dat te bepalen, verleggen de onderzoekers hun blik van de totaalbedragen naar de klimaatschade die vervuilers veroorzaken - en de prijs daarvoor.

Als die prijs te laag is, ontstaat een ‘klimaatbeprijzingstekort’. Zulke tekorten zien de experts onder meer door belastingvrijstellingen op brandstof voor de scheep- en luchtvaart, kortingen voor de industrie en voor energiebedrijven die stroom opwekken met kolen en gas. "Aanpassing van deze regelingen is uit het perspectief van de energietransitie dus zinvol", vinden ze.

Gratis CO2-uitstootrechten
Ook het uitgeven van gratis CO2-uitstootrechten aan bedrijven maakt vervuilen goedkoper. Onderzoeker Herman Vollebergh (PLB) noemt het Europese systeem voor emissiehandel nu al ‘supereffectief’, maar zonder gratis rechten zou het nog ‘veel harder gaan’, zegt hij.

Soms kan afschaffing averechts werken. Zo wijzen de planbureaus op de relatief lage belasting op elektriciteit voor grootverbruikers. Zolang een deel van de stroom uit fossiele bronnen komt, kan dit fossiele subsidie worden genoemd. “Maar een forse verhoging van deze tarieven remt elektrificatie en werkt daarmee de energietransitie tegen”, leggen de onderzoekers uit. Terwijl het juist ‘essentieel voor de energietransitie’ is om meer processen op stroom te laten draaien.

Bron: ANP

Trefwoorden

fossiele brandstoffen energie cpb brandstof planbureau voor de leefomgeving energietransitie pbl centraal planbureau

1	Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen? donderdag, 2 oktober
2	Plan Spot belooft Lelystad bruisend centrumgebied vrijdag, 3 oktober
3	‘NDSM-werf en Buiksloterham zijn júíst inspirerende voorbeelden voor de stad van morgen’ vrijdag, 3 oktober
4	Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 8 oktober
5	Realisatieovereenkomst voor hoogbouwcomplex De Sax op Wilhelminapier getekend maandag, 6 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Energiecrisis zorgt voor veel meer zonnepanelen op daken

10 oktober 2023

VEH: huiseigenaren onnodig verplicht tot aanschaf warmtepomp

4 oktober 2023

Instituten: energietransitie in Europa moet versnellen

2 oktober 2023

Energie-Nederland wil aanvalsplan voor overvol stroomnet

20 september 2023

PBL vreest honderden doden extra per jaar door klimaatverandering

14 mei 2024

Alliander: klachtenregen zonnestroom door overspannen stroomnet

7 augustus 2023

PBL: provincies zouden integralere plannen moeten maken op de langere termijn

28 mei 2024

TNO pleit voor investering in woningverduurzaming lage inkomens

1 augustus 2023

Energietransitie moet sneller en rechtvaardig, adviseren experts

13 april 2023

PwC: kosten stroom en gas zullen komende decennia flink stijgen

14 november 2023

CBS: steun voor kernenergie in Nederland neemt toe

28 november 2023

Alliander: tienduizenden straten tot 2040 open om energiebehoefte

10 maart 2023

CDA: geef kolencentrales nieuw leven in energietransitie

29 maart 2023

Energie-Nederland tevreden over investeringsplannen netbeheerders

2 november 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Zoetmulder vernieuwt Maastrichts herenhuis met eigentijdse uitbouw

Gisteren, 15:07

In Maastricht heeft Zoetmulder een herenhuis verbouwd en uitgebreid met een uitbouw. Waar de gevel aan de voorzijde in de originele staat is behouden om het huis te blijven laten passen in het straatbeeld, is de achterzijde geheel vernieuwd.

Vier genomineerden voor de Abe Bonnema Architectuurprijs 2025

Gisteren, 13:00

Volgens de jury zijn de nominaties een toonbeeld van het jaarthema ‘ambitie’ en leveren zij een inspirerende bijdrage aan de ontwikkeling van een nieuwe bouwcultuur.

Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2025 bekend

Gisteren, 09:00

Als onderdeel van de Architectenweb Awards 2025 wordt begin november de prijs voor Publiek gebouw van het Jaar 2025 uitgereikt. Uit de vijfentwintig inzendingen voor deze prijs heeft de jury vier projecten genomineerd.

Door Gortemaker Feenstra Algra ontworpen Institut Roi Albert II in Brussel officieel geopend

7 oktober, 2:53

In dit centrum voor oncologie en hematologie is alle zorg op deze gebieden van het universitair ziekenhuis Saint-Luc op één locatie ondergebracht. Het H-vormige gebouw kenmerkt zich door een houten lamellengevel, afgewisseld met glas.

Do Janne Vermeulen verzorgt Rietveldlezing 2025

Gisteren, 11:28

De medeoprichter en directeur van Team V Architectuur spreekt op 13 november over de (houten) stad van morgen.

Eneco onderzoekt verkoop warmtenetten om nieuwe wet

Gisteren, 10:41

Door een eerder dit jaar aangenomen wet is het voor het bedrijf onzeker of investeringen zich nog terugverdienen.

Uitwerking van plannen voor Nedersaksenlijn kan beginnen

7 oktober, 12:17

Maandag is het startsein gegeven voor de eerste onderzoeken die uiteindelijk moeten leiden tot de spoorlijn die Groningen en Twente met elkaar verbindt.