Axonometrie

Bloemrijke akkerrand

Houtwal

OD205 ontwikkelt toekomstperspectief voor agrarisch productielandschap

13 juni 2023, 16:30

In de schil van Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen staat het agrarisch productielandschap onder druk. Het Rotterdamse bureau OD205 ontwikkelde een toekomstperspectief om dit historische cultuurlandschap te behouden en versterken. Onderdeel daarvan zijn duurzame verdienmodellen voor de lokale boeren, die een sterkere rol krijgen als hoeder van het landschap.

Het karakteristieke coulissenlandschap aan de randen van Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen in Noord-Brabant, dreigt te verdwijnen. Het historische agrarisch landschap staat onder druk door strenge regelgeving, toenemende recreatie en verstedelijking. Tegelijkertijd blijken agrarische bedrijven in het gebied niet of onvoldoende te renderen. “Zonder regie transformeren deze gronden naar kwekerijen, vakantieparken en woningen”, legt OD205 uit.

Balans
Het Rotterdamse bureau voor stedenbouw en landschap ontwikkelde een economisch perspectief voor het gebied, dat kan bijdragen aan het duurzaam veiligstellen en versterken van het bijzondere mozaïeklandschap. OD205 werkte daarbij samen met de Gebiedsonderneming Duinboeren & Maatschappij – een platform van meer dan honderd boeren – en Bureau Buiten.

Het ontwerpend onderzoek werd uitgevoerd binnen het bestek van de Open Oproep Prachtige Productielandschappen van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Kern van het onderzoek was het weer in balans brengen van het productieve, natuurlijke en recreatieve landschap, waarbij een belangrijk rol voor de boeren werd nagestreefd.

Verandering op systeemniveau
In de regio zet de Stichting Duinboeren zich al jaren in voor verduurzaming in de sector van onderaf. Uit een analyse van de stichting, OD205 en gebiedspartijen bleek onder meer dat het behoud van het agrarisch productielandschap vraagt om een verandering op systeemniveau.

Meer aandacht voor de bodemkwaliteit, een veerkrachtige waterhuishouding en het stimuleren van biodiversiteit biedt kansen om de agrarische productie te verduurzamen en de diversiteit in het landgebruik te vergroten, vertelt OD205. Vervolgens kan dat het landschap ook aantrekkelijk maken als leefomgeving en recreatiegebied.

Mozaïeklandschap
Uitgaande van die analyse schetst OD205 met de studie ‘Mozaïek 2.0’ een toekomst voor dit gebied waarin een duurzaam productielandschap een nieuw verdienmodel voor de boeren biedt. Het bureau verbindt deze duurzame productie aan de versterking van het historische coulissenlandschap; het zet in op een “eigentijds mozaïeklandschap met de ondergrond (bodem en water) als inspiratie voor het nieuwe landschap, een versterkt casco van landschapselementen en landschapsdragend landgebruik.”

Als bouwstenen voor een transitie naar dit nieuwe mozaïeklandschap, dat waarde heeft voor natuur, boeren en recreanten, ontwikkelde OD205 acht uitgangspunten. Die bouwstenen zijn bijvoorbeeld het landschap als systeem, de boer als hoeder van het landschap, een nieuw verdienmodel voor landschapsbeheer door de boeren, samenwerking op gebiedsniveau en sluiting van lokale kringlopen.

Bod en spel
Samen met agrarische ondernemers uit deelgebied Manken Tiend werkte OD205 de afgelopen maanden samen toe naar een bod, aan te bieden aan de provincie. In dit bod geven de boeren aan hoe ze gezamenlijk willen werken aan een gezonde bodem, water en biodiversiteit.

Om het bod te bespreken en visualiseren bedacht OD205 het spel ‘Mozaïek Meesters’. In het spel koppelden de boeren hun huidige landgebruik (bijvoorbeeld 30 ha grasland en 10 ha aardappelteelt) aan de best passende bodemsoort in het gebied. Vervolgens werd dit aangevuld met managementmaatregelen voor bodem, water en biodiversiteit, en met landschappelijke ingrepen zoals het beheer van houtwallen, de aanleg van klompenpaden of mountainbike-routes.

Uit het spel kwam als belangrijkste wens naar voren om een afwisselend landschap te behouden, gebouwd op samenwerking tussen de gebiedspartijen en met een belangrijke rol voor de boeren als hoeder van dat landschap.

Generieke methode
OD205 ontwikkelde het toekomstperspectief in Mozaïek 2.0 op basis van een generieke methode voor de transitie naar landschapsdragend landgebruik, die ook in andere agrarische gebieden kan worden toegepast, zo meldt het bureau.

Trefwoorden

productielandschap noord-brabant coulissenlandschap recreatie bureau buiten gebiedsonderneming duinboeren & maatschappij od205 nationaal park loonse en drunense duinen natuurgebied boeren ontwerpend onderzoek stimuleringsfonds creatieve industrie mozaïeklandschap agrarisch

1	The Pulse of Amsterdam op de Zuidas officieel opgeleverd vrijdag, 15 november
2	Rijnboutt presenteert masterplan derde fase vernieuwing Centrum Schalkwijk donderdag, 14 november
3	Realisatie omvangrijk houten gebouw van Nudus voor Havenbedrijf Rotterdam stap dichterbij woensdag, 20 november
4	Team onder leiding van KAAN Architecten ontwerpt geavanceerd onderzoeksgebouw in Lausanne maandag, 18 november
5	48 grondgebonden woningen op bosrijke locatie Almere Duin vrijdag, 15 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Kennisatelier over woningbouw op erf van actieve boerderij

20 april 2023

Ontwerpaanpak OD205 voor revitaliseren bedrijventerreinen

13 oktober 2023

Ruim negentig gemeenten willen uitstel provinciale gebiedsplannen

31 maart 2023

KettingHuls realiseert woongebouw op boerenerf in Oosterwold

1 maart 2021

Grondgebruik in Flevoland gaat flink veranderen

6 maart 2019

Brabantse Staten keuren begroting goed en steunen bouw nieuw dorp

6 november 2023

Plannen voor hervorming gebied rond A59 nog steeds niet in orde

15 februari

CRa pleit bij kabinet voor 'New Deal' tussen boer en maatschappij

10 september 2020

Nieuwe coalitie wil Brabant weer ‘open’ krijgen met natuurherstel

1 september 2023

'Boeren willen vernieuwing in de landbouw’

19 juni 2018

Brabant gaat in gesprek over transitie landelijk gebied

27 maart

Collectief pleit voor meer agrarisch natuurbeheer

2 augustus 2023

Design Challenge voor opgaven in Henriëttewaard

26 januari

Groot deel Brabant wordt Van Gogh Nationaal Park

16 oktober

IABR 2024 in teken van thema Nature of Hope

14 juli 2023

Brabant verlengt programma voor versnelde woningbouw

19 juli 2023

Overijssel ziet biodiversiteit weer afnemen, ondanks maatregelen

6 oktober 2023

Woningbouw op landgoed Coudewater bij Rosmalen kan starten

8 januari

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Mecanoo presenteert bouwfoto’s van het Doris Duke Theatre in Becket, Massachusetts

1 uur geleden

De bouw van het nieuwe Doris Duke Theatre in het Amerikaanse Becket, Massachusetts naar ontwerp van Mecanoo vordert gestaag.

Happel Cornelisse Verhoeven presenteert ontwerp renovatie Algemene Rekenkamer

3 uur geleden

De belangrijkste ingrepen zijn het terugplaatsen van de hoofdentree naar het Lange Voorhout en het verbouwen van het deel tussen het monument en de uit 1997 stammende bouwdeel door Aldo en Hannie van Eyck.

Prestigieuze Galerij der Koningen in Museo Egizio na herontwerp door OMA officieel geopend

Vandaag, 11:15

Het ontwerp door David Gianotten en Andreas Karavanas van OMA, in samenwerking met Andrea Tabocchini Architecture (ATA), plaatst de sculpturen in een heldere eigentijdse interpretatie van hun oorspronkelijke architectonische context.

Sereen toevluchtsoord hoog boven de stedelijke drukte

Gisteren, 14:23

i29 ontwierp het interieur voor een appartement op de negentiende verdieping van een gebouw op de Amsterdamse Zuidas.

Tekort aan grond blijft bouw sociale huurwoningen dwarszitten

40 minuten geleden

Vorig jaar lukte het corporaties om meer woningen te bouwen, maar het waren er volgens branchekoepel Aedes toch nog steeds veel te weinig.

Tender voor woonblokken op twee van de laatste kavels Eenhoorngebied Amsterdam

2 uur geleden

Gezocht wordt naar een partij die op de kavels 2a en 6 voor 8.858 m² aan woningen en voorzieningen wil realiseren.

Woonbond stapt uit overleg over huren in sociale sector

Gisteren, 16:08

Volgens de belangenorganisatie voor huurders blijft het kabinet koersen op een torenhoge huurstijging. Dat is voor de bond onacceptabel.

Ruim 3.000 huurwoningen minder op de markt

Gisteren, 09:35

Sinds de introductie van de Wet betaalbare huur deze zomer zijn per saldo meer dan 3.000 huurwoningen van de markt verdwenen. Met name het aanbod van duurdere huurwoningen is afgenomen.