Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2025
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Vakwerk Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025
Sanne van Manen
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025
KSA
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025
KRFT
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025
Joost Ector
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025
Prijsuitreiking Architectenweb Awards 2024
Impressie van een feestelijke avond
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Uitreiking van Architectenweb Awards 2020
Impressie van de prijsuitreiking via Zoom
De Zwarte Hond
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Avond met De Zwarte Hond
Symposium
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Brandpreventie Academy BV
Cay Circulaire Keukens
Circulaire keukens en pantry's
Studio Kirsten Reith
Interieurontwerp
Studio175
Interieuradvies in regio Utrecht
Orange Automatic Doors
Indoorwrap
De specialist in Keukenwrappen
Cay Circulaire Keukens
Circulaire keukens en pantry's
Studio Kirsten Reith
Interieurontwerp
Studio175
Interieuradvies in regio Utrecht
Interior & Co
Orange Automatic Doors
Karakter Erfgoed
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Stephan Sliepenbeek over hoogbouw in Amstel III
Gesprek met Ellen van Bueren over gebiedsontwikkeling en hoogbouw
Gesprek met Ma Yansong over ontwerpen die emotie oproepen
Gesprek met Paul de Ruiter over innovatieve en duurzame hoogbouw
Gesprek met Pi de Bruijn over zijn ontwerpen voor de Tweede Kamer toen en nu
Gesprek met Ellen van Bueren over gebiedsontwikkeling en hoogbouw
Gesprek met Oresti Sarafopoulos over het ontwerpen van een kantoorgebouw met bijna geen installaties
Gesprek met Stijn Steenbakkers over verdichting en hoogbouw in Eindhoven
Gesprek met Pi de Bruijn over zijn ontwerpen voor de Tweede Kamer toen en nu
Gesprek met Paul de Ruiter over innovatieve en duurzame hoogbouw
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Magura Bosch Onderdelen & Services
Het Rhedens Dieren
Duurzame missie van Keiretsu Europe
johan van beverwijck
Kantoor rioolwaterzuivering, Alkmaar
Prinsenpark, Rotterdam
ASML Gebouw 3
IVY, Amsterdam
IKC De Brug
Ivy apartments, Nieuwegein City
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Next Generation USB C opladers
De Next Generation USB C opladers: snel, compact and efficiënt
Vario Therm
Gebogen lichtstraat voor optimale daglichttoetreding en energie-efficiëntie
HomeComfort
Create your ambiance in a touch
Eleganza™ naadloos akoestisch plafond
Aangenaam voor oor en oog
RVS Staalkabelnetten
Duurzaam, multifunctioneel en transparant
Element+ H-I
Hout - Aluminium Elementgevel
Digital Prints
Meer mogelijkheden in gekleurd staal
Schüco Zonweringsysteem Integralmaster in FWS
Bescherming tegen zon, verblinding en privacy – verborgen en volledig geïntegreerd
Vierkante vluchtroutearmaturen voor grote ruimtes
Zichtbare veiligheid van alle kanten
GROHE Cubeo: kranen voor elke badkamer
Stijlvol en duurzaam design voor jarenlang plezier
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Sport- en speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Cloudoplossingen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
CineTalk
Cinema de Vlugt
LIAG over duurzaamheid centraal in project
Online
Zomerwandelingen Nieuwe Stad op Zondag 2025
Amsterdam
Boekpresentatie en panelgesprek met Floor Milikows
Prins Hendrikkade 600, 1011 VX Amsterdam
Architects Table ’25: Lunch & Inspiratie in HAUT Amsterdam
ATAG LIVE – HAUT gebouw, Spaklerweg 10F, 1096 BA Amsterdam (tegenover metrostation Spaklerweg)
Architects Table ’25: Lunch & Inspiratie in HAUT Amsterdam
ATAG LIVE – HAUT gebouw, Spaklerweg 10F, 1096 BA Amsterdam (tegenover metrostation Spaklerweg)
Ontdek het seminarieprogramma van Architect@Work Amsterdam
De Kromhouthal, Gedempt Hamerkanaal 231, Amsterdam
LIAG over duurzaamheid centraal in project
Online
Carbon Stories: Architects taking sustainable initiatives
Keilepand Rotterdam
1.Lectures HouseEurope! Renovate, don’t speculate
Pakhuis de Zwijger
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
Junior Bim Modelleur
Architect
Studio Nauta zoekt projectleider
Junior Ontwerper
Junior Architect gezocht!
Architect-Projectleider gezocht!
Urban Climate Architects zoekt een architect(e) voor ons kantoor in Delft.
Assistent Ontwerper & vakidioot
vacature voor een junior architect / bouwkundig ontwerper
Assistent Ontwerper Architectuur
wUrck zoekt junior Architect
Junior Architect gezocht!
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Hans van der Heijden
Copyright: Maarten van Haaff
Krijgt Kröller-Müller de opdrachtgever die het verdient?
17 januari 2023, 9:00
Architect Marjolein van Eig heeft in twee columns niet slechts geklaagd over de keuze voor haar Japanse collega Tadao Ando als ontwerper van de uitbreiding van het Kröller-Müller Museum, maar vooral over de gevolgde procedure bij zijn aanstelling. Marjolein en ik zijn goed bevriend. Ik discussieer graag met haar, zij heeft altijd gelijk, maar nu niet.
Marjolein zet Tadao Ando weg als een starchitect op leeftijd, als een milieuvervuilende one-trick-pony die alleen in beton kan bouwen. Volgens haar is het beter om Nederlandse architecten in te schakelen. Zij verzekert: “Deze anti-starchitects zullen zorgen voor meer dan spektakel. Zij zullen zorgen voor een zachte, natuurvriendelijke, inclusieve, vrolijke, tactiele en ruimtelijke revolutie in de bouw- en museumwereld.” Vrolijk? Ik zou zeggen: gelukkig blijft de Hoge Veluwe wéér zo’n duurzaam niet-spektakeltje bespaard.
De bezwaren tegen de kwaliteiten van collega Ando en de aanstellingsprocedure zouden twee verschillende dingen moeten zijn. Marjolein suggereert dat de vermeende heimelijkheid van het Kröller-Müller Museum rond de aanstelling van de ‘ouwe starchitect’ niets anders dan bekrompen rotzooi kan opleveren. Maar uiteindelijk lijkt mij dat toch werkelijk een kwestie van opvatting en smaak.
De kernvraag in deze kwestie is hoe blij men moet zijn met de aanbestedingspraktijk die zich in Europa heeft gevestigd. Een serieuze visieontwikkeling door een architect is zeldzaam geworden. Dat komt niet alleen door de ervaringseisen die gesteld worden. Het heeft ook te maken met de koppeling tussen de voorontwerpen die bij de aanbesteding verlangd worden en het in te dienen honorarium. Door die koppeling krijgt de aanbestedingsuitvraag het karakter van een bestek. Afwijkingen van het bestek zijn niet toegestaan. Het honorarium is bindend. In mijn tijd als Jaarboekredacteur heb ik de gevolgen kunnen zien. De Nederlandse musea, spoorwegstations en scholen worden door een beperkt aantal bureaus gerealiseerd. De resultaten zijn op hun best smaakvol en degelijk. Keurig!
Het kan anders. Marjolein weet dat. Toen wij samen aan het Bluecoat Arts Centre in Liverpool werkten hadden wij een opdrachtgever die de aanbestedingsregels laagdrempelig had laten opstellen en onverkort koos voor een architectenbureau zonder ervaring in de kunstsector. Directeur Bryan Biggs was de eerste en laatste opdrachtgever ooit die mij na een meningsverschil vertelde: “Ik begrijp niks van wat je daarnet zei, maar als het zo belangrijk is als jij beweert, dan wil ik dat het gebeurt en dat jullie niet toegeven.” De belangrijkste subsidiegever, Arts Council of England, eiste niet het best mogelijke gebouw, of de beste architect, maar het best mogelijke
proces
. Wij waren vanaf de haalbaarheidsstudies tot en met de oplevering betrokken. Bouwbudgetten en honoraria volgden die dynamiek.
Ook deze aanpak leverde lokaal kabaal op. Onze aanbestedingsconcurrent Tony Fretton (en hij niet alleen) meende dat hij véél beter in staat was om dit ontwerp te maken en dat Bluecoat zich had laten leiden door subjectieve voorkeuren. Is dat erg?
Destijds vond ik van niet. Ik snapte de reserves van Tony en zijn collega’s wel en ik heb voor, tijdens en na de oplevering van Bluecoat Arts Centre genoten van het debat over ons ontwerp. Dat debat hoort bij het vak van Marjolein en mij. Het lijkt mij productiever om te zijner tijd over het uitgekristalliseerde ontwerp te discussiëren en het Kröller-Müller Museum aan zijn beloftes te houden dan om nu al een kruistocht tegen het eigenwijze engagement van het museum te organiseren. Wie weet zorgt het in Nederland weer voor een echt architectuurdebat.
Zonder dat het tegendeel is bewezen acteert hier een opdrachtgever die weet wat hij wil. Dat het Kröller-Müller Museum een architect in vertrouwen neemt om vanaf het investeringsinitiatief bij te dragen lijkt mij precies wat dit museum verdient. Ik kijk uit naar het resultaat.
Hans van der Heijden is architect en oprichter van
Hans van der Heijden Architecten
. Daarnaast is hij parttime hoogleraar Architectuurontwerp aan de Universiteit Antwerpen. Ook is hij voormalig columnist van Architectenweb.
Trefwoorden
hans van der heijden
tadao ando
aanbestedingen
europese aanbestedingen
hans van der heijden architect
hoge veluwe
kröller-müller museum
Best gelezen
1
Na renovatie en verduurzaming heeft Aquarium van Artis zijn helderheid terug
donderdag, 25 september
2
Bouw Daniel den Hoedbrug tussen Erasmus MC en Little C van start
woensdag, 24 september
3
Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen?
donderdag, 25 september
4
Leren van Almere
dinsdag, 23 september
5
Bekijk de beste architectuurfilms tijdens Architectenweb Best Of AFFR 2025!
dinsdag, 23 september
Gerelateerde nieuwsberichten
Edelherten vreten door Berlage ontworpen tuinen op Veluwe kaal
31 juli 2023
Hans van der Heijden deelt fascinatie voor woonpalazzo in boek
6 februari
Video: gesprek met Hans van der Heijden over het woonpalazzo
21 maart
Het gebouw als kunstwerk
16 januari 2023
Kröller-Müller Museum: ‘We zien een architect als een kunstenaar, en een kunstenaar kiezen we altijd zelf’
10 januari 2023
Ouwe starchitects
8 december 2022
Tadao Ando onderzoekt uitbreiding Kröller-Müller Museum
29 januari 2018
Bjarne Mastenbroek: verander aanbestedingspraktijk in Nederland
19 januari 2023
Rietveld Paviljoen gaat donderdag weer open
12 oktober 2010
Paviljoen Rietveld Kröller-Müller gerestaureerd
11 september 2009
Edelherten vreten door Berlage ontworpen tuinen op Veluwe kaal
31 juli 2023
Hans van der Heijden deelt fascinatie voor woonpalazzo in boek
6 februari
Video: gesprek met Hans van der Heijden over het woonpalazzo
21 maart
Het gebouw als kunstwerk
16 januari 2023
Kröller-Müller Museum: ‘We zien een architect als een kunstenaar, en een kunstenaar kiezen we altijd zelf’
10 januari 2023
Ouwe starchitects
8 december 2022
Tadao Ando onderzoekt uitbreiding Kröller-Müller Museum
29 januari 2018
Bjarne Mastenbroek: verander aanbestedingspraktijk in Nederland
19 januari 2023
Rietveld Paviljoen gaat donderdag weer open
12 oktober 2010
Paviljoen Rietveld Kröller-Müller gerestaureerd
11 september 2009
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Natrufied Architecture deelt lessen houten woongebouwen IJburg in gratis publicatie
Gisteren, 16:55
In opdracht van de gemeente Amsterdam stelde het bureau Natrufied Architecture een inspiratieboek over biobased bouwen samen. Daarin illustreren vijf bijzondere woningbouwprojecten de mogelijkheden.
Startsein gegeven voor bouw De Scharnier op Katendrecht
Gisteren, 15:42
Het door Kraaijvanger Architects ontworpen gebouw biedt plek aan 118 woningen, een basisschool, BSO, kinderopvang en een buurtgerichte horecavoorziening. Het complex krijgt een bakstenen plint, met erboven een toren van metaal en glas.
KAAN Architecten wint aanbesteding voor gebouw Europees parlement
Gisteren, 14:41
Het 84.000 vierkante meter omvattende Paul-Henri Spaak-gebouw wordt verduurzaamd en functioneel verbeterd.
Kabinet wil wijken erbij op 127 plekken in Nederland
Gisteren, 12:06
Het kabinet heeft die ‘regionale grootschalige woningbouwlocaties’ opgenomen in de Ontwerp-Nota Ruimte een plan voor de ruimtelijke indeling van Nederland in 2050.
Meer nieuwbouw van woningcorporaties in eerste jaarhelft
Gisteren, 13:54
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek kwamen er ruim 9100 nieuwbouwwoningen van corporaties bij.
Kabinet zet Groningenwet door na kritisch advies Raad van State
Gisteren, 11:01
In de wet wordt vastgelegd dat schades tot 60.000 euro worden vergoed, ook zonder dat een oorzakelijk verband met de gaswinning is aangetoond.
Vliet wordt nieuwe drinkwaterbron voor Zuid-Holland
26 september, 12:12
Waterbedrijf Dunea schat dat de aanleg van de benodigde infrastructuur zo'n 500 miljoen euro kost.
Debat over aanbestedingscultuur voor architecten in Nieuwspoort
26 september, 10:23
De BNA en andere ontwerporganisaties organiseren op maandag 29 september in Nieuwspoort Den Haag een debat over het aanbestedingsklimaat voor architecten.
TNO vervangt schaars zilver in zonnecel door veel goedkoper koper
25 september, 1:53
De techniek kan relatief eenvoudig worden ingevoerd, omdat gebruik wordt gemaakt van een methode die gangbaar is in de industrie: zeefdrukken.
Raad voor Cultuur: toezicht op culturele organisaties kan en moet beter
25 september, 10:12
De Raad voor Cultuur signaleert dat er ‘regelmatig’ sprake is van te weinig inhoudelijke kennis bij toezichthouders.
Ga naar het nieuws-archief
Hans van der Heijden
Architect
1
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur