Campus voor bijzonder onderwijs biedt veiligheid en verbinding

Twee scholen voor speciaal onderwijs in Arnhem wensten vanwege hun slechte huisvesting een nieuw onderkomen. In opdracht van De Onderwijsspecialisten en Sportbedrijf Arnhem ontwierp Theo Kupers Architecten een ensemble van twee schoolgebouwen, een sporthal en speelpleinen. Het geheel vormt een kleine campus, die het voor deze leerlingen belangrijke gevoel van veiligheid en overzichtelijkheid biedt. Tegelijkertijd zoekt hij de verbinding met de omgeving.

Voor de twee scholen, een basisschool en middelbare school voor speciaal onderwijs, bestonden aanvankelijk plannen om de nieuwe huisvesting in een gezamenlijk complex op een andere locatie in Arnhem te realiseren. Om de bestaande sociale verbindingen in de wijk te behouden en vanuit duurzaamheidsoverwegingen werd alsnog besloten het gebouw van het Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) te verbouwen.

Naar ontwerp van Theo Kupers Architecten is een ensemble van drie gebouwen gerealiseerd: nieuwbouw voor de basisschool, een sporthal, en een grootschalige interne verbouwing en uitbreiding voor het VSO. De zo gecreëerde campus voor speciaal onderwijs biedt leerkrachten de mogelijkheid goed samen te werken, biedt tegelijkertijd de gewenste kleinschaligheid en ruimte voor de verschillende leeftijdscategorieën. In totaal beslaat de campus 7.570 m² BVO.

Kleinschalig en samenhangend

De leerlingen die hier school gaan hebben ernstige gedrags- of psychiatrische problemen. Voor hen zijn kleinschaligheid en voorspelbaarheid belangrijk; het onderwijs biedt veel structuur en geschiedt in kleine groepen met aandacht voor gepersonaliseerd en bewegend leren. Deze aspecten vormden een leidend principe voor zowel het architectonisch als het stedenbouwkundig ontwerp, legt het architectenbureau uit.

De buitenruimten en centrale ruimten in de gebouwen bieden tal van veilige ontmoetingsplekken voor leerlingen en leerkrachten. Tegelijkertijd bieden de ruimtelijke routes nadrukkelijk mogelijkheden om elkaar te ontwijken wanneer dat gewenst is, vertelt Theo Kupers Architecten.

De afzonderlijke gebouwen hebben een eigen gevelbeeld en zijn gerealiseerd in een andere kleur baksteen. Dit benadrukt de zelfstandigheid van de drie panden. Samenhang brengen de overeenkomstige schaal en op detailniveau de herhaling van het metselverband en de kleur en materialiteit van de puien.

VSO Briant College

Het gebouw voor de middelbare school, het VSO Briant College, is gericht op het creëren van een even veilige als gastvrije omgeving. Op verschillende plekken maakt het gebouw verbindingen met de maatschappij. De winkel en het café met terras zijn praktijk- en oefenruimten voor de leerlingen, maar ook een ontmoetingsplek voor de wijkbewoners. Opdrachten van bedrijven en instanties uit de buurt worden uitgevoerd in het ‘Innovatielab’ en op de afdeling ‘Bouwen-Wonen-Interieur’.

Met het oog op de voor deze leerlingen gewenste kleinschaligheid zijn twee ontmoetingsruimten, de aula en de kantine, aan de uiteinden van een ‘verbindingsstraat’ in het gebouw geplaatst. De kantine is lunch-, ontspannings- en praktijkruimte ineen. De voor mensen uit de wijk toegankelijke ruimtes liggen op strategische plekken in de school.

Sporthal en basisschool

Ook de sporthal zorgt voor verbinding met de wijk. Buiten schooltijden is het gebouw te gebruiken door wijkbewoners voor verschillende activiteiten. Met een centrale entree en transparant gevelbeeld op maaiveldniveau oogt het gebouw laagdrempelig. De sporthal omvat biedt drie schakelbare gymzalen met toetreding van daglicht.

De centrale ruimte in basisschool ‘De Ommezwaai’ fungeert als theater, bibliotheek en leerruimte. Op deze plek is in één oogopslag diepte en hoogte van het gebouw te ervaren, wat leerlingen helpt zich te oriënteren, legt Theo Kupers Architecten uit.

Buiten schooltijden zijn de sporthal en speelpleinen ook te gebruiken door de buurt

Buitenruimten

De buitenruimten zijn belangrijke onderdelen van het schoolleven. De inrichting ervan biedt plek voor spelen en sporten, ontspannen en ontmoeten, in zon- en schaduwplekken, aldus de architecten. Voor de sporthal ligt een parkeerveld dat buiten haal- en brengtijden van de busjes als sportplein gebruikt. Zowel de leerlingen als de kinderen uit de buurt kunnen hier terecht.

Bij de landschappelijke inrichting van de campus zijn actuele thema’s zoals klimaatadaptie en wateropgave leidend geweest. Verder is waar mogelijk de openbare zone tussen gebouwen en de openbare weg zoveel mogelijk ingericht met hagen, heesters en grassen.