Bund Deutscher Mädel danst tijdens de Reichsparteitag, 1938

Hitler spreekt tijdens de ceremonie van de eerstesteenlegging bij de Volkswagenfabriek in Fallersleben. Op de voorgrond een Volkswagen Kever, 1938

Poster voor Olympische Spelen in Berlijn, 1936

Reclameposter met zeppelin, circa 1933

Symbolenkaart voor gevangen in preventieve hechtenis, 1937

Rol van vormgeving in het Derde Rijk bij Design Museum Den Bosch

27 juni 2019, 16:09

Vormgeving is op vele gebieden door het nazisme gebruikt om mensen te verleiden, te imponeren en te overtuigen. Design Museum Den Bosch wil met de omvangrijke tentoonstelling ‘Design van het Derde Rijk’, na de zomer, laten zien hoe doordachte vormgeving een belangrijke rol heeft gespeeld in de enorme opkomst – en ineenstorting – van het Derde Rijk.

Design Museum Den Bosch presenteert met ‘Design van het Derde Rijk’ een tentoonstelling , waardoor sommigen ongetwijfeld de wenkbrauwen zullen fronsen. Moet een museum tonen hoe uitgekiend en ver doorgevoerd de vormgeving van een kwaadaardige ideologie is?

Echter, als je volmondig ‘dit nooit weer’ wilt kunnen zeggen, moet je proberen te doorgronden hoe de processen van beïnvloeding destijds werkten, stelt het Bossche museum. Daartoe presenteert het een tentoonstelling met een ruime selectie objecten, van architectuurelementen tot affiches en van meubels tot instructies voor SS’ers.

Ontwerp in de breedte en tot in detail
Ontwerpen tonen hoe de nazi’s teruggrepen op de classicistische vormgeving als machtsvertoon en symbool voor een nieuwe Duitse cultuur. Hitler wilde imposante gebouwen die de tand des tijds zouden weerstaan; dat bracht Albert Speer op zijn 'Ruinenwert'-theorie, waarbij bouwwerken zo worden ontworpen en gebouwd, dat ze als ruïne nog indrukwekkend zijn.

De vele tijdschriften die in de tentoonstelling zijn opgenomen laten zien dat de nazi’s een ver doorgevoerd doelgroepenbeleid hadden. “Van moeders tot soldaten, van jonge meisjes tot internationale bezoekers: iedereen werd op een eigen manier aangesproken”, legt het museum uit.

De instructieboeken van de SS laten goed zien hoe precies elk onderdeel van de beeldvorming rond de nazi’s werd ontworpen. Bij de massabijeenkomsten werd niets aan het toeval overgelaten. De films van Leni Riefenstahl gaven daar weer een zorgvuldig geregisseerd beeld van.

Tegenstellingen
Het Derde Rijk – en het design daarvan – kende grote tegenstrijdigheden. Het nazisme steunde op een deels bedachte en gecultiveerde geschiedenis, maar was tegelijkertijd fanatiek gericht op de toekomst; het was vervuld van romantiek, maar vertoonde een hang naar moderne technologie.

Het nazisme toonde naar buiten en verleidelijk beeld van vertier, voorspoed en vooruitgang, terwijl het vanaf het vroegste begin al concentratiekampen inrichtte. De tentoonstelling is ingedeeld aan de hand die tegenstellingen; “ze laten zien hoe het nazisme binnen twaalf jaar eerst tot een enorme ontwikkeling en vervolgens tot een daverende ineenstorting kwam”, aldus het Design Museum Den Bosch (voorheen Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch).

Publieksprogramma
Bij de tentoonstelling verzorgt het museum een uitgebreid publieksprogramma met activiteiten voor alle doelgroepen. Ieder programmaonderdeel – voor individuele bezoekers, families, scholieren en studenten en andere specifieke bezoekersgroepen – start vanuit informeren, beschouwen en analyseren.

Dat leidt, stelt de organisatie, middels dialoog tot meer kennis en begrip van deze historische periode, maar de bezoeker krijgt daarmee ook meer inzicht in design en de werking van vormgeving in de huidige tijd.

De tentoonstelling in het Design Museum Den Bosch loopt van 7 september 2019 tot en met 19 januari 2020.

Trefwoorden

design museum den bosch design nazisme tentoonstelling vormgeving

1	Herontwikkeling voormalig Slotervaartziekenhuis voltooid met nieuwe dakopbouw maandag, 13 januari
2	Lab-S verbouwt jaren 30-villa in relatie met natuur maandag, 13 januari
3	Bedrijfsgebouw Lab02 in Zuid-Duitsland van Mulder Zonderland opgeleverd dinsdag, 14 januari
4	Garanties, garanties dinsdag, 14 januari
5	Nieuw beeldkwaliteitsplan voor winkelcentrum Amstelveen door Rijnboutt donderdag, 16 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

Daan Roosegaarde ontwerpt installaties waarin je weg kunt lopen van je eigen schaduw

21 juni 2019

Tentoonstelling over twee bejubelde en verguisde bouwprojecten

6 juni 2019

Groninger Museum presenteert Mondo Mendini

31 mei 2019

Kunsthal presenteert tentoonstelling over Piranesi

7 mei 2019

Bauhaus-Museum staat als een monoliet op een breukvlak in Weimar

11 april 2019

Design Museum Den Bosch verhuist naar nieuw gebouw

19 december 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Deel Hofvijver in Den Haag drooggelegd voor werk aan Binnenhof

17 januari, 10:50

Een deel van de Hofvijver in het centrum van Den Haag wordt in de komende maanden drooggelegd voor de grote renovatie van het Binnenhof ernaast.

Nieuw beeldkwaliteitsplan voor winkelcentrum Amstelveen door Rijnboutt

16 januari, 4:50

In opdracht van de gemeente Amstelveen heeft Rijnboutt voor het winkelcentrum Stadshart een nieuw beeldkwaliteitsplan gemaakt. Het plan is vandaag door het college van B en W vrijgegeven voor inspraak.

€ 22 miljoen voor versneld renoveren en verduurzamen van ruim 4.000 woningen

16 januari, 12:14

De toekenning volgt uit de tweede aanvraagronde van de MEER-subsidie en gaat naar de consortia Bouwstroom renovatie & verduurzaming in de regio Haaglanden en GeWOON Groen in de regio Groningen.

Ramon Gianotten en Rienk Klaassen benoemd tot partner bij ZZDP Architecten

16 januari, 9:03

Ramon Gianotten en Rienk Klaassen zijn benoemd tot partners bij ZZDP Architecten. Zij gaan de directie van het Amsterdamse bureau, bestaande uit Joris Deur en Adam Smit, ondersteunen.

Zuid-Holland wil voorrang warmtenetten bij aansluiting op vol net

17 januari, 11:54

In vrijwel heel Zuid-Holland is sinds kort sprake van netcongestie, wat betekent dat grootverbruikers van elektriciteit bij een aanvraag op een wachtlijst komen.

Huurders hebben opnieuw minder keus uit nog krapper huuraanbod

17 januari, 9:39

Huurders konden afgelopen kwartaal opnieuw uit minder huurwoningen kiezen dan een jaar eerder.

Provincie Utrecht wijst plekken aan voor windturbines; gemeenten niet blij

16 januari, 1:51

De provincie Utrecht gaat via projectbesluiten een plek voor windturbines aanwijzen in Stichtse Vecht en op de grens van Oudewater en Montfoort.

Keijzer pleit in Brussel voor versoepelen regels bij woningnood

16 januari, 11:00

Minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) heeft gisteren in Brussel een pleidooi gehouden om regels terzijde te schuiven of te versoepelen als een “hoger algemeen belang” daarom vraagt.

1.400 kilometer dijk moet versterkt

16 januari, 10:10

Ongeveer 1.400 kilometer dijk moet worden versterkt tot 2050; dat is flink minder dan de 2.000 kilometer die eerder is berekend, meldt minister Barry Madlener.