Guggenheim Bilbao

Video: twintig jaar Guggenheim Bilbao

29 september 2017, 15:53

Op 19 oktober is het precies twintig jaar geleden dat het Guggenheim Museum Bilbao zijn deuren opende. Het iconische, door architect Frank Gehry ontworpen gebouw gaf de Baskische stad zo’n impuls dat de term ‘Bilbao-effect’ ontstond. In de jaren erop probeerden verschillende onbekende steden zichzelf op de kaart te zetten met prestigieuze architectuurprojecten, meestal zonder succes.

Het museumgebouw met zijn gefragmenteerde gevel van titaniumplaten maakt deel uit van een grootschalige stadsvernieuwing, waaraan het economisch kwakkelende Bilbao zichzelf sinds de jaren tachtig aan had onderworpen. De stad in het noorden van Spanje kreeg onder meer een nieuwe haven en metro en een eigen universiteit. Cultuurgebouwen vormden het speerpunt in de vernieuwing.

Guggenheim Bilbao vormde de absolute bekroning en lokte in zijn eerste twee decennia twintig miljoen bezoekers naar de stad. Ook zorgde voor duizenden banen en andere vormen van inkomsten, wat weer bijdroeg aan een significante daling van de armoede. Misschien nog wel het belangrijkst is de trots die inwoners en vertegenwoordigers van Bilbao weer voelen over hun stad.

Veel andere onbekende en vaak niet al te florerende steden hebben geprobeerd het succes te kopiëren, door beroemde architecten (om niet te zeggen ‘starchitects’) als Santiago Calatrava, Zaha Hadid en ook Frank Gehry in te huren voor de soms meest absurde bouwprojecten. Vaak berustten deze acties op het misverstand dat alleen een spectaculair gebouw een stad naar een hoger plan zou kunnen trekken.

Waar dit toe leidt, bewijst bijvoorbeeld het National Centre for Popular Music in het Engelse Sheffield (ontworpen door Nigel Coates), dat een jaar na de opening in 1999 de deuren moest sluiten omdat het een commerciële mislukking was. Steden die net als Bilbao een veelomvattender en doordachter plan hadden, zoals Birmingham en Glasgow, boekten meer succes.

Gehry omschreef de perverse kant van het Bilbao-effect in een interview als volgt: “Sinds de opening van het Guggenheim komen er opdrachtgevers naar me toe met de vraag of ik het Bilbao-effect voor ze wil creëren. Als ik ze vervolgens vraag hoe het programma, de infrastructuur, het budget en de planning eruit ziet, antwoorden ze: maak je geen zorgen, dat komt later. Zorg jij gewoon voor het Bilbao-effect.”

https://youtu.be/rQZ1FHLFF8U

Trefwoorden

guggenheim museum frank gehry bilbao-effect guggenheim bilbao

1	Realisatie woongebouw Atlas I naast Essalammoskee in Rotterdam-Zuid gestart woensdag, 10 december
2	Architecten tonen voorstellen voor woningbouw in tussenruimtes Wallengebied donderdag, 11 december
3	Gebouwen niet slopen, maar langzaam laten rijpen donderdag, 11 december
4	Nieuwe gebouwen zorgen voor 1.100 woningen in Pompenburg Rotterdam donderdag, 11 december
5	Rijksmuseum krijgt vestiging in nieuw gebouw in Eindhoven donderdag, 11 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Architect Frank Gehry op 96-jarige leeftijd overleden

8 december

Video: Ingekorte versie documentaire BIG Time bij Close-up

1 december 2017

Video: Tegenlicht ‘City for Sale’

10 november 2017

Video: architecten in reclamefilmpjes

17 november 2017

Helsinki schrapt komst Guggenheim-museum

2 december 2016

Calatrava krijgt alsnog geld van Bilbao

17 maart 2009

Project uit ‘Bilbao-periode’ Gehry voltooid

9 oktober 2009

'Rivaal' voor Guggenheim Bilbao opent deuren

24 september 2008

'Bilbao-effect' naar Broadway

29 maart 2010

Foto's + video: LUMA Arles

30 juli 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Powerhouse Company en SO-IL delen ontwerp voor toren naast Whitney Museum

Vandaag, 14:21

MVRDV heeft een prijsvraag voor voor een toren naast het Whitney Museum of American Art in New York gewonnen. Powerhouse Company en SO-IL namen ook deel aan de prijsvraag en delen hun ontwerp.

Realisatie woningbouwproject De Bund op Katendrecht van start

Vandaag, 11:40

Maandag is de eerste damwand geslagen voor de realisatie van woningbouwproject De Bund in Rotterdam. Het door KCAP ontworpen complex op Katendrecht bestaat uit twee woontorens met in totaal 482 woningen.

Open Call voor Folly Art Norg 2026

Gisteren, 11:49

Ontwerpers van allerlei pluimage kunnen vanaf vandaag tot en met 28 februari een ontwerp indienen voor een folly die komende zomer mogelijk wordt gerealiseerd tijdens het steeds populairder wordende evenement in het Drentse Norg.

Inschrijving voor Gouden Piramide 2026 geopend

Gisteren, 09:59

Tot en met 15 januari kunnen projecten worden voorgedragen voor de tweejaarlijkse rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap.

Renovatie Helderse vuurtoren Lange Jaap blijkt mogelijk

Vandaag, 12:19

De monumentale vuurtoren Kijkduin in Den Helder, in de volksmond beter bekend als Lange Jaap, wordt gerenoveerd.

Nederland telt voor het eerst meer ouderen dan jongeren

Vandaag, 10:56

Ongeveer 3,76 miljoen mensen zijn 65 jaar of ouder, terwijl er bijna 3,72 miljoen mensen van jonger dan 20 zijn.

KNVB praat verder met Almere en Zeist over nieuw complex

Gisteren, 12:28

Almere en Zeist zijn de overgebleven kandidaten om het nieuwe complex van de KNVB te huisvesten.

Datacenters gebruiken evenveel stroom als twee miljoen woningen

Gisteren, 10:53

De datacenters in Nederland gebruiken steeds meer elektriciteit.

RIVM: verbeterde luchtkwaliteit leidde tot afname sterfte

12 december, 12:27

Een verbeterde luchtkwaliteit heeft ervoor gezorgd dat er tussen 1995 en 2019 een kwart minder mensen zijn overleden na dagen met verhoogde concentraties van luchtverontreinigende stoffen.