DUS: ‘Veel meer dan een geprint grachtenpand’

3 juli 2014, 11:06

Vanuit zijn partnernetwerk heeft Architectenweb in samenwerking met DUS Architects een netwerkevenement rond de impact van 3D-printen op de bouw georganiseerd. Een flinke groep geïnteresseerden bezocht dinsdag de bouwplaats in Amsterdam waar DUS Architects werkt aan het 3D-geprinte grachtenpand.

“Waar is het 3D-geprinte huis?” Die vraag krijgt Hans Vermeulen, mede-oprichter van DUS Architects, geregeld van toeristen op de bouwplaats in Amsterdam-Noord. Er staat nog geen grachtenpand op de locatie waar het bureau momenteel aan het printen is. Wel staat er de metershoge 3D-printer, temidden van de muren, meubels en een trap, die met de zogenoemde Kamermaker zijn gemaakt.

Container
De bouwplaats is compact en opvallend schoon. In een ‘bouwkeet’ zijn een expositie, een presentatiezaal en een kantoor ingericht. Daarnaast staat de Kamermaker, de door DUS Architects ontwikkelde 3D-printer, een uitvergroting van de do-it-yourself desktopprinter. Een staande containerconstructie herbergt de feitelijke printinstallatie van 2 x 2 x 3,5 meter. Daarboven bevindt zich de controleruimte, met onder meer de granulaattoevoer en computeraansturing.

De printer is afgeleid van de Ultimaker – het gelijknamige bedrijf is ook partner in het project – die werkt volgens Fused Deposit Modelling. Bij deze 3D-printtechniek legt een spuitmond die horizontaal in alle richtingen kan bewegen een gesmolten filament neer volgens een gewenst pad. In de Ultimaker zakt voor de verticale opbouw een platform; bij de Kamermaker tilt een frame de printkop steeds een fractie hoger.

DUS Architects heeft bewust voor deze 3D-printtechniek gekozen: ze is, technisch en financieel, het meest bereikbaar. Het bureau hecht grote waarde aan een democratische techniek. De Kamermaker zou overal ter wereld moeten kunnen worden gebouwd, toegepast en (wellicht) met lokaal materiaal kunnen werken.

Democratisering en gemeenschap
“Het project draait om veel meer dan alleen het 3D-printen van een grachtenpand”, legt Vermeulen uit. DUS Architects is sterk geïnteresseerd in de consequenties en mogelijkheden die digitale fabricage in het algemeen heeft. Als de aardbol straks negen miljard bewoners heeft, die allemaal gehuisvest moeten worden, kan 3D-printen dan een oplossing bieden? Kan na overstromingen, voor de slachtoffers in de getroffen gebieden snel onderdak worden geprint?

3D-printen heeft effect op het eindresultaat voor de gebruiker, doordat een eenvoudige aanpassingen van ‘files’ (in plaats van complete productielijnen) mass customization mogelijk maken. “In digitale productie is de file de essentie. Een architect kan een template voor een huis uploaden, dat ergens anders ter wereld kan worden gedownload en aangepast aan lokale behoeften of wensen.” Een aantal aanwezigen peinst of hierin een toekomstig verdienmodel voor de architect schuilt, maar Vermeulen hecht groter belang aan een open source-netwerk.

Digitalisering maakt het wereldwijd delen van kennis eenvoudig. “Je kunt snel en overal vandaan kennis verzamelen”, zegt hij, “maar ook eenvoudig via internet files delen – kennis uitwisselen. Dat kan ontwikkeling versnellen.” De daarmee samenhangende vorming van nieuwe gemeenschappen en de mogelijkheid tot bottom up-initiatieven zijn voor DUS Architects ook van belang.

Concreet
Al deze zaken komen aan de orde in de dagelijkse praktijk van het printproject volgens de ‘design by doing’-benadering van DUS Architects. “We zijn architecten, dus uiteraard vinden wij het interessant wat dergelijke processen betekenen als je werkt op een stedelijk schaal”, zegt Vermeulen. Daarbij is de digitale content voor de bouw – in tegenstelling tot bijvoorbeeld in de muziekindustrie – nog bijzonder beperkt. Het willen printen van een huis is een mogelijkheid om tal van nieuwe processen te onderzoeken en ontwikkelen.

Het 3D printen van het grachtenpand is ook een onderzoek naar heel concrete en praktische zaken. Want er wordt wel degelijk ook echt gebouwd. Aan de hand van verschillende geprinte blokken laat Vermeulen zien wat DUS Architects – samen met verschillende partners – onderzoekt en ontwikkelt: materialen, constructies, vormen, verbindingen en kleuren, bijvoorbeeld. Zo zijn de nieuwste bouwdelen verfijnder van structuur of stabiliteit dan oudere.

“Door de input van anderen worden constant onderdelen verbeterd”, aldus Vermeulen. “We zijn geen chemici, maar samen met Henkel ontwikkelen we het printmateriaal.” Momenteel worden de mogelijkheden van biobased materiaal of het hergebruik van PET-flessen onderzocht. “We bouwen aan een netwerk van partijen die alle een deel kennis hebben.”

De eerste kamer
Op de bouwplaats staan onder andere verschillende (organisch) gevormde muren en een bouwdeel dat muren en een trap combineert. “We willen niet denken in muren en vloeren”, legt de architect uit, “maar de kamer als draagconstructieve eenheid. Daarbinnen hebben we verschillende typologieën ontwikkeld, zoals een grachtenpand een combinatie van functies is. Elke kamer bestaat uit elementen, die meer zijn dan alleen een muur of een plafond.”

Het printen van een stuk muur duurt op dit moment zestig uur en kost circa vijftienhonderd euro aan materiaal “Het moet goedkoper worden en in elk geval onder de prijs van beton blijven. Anders heeft het geen zin.” Volgende week start het bureau met het printen van een volledige kamer. Een compleet geprint huis? Nu zit het er nog niet in, maar over drie jaar, verwacht Vermeulen, weet DUS Architects veel over het printen van gebouwdelen en over de processen van het digitaal werken in de bouwwereld.

Trefwoorden

3d printing netwerkevenement kamermaker 3d print canal house dus architects 3d printen amsterdam constructie

1	Den Bosch 'pauzeert' aanbesteding voor ontwerp gebiedsontwikkeling Citadelpoort maandag, 17 november
2	Expositie in Kunsthal belicht eerdere toeristische periode Rotterdam dinsdag, 18 november
3	Zelfsluitende Vlotterkering in Steyl vormt tevens 'balkon aan de Maas' dinsdag, 18 november
4	Kleurrijk atrium vormt hart van nieuw internationaal hoofdkantoor NXP maandag, 17 november
5	Het streven naar nieuw is ouderwets donderdag, 20 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Architectenweb Podcast | TechArchitect – Gesprek met Jelle Feringa over het 3D-printen van gebouwonderdelen

19 maart 2020

3D-geprinte gevel moet bouwproces optimaliseren

25 april 2017

Grote 3D-prints voor gevel Europa Gebouw

7 januari 2016

Nederlanders ontwerpen verlichting Kapellbrücke

23 september 2014

Haarlemmers 3D-printen eigen stad

25 maart 2015

‘Grootste drempel 3D-printen gebouwen is certificering’

13 oktober 2015

3D-geprinte brug komt in Wallengebied

16 oktober 2015

Netwerkevent: renderingen, van idealisering tot handtekening

19 mei 2016

Do's en don'ts geïntegreerde contracten centraal bij netwerkevent

11 mei 2015

Geïntegreerde contracten: klant wil ontzorgd worden

21 mei 2015

Chinese firma onthult 3D-geprint woonblok

21 januari 2015

Architectenweb netwerkevent: 3D-printen van gebouwen

21 september 2015

3D-geprint mini-buitenhuis voor compacte luxe

30 augustus 2016

Amsterdam krijgt 3D-geprinte stalen brug

16 juni 2015

Netwerkevent rond 3D-printen van gebouwen (+3 video's)

28 september 2015

TU/e neemt 'kingsize' 3D-betonprinter in gebruik

22 oktober 2015

NL in Milaan (3): Bernotat & Co

16 april 2014

Bouw 3D-geprint grachtenpand gaat van start

13 januari 2014

Prijswinnend meubelontwerp door verbindingsstuk

20 mei 2014

Obama bekijkt 3D-geprint grachtenpand

24 maart 2014

NL in Milaan (6): Lilian van Daal

24 april 2014

3D-geprint Landscape House wordt expositieruimte

12 juni 2014

De geest van Bauhaus in geprint paviljoen van DUS

28 maart 2019

Gedaanteverandering galerijflats met 3D-geprinte balkons

19 september 2019

Toon alles

Gerelateerde podcasts

TechArchitect

Gesprek met Jelle Feringa over het 3D-printen van gebouwonderdelen

19 maart 2020

Andere nieuwsberichten

Studio for New Realities brengt binnenspel Plaswijckpark onder gevouwen dak

Vandaag, 14:00

Het Plaswijckpark in het noorden van Rotterdam biedt voor kinderen allerlei mogelijkheden om buiten te spelen. Voor dagen met minder goed weer is er nu een tweede paviljoen gerealiseerd met mogelijkheden om binnen te spelen.

Space&Matter ontwerpt ingetogen houten paviljoen voor BSO in Zeist

Vandaag, 09:30

Aan de rand van het dorpscentrum van Zeist, in een door woningen omzoomd binnengebied, ontwerpt Space&Matter een nieuwe buitenschoolse opvang (BSO) en gymzaal.

MoederscheimMoonen Architects benoemt vijf associates

Vandaag, 09:00

Om de basis van het groeiende bureau richting de toekomst te versterken heeft het nu vijf associates benoemd: Aldo Trim, Boy Hoffs, Maarten de Roij, Mike Pennings en Romano van den Dool.

ECHO Urban Design en RoosRos Architecten winnen tender Machinewerf Vlissingen

Gisteren, 16:30

ECHO Urban Design en RoosRos Architecten zijn samen met partners Leyten, Fullhouse, depart en Steenvlinder door de gemeente Vlissingen geselecteerd als winnende partner voor de ontwikkeling van locatie de Machinewerf in het Scheldekwartier.

Vervoersregio's Rotterdam, Den Haag en Amsterdam willen miljard extra voor OV

Vandaag, 11:29

Volgens burgemeester Jan van Zanen van Den Haag is 500 miljoen euro extra nodig "om niet achteruit te gaan door indexering en bezuinigingen". En nog eens 500 miljoen euro is nodig "om het OV mee te laten groeien met het aantal inwoners.

Mogelijke proef zelfrijdende pendelbussen tussen station Hoofddorp en Schiphol Trade Park

Gisteren, 14:15

De provincie Noord-Holland onderzoekt of het zelfrijdende pendelbussen zonder chauffeur kan laten rijden in de buurt van Schiphol. Als dit qua veiligheid en techniek haalbaar is, wil de provincie in 2027 een proef starten.

Fietsflat bij Amsterdam Centraal wordt na 25 jaar gesloopt

Gisteren, 13:45

Voor de door VMX Architects ontworpen fietsenstalling is geen nieuwe plek gevonden. Daarom wordt de 'fietsflat' nu gesloopt.

Maastricht grootste stijger op lijst van beste steden om te wonen

Gisteren, 13:15

Op de ranglijst van de Atlas voor Gemeenten steeg Maastricht de afgelopen tien jaar van de 40e naar de 34e plek. Amsterdam staat stevig op de 1e plek van de lijst.

Minder infraprojecten gaan door na bezuinigingen Prinsjesdag

Gisteren, 10:40

Minder infrastructuurprojecten kunnen doorgaan door bezuinigingen die met Prinsjesdag zijn doorgevoerd. Dat staat in antwoorden op Kamervragen over de begroting van het Mobiliteitsfonds.

Om malafide grondspeculatie tegen te gaan, overweegt het kabinet een bedenktijd voor kopers van grond

Gisteren, 09:00

Grondhandelaren splitsen landbouwgrond vaker op in kleine stukjes en verkopen die dan door aan particulieren. De kopers kunnen dan ten onrechte denken dat de gemeente op de grond wil bouwen, terwijl dat niet zo is.

Ga naar het nieuws-archief