Nederlanders storten zich op toren Niemeyer

7 december 2012, 15:02

De wereldberoemde architect Oscar Niemeyer, die woensdag overleed, kende niet louter successen in zijn loopbaan. Tegenover het hoofdkantoor van de VN in New York en de compleet door hem ontworpen stad Brasilia, staat bijvoorbeeld een woontoren in Barra da Tijuca, een chique wijk in Rio de Janeiro.

Het in de jaren zestig door Niemeyer ontworpen appartementencomplex staat te verpieteren. De toren was onderdeel van een groter ontwerp waarin arm en rijk naast elkaar zouden leven. De wijk staat nu bekend als een 'gated community' waar alleen de rijken wonen.

De Nederlandse kunstenaars Wouter Osterholt en Elke Uitentuis ontdekten de 120 meter hoge toren in 2010. Via crowdfunding hopen ze dat de toren veertig jaar later wordt afgebouwd. Met hun project Paraíso Ocupado (bezet paradijs) - zoals het ontwerp oorspronkelijk zou gaan heten - vragen de kunstenaars aandacht voor de idealen die ten grondslag lagen aan het ontwerp, maar die verloren zijn gegaan: een stadswijk zonder sociale segregatie, een groot probleem in Rio.

<="" b="">Gekraakt
"Veel appartementen zijn al in de jaren zestig verkocht, maar de toren is nooit afgebouwd'', vertelt Elke Uitentuis. "In 2004 is de toren gekraakt door naburige favelabewoners. De kopers hebben zich toen verenigd met als doel dat het complex zou worden afgebouwd. Ze hebben de krakers eruit gekregen, maar de toren is nog even onaf als voorheen.''

Het kostte het kunstenaarsduo vier maanden om toegang te krijgen tot het verwaarloosde complex. Eenmaal binnen vonden ze een groot archief met de oorspronkelijke ontwerpen en correspondentie van Niemeyer. Het archief is volgens Uitentuis waarschijnlijk gedumpt, omdat het project door de bedenkers als mislukt is beschouwd. Uitentuis: "Er hadden zeventig van deze torens moeten staan, maar er zijn er maar twee gebouwd.''

Een van de redenen dat Niemeyers project mislukte, is dat de ontwikkelaar meer brood zag in vierkante torens. De appartementen in de ronde torens zijn gebouwd in de vorm van pizzapunten, alleen maar in te richten met speciaal daarvoor ontworpen meubilair. "Niemeyers modernistische ontwerpen gaan meer over esthetiek dan over comfort'', zegt Uitentuis daarover. "Niemeyer geloofde in maakbaarheid: van bovenaf bedacht hij hoe mensen met elkaar moesten samenleven.''

Symbolisch
Afbouwen is ambitieus, de kosten bedragen ten minste twintig miljoen euro. Uitentuis: "Ons project is meer symbolisch bedoeld, om het gesprek op gang te brengen over sociale segregatie. Niemeyer was een groot architect met socialistische idealen, maar segregatie kon hij niet voorkomen.''

[View the story "Nederlanders storten zich op toren Niemeyer" on Storify]
Bron: ANP

Trefwoorden

rio de janeiro paraíso ocupado oscar niemeyer

1	Eigenwijs vakantiehuis in dorp op Terschelling woensdag, 4 december
2	Bouw wooncomplex Nelson View in Amsterdam Zuidoost van start woensdag, 4 december
3	Woningbouwcomplex Kop Dakpark geïnspireerd op winnend ontwerp Europan dinsdag, 3 december
4	Bouw 215 appartementen op oude kantoorlocatie in Amersfoort gestart dinsdag, 3 december
5	Woongebouwen met houten modules vervangen verouderde portiekflats Schalkwijk vrijdag, 6 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Oscar Niemeyers hotel heropent na twintig jaar

10 januari 2017

Video: architectuur en geluk in Brasilia

29 januari 2016

Muziekgebouw Oscar Niemeyer opent deuren

21 januari 2010

Video: Oscar Niemeyer, het leven is een ademtocht

23 november 2012

Oscar Niemeyer (103) opent eigen museum

16 december 2010

Renovatie hoofdkantoor VN van start

6 mei 2008

Laatste project Oscar Niemeyer gedwarsboomd

10 februari 2009

Oscar Niemeyer (104) overleden

6 december 2012

Gehry ontwerpt volgende Serpentine Paviljoen

18 januari 2008

OMA renoveert lounge hoofdkwartier VN

19 december 2011

Oscar Niemeyer (101) weer aan het werk

23 november 2009

Regeringscentrum Oscar Niemeyer geopend

8 maart 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Maarten van Kesteren ontvangt Abe Bonnema Prijs voor Jonge Architecten 2024

Gisteren, 17:30

De architect is onderscheiden met de prijs voor de verbouwing van vakschool Nimeto in Utrecht.

Schiphol zoekt architecten om luchthaven eenduidiger uitstraling te geven

6 december, 3:21

Er moet een leidende architect komen die de ontwerpvisie gaat vormgeven en daaronder vaste architecten die het beleid doorzetten op kleinere schaal.

Twee woongebouwen op plek oude Renault-garage in Zwolle

6 december, 2:26

Op de plek van een oude Renault-garage in de Zwolse wijk Diezerpoort verrijzen twee door MIX architectuur ontworpen woongebouwen. Het project Nieuwstad behelst 87 appartementen, waarvan het grootste deel koop.

Woontorens Bossa Nova vormen sluitstuk woningbouw in Haarlems Aziëpark

6 december, 1:29

In het Aziëpark in Haarlem is het door Geurst & Schulze architecten ontworpen project Bossa Nova opgeleverd. De twee ronde woontorens naast winkelcentrum Schalkwijk tellen tezamen 142 appartementen en een ondergrondse parkeergarage.