Nederlanders storten zich op toren Niemeyer

7 december 2012, 15:02

De wereldberoemde architect Oscar Niemeyer, die woensdag overleed, kende niet louter successen in zijn loopbaan. Tegenover het hoofdkantoor van de VN in New York en de compleet door hem ontworpen stad Brasilia, staat bijvoorbeeld een woontoren in Barra da Tijuca, een chique wijk in Rio de Janeiro.

Het in de jaren zestig door Niemeyer ontworpen appartementencomplex staat te verpieteren. De toren was onderdeel van een groter ontwerp waarin arm en rijk naast elkaar zouden leven. De wijk staat nu bekend als een 'gated community' waar alleen de rijken wonen.

De Nederlandse kunstenaars Wouter Osterholt en Elke Uitentuis ontdekten de 120 meter hoge toren in 2010. Via crowdfunding hopen ze dat de toren veertig jaar later wordt afgebouwd. Met hun project Paraíso Ocupado (bezet paradijs) - zoals het ontwerp oorspronkelijk zou gaan heten - vragen de kunstenaars aandacht voor de idealen die ten grondslag lagen aan het ontwerp, maar die verloren zijn gegaan: een stadswijk zonder sociale segregatie, een groot probleem in Rio.

<="" b="">Gekraakt
"Veel appartementen zijn al in de jaren zestig verkocht, maar de toren is nooit afgebouwd'', vertelt Elke Uitentuis. "In 2004 is de toren gekraakt door naburige favelabewoners. De kopers hebben zich toen verenigd met als doel dat het complex zou worden afgebouwd. Ze hebben de krakers eruit gekregen, maar de toren is nog even onaf als voorheen.''

Het kostte het kunstenaarsduo vier maanden om toegang te krijgen tot het verwaarloosde complex. Eenmaal binnen vonden ze een groot archief met de oorspronkelijke ontwerpen en correspondentie van Niemeyer. Het archief is volgens Uitentuis waarschijnlijk gedumpt, omdat het project door de bedenkers als mislukt is beschouwd. Uitentuis: "Er hadden zeventig van deze torens moeten staan, maar er zijn er maar twee gebouwd.''

Een van de redenen dat Niemeyers project mislukte, is dat de ontwikkelaar meer brood zag in vierkante torens. De appartementen in de ronde torens zijn gebouwd in de vorm van pizzapunten, alleen maar in te richten met speciaal daarvoor ontworpen meubilair. "Niemeyers modernistische ontwerpen gaan meer over esthetiek dan over comfort'', zegt Uitentuis daarover. "Niemeyer geloofde in maakbaarheid: van bovenaf bedacht hij hoe mensen met elkaar moesten samenleven.''

Symbolisch
Afbouwen is ambitieus, de kosten bedragen ten minste twintig miljoen euro. Uitentuis: "Ons project is meer symbolisch bedoeld, om het gesprek op gang te brengen over sociale segregatie. Niemeyer was een groot architect met socialistische idealen, maar segregatie kon hij niet voorkomen.''

[View the story "Nederlanders storten zich op toren Niemeyer" on Storify]
Bron: ANP

Trefwoorden

rio de janeiro paraíso ocupado oscar niemeyer

1	EGM architecten over uitwerking ontwerp Fenix: “Het was echt teamwork” woensdag, 16 juli
2	CO2-gestuurd ontwerpen is efficiënt ontwerpen. Levert dat ruimtelijk nog wat op? Jazeker! dinsdag, 15 juli
3	Aquon – transparant laboratorium met in houten hart plek voor ontmoeting dinsdag, 15 juli
4	ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven woensdag, 16 juli
5	Benthem Crouwel en Snøhetta geven eerste indruk van Huis van Cultuur en Bestuur Eemsdelta maandag, 14 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

Oscar Niemeyers hotel heropent na twintig jaar

10 januari 2017

Video: architectuur en geluk in Brasilia

29 januari 2016

Muziekgebouw Oscar Niemeyer opent deuren

21 januari 2010

Video: Oscar Niemeyer, het leven is een ademtocht

23 november 2012

Oscar Niemeyer (103) opent eigen museum

16 december 2010

Renovatie hoofdkantoor VN van start

6 mei 2008

Laatste project Oscar Niemeyer gedwarsboomd

10 februari 2009

Oscar Niemeyer (104) overleden

6 december 2012

Gehry ontwerpt volgende Serpentine Paviljoen

18 januari 2008

OMA renoveert lounge hoofdkwartier VN

19 december 2011

Oscar Niemeyer (101) weer aan het werk

23 november 2009

Regeringscentrum Oscar Niemeyer geopend

8 maart 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

VORM ontwikkelt laatste twee kavels Eenhoorngebied Amsterdam

Gisteren, 14:24

Op de kavels worden onder de projectnaam Portico twee bouwblokken met in totaal 88 woningen gerealiseerd. Marcel Lok_Architect en Studio Blad (landschap) zijn verantwoordelijk voor het ontwerp.

Multifunctioneel gebouw Floating Gardens in Sloterdijk biedt plek aan woningen en een IKC

Gisteren, 12:18

In het gebouw zijn 192 appartementen en een IKC ondergebracht. Het gebouw en de woningen zijn ontworpen door Orange Architects, Bureau Rowin Petersma ontwierp de ‘alles-in-één-school’.

Architectenweb Sportzomer: Vincent van Heesch is een fanatiek tennisser

Gisteren, 09:15

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de tweede aflevering spreken we met Vincent van Heesch, die vaak op de tennisbaan is te vinden.

Powerhouse Company presenteert opgeleverde woontoren Nelson in Arnhem

16 juli, 11:46

Aan de voet van de Nelson Mandelabrug in Arnhem is woontoren Nelson opgeleverd. De door Powerhouse Company ontworpen diamantvormige toren biedt plek aan 93 woningen.

Provincie komt bij BAM en SPIE uit voor onderhoud aan Zeelandbrug

Gisteren, 13:39

Zeeland opende de aanbesteding in januari, maar geen partij meldde zich voor de klus.

Meerderheid Limburgers houdt rekening met nieuwe overstromingen

Gisteren, 10:35

Bijna driekwart van de Limburgers denkt dat hun provincie de komende vijf jaar weer te maken krijgt met wateroverlast zoals overstromingen en stortbuien.

ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven

16 juli, 12:31

Het concern heeft in Eindhoven grond gekocht en wil begin 2026 starten met de bouwwerkzaamheden.

Organisaties: compensatie natuur Maasvlakte II onvoldoende

16 juli, 9:17

Zeven natuurorganisaties stapten in 2022 naar de rechter om het kabinet te dwingen de natuur te herstellen in een Europees beschermd natuurgebied voor de kust van Zeeland en Zuid-Holland.