Flevopolder krijgt zijn eerste rijksmonument

6 september 2010, 17:50

Met de aanwijzing van het gemaal H.J. Lovink in Dronten krijgt de Flevopolder zijn eerste gebouwde rijksmonument. Het gemaal uit 1957 is volgens de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een mijlpaal van de naoorlogse drooglegging van Flevoland. Het is bovendien een toonbeeld van de wederopbouw van Nederland op het gebied van het vormen van nieuw land op de zeebodem.

Directeur van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Cees van 't Veen, zal het aanwijzingsbesluit op zaterdag 11 september tijdens de landelijke Open Monumentendag overhandigen. Dat doet hij namens de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan dijkgraaf Henk Tiesinga van Waterschap Zuiderzeeland, eigenaar van het gemaal Lovink en aan burgemeester Aat de Jonge van de gemeente Dronten. Aansluitend zal het waterschap een monumentenplaquette onthullen. Ter gelegenheid van de nieuwe rijksmonumentale status is het gemaal eenmalig tussen 11.00 en 14.00 uur geopend voor publiek.

Land en water

Het gemaal is ontworpen door architect Dirk Roosenburg (1887-1962) en staat op de dijk langs het Veluwemeer. Het werd eind jaren vijftig ingezet om de oostelijke Flevopolder leeg te pompen. Het gemaal Lovink is vernoemd naar voorzitter dr. H.J. Lovink (1866-1938) van de staatscommissie die de landbouwkundige en economische kant van de inpoldering behandelde. Het gebouw onderscheidt zich door zijn modernistische vormgeving met bijzondere betonconstructie, elektrische installatie met elektromotoren en het kunstwerk Land en Water van kunstenaar J.M. Roozenburg boven de entree. Daarop schudden een visser en een boer elkaar de hand. Dit reliëf verwijst naar de bijzondere betekenis van het gemaal voor Flevoland. Samen met andere gemalen vormt het een groter geheel van grote cultuurhistorische betekenis. ,,Het gemaal is het pompende hart van de polder. Een oer-Hollands bouwwerk voor de landaanwinning", zegt Eva Wijdeveld, consulent van de Rijksdienst.

Monumenten uit de wederopbouwtijd

Voor een gemeente als Dronten, die pas sinds 1972 bestaat en waarvan de bouw van het eerste dorp in 1960 startte, is het bij gebrek aan oude gebouwen bijzonder om een rijksmonument te hebben. Toch is dat mogelijk, omdat de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed na een grondige inventarisatie, in 2007 honderd bouwwerken uit de periode 1940-1958 heeft voorgedragen als rijksmonument. Deze bouwwerken zijn van groot belang geweest voor de wederopbouw van Nederland en vormen een mijlpaal in de ontwikkeling van de architectuur, stedenbouw, landinrichting, bouwtechniek of ruimtegebonden kunst.

Behalve het gemaal Lovink zijn onder meer de Euromast, de Bijenkorf en de aankomsthal van de Holland-Amerika-Lijn in Rotterdam, de stadsschouwburg in Utrecht, de Opstandingskerk in Amsterdam en de NS-stations van Eindhoven, Vlissingen en Zutphen inmiddels al rijksmonument geworden. Ook de ventilatietorens van de Velsertunnel staan op de nominatie. Die laatste zijn eveneens door Roosenburg ontworpen. Volgens de Rijksdienst is zijn architectuur kenmerkend voor de wederopbouw. Consulent Eva Wijdeveld: ,,In de periode 1940-1965 zijn in Nederland zo'n 250 gemalen gebouwd. Gemaal Lovink is uitzonderlijk in zijn combinatie van traditionele baksteen in een moderne betonconstructie. In de bouwwerken van Roosenburg waren vooral het gebruik en de praktische oplossingen belangrijk."

1	Realisatie woongebouw Atlas I naast Essalammoskee in Rotterdam-Zuid gestart woensdag, 10 december
2	Architecten tonen voorstellen voor woningbouw in tussenruimtes Wallengebied donderdag, 11 december
3	Kollhoff & Pols realiseert 58 woningen in monumentale panden Den Haag dinsdag, 9 december
4	Gebouwen niet slopen, maar langzaam laten rijpen donderdag, 11 december
5	Nieuwe gebouwen zorgen voor 1.100 woningen in Pompenburg Rotterdam donderdag, 11 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Dronten wil Europa's grootste sportpark

21 juli 2011

Open Monumentendag in teken van 19e eeuw

7 september 2010

Drukte op Open Monumentendag

13 september 2010

Voordracht 89 monumenten uit 1959-1965

18 maart 2013

Gerestaureerd gemaal opent de deuren

1 september 2015

Miljoenste Amsterdammertje geproduceerd

10 september 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

MoederscheimMoonen ontwerpt nieuwbouw sport- en cultuurcomplex De Niervaert in Klundert

Gisteren, 14:45

MoederscheimMoonen Architects ontwerpt de nieuwbouw van sport- en cultuurcomplex De Niervaert in het Brabantse Klundert. Het gebouw vervangt het bestaande en verouderde complex op dezelfde locatie.

Open Call voor Folly Art Norg 2026

Gisteren, 11:49

Ontwerpers van allerlei pluimage kunnen vanaf vandaag tot en met 28 februari een ontwerp indienen voor een folly die komende zomer mogelijk wordt gerealiseerd tijdens het steeds populairder wordende evenement in het Drentse Norg.

Inschrijving voor Gouden Piramide 2026 geopend

Gisteren, 09:59

Tot en met 15 januari kunnen projecten worden voorgedragen voor de tweejaarlijkse rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap.

Faculteit ITC Universiteit Twente onderscheiden met Abe Bonnema Architectuurprijs 2025

12 december, 5:30

Vrijdag ontving Civic Architects de prijs en het bijbehorend geldbedrag van 50.000 euro uit handen van Ed Nijpels, voorzitter van de ir. Abe Bonnema Stichting.

KNVB praat verder met Almere en Zeist over nieuw complex

Gisteren, 12:28

Almere en Zeist zijn de overgebleven kandidaten om het nieuwe complex van de KNVB te huisvesten.

Datacenters gebruiken evenveel stroom als twee miljoen woningen

Gisteren, 10:53

De datacenters in Nederland gebruiken steeds meer elektriciteit.

RIVM: verbeterde luchtkwaliteit leidde tot afname sterfte

12 december, 12:27

Een verbeterde luchtkwaliteit heeft ervoor gezorgd dat er tussen 1995 en 2019 een kwart minder mensen zijn overleden na dagen met verhoogde concentraties van luchtverontreinigende stoffen.