Het legendarische ontwerp van OMA voor de uitbreiding van de Tweede Kamer (1978)

Maison á Bordeaux

Hermitage in Sint-Petersburg, een erfgoedproject waarbij OMA betrokken is

OMA stipt gevaren behoudzucht aan

2 september 2010, 14:29

Twaalf procent van het aardoppervlak heeft momenteel een beschermde status, als bijvoorbeeld beschermd monument of werelderfgoed. OMA zet hier op de tentoonstelling Preservation/CRONOCAOS op de Biënnale van Venetië haar vraagtekens bij. Weten we wel wat de implicaties zijn van deze behoudzucht?

door Ronnie Weessies

In 2008 is de Zwitserse Rhätische Bahn tot werelderfgoed verklaard. Het gaat om een 384 kilometer lange spoorlijn en een 109.537 hectare omvattend gebied eromheen. Dit enorme landschap zal de huidige maatstaven van Unesco onveranderd blijven. Met dit voorbeeld op de tentoonstelling in Venetië wil OMA en haar denktank AMO maar eens onderstrepen hoe exponentieel het aantal beschermde gebouwen en gebieden aan het groeien is.

OMA constateert dat het aantal monumenten niet alleen toeneemt, maar dat een beschermde status ook steeds sneller wordt toegekend. Neem bijvoorbeeld het Maison á Bordeaux van Rem Koolhaas zelf, dat al drie jaar na oplevering tot monument historique werd benoemd. De gevolgen van deze ‘obsessie met behoud’ zijn enorm, zegt de architect (onder andere) in een interview met de Volkskrant. Hij vreest stilstand in de beschermde gebieden, terwijl de wereld constant en snel verandert.

Tegelijkertijd ziet het bureau van Koolhaas een sterke drang tot slopen in naoorlogse, modernistische wijken. De simultane ontwikkeling van behoud en sloop verstoort volgens OMA de lineaire evolutie van tijd en architectuur.

Terwijl het belang van het vraagstuk ‘preservation’ groeit, ontbreekt volgens OMA theorie en vooral ook interesse op dit gebied. “Na denkers als Ruskin en Viollet-le-Duc, verwerden erfgoedbeschermers door de arrogantie van modernisten tot onbetekenende, irrelevante figuren. Het postmodernisme bracht hier ondanks haar lippendienst aan het verleden geen verbetering in”, stelt het bureau.

OMA wijst op het gevaar van gebrek aan belangstelling en daarop volgend kennis. “De tijd kan niet worden gestopt, maar er wordt binnen de wereld van het behoud niet afgevraagd hoe de effecten daarvan kunnen worden beheerst en hoe het erfgoed in leven kan worden gehouden en evolueren”, luidt een van OMA’s statements.

Uiteraard brengt het bureau het onderwerp op provocerende, humoristische en speelse wijze aan het licht. Hierdoor krijgt de expositie geen belerend karakter, maar daagt het de bezoeker uit om zelf na te denken. Bovendien sluit het uitstekend aan op de expositie over leegstand in het Nederlandse Biënnalepaviljoen. Een gecombineerd bezoek is daarom de moeite waard.
Bron: beelden: OMA

Trefwoorden

biënnale van venetië office for metropolitan architecture tentoonstelling

1	Houthybride woongebouw langs de A8 in Zaandam opgeleverd dinsdag, 11 november
2	WillemsenU zinkt villa af in landschap dinsdag, 11 november
3	Woongebouw voor gezinnen biedt ruime corridor en gekoppelde terrassen met glijbaan woensdag, 12 november
4	MVRDV ontwerpt bolvormig sportcomplex in Albanese hoofdstad Tirana maandag, 10 november
5	Benthem Crouwel Architects plaatst slotstuk in Paleiskwartier van Den Bosch donderdag, 13 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Nederlander hoofd OMA Asia

3 januari 2011

Zijlstra neemt advies Werelderfgoedlijst over

5 april 2011

Kremlin wellicht geen werelderfgoed meer

13 augustus 2012

Drukte op Open Monumentendag

13 september 2010

OMA geeft zich bloot in The Barbican

10 oktober 2011

Video: Jencks-lezing Rem Koolhaas

4 januari 2013

OMA ontwerpt bibliotheek Caen

10 september 2010

Nog eens 31 kandidaten werelderfgoedlijst

17 september 2010

Werelderfgoedlijst dijt verder uit

28 juni 2011

Programma Biënnale van Venetië gepresenteerd

12 maart 2014

Open Monumentendag in teken van 19e eeuw

7 september 2010

OMA ontwikkelt woningbouwvisie Bordeaux

1 april 2011

Negen kandidaten voor Werelderfgoedlijst

12 november 2010

Nederlands biënnalepaviljoen Venetië geopend

11 mei 2015

Tentoonstelling Biënnale vriendelijk en licht

3 september 2010

Vrees voor leegstand na kraakverbod

30 september 2010

Nederlands Biënnalepaviljoen opent deuren

1 juni 2011

Koolhaas curator Architectuurbiënnale Venetië 2014

8 januari 2013

Noordoostpolder verdeeld over werelderfgoed

25 maart 2011

OMA voltooit restauratie Venetiaans monument

8 juni 2016

Twee architecten naar Biënnale van Venetië

11 april 2011

Galerie OMA in Hongkong geopend

28 september 2010

Gouden Leeuw 2014 voor Phyllis Lambert

21 mei 2014

Thema Architectuurbiënnale 2014: Fundamentals

25 januari 2013

Plannen voor biënnale herbestemming

28 maart 2011

Video: Architectuurbiënnale van Venetië

6 juni 2014

Eerste paal Chu Hai College

12 mei 2011

Jaap Bakema centraal in Biënnalepaviljoen

22 januari 2014

OMA prominent op Biënnale Venetië

19 augustus 2010

Biënnale eert Koolhaas, Princen en Oudolf

30 augustus 2010

‘Vacant NL’ confronteert en inspireert

30 augustus 2010

Rem Koolhaas ontvangt Gouden Leeuw

19 juli 2010

OMA transformeert prominent gebouw Venetië

30 augustus 2010

Biënnale 2010: de idealen dringen door

31 augustus 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Beeldbepalende toren van oud laboratorium geïntegreerd in gebouw International School Delft

1 uur geleden

Op de plek waar vroeger het Kramers Laboratorium stond is naar ontwerp van atelier PRO een gebouw voor de International School Delft gerealiseerd.

Nominaties Zuiderkerkprijs en Geurt Brinkgreve Bokaal 2025 bekend

14 november, 12:17

Voor de eerstgenoemde woningbouwprijs van de gemeente Amsterdam zijn tien projecten genomineerd, de bokaal voor het beste initiatief op het gebied van herontwikkeling, transformatie of renovatie leverde zeven nominaties op.

'Architecten kunnen kwaliteit waarborgen bij splitsen en opdelen rijtjeshuizen'

14 november, 11:14

Om het splitsen en opdelen van rijtjeswoningen van de grond te krijgen, dienen het Rijk en gemeenten de regie te nemen. Architecten kunnen hierbij worden ingeschakeld voor de waarborging van de kwaliteit, aldus een vrijdag verschenen rapport.

MVRDV en Buro Happold ontwerpen nieuw theater in Veenendaal

14 november, 10:23

Voor de vernieuwing van Theater De Lampegiet zijn vijf schetsontwerpen gemaakt. Zowel de inwoners van de stad als de jury hebben daarbij voor het ontwerp van MVRDV en Buro Happold gekozen.

Verbouwing Binnenhof kost 2,7 miljard euro, zomer 2031 klaar

12 minuten geleden

De laatste officiële inschatting van een einddatum was ‘op zijn vroegst eind 2028’, maar het jaartal 2030 stond ook al in documenten.

Vlaanderen aansprakelijk voor Limburgse schade in tramdebacle

3 uur geleden

De Vlaamse regering is aansprakelijk voor de miljoenen euro's aan kosten die zijn gemaakt rond de afgeblazen tramlijn tussen Maastricht en het Belgische Hasselt.

Zuid-Holland verhoogt budget voor restauratie rijksmonumenten

14 november, 2:08

De provincie Zuid-Holland verhoogt het budget voor de restauratie van rijksmonumenten structureel.

Rapport: natuur kan helpen beschermen tegen stijgende zeespiegel

14 november, 9:24

Natuurlijke oplossingen zoals ruim baan geven aan gebieden met eb en vloed kunnen helpen de Nederlandse kustlijn te beschermen tegen de stijgende zeespiegel.

Deltacommissaris: ga nu al in gesprek over toekomst waterbeheer

13 november, 4:03

Nederland moet nu al kijken welke randvoorwaarden nodig zijn om grote waterbeschermingsprogramma's zoals de Deltawerken in de komende jaren uit te voeren.