Overzichtskaart Loop City uit het Deense paviljoen

Impressie Saturation City uit het Australische paviljoen

Plan voor New York uit het Amerikaanse paviljoen

Biënnale 2010: de idealen dringen door

31 augustus 2010, 16:18

De afgelopen twee jaar was het op de verschillende architectuurwebsites en in vakbladen al merkbaar, maar dit jaar is het ook doorgedrongen op de belangrijkste architectuurtentoonstelling ter wereld: de idealen zijn terug.

door Ronnie Weessies

De Duitse architect Jürgen Mayer H. merkte in Venetië op dat de houding van hedendaagse architecten op die van hun vakgenoten uit de jaren zeventig lijkt. Het gaat niet meer om postmodernisme of andere stijlen waarbij terug wordt gekeken, maar de blik is op de toekomst gericht. De economische crisis en de sombere voorspellingen over klimaat, energie en verstedelijking versus krimp vormen de hoofdoorzaak.

Dat zaken als duurzaamheid, hergebruik en leefbaarheid van steden dit jaar prominent worden belicht op de Architectuurbiënnale van Venetië, is ook te danken aan het thema. Curator Kazuyo Sejima formuleerde het even basale als briljante motto ‘people meet in architecture’, waarbinnen de rol van de mens in architectuur centraal staat. De landen hebben het thema op verschillende en vaak inspirerende manieren ingevuld.

Leegstand
Nederland doet dit voornamelijk op artistieke wijze, met haar thema leegstand. De bezoeker komt een leeg Rietveldpaviljoen binnen en ziet zich op de eerste verdieping geconfronteerd met een landschap van leegstaande overheidsgebouwen in Nederland. Dit geeft niet alleen een schrikeffect, maar het stemt tevens tot nadenken en fantaseren over nieuwe bestemmingen. Complementair, hoewel niet verbonden aan de tentoonstelling, is de expositie Preservation van OMA in het aangrenzende Palazzo delle Esposizioni. Hierin wordt het dilemma van het behoud en herbestemmen van gebouwen aan de kaak gesteld.

Het Deense paviljoen richt zich letterlijk op de leefbaarheid van steden, met Kopenhagen als lichtend voorbeeld. Het project From Finger Plan To Loop City van architectenbureau BIG schetst een historisch en toekomstbeeld van de stad. Startpunt is het masterplan uit 1947 in de vorm van een uitgestrekte hand, dat uiteindelijk toch niet tot het optimale gebruik van de ruimte leidde. De architecten schetsen een toekomstbeeld met een op een achtbaan lijkende constructie die de hele regio rond de Sont verbindt. Deze zogeheten Loop dient niet alleen als baan voor transport en personenvervoer, maar ook als energieleverancier en aanjager van nieuwe stedelijke ontwikkelingen.

Ook een beetje kermisachtig maar net zo boeiend is het paviljoen van Australië. Het land biedt spectaculaire 3D-presentaties van haar steden zoals ze nu zijn en eruit kunnen te komen zien in 2050. De visies van in totaal zeventien teams van architecten variëren van een uitbreiding van Sydney in de oceaan tot een stad die zijn energie uit de grond en diens vegetatie haalt.

1000 Singapores
Singapore toont toekomstvisies van zichzelf waarin de stad op compacte wijze 6,5 miljoen mensen kan huisvesten, en meldt en passant dat er dus slechts duizend van dit soort steden (‘1000 Singapores’, zoals de naam van de expositie luidt) nodig zijn om de gehele wereldbevolking een huis te bieden.

Ook landen als de VS (met ‘groene’ projecten), Frankrijk (scenario’s voor haar grootste steden) en Israel (stelt een herinterpretatie van de kibboets voor) denken actief mee over de toekomst. China, het land waar de architectonische ogen zeker de komende jaren het sterkst op zijn gericht, kiest voor een introspectieve aanpak. In plaats van concrete projecten staan in het paviljoen een aantal installaties die de bezoeker doen nadenken over de relatie tussen mens en ruimte. Dat is zeker gedurfd voor een land waar het ene na het andere megaproject wordt gepresenteerd, maar het valt juist vanwege al die grote plannen een beetje tegen.

Trefwoorden

architectuurbiënnale venetië

1	Nominaties Woongebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 3 september
2	VORM koopt voormalige boekweitfabriek in Rotterdamse Piekstraat vrijdag, 5 september
3	D66 wil stad bouwen in nieuwe polder tussen Amsterdam en Almere woensdag, 3 september
4	Woontoren De Vrijheid door Atelier Kempe Thill in Bajeskwartier opgeleverd maandag, 1 september
5	Glasgebouw op Strijp-S in Eindhoven krijgt nieuw leven als woongebouw vrijdag, 5 september

Gerelateerde nieuwsberichten

ABN Amro: architecten meer opdrachten

13 september 2010

Parasolproject Sevilla deels opgeleverd

21 december 2010

Tentoonstelling Biënnale vriendelijk en licht

3 september 2010

Chipperfield curator Biënnale Venetië 2012

11 november 2011

BIG presenteert ontwerp toren Vancouver

13 april 2012

OMA stipt gevaren behoudzucht aan

2 september 2010

‘Vacant NL’ confronteert en inspireert

30 augustus 2010

Rem Koolhaas ontvangt Gouden Leeuw

19 juli 2010

Kroatisch paviljoen Biënnale ingestort

30 augustus 2010

Rietveld Landscape curator biënnalepaviljoen

12 mei 2010

Kazuyo Sejima curator Biënnale Venetië 2010

18 november 2009

'Leegstand als aanjager voor kenniseconomie'

9 juli 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

René van Zuuk ontwerpt gebogen woongebouw voor Hilversumse binnenstad

3 uur geleden

Aan de Prins Bernhardstraat, een verbinding tussen de oude binnenstad en het stationsgebied van Hilversum, is naar ontwerp van René van Zuuk Architects een appartementengebouw gerealiseerd dat de bocht in de straat begeleidt.

Joost Ector – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2025

4 uur geleden

Een ontzettend goede columnist, vindt de jury; misschien wel de beste schrijver in het veld, die nu al voor het tiende jaar via zijn maandelijkse column het vakgebied kritisch beschouwt.

Glasgebouw op Strijp-S in Eindhoven krijgt nieuw leven als woongebouw

5 september, 2:25

In het complex in het hart van het voormalige Philipsterrein komen 177 woningen en verschillende functies in de plint. In het ontwerpt streeft architecten-en-en een goede balans tussen oud en nieuw na.

VORM koopt voormalige boekweitfabriek in Rotterdamse Piekstraat

5 september, 11:59

De ontwikkelaar wil er een woongebouw met ongeveer tweehonderd appartementen realiseren, waarvan het merendeel in het betaalbare segment. Ook komt er ruimte voor bedrijven en parkeren.