Verlichting - redactioneel (2007)
31 december 2007, 10:01
In de actuele discussie over het milieu speelt verlichting een centrale rol. Verschillende landen willen dat hun inwoners gloeilampen vervangen door spaarlampen. De verlichtingsindustrie is al een paar stappen verder. De Light Emitting Diode (led), met zijn lage energieverbruik en lange levensduur, is aan zijn opmars begonnen. En met goede reden: de levensduur van led-verlichting is ongeveer honderd keer die van een gloeilamp, terwijl het energieverbruik bij dezelfde lichtintensiteit acht keer lager uitvalt.
De verlichtingsmarkt kent een overweldigende, constante stroom van nieuwe producten, innovaties en nieuwe modellen. De gebruiker wordt op zijn wenken bediend en kan in allerlei prijsklassen kiezen uit vele merken, typen en soorten armaturen, lampen en toebehoren. Naast een enorme keuze is er veel informatie voorhanden over nieuwe producten en een ruim aanbod aan advies. De nieuwe trend is om energiebesparing samen te laten gaan met armaturen die afgestemd kunnen worden op persoonlijke wensen. Thuis Orosso van Fagerhult heeft zowel de Best of light 2006- prijs op de designbeurs in Stockholm gewonnen als de Red Dot Design Award 2006. Het winnende ontwerp is een pendelarmatuur met vloeiende lijnen, dat door ronde koppen zijn verrassende uiterlijk krijgt. Volgens Hansa kan verlichting ook prima samengaan met water. Zij brengen de Hansacolourshower en de Hansacanyon op de markt, waarbij gekleurd licht door het water wordt verspreid.
Op kantoor Zumtobel introduceert de Humanergy Balance, een dynamisch en individueel aanpasbaar lichtsysteem, en het lichtmanagementsysteem LUXMATE. Door middel van ELI en LENI probeert Zumtobel een evenwicht te vinden tussen de wensen van klanten en aandacht voor energiebesparing. ELI (Ergonomic Lighting Indicator) zet factoren zoals visueel comfort, emotionele werking en verschijningsvorm om in cijfers en plaatst die tegenover de energie-efficiëntie. LENI (Lighting Energy Numeric Indicator) geeft informatie over het jaarlijks verbruik per vierkante meter, inclusief stand-by werking. Of deze tools bruikbaar zijn is misschien niet zo belangrijk. Het gaat erom dat Zumtobel laat zien dat er aandacht is voor nieuwe klantgerichte producten. In de winkel AmbiScene van Philips Lighting is een flexibel verlichtingsconcept dat voor een inspirerende en aantrekkelijke winkelbeleving kan zorgen. Het concept verdeelt het winkelen in vier typen met behulp van de begrippen plezier, controle, macht en verbondenheid. Vanuit deze kernwoorden kan het verlichtingsconcept ingesteld worden voor avontuurlijk winkelen, sociaal winkelen, herkennend winkelen en verantwoordelijk winkelen. Zo verstaat Philips onder sociaal winkelen het samen met anderen winkelen als een vorm van amusement en sociaal verkeer. Deze verlichting is toegepast in de schoenenwinkel Shoebaloo in de P.C. Hooftstraat in Amsterdam, een ontwerp van Meyer en van Schooten.
Light Emitting Diode Led-verlichting is monochromatisch licht dat ontstaat door de beweging van elektronen in een halfgeleidende stof. Led-verlichting levert heldere kleuren, de lampen hebben geringe afmetingen, weinig stroomverbruik, zijn makkelijk af te stellen en hebben een zeer lange levensduur. Ook zijn led’s schokbestendig, rechtstreeks op zonnepanelen aan te sluiten en ze geven weinig warmte af doordat er meer energie in licht wordt omgezet. De eerste led’s waren al beschikbaar in 1964, maar recent verschijnt led-verlichting overal, naast armaturen bijvoorbeeld in autoverlichting en verkeerslichten. Binnenverlichting De DECOSPOT-LED van Osram is, dankzij zijn schroeffitting, even eenvoudig te vervangen als een normale lamp. Alenco giet led’s in slagvaste kunststof, zodat ze bruikbaar zijn in openbare ruimten, maar ook in natte ruimten. Voorbeelden zijn de Ramberg 100 RGB of de Flakstad 100 Wit, die ook als armaturen in wanden kunnen worden opgenomen. Met de Colorswitch van Alenco kunnen de kleuren van led-verlichting worden geregeld en gedimd. De intensiteit, de kleur en dus de warmte van de verlichte ruimte zijn te beïnvloeden.
Buitenverlichting Led’s kunnen in buisvormige slagvaste armaturen verwerkt worden, zoals de XLS 290 van Bartolighting. Maar ook de tegels van HessAmerica zijn in vloeren en wanden toe te passen, zowel binnen als buiten. Ze zijn verkrijgbaar in vier afmetingen, waarbij de antislippatronen tevens zorgen voor een dieptewerking. De MILLENNIO van HessAmerica is een geëxtrudeerde ‘lantaarnpaal’ met ledverlichting. Na het extruderen is dit armatuur voor voetgangerszones geanodiseerd. Led-verlichting biedt prachtige mogelijkheden voor de toekomst.