Brouwerijsite, Meer - AIDarchitecten

Buurschap De Blokskens, Zandhoven - HCVA

Uit het boek Toolbox Dorpse Architectuur: tekening Buurschap De Blokskens

Uit het boek Toolbox Dorpse Architectuur: Dorpse figuren voor meervoudig wonen

Uit het boek Toolbox Dorpse Architectuur: projectverhaal Buurschap de Blokskens

Erfwonen Leupegem - ectv architecten

Midden Boechout - BULK architecten e.a.

Sociale woningen Schaerdeke - Architectenbureau Bart Dehaene

Omslag Toolbox Dorpse Architectuur

Boek: Toolbox Dorpse Architectuur

14 oktober 2021, 14:59

Dorpen in Vlaanderen veranderen sinds een aantal jaren razendsnel, zo heeft het platform voor architectuur en ruimte AR-TUR geconstateerd. Met die veranderingen dreigt de verblijfskwaliteit in de dorpen te verdwijnen. Als inspiratie en handvatten voor een weloverwogen benadering van woningbouw in dorpen publiceert het platform de Toolbox Dorpse Architectuur.

We moeten zuiniger omgaan met ruimte, ook in onze dorpen, stelt het in Turnhout gevestigde AR-TUR. Dat is in Vlaanderen en Nederland niet anders. Zowel de vraag naar woonruimte als de behoefte aan groen legt een claim op ruimte, terwijl ook de huidige klimaatproblematiek noopt tot nadenken over de ruimtelijke ordening en de aanpak van de gebouwde omgeving.

Generiek gaat niet goed
Daarbij ziet AR-TUR dat de dorpskernen “van de Kempen tot de kust” al te vaak worden verdicht met generieke appartementsgebouwen, die de verblijfs- en leefkwaliteit noch de klimaatbestendigheid van het dorp ten goede komen. Volgens het platform is het wel degelijk mogelijk om “het wonen te bundelen” op een manier die kwaliteit toevoegt.

AR-TUR organiseerde met diverse partners werksessies en een studiedag over dorpsarchitectuur en de mogelijkheden voor kwalitatief goede, toekomstbestendige dorpen. De volgende stap is de publicatie van de Toolbox Dorpse Architectuur.

Figuren en tactieken
Het boek probeert reikt voorbeelden van en handvatten voor kwaliteitsvol ‘meervoudig wonen’ aan, dat wil zeggen ensembles van woningen in verschillende vormen. Dat kan in de vorm van koppelen stapelen en schikken, waarbinnen het boek dan weer variaties onderscheidt die het presenteert met speelse aanduidingen als Meerlingwonen, Rijmaskerade, Tetriswonen, Erfwonen of Dwarsligger.

Vervolgens gaat het boek in op tactieken voor de dorpse architectuur. Dit zijn bijvoorbeeld ruimtelijke ingrepen die kwaliteit toevoegen of behouden. Denk aan het vrijlaten van zichtassen (op de dorpskerk!), het voorzien van rustplekken en deelplekken, het creëren of juist verzachten van drempels tussen het publiek en privaat, het herprogrammeren van dorpse bakens en het verder bouwen aan het dorpse weefsel en straatbeeld.

Concreet
Hoe dat in de praktijk kan uitpakken laat het boek zien door middel van negen voorbeeldprojecten, die uitgebreid worden beschreven en middels foto’s en tekeningen in beeld gebracht. Ook schetst de Toolbox de randvoorwaarden voor een geslaagd proces.

“Individuele architectuurprojecten kunnen wel degelijk een verschil maken in de verblijfskwaliteit van een dorp”, aldus de makers van de Toolbox. “Elke ingreep biedt kansen om de dorpskern te versterken en de levenskwaliteit in het dorp te verbeteren.”

Presentatie
Op vrijdag 22 oktober uur presenteren AR-TUR en andere betrokkenen de Toolbox Dorpse Architectuur in het ontmoetingscentrum van Kasterlee. Meer over het programma en inschrijven is te vinden op de site van het architectuurplatform.

Na die datum is het boek verkrijgbaar in de boekhandel of via de site van AR-TUR voor het bedrag van 29,50 euro.

Trefwoorden

vlaanderen dorpse stedenbouw ar-tur boek dorpskern dorpse architectuur belgië

1	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
2	2025 in negen renovatie-ontwerpen voor het Binnenhof dinsdag, 23 december
3	Architectuur als compromis dinsdag, 23 december
4	Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher dinsdag, 23 december
5	CO2-gestuurd ontwerpen is soms ook niet-natuurlijk ontwerpen (slot) dinsdag, 23 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Nieuwe kas biedt onderdak aan educatief plattelandscentrum

1 april 2021

Brouwerij Eylenbosch krijgt herbestemming naar ontwerp OSK-AR

9 april 2020

Ouderenwoningen in landelijke omgeving van Heist-op-den-Berg

3 december 2020

Definitief ontwerp van NOAHH voor nieuw dorpsgebouw van Zwartewaal

25 mei 2021

Zwanenburg heeft nieuw huis met de contouren van een dorp

21 oktober 2020

Ruimtelijk en flexibel schoolgebouw voor dorpse omgeving

30 maart 2021

Vlaamse regering zoekt toekomstperspectief voor Doel

27 augustus 2019

Oude houtopslag wordt houten dorpshuis

1 augustus 2019

School annex dorpshuis ontworpen op de krimp

22 mei 2019

Heijplaat rijksbeschermd stadsgezicht

25 mei 2018

VAi viert jubileum Open Oproep met dubbelexpositie Vlaamse prijsvraagcultuur

10 november 2021

Ontwerpers gezocht voor toekomstvisie en masterplan Zwalm

13 januari 2022

Vlaanderen zet groot pijplijnproject stop om impact op landschap

23 januari 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.