Brouwerijsite, Meer - AIDarchitecten

Buurschap De Blokskens, Zandhoven - HCVA

Uit het boek Toolbox Dorpse Architectuur: tekening Buurschap De Blokskens

Uit het boek Toolbox Dorpse Architectuur: Dorpse figuren voor meervoudig wonen

Uit het boek Toolbox Dorpse Architectuur: projectverhaal Buurschap de Blokskens

Erfwonen Leupegem - ectv architecten

Midden Boechout - BULK architecten e.a.

Sociale woningen Schaerdeke - Architectenbureau Bart Dehaene

Omslag Toolbox Dorpse Architectuur

Boek: Toolbox Dorpse Architectuur

14 oktober 2021, 14:59

Dorpen in Vlaanderen veranderen sinds een aantal jaren razendsnel, zo heeft het platform voor architectuur en ruimte AR-TUR geconstateerd. Met die veranderingen dreigt de verblijfskwaliteit in de dorpen te verdwijnen. Als inspiratie en handvatten voor een weloverwogen benadering van woningbouw in dorpen publiceert het platform de Toolbox Dorpse Architectuur.

We moeten zuiniger omgaan met ruimte, ook in onze dorpen, stelt het in Turnhout gevestigde AR-TUR. Dat is in Vlaanderen en Nederland niet anders. Zowel de vraag naar woonruimte als de behoefte aan groen legt een claim op ruimte, terwijl ook de huidige klimaatproblematiek noopt tot nadenken over de ruimtelijke ordening en de aanpak van de gebouwde omgeving.

Generiek gaat niet goed
Daarbij ziet AR-TUR dat de dorpskernen “van de Kempen tot de kust” al te vaak worden verdicht met generieke appartementsgebouwen, die de verblijfs- en leefkwaliteit noch de klimaatbestendigheid van het dorp ten goede komen. Volgens het platform is het wel degelijk mogelijk om “het wonen te bundelen” op een manier die kwaliteit toevoegt.

AR-TUR organiseerde met diverse partners werksessies en een studiedag over dorpsarchitectuur en de mogelijkheden voor kwalitatief goede, toekomstbestendige dorpen. De volgende stap is de publicatie van de Toolbox Dorpse Architectuur.

Figuren en tactieken
Het boek probeert reikt voorbeelden van en handvatten voor kwaliteitsvol ‘meervoudig wonen’ aan, dat wil zeggen ensembles van woningen in verschillende vormen. Dat kan in de vorm van koppelen stapelen en schikken, waarbinnen het boek dan weer variaties onderscheidt die het presenteert met speelse aanduidingen als Meerlingwonen, Rijmaskerade, Tetriswonen, Erfwonen of Dwarsligger.

Vervolgens gaat het boek in op tactieken voor de dorpse architectuur. Dit zijn bijvoorbeeld ruimtelijke ingrepen die kwaliteit toevoegen of behouden. Denk aan het vrijlaten van zichtassen (op de dorpskerk!), het voorzien van rustplekken en deelplekken, het creëren of juist verzachten van drempels tussen het publiek en privaat, het herprogrammeren van dorpse bakens en het verder bouwen aan het dorpse weefsel en straatbeeld.

Concreet
Hoe dat in de praktijk kan uitpakken laat het boek zien door middel van negen voorbeeldprojecten, die uitgebreid worden beschreven en middels foto’s en tekeningen in beeld gebracht. Ook schetst de Toolbox de randvoorwaarden voor een geslaagd proces.

“Individuele architectuurprojecten kunnen wel degelijk een verschil maken in de verblijfskwaliteit van een dorp”, aldus de makers van de Toolbox. “Elke ingreep biedt kansen om de dorpskern te versterken en de levenskwaliteit in het dorp te verbeteren.”

Presentatie
Op vrijdag 22 oktober uur presenteren AR-TUR en andere betrokkenen de Toolbox Dorpse Architectuur in het ontmoetingscentrum van Kasterlee. Meer over het programma en inschrijven is te vinden op de site van het architectuurplatform.

Na die datum is het boek verkrijgbaar in de boekhandel of via de site van AR-TUR voor het bedrag van 29,50 euro.

Trefwoorden

vlaanderen dorpse stedenbouw ar-tur boek dorpskern dorpse architectuur belgië

1	MVRDV en Mecanoo bij finalisten in architectuurcompetitie voor ‘landmark’ woensdag, 7 mei
2	Cityförster en Atelier Gram ontwerpen woontoren met collectieve voorzieningen voor Tirana woensdag, 7 mei
3	Tijdelijke remise Museumtramlijn Amsterdam met verrassende ornamentiek dinsdag, 6 mei
4	Evenwichtige woonomgeving op voormalig fabrieksterrein Van Besouw Goirle dinsdag, 6 mei
5	Architectenweb organiseert Avond met De Zwarte Hond woensdag, 7 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Nieuwe kas biedt onderdak aan educatief plattelandscentrum

1 april 2021

Brouwerij Eylenbosch krijgt herbestemming naar ontwerp OSK-AR

9 april 2020

Ouderenwoningen in landelijke omgeving van Heist-op-den-Berg

3 december 2020

Definitief ontwerp van NOAHH voor nieuw dorpsgebouw van Zwartewaal

25 mei 2021

Zwanenburg heeft nieuw huis met de contouren van een dorp

21 oktober 2020

Ruimtelijk en flexibel schoolgebouw voor dorpse omgeving

30 maart 2021

Vlaamse regering zoekt toekomstperspectief voor Doel

27 augustus 2019

Oude houtopslag wordt houten dorpshuis

1 augustus 2019

School annex dorpshuis ontworpen op de krimp

22 mei 2019

Heijplaat rijksbeschermd stadsgezicht

25 mei 2018

VAi viert jubileum Open Oproep met dubbelexpositie Vlaamse prijsvraagcultuur

10 november 2021

Ontwerpers gezocht voor toekomstvisie en masterplan Zwalm

13 januari 2022

Vlaanderen zet groot pijplijnproject stop om impact op landschap

23 januari 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Video: het MIX-paviljoen in zijn groene omgeving

8 mei, 3:24

Het omliggende landschap maakte integraal deel uit van het ontwerp, dat MIX architectuur voor zijn kantoor maakte. Na een paar jaar begint dat landschap te groeien en bloeien; Stijn Poelstra legde het paviljoen met landschap vast in een video.

De Hemelse Tuin van Studio Valkenier is een veelzijdige stadslandbouwboerderij

8 mei, 1:41

In Amsterdam-Oost heeft Studio Valkenier een voormalige kinderboerderij getransformeerd tot een educatieve, duurzame en inclusieve stadslandbouwboerderij voor iedereen : De Hemelse Tuin.

Gevel Sombra-paviljoen door MVRDV beweegt mee met de zon

8 mei, 10:51

Op de tentoonstelling Time Space Existence in Venetië opent zaterdag het Sombra-paviljoen. De gevel van het door MVRDV ontworpen paviljoen beweegt mee met de zon; de panelen openen of sluiten zich afhankelijk van de stand van het hemellichaam.

Het Nederlands paviljoen in Venetië als inclusieve sportbar

8 mei, 10:16

Hoe kan architectuur sociale normen uitdagen en ruimten creëren voor nieuwe vormen van samenleven? Dat is de vraag die het Nieuwe Instituut stelt met ‘Sidelined: A Space to Rethink Togetherness’, de inzending voor de Architectuurbiënnale in Venetië.

Woningcorporaties dreigen met juridische stappen om kabinet aan afspraken te houden

8 mei, 4:20

Het bevriezen van de huren van sociale huurwoningen heeft grote gevolgen juist voor woningzoekenden en huurders, stelt vereniging voor woningcorporaties Aedes.

Kamernet: studentenkamer is ruim zes procent duurder dan vorig jaar

8 mei, 12:27

Amsterdam is de duurste studentenstad om in te wonen.

Herstel ‘onveilige’ vloer waterschapskantoor kost ruim tien miljoen

8 mei, 11:24

Het Waterschap Rijn en IJssel heeft besloten alle vloeren van het hoofdkantoor in Doetinchem te renoveren, omdat ze onveilig zouden zijn.

Nationale Parken: kabinet laat ons vallen met schrappen financiering

7 mei, 4:18

De Nationale Parken vinden dat het kabinet “alle grenzen van redelijkheid en fatsoen overschrijdt” door de financiële bijdrage vrijwel volledig in te trekken.

Aedes: zo’n 140 corporaties schrappen investeringen

6 mei, 4:59

Meer dan de helft van de woningcorporaties moet een deel van de investeringen schrappen als gevolg van de huurbevriezing die het kabinet heeft aangekondigd. Dat verwacht corporatiekoepel Aedes.