Houten Boomtoren met een vleugje NS voor Hof van Cartesius

9 juli 2021, 12:06

Komende dinsdag wordt officieel de Boomtoren in het Hof van Cartesius in Utrecht geopend. Het zestien meter hoge gebouw, dat plaats biedt aan een collectief van jonge gamedesigners en een ontmoetingsruimte voor ondernemers, is voor 99 procent gebouwd van hergebruikte materialen. Daaronder oude dienstregelingsplaten van de NS, maar ook een raam uit een afgebroken gebouw in de Halve Maan-buurt.

Het Hof van Cartesius is een broedplaats voor ondernemers, met gebouwen die zijn gerealiseerd van circulaire materialen. De Boomtoren maakt deel uit van de tweede fase van het project, dat in 2020 de publieksprijs van de Rietveldprijs in de wacht sleepte. Het vier verdiepingen tellende gebouw is ontworpen door architect Alessandro Zena van het bureau ArchiFré.

De Boomtoren is grotendeels gerealiseerd van hout. “Voor de constructie hebben we speciale houten platen (CLT) gebruikt, verkregen uit de sloop van een school in Rotterdam”, vertelt opdrachtgever en stedenbouwkundige Charlotte Ernst. “De deuren en ramen met zonneschermen komen uit een woningbouwrenovatie.”

Oude perrondelen
Een deel van de bouwmaterialen is afkomstig van de NS en ProRail. Voor de bestrating en fundering zijn oude perrondelen van station Maarn hergebruikt en de ‘gele’ gevel is bekleed met voormalige dienstregelingsplaten van de NS. Deze ‘matchen’ weer met de gele treinen die voorbijrijden op het naastgelegen spoor. Ook de omringende gebouwen hebben een relatie met de trein of spoor; zo rusten de balustrades op spoorrails en hebben verschillende ateliers treinramen.

Het opvallende raam in de voorgevel van de Boomtoren komt uit een garage uit de nabijgelegen wijk Oog in Al. Deze naoorlogse autoshowroom in de buurt Halve Maan moest wijken voor sociale woningbouw. Dankzij bemiddeling van de gemeente Utrecht werd in samenwerking met verschillende partijen onderdelen van de gevel gedemonteerd en in de toren geplaatst.

Er is voor de toren, eveneens als in andere (toekomstige) gebouwen in de tweede fase van het Hof van Cartesius, zoveel mogelijk geëxperimenteerd met nieuwe materialen. “De fundering is van duurzaam glasschuim. Dit materiaal van gerecycled glas kan ook na een eventuele sloop weer hergebruikt worden”, vertelt Ernst.

Gerecyled beton
De vloeren zijn gemaakt van een mix van cement met gerecycled beton, waardoor twintig procent minder cement nodig was. De droogtijd duurde wel langer, maar het scheelt aanzienlijk in de CO₂-uitstoot. Sommige materialen zijn zo nieuw dat er nog geen regelgeving voor bestaat, zegt Ernst. Wel voldoet het project grotendeels aan het Bouwbesluit, op een aantal punten is in overleg met de gemeente afgeweken.

Een van de zijgevels is grotendeels opgebouwd uit insectenhotels. “De gevel is bekleed met verschillende houten mozaïektegels gemaakt van restmaterialen van ons eigen bouwproces. Deze tegels vormen een schuilplaats voor insecten, vogels en vleermuizen. MBO-studenten bouwkunde hebben de tegels deels ontworpen en gemaakt”, meldt architect Zena.

Trefwoorden

rietveldprijs archifre hergebruik boomtoren utrecht alessandro zena charlotte ernst hof van cartesius

1	Een houten villa genesteld in het bos donderdag, 21 november
2	Realisatie omvangrijk houten gebouw van Nudus voor Havenbedrijf Rotterdam stap dichterbij woensdag, 20 november
3	Happel Cornelisse Verhoeven presenteert ontwerp renovatie Algemene Rekenkamer donderdag, 21 november
4	Sereen toevluchtsoord hoog boven de stedelijke drukte woensdag, 20 november
5	Tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en starters in Eemnes vrijdag, 22 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Rietveldprijs 2020 voor busstation Leidsche Rijn

16 november 2020

Hergebruik gecombineerd met esthetiek in gebouw Biopartner 5

8 juli 2021

Gebouw tijdelijke rechtbank krijgt tweede leven in Enschede

2 juli 2021

Strandpost uit hergebruikt materiaal wint Zeeuwse Architectuurprijs 2021

29 juni 2021

Bouwmaterialen Domtoren krijgen nieuw leven elders in de stad

20 mei 2021

Circulaire opzet voor Hof van Cartesius

11 januari 2017

Mecanoo ontwerpt stedelijke ‘blue zone’ in Utrecht

12 juli 2018

Boek belicht recente ontwikkelingen en toekomst houtbouw

6 oktober 2021

Partner awg architecten verzorgt Rietveldlezing

26 oktober 2021

Inschrijving Rietveldprijs 2022 van start gegaan

28 februari 2022

Rietveldlezing Christine de Ruijter verplaatst naar 12 mei

11 april 2022

LEVS verdicht wederopbouwbuurt met woningbouwproject Dickensplaats

4 oktober 2022

Video's: genomineerde projecten Rietveldprijs 2022

7 oktober 2022

Bouw 79 woningen deelgebied Nicoya in Utrechtse wijk Cartesius van start

10 februari 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Team met MoederscheimMoonen en Felixx wint aanbesteding Insulindestraat Rotterdam

Gisteren, 17:18

MoederscheimMoonen Architects, Felixx en de ontwikkelaars GetYourKIKX en Sustain Real Estate Consultancy hebben als team de aanbesteding voor woningbouw gewonnen met het plan Via Insulae.

Woonzorggebouw van Bierman Henket met flexibele structuur

Gisteren, 16:00

In opdracht van woonzorgorganisatie Het Laar heeft BiermanHenket het gebouw Laarstede ontworpen, als uitbreiding van de bestaande locatie in Tilburg.

Definitief ontwerp voor vernieuwing Centrale Bibliotheek Rotterdam is klaar

Gisteren, 15:30

Het definitief ontwerp voor de nieuwe Centrale Bibliotheek in Rotterdam is klaar en zowel de omgevingsvergunning als de vergunning voor de warmte-koudeopslag in de bodem zijn definitief verleend. De vernieuwing start in het voorjaar van 2026.

Woongebouw MO*town Track 8 nabij station Sloterdijk opgeleverd

Gisteren, 15:15

Nabij station Amsterdam Sloterdijk is het door De Zwarte Hond ontworpen woongebouw MO*town Track 8 opgeleverd. Het complex telt 94 appartementen en heeft voorzieningen op de begane grond.

Makelaars: impact bankroeten op leegstand in winkelstraat beperkt

Gisteren, 13:40

Het toenemende aantal faillissementen in de detailhandel zorgt vooralsnog niet voor een explosieve toename van de leegstand in de Nederlandse winkelstraat.

Madlener wil verbreding A27 bij Zeewolde als eerste opstarten

Gisteren, 10:37

De minister wil de uitbreiding van de A27 tussen Zeewolde en Eemnes als eerste van zeventien gepauzeerde projecten laten doorgaan.

Coalitiepartijen willen nieuw onderzoek naar Lelylijn

25 november, 2:31

Coalitiepartijen VVD, NSC en BBB willen een nieuw onderzoek dat de Lelylijn koppelt aan de inrichting van Nederland op de lange termijn en de bouw van nieuwe woningen.

Onderzoek: overwaarde koopwoning klimt tot gemiddeld 220.000 euro

25 november, 9:35

De gemiddelde overwaarde op een koopwoning in Nederland is verder gestegen door de aanhoudende stijging van de huizenprijzen. Dit zou blijken uit berekeningen van marktonderzoeker Calcasa.