Zicht vanaf Potsdamer Strasse

Gevel uit staal en glas

Zicht vanaf Sigismundstrasse

Zicht vanaf Landwehrkanal

Gevel uit staal en glas

Beeldentuin

Geveldetail

Tentoonstellingshal

Tentoonstellingshal, detail

Tentoonstellingshal bij avond

Museumwinkel, benedenverdieping

Garderobe, benedenverdieping

Trappenhuis, benedenverdieping

Zicht vanaf Potsdamer Strasse, 1968

Benedenzaal, 1968

Tentoonstellingszaal bij avond, 1968

Renovatie van Neue Nationalgalerie in Berlijn voltooid

29 april 2021, 15:12

David Chipperfield Architects Berlin heeft de renovatie van de Neue Nationalgalerie in Berlijn afgerond. Het bestaande gebouw is grondig opgeknapt en gemoderniseerd, met minimale compromissen aan het oorspronkelijke ontwerp van Mies van der Rohe. De sleutels worden vandaag overhandigd aan de opdrachtgever.

De Neue Nationalgalerie, gelegen nabij Groβer Tiergarten en Potsdamer Platz in het centrum van Berlijn, is oorspronkelijk ontworpen en gebouwd tussen 1963 en 1968. Het museumgebouw is het enige ontwerp van Ludwig Mies van der Rohe dat na zijn emigratie naar de VS in Europa is gerealiseerd.

Na decennia intensief gebruik was het monumentale pand toe aan een grondige renovatie. David Chipperfield Architects Berlin kreeg daartoe in 2012 de opdracht. Het bestaande gebouw is gerenoveerd en opgewaardeerd naar de huidige technische normen.

Dit heeft het architectenbureau gerealiseerd “met een minimum aan visuele compromissen ten opzichte van het oorspronkelijke uiterlijk van het gebouw”, aldus David Chipperfield Architects. Het bureau noemt het project “een respectvolle reparatie” van deze klassieker van de Internationale Stijl.

Functioneel en technisch vernieuwd
De functionele en technische upgrades omvatten de brandveiligheid, luchtbehandeling, kunstmatige verlichting, de beveiliging en bezoekersfaciliteiten, zoals garderobe, café en museumwinkel. Ook is de toegang voor minder validen verbeterd. Voorts kunnen de museummedewerkers nu de kunst behandelen (restauratie, conservering, transport) volgens de huidige maatstaven.

De gebouwschil van gewapend beton moest verregaand worden hersteld; de gebouwtechniek moest volledig worden vernieuwd. Zo'n 35.000 originele onderdelen, zoals de stenen gevelbekleding en alle interieurelementen, werden gedemonteerd om de casco-constructie bloot te leggen.

Na hun restauratie en eventuele aanpassing, werden de onderdelen op hun precieze originele plek teruggeplaatst. Sommige materialen moesten worden vervangen omdat ze niet aan de huidige eisen met betrekking tot gezondheid en brandveiligheid voldeden.

Van lasnaden tot beplanting
“Alleen al voor de bovenste tentoonstellingshal is 1.600 m² nieuw glas aangebracht, 15.000 m² een nieuwe afwerking aangebracht en zijn 500 lasnaden van de staalconstructie hersteld”, melden Staatliche Museen zu Berlin en Stiftung Preussischer Kulturbesitz, opdrachtgevers van de omvangrijke renovatie.

800 bestaande plafondlampen zijn aangevuld met leds; 196 plafondroosters en 2.500 m² bekleding in Striegau-graniet zijn na restauratie opnieuw geplaatst. Bovendien is de oorspronkelijke beplanting op het terras en in de beeldentuin hersteld.

Balans
David Chipperfield Architects Berlin heeft voor de omvangrijke opgave een balans gezocht tussen het behoud van het iconische erfgoed en het gebruik van het gebouw als modern museum. Ingrepen in het originele weefsel waren onvermijdelijk, aldus het bureau.

Essentiële toevoegingen heeft het bureau ondergeschikt gehouden aan het originele gebouwontwerp. Soms zijn ze verborgen aangebracht, zoals nieuwe gebouwtechniek, op andere momenten zijn de toevoegingen volgens de architecten discreet leesbaar als eigentijdse elementen.

De patiënt loopt weer
“Het uit elkaar halen van een gebouw met zo'n onbetwistbare autoriteit was een vreemde ervaring en tegelijk een voorrecht”, zegt Chipperfield. “Voorbij de buitenkant kunnen kijken, heeft zowel de genialiteit als de gebreken van het gebouw onthuld, maar over het algemeen heeft het mijn bewondering voor de visie van Mies alleen maar verdiept.”

“Ons werk was daarom chirurgisch van aard, waarbij we technische problemen hebben aangepakt om Mies’ visie te beschermen. Het is zeker ontmoedigend om zo'n taak uit te voeren in een gebouw waar niets kan worden verborgen, maar we hopen deze geliefde patiënt ogenschijnlijk onaangeroerd te hebben teruggebracht, behalve dat hij weer soepeler functioneert.”

Tijdens een digitale ceremonie zijn vandaag, 29 april 2021, de sleutels overhandigd aan Staatliche Museen zu Berlin en Stiftung Preussischer Kulturbesitz. De Neue Nationalgalerie gaat weer open in augustus 2021.

Trefwoorden

neue nationalgalerie ludwig mies van der rohe david chipperfield architects duitsland berlijn renovatie restauratie

1	2024: van de nieuwe Omgevingswet tot het Bal der Verbeelding maandag, 23 december
2	2024: een overzicht van alle prijzen maandag, 23 december
3	Fijne feestdagen, en een mooi, gelukkig en succesvol 2025! maandag, 23 december
4	2024 in vijftien boeiende longreads dinsdag, 24 december
5	2024 in tien columns door Joost Ector dinsdag, 24 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Neue Nationalgalerie gevuld met 144 bomen

7 oktober 2014

Chipperfield renoveert Neue Nationalgalerie

2 april 2012

David Chipperfield Architects wint competitie Nationaal Archeologisch Museum Athene

21 februari 2023

Herzog & de Meuron wint prijsvraag Kulturforum

28 oktober 2016

Een duidelijk volume en een open vorm van Chipperfield

2 juli 2018

Bouw van MVRDV’s omvangrijke LXK-complex in Berlijn gestart

14 maart

Nieuwe stap richting Nobel Center

16 maart 2016

Woningbouwproject van David Chipperfield Architects in Leuven opgeleverd

20 augustus

Woonensemble Chipperfield in Chinese wetlands opgeleverd

23 oktober 2015

Oproep tot deelname aan competitie in kader van IBA '27 Stuttgart

11 januari 2022

Video: interview David Chipperfield

22 mei 2015

David Chipperfield ontvangt Sikkensprijs

3 februari 2015

Chipperfield ontvangt Praemium Imperiale Award

19 september 2013

Drie Europese bureaus, een gebouwcomplex

16 juli 2013

Chipperfield ontwerpt kunstmuseum Reims

4 juni 2012

Chipperfield toont ontwerp Westkaai-woontoren

27 september 2011

Ontwerpen New Holland Island onthuld

19 juli 2011

Kunstgalerie Hepworth Wakefield geopend

20 mei 2011

Neues Museum wint Mies van der Rohe award

11 april 2011

Royal Gold Medal voor David Chipperfield

7 oktober 2010

In beeld: Humboldt Forum Berlijn

23 juli 2021

Video: David Chipperfield over heropende Neue Nationalgalerie

27 augustus 2021

Kasteel Wijchen opgeleverd na anderhalf jaar restauratie

22 februari 2022

David Chipperfield ontvangt Pritzker Prize 2023

8 maart 2023

Restauratie en herbestemming voor Grand Hôtel aan de Belgische kust

8 mei 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Bouw 741 woningen in Max Euwe Kwartier Rotterdam gestart

19 december, 4:37

In het Brainpark Rotterdam is gisteren, 18 december, de bouw van de eerste 741 woningen in het Max Euwe Kwartier gestart. Het gaat om 430 huurwoningen in het middensegment en 311 huurwoningen in het hogere en topsegment.

Bouw 92 meter hoge Victoriatoren in Eindhoven gestart

19 december, 11:41

In Eindhoven is gestart met de bouw van de Victoriatoren. De 92 meter hoge toren, die komt te staan aan het in aanleg zijnde Victoriapark nabij het PSV-stadion, biedt ruimte voor 369 appartementen.

Anne Schroën: aantal BNA-lidmaatschappen terug op oude niveau

19 december, 10:38

Na een enorme leegloop van leden vorig jaar zijn er dit jaar minstens vijftig leden bijgekomen, plus nog eens vijftig bureaus die een proeflidmaatschap hebben afgesloten, vertelt de BNA-directeur aan Architectenweb.

Groosman en Voids winnen selectie deelplan Beekhof in Stadsoevers Roosendaal

18 december, 12:29

Een samenwerkingsverband met Groosman en stedenbouwkundig bureau Voids is geselecteerd voor het deelproject Beekhof in de nieuwe wijk Stadsoevers in Roosendaal.