ZJA: nieuw dak AZ-stadion heeft ook psychologisch doel

29 mei, 10:45

Vorige week is het ontwerp voor het nieuwe dak van het AFAS-stadion in Alkmaar gepresenteerd. De nieuwe overdekking van de tribunes vervangt het vorig jaar ingestorte dak. Architectenweb sprak met projectarchitect Leo ten Wolde van ZJA Zwarts & Jansma Architects over het nieuwe dak. “Als we voor dezelfde dakconstructie als eerst hadden gekozen, zouden bezoekers wellicht angst behouden voor een nieuwe instorting.”

Natuurlijk waren ze ook bij ZJA geschrokken toen het dak van het stadion van AZ op 10 augustus 2019 instortte, niet in de laatste plaats omdat het bureau het in 2006 geopend stadion zelf heeft ontworpen. Op die stormachtige zaterdag kwam een deel van het dak boven de Molenaartribune als gevolg van neerwaartse windbelasting naar beneden.

Constructieve gebreken en al eerder opgelopen schade door storm bleken de onderliggende oorzaak van de instorting te zijn, zo maakte onderzoek van Royal HaskoningDHV duidelijk. Lasnaden waren te dun uitgevoerd en er waren ontwerpfouten in de constructieve verbindingen gemaakt. Ook schortte het tijdens en na de bouw aan toezicht op de constructie.

Deze missers werden de constructeur, aannemer en gemeente (als toezichthouder) aangerekend, de rol van de architect stond niet ter discussie.

Binnen een maand
AZ vroeg ZJA al binnen een maand na de instorting om mee te werken aan een nieuw dak voor het stadion. Dat deed het bureau samen met constructeur Royal HaskoningDHV (dat dus ook het onderzoek naar de instorting heeft verricht), kostendeskundige IGG en adviseur The Stadium Consultancy. Later schoof, na een onderhandse aanbesteding, ook aannemer BAM aan de tafel.

In korte tijd ontwierp het team een dak dat er totaal anders uitziet dan het vorige. Hoofdoorzaak is het feit dat er snel gebouwd moet worden en ook nog eens binnen een situatie waarbij het stadion in gebruik is. Dat een coronacrisis ervoor zou zorgen dat het laatste misschien helemaal niet aan de orde komt, was nog niet bekend toen het ontwerp werd gemaakt.

Drie tribunes worden voorzien van een dakconstructie die losstaat van het bestaande gebouw, het dak boven de hoofdtribune wordt gedragen door een enorm spant. “We wilden het huidige stadion zo min mogelijk belasten met extra constructie, ook vanwege de discussie over de constructie die de instorting heeft veroorzaakt. Daarom hebben we de dakconstructie voor drie tribunes vormgegeven als een ‘hijskraan’, die niet alleen helemaal losstaat van de bestaande constructie, maar ook volledig autonoom en vanaf de achterkant van de tribunes gebouwd kan worden.”

Psychologisch effect
Ook voor leken is vanaf de buitenkant te zien dat de kolommen en liggers van de dakconstructie een bouwwerk op zich vormen. “Daarmee willen we een psychologisch effect sorteren”, zegt Ten Wolde. “Als de bezoekers kunnen zien dat het een degelijke constructie is, gaan ze weer met een gerust hart onder het dak zitten. Hadden we voor dezelfde dakconstructie als eerst gekozen, zouden ze wellicht angst behouden voor een nieuwe instorting.”

Het stalen reuzenspant boven de hoofdtribune ontlast het bestaande gebouw met ongeveer de helft van de dakbelasting. Het bouwdeel steekt aan twee zijden door de hoeken van de hoofdtribune heen. De bouw van het spant vindt naast het stadion plaats, daarna wordt het op zijn plek gehesen.

Een ander verschil met de vorige dakconstructie is dat de overkapping een rechte lijn krijgt, in plaats van dat ze meegolft met de contouren van het stadion. Dat heeft voornamelijk een praktische reden, vertelt Ten Wolde. “Het dakvlak in één lijn maakt het werken vanuit een onderhoudsinstallatie mogelijk. Dat was een grote wens van AZ”.

De voorbereidingen voor de bouw van het dak zijn inmiddels begonnen. Naar verwachting zullen de werkzaamheden enkele maanden in beslag nemen, waaronder tijdens de eerste helft van het nieuwe voetbalseizoen. Er kunnen dan gewoon wedstrijden plaatsvinden, meldt AZ. De gemeente Alkmaar heeft de club vrijdag tien miljoen toegezegd als steun voor het nieuwe dak, in de vorm van een lening of garantie.

Bron: ZJA: helemaal nieuw ontworpen dakconstructie AZ-stadion moet vertrouwen erin terugwinnen

Trefwoorden

az stadion leo ten wolde zja zwarts & jansma architecten zja zwarts & jansma architects afas stadion dak voetbalstadion zwarts & jansma architecten alkmaar

1	'Eindhoven wordt groot internationaal treinknooppunt' woensdag, 23 september
2	Nominaties 'Zorggebouw van het Jaar 2020' bekend woensdag, 23 september
3	Nog niet klaar, wel officieel geopend: Forum Rotterdam vrijdag, 25 september
4	Depot Boijmans van Beuningen klaar voor 'zilveren opening' donderdag, 24 september
5	Een 'pakhuis' met veel maatwerk in de woningen dinsdag, 22 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Casino met hotel moet blikvanger Vlaamse badplaats worden

AZ start met bouw dak van eigen stadion

Excelsior vernieuwt stadion tot multifunctioneel complex

Gebiedsvisie maakt het verschil in nieuw moderniseringsplan De Kuip

'Gemeente legde bouw AZ-stadion drie keer stil'

Ook hoofdtribune AZ-stadion krijgt nieuw dak

AZ begint woensdag met verwijderen dakdelen

Geen problemen gevonden bij dak Galgenwaard

'Herstel stadion AZ kost zeker een jaar'

Andere nieuwsberichten

West8 en Studio 44 winnen ontwerpwedstrijd voor stadspark Sint Petersburg

26 minuten geleden

Het nieuwe Tuchkov Buyanpark komt midden in de oude stad van Sint Petersburg, aan de rivier de Neva te liggen.

Nog niet klaar, wel officieel geopend: Forum Rotterdam

25 september, 4:14

Hoewel het laatste onderdeel pas volgende maand wordt opgeleverd, is donderdag de officiële openingshandeling voor Forum Rotterdam verricht.

Spooroverbouwing en fietsenstalling stationsgebied Zaandam officieel geopend

25 september, 3:21

Evenals de vernieuwde stationshal is het ontwerp hiervoor gemaakt door Nunc Architecten.

Casino met hotel moet blikvanger Vlaamse badplaats worden

25 september, 12:04

Een team met ZJA, DELVA Landscape Architecture / Urbanism en OZ heeft het ontwerp voor een casinogebouw in de Vlaamse badplaats Middelkerke gepresenteerd.

Wiebes: discussie over kernenergierapport is juist goed

1 uur geleden

Een vorig week gepresenteerd onderzoek naar de betaalbaarheid van kernenergie wordt in twijfel getrokken door experts.

Video: afsluitende talkshow Panorama4daagse

25 september, 4:50

Wordt het tijd voor een minister van ruimte? Die vraag wierp het College van Rijksadviseurs op tijdens een live talkshow in het kader van de Panorama4daagse.

'Groeiend tekort aan laadpalen in Nederland'

25 september, 9:56

Dat concludeert Enpuls, een onderdeel van netbeheerder Enexis dat zich specifiek bezighoudt met de energietransitie, na onderzoek.

Tweede Kamer twijfelt over slagkracht kabinet bij inrichting land

25 september, 9:14

Het kabinet wil de komende decennia een grotere rol gaan spelen bij de inrichting van Nederland, maar de Tweede Kamer vraagt zich af of de regering wel genoeg slagkracht hiervoor krijgt.