ZJA: nieuw dak AZ-stadion heeft ook psychologisch doel

29 mei 2020, 10:45

Vorige week is het ontwerp voor het nieuwe dak van het AFAS-stadion in Alkmaar gepresenteerd. De nieuwe overdekking van de tribunes vervangt het vorig jaar ingestorte dak. Architectenweb sprak met projectarchitect Leo ten Wolde van ZJA Zwarts & Jansma Architects over het nieuwe dak. “Als we voor dezelfde dakconstructie als eerst hadden gekozen, zouden bezoekers wellicht angst behouden voor een nieuwe instorting.”

Natuurlijk waren ze ook bij ZJA geschrokken toen het dak van het stadion van AZ op 10 augustus 2019 instortte, niet in de laatste plaats omdat het bureau het in 2006 geopend stadion zelf heeft ontworpen. Op die stormachtige zaterdag kwam een deel van het dak boven de Molenaartribune als gevolg van neerwaartse windbelasting naar beneden.

Constructieve gebreken en al eerder opgelopen schade door storm bleken de onderliggende oorzaak van de instorting te zijn, zo maakte onderzoek van Royal HaskoningDHV duidelijk. Lasnaden waren te dun uitgevoerd en er waren ontwerpfouten in de constructieve verbindingen gemaakt. Ook schortte het tijdens en na de bouw aan toezicht op de constructie.

Deze missers werden de constructeur, aannemer en gemeente (als toezichthouder) aangerekend, de rol van de architect stond niet ter discussie.

Binnen een maand
AZ vroeg ZJA al binnen een maand na de instorting om mee te werken aan een nieuw dak voor het stadion. Dat deed het bureau samen met constructeur Royal HaskoningDHV (dat dus ook het onderzoek naar de instorting heeft verricht), kostendeskundige IGG en adviseur The Stadium Consultancy. Later schoof, na een onderhandse aanbesteding, ook aannemer BAM aan de tafel.

In korte tijd ontwierp het team een dak dat er totaal anders uitziet dan het vorige. Hoofdoorzaak is het feit dat er snel gebouwd moet worden en ook nog eens binnen een situatie waarbij het stadion in gebruik is. Dat een coronacrisis ervoor zou zorgen dat het laatste misschien helemaal niet aan de orde komt, was nog niet bekend toen het ontwerp werd gemaakt.

Drie tribunes worden voorzien van een dakconstructie die losstaat van het bestaande gebouw, het dak boven de hoofdtribune wordt gedragen door een enorm spant. “We wilden het huidige stadion zo min mogelijk belasten met extra constructie, ook vanwege de discussie over de constructie die de instorting heeft veroorzaakt. Daarom hebben we de dakconstructie voor drie tribunes vormgegeven als een ‘hijskraan’, die niet alleen helemaal losstaat van de bestaande constructie, maar ook volledig autonoom en vanaf de achterkant van de tribunes gebouwd kan worden.”

Psychologisch effect
Ook voor leken is vanaf de buitenkant te zien dat de kolommen en liggers van de dakconstructie een bouwwerk op zich vormen. “Daarmee willen we een psychologisch effect sorteren”, zegt Ten Wolde. “Als de bezoekers kunnen zien dat het een degelijke constructie is, gaan ze weer met een gerust hart onder het dak zitten. Hadden we voor dezelfde dakconstructie als eerst gekozen, zouden ze wellicht angst behouden voor een nieuwe instorting.”

Het stalen reuzenspant boven de hoofdtribune ontlast het bestaande gebouw met ongeveer de helft van de dakbelasting. Het bouwdeel steekt aan twee zijden door de hoeken van de hoofdtribune heen. De bouw van het spant vindt naast het stadion plaats, daarna wordt het op zijn plek gehesen.

Een ander verschil met de vorige dakconstructie is dat de overkapping een rechte lijn krijgt, in plaats van dat ze meegolft met de contouren van het stadion. Dat heeft voornamelijk een praktische reden, vertelt Ten Wolde. “Het dakvlak in één lijn maakt het werken vanuit een onderhoudsinstallatie mogelijk. Dat was een grote wens van AZ”.

De voorbereidingen voor de bouw van het dak zijn inmiddels begonnen. Naar verwachting zullen de werkzaamheden enkele maanden in beslag nemen, waaronder tijdens de eerste helft van het nieuwe voetbalseizoen. Er kunnen dan gewoon wedstrijden plaatsvinden, meldt AZ. De gemeente Alkmaar heeft de club vrijdag tien miljoen toegezegd als steun voor het nieuwe dak, in de vorm van een lening of garantie.

Bron: ZJA: helemaal nieuw ontworpen dakconstructie AZ-stadion moet vertrouwen erin terugwinnen

Trefwoorden

az stadion leo ten wolde zja zwarts & jansma architecten zja zwarts & jansma architects afas stadion dak voetbalstadion zwarts & jansma architecten alkmaar

1	Stichting Fietsklim en ZUS onthullen ontwerp voor kunstmatige beklimming woensdag, 01 februari
2	Team Ballast Nedam Development wint tender eerste woningbouw Strandeiland woensdag, 01 februari
3	Tweede fase herinrichting IJsselkade Zutphen afgerond woensdag, 01 februari
4	Ontwerpers herontwikkeling GGD-cluster Baankwartier Rotterdam bekend maandag, 06 februari
5	Bouw woontoren Elements in Amstelkwartier van start vrijdag, 03 februari

Gerelateerde nieuwsberichten

Casino met hotel moet blikvanger Vlaamse badplaats worden

Onderzoeksraad: stel controle constructie grote gebouwen verplicht

Royal HaskoningDHV doet onderzoek naar stadion na instorting tribune

‘Norm voor piekbelasting in voetbalstadions deugt niet’

Erik Smits treedt toe tot directie ZJA

AZ start met bouw dak van eigen stadion

Excelsior vernieuwt stadion tot multifunctioneel complex

Gebiedsvisie maakt het verschil in nieuw moderniseringsplan De Kuip

'Gemeente legde bouw AZ-stadion drie keer stil'

Ook hoofdtribune AZ-stadion krijgt nieuw dak

AZ begint woensdag met verwijderen dakdelen

Geen problemen gevonden bij dak Galgenwaard

'Herstel stadion AZ kost zeker een jaar'

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Jack Bakker en Kay Oosterman over de volgende stappen in parametrisch ontwerpen

Andere nieuwsberichten

Sociale woningbouwproject moet doorstroming in Eindhovense buurt helpen

Gisteren, 17:27

In de Eindhovense buurt de Bennekel realiseert woningcorporatie Woonbedrijf 36 sociale huurappartementen naar ontwerp van FAAM architects. De woningen zijn deels gericht op buurtbewoners die met doorverhuizen een gezinswoning vrijmaken.

Boek: vraagspecificaties voor bouwprojecten

Gisteren, 15:50

Volgens Juriaan van Meel en Kjersti Bjørkeng Størdal is er voor het opstellen van een vraagspecificatie of programma van eisen relatief weinig aandacht. Met het boek ‘Construction briefing: a practical guide’ hopen ze daarin verandering te brengen.

Woonzorggebouw voor psychiatrische patiënten in Heist-op-den-Berg klaar

Gisteren, 13:18

In Heist-op-den-Berg is een door Atelier Kempe Thill en Daniel Van Doorslaer ontworpen woon- en zorgcentrum voor psychiatrische patiënten opgeleverd.

Vijftien woningen losjes geplaatst in parkachtige omgeving

Gisteren, 09:03

Op het De Raakterrein in Bennebroek zijn naar ontwerp van wUrck architectuur stedenbouw landschap vijftien ruime woningen in blokjes van drie losjes in een glooiende, parkachtige omgeving geplaatst.