ZJA: nieuw dak AZ-stadion heeft ook psychologisch doel

29 mei 2020, 10:45

Vorige week is het ontwerp voor het nieuwe dak van het AFAS-stadion in Alkmaar gepresenteerd. De nieuwe overdekking van de tribunes vervangt het vorig jaar ingestorte dak. Architectenweb sprak met projectarchitect Leo ten Wolde van ZJA Zwarts & Jansma Architects over het nieuwe dak. “Als we voor dezelfde dakconstructie als eerst hadden gekozen, zouden bezoekers wellicht angst behouden voor een nieuwe instorting.”

Natuurlijk waren ze ook bij ZJA geschrokken toen het dak van het stadion van AZ op 10 augustus 2019 instortte, niet in de laatste plaats omdat het bureau het in 2006 geopend stadion zelf heeft ontworpen. Op die stormachtige zaterdag kwam een deel van het dak boven de Molenaartribune als gevolg van neerwaartse windbelasting naar beneden.

Constructieve gebreken en al eerder opgelopen schade door storm bleken de onderliggende oorzaak van de instorting te zijn, zo maakte onderzoek van Royal HaskoningDHV duidelijk. Lasnaden waren te dun uitgevoerd en er waren ontwerpfouten in de constructieve verbindingen gemaakt. Ook schortte het tijdens en na de bouw aan toezicht op de constructie.

Deze missers werden de constructeur, aannemer en gemeente (als toezichthouder) aangerekend, de rol van de architect stond niet ter discussie.

Binnen een maand
AZ vroeg ZJA al binnen een maand na de instorting om mee te werken aan een nieuw dak voor het stadion. Dat deed het bureau samen met constructeur Royal HaskoningDHV (dat dus ook het onderzoek naar de instorting heeft verricht), kostendeskundige IGG en adviseur The Stadium Consultancy. Later schoof, na een onderhandse aanbesteding, ook aannemer BAM aan de tafel.

In korte tijd ontwierp het team een dak dat er totaal anders uitziet dan het vorige. Hoofdoorzaak is het feit dat er snel gebouwd moet worden en ook nog eens binnen een situatie waarbij het stadion in gebruik is. Dat een coronacrisis ervoor zou zorgen dat het laatste misschien helemaal niet aan de orde komt, was nog niet bekend toen het ontwerp werd gemaakt.

Drie tribunes worden voorzien van een dakconstructie die losstaat van het bestaande gebouw, het dak boven de hoofdtribune wordt gedragen door een enorm spant. “We wilden het huidige stadion zo min mogelijk belasten met extra constructie, ook vanwege de discussie over de constructie die de instorting heeft veroorzaakt. Daarom hebben we de dakconstructie voor drie tribunes vormgegeven als een ‘hijskraan’, die niet alleen helemaal losstaat van de bestaande constructie, maar ook volledig autonoom en vanaf de achterkant van de tribunes gebouwd kan worden.”

Psychologisch effect
Ook voor leken is vanaf de buitenkant te zien dat de kolommen en liggers van de dakconstructie een bouwwerk op zich vormen. “Daarmee willen we een psychologisch effect sorteren”, zegt Ten Wolde. “Als de bezoekers kunnen zien dat het een degelijke constructie is, gaan ze weer met een gerust hart onder het dak zitten. Hadden we voor dezelfde dakconstructie als eerst gekozen, zouden ze wellicht angst behouden voor een nieuwe instorting.”

Het stalen reuzenspant boven de hoofdtribune ontlast het bestaande gebouw met ongeveer de helft van de dakbelasting. Het bouwdeel steekt aan twee zijden door de hoeken van de hoofdtribune heen. De bouw van het spant vindt naast het stadion plaats, daarna wordt het op zijn plek gehesen.

Een ander verschil met de vorige dakconstructie is dat de overkapping een rechte lijn krijgt, in plaats van dat ze meegolft met de contouren van het stadion. Dat heeft voornamelijk een praktische reden, vertelt Ten Wolde. “Het dakvlak in één lijn maakt het werken vanuit een onderhoudsinstallatie mogelijk. Dat was een grote wens van AZ”.

De voorbereidingen voor de bouw van het dak zijn inmiddels begonnen. Naar verwachting zullen de werkzaamheden enkele maanden in beslag nemen, waaronder tijdens de eerste helft van het nieuwe voetbalseizoen. Er kunnen dan gewoon wedstrijden plaatsvinden, meldt AZ. De gemeente Alkmaar heeft de club vrijdag tien miljoen toegezegd als steun voor het nieuwe dak, in de vorm van een lening of garantie.

Bron: ZJA: helemaal nieuw ontworpen dakconstructie AZ-stadion moet vertrouwen erin terugwinnen

Trefwoorden

az stadion leo ten wolde zja zwarts & jansma architecten zja zwarts & jansma architects afas stadion dak voetbalstadion zwarts & jansma architecten alkmaar

1	MVRDV en Zecc Architecten transformeren Heerlense kerk tot stadsbad donderdag, 17 april
2	Martens Willems & Humblé architecten wordt martenswillems architecten woensdag, 16 april
3	Bestemmingsplan Rijnhaven Rotterdam definitief donderdag, 17 april
4	Ingrijpende renovatie van een school voor speciaal onderwijs door EVA architecten donderdag, 17 april
5	Platform Woonopgave adviseert commissie STOER: kijk minder naar regels en meer naar systemen woensdag, 16 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Architect Rein Jansma overleden

24 april 2023

AZ start met bouw dak van eigen stadion

22 mei 2020

Excelsior vernieuwt stadion tot multifunctioneel complex

20 mei 2020

Gebiedsvisie maakt het verschil in nieuw moderniseringsplan De Kuip

17 april 2020

'Gemeente legde bouw AZ-stadion drie keer stil'

30 oktober 2019

Ook hoofdtribune AZ-stadion krijgt nieuw dak

23 oktober 2019

AZ begint woensdag met verwijderen dakdelen

28 augustus 2019

Geen problemen gevonden bij dak Galgenwaard

26 augustus 2019

'Herstel stadion AZ kost zeker een jaar'

16 augustus 2019

Casino met hotel moet blikvanger Vlaamse badplaats worden

25 september 2020

Onderzoeksraad: stel controle constructie grote gebouwen verplicht

25 november 2020

Royal HaskoningDHV doet onderzoek naar stadion na instorting tribune

19 oktober 2021

‘Norm voor piekbelasting in voetbalstadions deugt niet’

24 februari 2022

Erik Smits treedt toe tot directie ZJA

23 november 2022

Toon alles

Gerelateerde podcasts

TechArchitect

Gesprek met Jack Bakker en Kay Oosterman over de volgende stappen in parametrisch ontwerpen

25 maart 2021

Andere nieuwsberichten

Circulair Nederlands paviljoen voor Expo 2025 Osaka geopend

Gisteren, 14:40

Minister-president Dick Schoof opent vandaag officieel het Nederlands paviljoen op Expo 2025 Osaka in Japan. Het is volledig volgens circulaire principes ontworpen en gebouwd door een Nederlands-Japans consortium met onder meer architectenbureau RAU.

Transformatie van een basisschool naar duurzaam IKC door buro Kettinghuls

Gisteren, 13:55

Een schoolgebouw in Best is naar ontwerp van Kettinghuls getransformeerd naar een integraal kindcentrum. Daarbij is van de bestaande klaslokalen zoveel mogelijk behouden en een nieuw tweelaags bouwdeel met houten hoofddraagstructuur toegevoegd.

Verbijzonderde kopgevels geven woongebouw in Hilversum gezicht

Gisteren, 13:00

In een verdichtingsopgave in het zuiden van Hilversum is een verouderd woonzorgcentrum vervangen door vijf nieuwe woongebouwen. Het middelste woongebouw, ook het grootste, is ontworpen door Monadnock en bevat 108 sociale huurwoningen.

Tien nominaties voor Rotterdam Architectuurprijs 2025

Gisteren, 10:05

De genomineerden voor de Rotterdam Architectuurprijs 2025 zijn bekend. De vakjury onder leiding van Wouter Veldhuis heeft uit 39 inzendingen tien projecten genomineerd.

Zeeland maakt miljoenen vrij voor wegen, natuurherstel en water

Gisteren, 15:53

Gedeputeerde Jo-Annes de Bat (financiën) heeft dit aangegeven in een toelichting op de voorjaarsnota van de provincie.

Stikstofimpasse brengt 317 bouwprojecten voor stroomnet in gevaar

Gisteren, 11:03

Netbeheerder Liander waarschuwt dat 317 projecten voor het verzwaren of uitbreiden van het stroomnet in gevaar komen door stikstofproblemen.

Emma Scholten benoemd tot partner bij Powerhouse Company

17 april, 4:12

Sinds ze negen jaar geleden in dienst trad, heeft Scholten een centrale rol gespeeld in de ontwikkeling van het internationale architectenbureau.

Corporaties: huurbevriezing bedreigt bouw tienduizenden huizen

17 april, 9:11

Woningcorporaties kunnen de komende jaren tienduizenden minder huizen bouwen op de krappe woningmarkt door de huurbevriezing die de coalitiepartijen zijn overeengekomen in de voorjaarsnota.

Huurders kunnen uit minder huizen kiezen, ook in middensegment

16 april, 9:11

Door de krapte nam de gemiddelde prijs per vierkante meter voor het eerst sinds lange tijd harder toe dan de inflatie.

Minder geloof in afhandeling aardbevingsschade onder dit kabinet

15 april, 4:20

Het vertrouwen van de Groningers in de afhandeling van de schade door de gaswinning is afgenomen sinds het aantreden van het huidige kabinet, meldt onderzoeksgroep Gronings Perspectief.

Ga naar het nieuws-archief