Paviljoensgracht, nu

Paviljoensgracht, impressie

Amsterdamse Veerkade, nu

Amsterdamse Veerkade, impressie

Gedempte Gracht, nu

Gedempte Gracht, impressie

Brouwersgracht, nu

Brouwersgracht, impressie

Paviljoensgracht, nu

Paviljoensgracht, impressie

Amsterdamse Veerkade, nu

Amsterdamse Veerkade, impressie

Gedempte Gracht, nu

Gedempte Gracht, impressie

Brouwersgracht, nu

Brouwersgracht, impressie

MVRDV en buurtbewoners presenteren visie op herstel Haagse grachtengordel

19 september, 10:00

In Den Haag maakt een aantal bewonersorganisaties zich sterk voor het heropenen van meerdere gedempte grachten en verbetering van het oude centrum. Met MVRDV als partner hebben ze hiervoor een visie ontwikkeld. Die is vanochtend aangeboden aan wethouder Stadsontwikkeling en Wonen Boudewijn Revis.

De Haagse grachtengordel was ooit het economische centrum van de hofstad, legt MVRDV uit. Doordat het transport zich door de eeuwen heen verlegde van schuiten en boten naar met name autoverkeer, groeide de behoefte aan wegen ten koste van de vaarroutes door de stad. Veel grachten werden gedempt.

Het ooit levendige zeventiende-eeuwse centrum raakte vervolgens in verval. In de jaren zeventig van de vorige eeuw is het historische centrum zelfs voor een deel gesloopt omwille van plannen voor een snelweg, die er uiteindelijk na groot protest van de bewoners niet kwam.

Waar andere steden hun identiteit en aantrekkelijkheid voor toeristen ontlenen aan het historische stadscentrum, ontstond in Den Haag “een verwaarloosd stuk stad, geteisterd door verloop, overlast en criminaliteit”, stelt MVRDV.

Actie
Bewoners en lokale ondernemers zijn de afgelopen jaren in actie gekomen om het stadscentrum te verbeteren. Wijkorganisatie Oude Centrum presenteerde een eerste plan om de overlast te beperken, Spinozakracht. In 2018 ontstond een buurtinitiatief om twee prostitutiestraten te sluiten, daarna volgde de bewonersvisie Spinozakracht 2.0.

De buurtorganisaties Initiatiefgroep Grachten Open en Buurtplatform Oude Centrum streven nu naar het heropenen van tenminste een deel van de gedempte grachten. Een van de drijvende krachten achter het Grachten Open-initiatief is bewoonster Shireen Poyck, die haar buurman MVRDV-partner Jan Knikker vroeg om medewerking.

Met hulp van MVRDV ontwierpen de buurtbewoners vervolgens samen met Wijkorganisatie Oude Centrum de ruim 200 pagina’s tellende visie Haagse grachtengordel. Die visie is vandaag, 19 september, gepresenteerd. Het heropenen van grachten is in die visie geen doel op zich: het maakt deel uit het versterken van de identiteit en vergroten van de aantrekkelijkheid van het stadscentrum.

Stedenbouwkundige oplossingen
De visie biedt, met een onderzoek naar de historische Haagse grachtengordel door BAU als basis, een aantal stedenbouwkundige oplossingen om de woningen betaalbaar te houden en de kloof tussen verschillende bevolkingsgroepen te verminderen, legt MVRDV uit.

In geval van de historische Paviljoensgracht, Voldersgracht, Herengracht en de Veerkades is het herstellen van de grachten relatief eenvoudig, stelt men in de visie. Minder eenvoudig is het openen van grachten waar tramlijnen zijn gelegd, zoals rondom het Spui, de Brouwersgracht en de Prinsengracht.

Voor locaties waarop inmiddels gebouwen zijn geplaatst, of waar ondergrondse obstakels liggen zoals de tramtunnel of de parkeergarage van het stadhuis, zijn alternatieven bedacht, meldt het architectenbureau.

Aantrekkelijker openbare ruimte
“Het heropenen van de grachten betekent een unieke kans voor herwaardering van erfgoed en stedelijke vernieuwing”, zegt Winy Maas, mede-oprichter van MVRDV. “Het zal ervoor zorgen dat de lokale economie verbetert en een stap voorwaarts betekenen voor de energietransitie.”

In de visie is er ruimte voor waterrecreatie, terrasjes langs het water en natuur middenin de stad. Een aantal steekhavens en doodlopende grachten is ontworpen als gracht vol kooi-karpers, een zwemgracht en een surfgracht.

Het plan voorziet voorts in verbetering van groenvoorzieningen, meer speelplekken, gymtoestellen voor ouderen en woonruimte voor gezinnen. Tot slot biedt de visie, waaraan MVRDV pro bono meewerkt, ook opties voor verduurzaming van woningen en de energietransitie.

Trefwoorden

gracht buurtplatform oude centrum initiatiefgroep grachten open haagse grachtengordel mvrdv den haag

1	Nominaties Publiek gebouw van het Jaar bekend woensdag, 09 oktober
2	Nieuwe entree Werelderfgoed Kinderdijk: waagstuk voor jonge architecten donderdag, 10 oktober
3	'Covered bridge' over Hoekse lijn bij Maeslantkering dinsdag, 08 oktober
4	Strak en ingetogen bedrijfsgebouw voor efficiëntie en merkuitstraling dinsdag, 08 oktober
5	RoosRos wint selectie hoofdkantoor Stout maandag, 07 oktober