Verkiezingen: Bart Vink (D66)

4 september 2012, 3:24

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen publiceert Architectenweb komende week vijf interviews met kandidaat-Kamerleden. Vandaag: Bart Vink (D66)

Tekst Ronnie Weessies en Michiel van Raaij

Uw collega van de SP Paulus Jansen constateerde dat ruimte landelijk gezien niet echt een issue is, ook niet in het debat. Lokaal speelt het daarentegen wel een belangrijke rol. Hoort dit onderwerp op landelijk niveau geen plek te hebben?

"Er zijn een hoop zaken die wel op nationaal niveau thuishoren. Bij problemen als leegstand van bedrijventerreinen en kantoren, krimp en een niet-functionerende woningmarkt is regie van bovenaf nodig. Een mooi voorbeeld is ook de kwestie windenergie en ruimte. Hier gaat het om een nationale opgave, die we op lokaal niveau niet kunnen oplossen, omdat niemand een windmolen in zijn tuin wil. Die spanning, tussen het nationaal belang enerzijds en de lokale gevolgen anderzijds, maakt dat het politiek wordt."

"De afgelopen jaren zijn er onderwerpen geweest die politiek meer aandacht hebben gevraagd. Het kabinet heeft alles wat een linkse klank heeft, zoals achterstandswijken en ruimtelijke ordening, van de agenda gehaald. Dat heeft het om te beginnen gedaan door het Ministerie van VROM op te heffen. Hierdoor is er geen vaste Kamercommissie meer voor ruimtelijke ordening en wordt het moeilijker om er politieke aandacht voor te krijgen in Den Haag."

"Ik constateer, anders dan Paulus Jansen, wel een tegenbeweging. Bij de afgelopen keren dat ik meeschreef aan het D66-verkiezingsprogramma, in 2006 en 2010, is het me niet gelukt er een aparte hoofdstuk ‘ruimte’ in te krijgen. Nu wel. Dat komt omdat er inmiddels steeds meer onderwerpen zijn waarvan we doorhebben dat ze een ruimtelijke impact hebben, en dat we daarbij op rijksniveau keuzes moeten maken. Dit besef beperkt zich niet alleen tot D66."

Moet het Ministerie van VROM in ere hersteld worden?

"Nee, dan ga je terug naar af, maar als je bedoelt dat er één ministerie voor ruimte zou moeten zijn, zeg ik ja. Ruimtelijke ordening heeft twee positieve drivers: infrastructuur en woningbouw. Die elementen genereren een enorme dynamiek. De negatieve consequenties ervan slaan terug op de natuur en het landschap. Samen met water horen al deze componenten wat mij betreft in één ministerie, dat voor de fysieke leefomgeving en infrastructuur."

U noemde de kwesties leegstand en krimp. Wat voor rol ligt er bij de aanpak ervan volgens u voor het Rijk weggelegd?

"In beide gevallen gaat het over regelgeving, en dat is iets wat in hoge mate in Den Haag bepaald wordt. Je kunt allerlei regels verzinnen die ervoor zorgen dat wanneer er leegstand is, iemand wel drie keer nadenkt voor hij iets nieuws neerzet. Het zou helpen als we de huidige financieringssystematiek, die is geënt op groei, zouden veranderen. En dat is per definitie een nationale aangelegenheid. Dat geldt ook voor het stellen van eisen wanneer iemand weer een weiland vol wil bouwen."

"Het is niet zo dat ik in Den Haag alles wil regelen en onmogelijk wil maken, maar ik vind wel dat je een aantal waarborgen in moet bouwen, want als je zo’n weiland volbouwt, ben je het kwijt. En ik zie nu op allerlei plekken dat de kwaliteit van Nederland er bepaald niet op vooruit gaat. Ten zuiden van Rotterdam is er bijvoorbeeld veel bijgebouwd en hebben we nu een groot gebied dat vlees noch vis is: geen echte stad en geen echt ‘land’. Het oogt monotoon en verrommeld. Dat is voor niemand aantrekkelijk, ook niet voor onze economie."

"Bij krimp zijn velen geneigd om meteen te roepen dat het een probleem is, net zoals er bij groei het probleem zou zijn dat we meer moeten bouwen. Zo staan wij daar bij D66 niet in. Wij zien het als de dynamiek van de samenleving. Zowel groei als stagnatie brengen opgaven met zich mee, maar je kunt beide situaties als een geweldige kans zien om dingen goed te doen. Ook bij krimp. Als in een bepaalde regio vijf ziekenhuizen zijn en het draagvlak neemt ervoor af, zijn er misschien maar drie nodig. Zeg dan niet dat ze alle vijf in stand gehouden moeten worden, maar zorg ervoor dat er drie overeind blijven die kwaliteit bieden en toegankelijk zijn. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor scholen. Het is belangrijker om de kwaliteit en toegankelijkheid in stand te houden dan dat elk dorp per se zijn eigen voorzieningen heeft."

"Een ziekenhuis is een aardig voorbeeld in dit geval, omdat we daar te veel van hebben in Nederland. Nu heeft krimp in de meeste regio’s nog niet toegeslagen, op bekende voorbeelden als Zeeland, Zuid-Limburg en Groningen na uiteraard. Daarom is er nu de kans om te bekijken waar de zorg het best geconcentreerd kan worden. Daarbij is zowel de zorg zelf als de ruimtelijke kwaliteit en dynamiek van een regio van belang. Als je van tevoren niets regelt, krijg je dat een ziekenhuis ad hoc moet sluiten en dat een regio in opstand komt."

Is dit niet iets wat op regionaal of provinciaal niveau georganiseerd moet worden? U noemt de meeste provincies slappe hap, hoe kan op dat niveau het ruimtelijk beleid versterkt worden?

"Twaalf provincies is wat veel voor een klein landje als Nederland. Een opschaling naar vier of vijf landsdelen is echt nodig. Tegelijkertijd moeten de gemeenten zelf groter worden. Er zijn veel middelgrote gemeenten met drie ambtenaren die over ruimtelijke ordening gaan, zonder dat ze er veel verstand van hebben. Wij zeggen: creëer landsdelen, maak gemeenten groter en zorg ervoor dat ze meer middelen en bevoegdheden krijgen."

"Nu is het zo dat het Rijk 94 procent van de Nederlandse belastingen heft. Als je wilt decentraliseren, en daar zijn wij zeer voor, moeten ook de middelen worden gedecentraliseerd. Dan moet je een regio de kans geven een eigen belastinggebied te introduceren. Een gemeente of landsdeel kan op die manier zijn eigen keuzes maken en zich ook niet langer achter Den Haag verschuilen. Dat betekent natuurlijk wel dat je als Rijk minder belasting moet gaan heffen, want het is natuurlijk niet de bedoeling de belastingdruk te verzwaren. Wel kan deze per regio verschillen."

Stel dat D66 de komende jaren een bepalende stem krijgt bij de inrichting van het land. Hoe zou Nederland er dan in 2050 uit zien?

"Ik ben er van overtuigd dat de stad cruciaal is voor de toekomst. Kennis, innovatie en diensten zijn daarbij van vitaal belang. Ik voorzie geweldige steden met een hoog voorzieningenniveau, waar het plezierig is om te komen. Daaromheen, als een contramal, heb je een aantal parken waar je goed kunt recreëren en het fantastisch is om te wandelen. Zo ontstaan er een echte stad en een echt land. En door de grote regionale power zal Eindhoven en omgeving er echt anders uitzien dan Arnhem/Nijmegen of Amsterdam. Zo krijg je een land met veel kwaliteit, maar ook uiteenlopende kwaliteiten. En dat is ook een ontwerpopgave. Nederlandse ontwerpers moeten actief meedoen bij de gebiedsontwikkeling en architecten moeten meehelpen de bouwopgaven vorm te geven."

Trefwoorden

tweede kamerverkiezingen michiel van raaij bart vink

Gerelateerde nieuwsberichten

Verkiezingen: Paulus Jansen (SP)

3 september 2012, 8:09

Verkiezingen: vijf interviews

3 september 2012, 8:02

Stemwijzer voor de bouw gelanceerd

16 augustus 2012, 10:18

BNA zet verkiezingsprogramma's op een rij

2 augustus 2012, 3:25

Andere nieuwsberichten

Video: expositie Canon van Nederland

22 september, 1:43

Vrijdag wordt in het nieuwe entreepaviljoen van het Openluchtmuseum in Arnhem de Canon van Nederland geopend.

Bijhouwerprijs 2017 toegekend aan Ruimte voor de Rivier

22 september, 11:47

Het programma Ruimte voor de Rivier is onderscheiden met de Bijhouwerprijs voor landschapsarchitectuur.

Herman Teirlinckgebouw: poëzie uit het gewone

22 september, 10:32

Op het industriële Tour & Taxis terrein net ten noorden van de Brusselse binnenstad heeft Neutelings Riedijk Architecten een maar liefst 65.000 vierkante meter groot kantoorgebouw ontworpen voor de Vlaamse overheid.

Lelystad viert vijftigjarig bestaan

21 september, 4:16

In 1967 arriveerden de eerste bewoners in de hoofdstad van Flevoland, waarvan de bouw twee jaar eerder was begonnen.

Amsterdam zoekt oplossingen voor stedelijke logistiek

22 september, 10:40

De gemeente Amsterdam is op zoek naar innovatieve oplossingen voor de stedelijke logistiek in de binnenstad.

Steeds minder bos in Nederland

22 september, 9:00

Het totale oppervlakte aan bos in Nederland is sinds 2013 jaarlijks met 1350 hectare afgenomen.

VN-klimaatcentrum naar Rotterdam en Groningen

21 september, 2:50

Een nieuw centrum voor klimaatvraagstukken van de Verenigde Naties wordt in twee Nederlandse steden gevestigd: Rotterdam en Groningen.

Ai Weiwei topper op Amsterdam Light Festival

21 september, 9:41

De komende editie van Amsterdam Light Festival kan bogen op deelname van de wereldberoemde Chinese kunstenaar Ai Weiwei.

Steden Brabant creëren woonruimte stadsvogels

20 september, 1:29

Breda, Den Bosch, Eindhoven, Helmond en Tilburg nemen maatregelen om te zorgen dat stadsvogels en vleermuizen de komende jaren meer nest- en verblijfplaatsen krijgen in gebouwen.

'Extra geld nodig voor gevolgen extreem weer'

20 september, 9:55

Het Deltaprogramma 2018 evat maatregelen om het land te beschermen tegen overstromingen als gevolg van de klimaatverandering en te zorgen voor voldoende zoet water.

Ga naar het nieuws-archief