Eerste tuinwijk beschermd stadsgezicht

27 januari 2011, 16:00

Het Agnetapark en de Nieuwe Plantage in Delft worden beschermd stadsgezicht. Het door L.P. Zocher ontworpen Agnetapark is het eerste Nederlandse voorbeeld van een tuinwijk.

De binnenstad was het al, maar binnenkort zijn ook het Agnetapark en de Nieuwe Plantage in Delft beschermd stadsgezicht. De twee gebieden op de grens van de oude historische binnenstad krijgen met deze speciale status nationale erkenning van hun bijzondere stedenbouwkundige en cultuurhistorische betekenis.

Op 2 februari overhandigt Cees van ’t Veen, directeur van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, het besluit aan wethouder Milène Junius van Monumentenzorg in de oude Watertoren aan het Kalverbos, die precies tussen de twee gebieden staat.

De ontwikkeling van de Nieuwe Plantage met zijn statige 2-, 3- en 4-laags woningen viel samen met de opkomst van de Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek in de tweede helft van de negentiende eeuw. Kenmerkend zijn de rijzige gevelwanden aan de noordzijde – een zichtbare herinnering aan de voormalige deftige stadsgracht, die gedempt werd en plaatsmaakte voor een langgerekt plantsoen.

Ten noorden daarvan, onder de rook van ‘de Gist’, verrees het Agnetapark. Het oudste deel dateert uit 1882-1885 en vormt het eerste Nederlandse voorbeeld van een tuinwijk, met huisjes in cottagestijl in een groene omgeving, naar ontwerp van landschapsarchitect L.P Zocher. De sociaal geëngageerde Van Marken, oprichter van de Gist en Spiritusfabriek en Calvé, liet de woningen aanleggen voor zijn fabrieksarbeiders en hun gezinnen. Hij zette daarmee een nieuwe maatschappelijke en stedenbouwkundige ontwikkeling in, die ook buiten Nederland toonaangevend was. In 1925-1929 volgde een stedenbouwkundige uitbreiding in de stijl van de Amsterdamse School: het Nieuwe Park.

De Delftse aanwijzing komt voort uit het Monumenten Selectie Project, MSP, een landelijk project van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Waardevolle architectuur en stedenbouw uit de periode 1850-1940 is in het hele land geselecteerd en aangewezen tot rijksmonument of beschermd stads- of dorpsgezicht. De bescherming is niet bedoeld om ontwikkelingen te bevriezen, maar zorgt er juist voor dat in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen de historische en stedenbouwkundige karakteristieken behouden blijven.

De nieuwe status van het Agnetapark en de Nieuwe Plantage heeft tot gevolg dat eigenaren bij wijzigingen aan hun panden rekening moeten houden met de bijzondere karakteristieken ervan. Veel woningen zijn al gemeentelijk of rijksmonument – voor die eigenaren verandert er weinig. Eigenaren van niet-monumenten zullen bij plannen voor wijziging voortaan ook een omgevingsvergunning moeten aanvragen. De gemeente zal hen binnenkort over deze verandering informeren.

Trefwoorden

agnetapark beschermd stadsgezicht rijksdienst voor cultureel erfgoed de nieuwe plantage delft l.p. zocher

1	Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor vrijdag, 19 december
2	Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen maandag, 22 december
3	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
4	Negenhonderd woningen op historisch zorglandgoed in Vught vrijdag, 19 december
5	2025 in negen renovatie-ontwerpen voor het Binnenhof dinsdag, 23 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Rijkssubsidie voor vijfhonderd monumenten

6 juli 2011

Wytze Patijn stadsbouwmeester Delft

26 november 2010

Porseleinen lantaarnpalen in Delft

23 februari 2010

Beeldenpark tussen TU Delft en Zweth

15 november 2010

Delftse universiteitswijk heeft 'nieuw hart'

4 juni 2009

Drie ministeries gaan voor erfgoed en ruimte

17 december 2010

Nieuwe Kerk Delft krijgt geen subsidie

17 januari 2011

Resten van antieke toren gevonden in Delft

22 oktober 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.