Het legendarische ontwerp van OMA voor de uitbreiding van de Tweede Kamer (1978)

Maison á Bordeaux

Hermitage in Sint-Petersburg, een erfgoedproject waarbij OMA betrokken is

OMA stipt gevaren behoudzucht aan

2 september 2010, 14:29

Twaalf procent van het aardoppervlak heeft momenteel een beschermde status, als bijvoorbeeld beschermd monument of werelderfgoed. OMA zet hier op de tentoonstelling Preservation/CRONOCAOS op de Biënnale van Venetië haar vraagtekens bij. Weten we wel wat de implicaties zijn van deze behoudzucht?

door Ronnie Weessies

In 2008 is de Zwitserse Rhätische Bahn tot werelderfgoed verklaard. Het gaat om een 384 kilometer lange spoorlijn en een 109.537 hectare omvattend gebied eromheen. Dit enorme landschap zal de huidige maatstaven van Unesco onveranderd blijven. Met dit voorbeeld op de tentoonstelling in Venetië wil OMA en haar denktank AMO maar eens onderstrepen hoe exponentieel het aantal beschermde gebouwen en gebieden aan het groeien is.

OMA constateert dat het aantal monumenten niet alleen toeneemt, maar dat een beschermde status ook steeds sneller wordt toegekend. Neem bijvoorbeeld het Maison á Bordeaux van Rem Koolhaas zelf, dat al drie jaar na oplevering tot monument historique werd benoemd. De gevolgen van deze ‘obsessie met behoud’ zijn enorm, zegt de architect (onder andere) in een interview met de Volkskrant. Hij vreest stilstand in de beschermde gebieden, terwijl de wereld constant en snel verandert.

Tegelijkertijd ziet het bureau van Koolhaas een sterke drang tot slopen in naoorlogse, modernistische wijken. De simultane ontwikkeling van behoud en sloop verstoort volgens OMA de lineaire evolutie van tijd en architectuur.

Terwijl het belang van het vraagstuk ‘preservation’ groeit, ontbreekt volgens OMA theorie en vooral ook interesse op dit gebied. “Na denkers als Ruskin en Viollet-le-Duc, verwerden erfgoedbeschermers door de arrogantie van modernisten tot onbetekenende, irrelevante figuren. Het postmodernisme bracht hier ondanks haar lippendienst aan het verleden geen verbetering in”, stelt het bureau.

OMA wijst op het gevaar van gebrek aan belangstelling en daarop volgend kennis. “De tijd kan niet worden gestopt, maar er wordt binnen de wereld van het behoud niet afgevraagd hoe de effecten daarvan kunnen worden beheerst en hoe het erfgoed in leven kan worden gehouden en evolueren”, luidt een van OMA’s statements.

Uiteraard brengt het bureau het onderwerp op provocerende, humoristische en speelse wijze aan het licht. Hierdoor krijgt de expositie geen belerend karakter, maar daagt het de bezoeker uit om zelf na te denken. Bovendien sluit het uitstekend aan op de expositie over leegstand in het Nederlandse Biënnalepaviljoen. Een gecombineerd bezoek is daarom de moeite waard.
Bron: beelden: OMA

Trefwoorden

biënnale van venetië office for metropolitan architecture tentoonstelling

1	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
2	2025 in negen renovatie-ontwerpen voor het Binnenhof dinsdag, 23 december
3	Architectuur als compromis dinsdag, 23 december
4	Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher dinsdag, 23 december
5	CO2-gestuurd ontwerpen is soms ook niet-natuurlijk ontwerpen (slot) dinsdag, 23 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Nederlander hoofd OMA Asia

3 januari 2011

Zijlstra neemt advies Werelderfgoedlijst over

5 april 2011

Kremlin wellicht geen werelderfgoed meer

13 augustus 2012

Drukte op Open Monumentendag

13 september 2010

OMA geeft zich bloot in The Barbican

10 oktober 2011

Video: Jencks-lezing Rem Koolhaas

4 januari 2013

OMA ontwerpt bibliotheek Caen

10 september 2010

Nog eens 31 kandidaten werelderfgoedlijst

17 september 2010

Werelderfgoedlijst dijt verder uit

28 juni 2011

Programma Biënnale van Venetië gepresenteerd

12 maart 2014

Open Monumentendag in teken van 19e eeuw

7 september 2010

OMA ontwikkelt woningbouwvisie Bordeaux

1 april 2011

Negen kandidaten voor Werelderfgoedlijst

12 november 2010

Nederlands biënnalepaviljoen Venetië geopend

11 mei 2015

Tentoonstelling Biënnale vriendelijk en licht

3 september 2010

Vrees voor leegstand na kraakverbod

30 september 2010

Nederlands Biënnalepaviljoen opent deuren

1 juni 2011

Koolhaas curator Architectuurbiënnale Venetië 2014

8 januari 2013

Noordoostpolder verdeeld over werelderfgoed

25 maart 2011

OMA voltooit restauratie Venetiaans monument

8 juni 2016

Twee architecten naar Biënnale van Venetië

11 april 2011

Galerie OMA in Hongkong geopend

28 september 2010

Gouden Leeuw 2014 voor Phyllis Lambert

21 mei 2014

Thema Architectuurbiënnale 2014: Fundamentals

25 januari 2013

Plannen voor biënnale herbestemming

28 maart 2011

Video: Architectuurbiënnale van Venetië

6 juni 2014

Eerste paal Chu Hai College

12 mei 2011

Jaap Bakema centraal in Biënnalepaviljoen

22 januari 2014

OMA prominent op Biënnale Venetië

19 augustus 2010

Biënnale eert Koolhaas, Princen en Oudolf

30 augustus 2010

‘Vacant NL’ confronteert en inspireert

30 augustus 2010

Rem Koolhaas ontvangt Gouden Leeuw

19 juli 2010

OMA transformeert prominent gebouw Venetië

30 augustus 2010

Biënnale 2010: de idealen dringen door

31 augustus 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.