Het legendarische ontwerp van OMA voor de uitbreiding van de Tweede Kamer (1978)

Maison á Bordeaux

Hermitage in Sint-Petersburg, een erfgoedproject waarbij OMA betrokken is

OMA stipt gevaren behoudzucht aan

2 september 2010, 14:29

Twaalf procent van het aardoppervlak heeft momenteel een beschermde status, als bijvoorbeeld beschermd monument of werelderfgoed. OMA zet hier op de tentoonstelling Preservation/CRONOCAOS op de Biënnale van Venetië haar vraagtekens bij. Weten we wel wat de implicaties zijn van deze behoudzucht?

door Ronnie Weessies

In 2008 is de Zwitserse Rhätische Bahn tot werelderfgoed verklaard. Het gaat om een 384 kilometer lange spoorlijn en een 109.537 hectare omvattend gebied eromheen. Dit enorme landschap zal de huidige maatstaven van Unesco onveranderd blijven. Met dit voorbeeld op de tentoonstelling in Venetië wil OMA en haar denktank AMO maar eens onderstrepen hoe exponentieel het aantal beschermde gebouwen en gebieden aan het groeien is.

OMA constateert dat het aantal monumenten niet alleen toeneemt, maar dat een beschermde status ook steeds sneller wordt toegekend. Neem bijvoorbeeld het Maison á Bordeaux van Rem Koolhaas zelf, dat al drie jaar na oplevering tot monument historique werd benoemd. De gevolgen van deze ‘obsessie met behoud’ zijn enorm, zegt de architect (onder andere) in een interview met de Volkskrant. Hij vreest stilstand in de beschermde gebieden, terwijl de wereld constant en snel verandert.

Tegelijkertijd ziet het bureau van Koolhaas een sterke drang tot slopen in naoorlogse, modernistische wijken. De simultane ontwikkeling van behoud en sloop verstoort volgens OMA de lineaire evolutie van tijd en architectuur.

Terwijl het belang van het vraagstuk ‘preservation’ groeit, ontbreekt volgens OMA theorie en vooral ook interesse op dit gebied. “Na denkers als Ruskin en Viollet-le-Duc, verwerden erfgoedbeschermers door de arrogantie van modernisten tot onbetekenende, irrelevante figuren. Het postmodernisme bracht hier ondanks haar lippendienst aan het verleden geen verbetering in”, stelt het bureau.

OMA wijst op het gevaar van gebrek aan belangstelling en daarop volgend kennis. “De tijd kan niet worden gestopt, maar er wordt binnen de wereld van het behoud niet afgevraagd hoe de effecten daarvan kunnen worden beheerst en hoe het erfgoed in leven kan worden gehouden en evolueren”, luidt een van OMA’s statements.

Uiteraard brengt het bureau het onderwerp op provocerende, humoristische en speelse wijze aan het licht. Hierdoor krijgt de expositie geen belerend karakter, maar daagt het de bezoeker uit om zelf na te denken. Bovendien sluit het uitstekend aan op de expositie over leegstand in het Nederlandse Biënnalepaviljoen. Een gecombineerd bezoek is daarom de moeite waard.
Bron: beelden: OMA

Trefwoorden

biënnale van venetië office for metropolitan architecture tentoonstelling

1	Groen licht voor woontoren Riva in Rotterdam woensdag, 12 maart
2	MVRDV ontwerpt winkelcentrum als stapeling van blokken met buitenruimte maandag, 10 maart
3	Met ontwerp woontoren The Jay roept OMA oude Bijlmerbajes in herinnering vrijdag, 7 maart
4	Grosfeld Bekkers van der Velde ontwerpt ‘grensoverschrijdend’ cultureel centrum in Baarle woensdag, 12 maart
5	Neutelings Riedijk presenteert doorontwikkeld ontwerp Cité des Imaginaires vrijdag, 7 maart

Gerelateerde nieuwsberichten

Nederlander hoofd OMA Asia

3 januari 2011

Zijlstra neemt advies Werelderfgoedlijst over

5 april 2011

Kremlin wellicht geen werelderfgoed meer

13 augustus 2012

Drukte op Open Monumentendag

13 september 2010

OMA geeft zich bloot in The Barbican

10 oktober 2011

Video: Jencks-lezing Rem Koolhaas

4 januari 2013

OMA ontwerpt bibliotheek Caen

10 september 2010

Nog eens 31 kandidaten werelderfgoedlijst

17 september 2010

Werelderfgoedlijst dijt verder uit

28 juni 2011

Programma Biënnale van Venetië gepresenteerd

12 maart 2014

Open Monumentendag in teken van 19e eeuw

7 september 2010

OMA ontwikkelt woningbouwvisie Bordeaux

1 april 2011

Negen kandidaten voor Werelderfgoedlijst

12 november 2010

Nederlands biënnalepaviljoen Venetië geopend

11 mei 2015

Tentoonstelling Biënnale vriendelijk en licht

3 september 2010

Vrees voor leegstand na kraakverbod

30 september 2010

Nederlands Biënnalepaviljoen opent deuren

1 juni 2011

Koolhaas curator Architectuurbiënnale Venetië 2014

8 januari 2013

Noordoostpolder verdeeld over werelderfgoed

25 maart 2011

OMA voltooit restauratie Venetiaans monument

8 juni 2016

Twee architecten naar Biënnale van Venetië

11 april 2011

Galerie OMA in Hongkong geopend

28 september 2010

Gouden Leeuw 2014 voor Phyllis Lambert

21 mei 2014

Thema Architectuurbiënnale 2014: Fundamentals

25 januari 2013

Plannen voor biënnale herbestemming

28 maart 2011

Video: Architectuurbiënnale van Venetië

6 juni 2014

Eerste paal Chu Hai College

12 mei 2011

Jaap Bakema centraal in Biënnalepaviljoen

22 januari 2014

OMA prominent op Biënnale Venetië

19 augustus 2010

Biënnale eert Koolhaas, Princen en Oudolf

30 augustus 2010

‘Vacant NL’ confronteert en inspireert

30 augustus 2010

Rem Koolhaas ontvangt Gouden Leeuw

19 juli 2010

OMA transformeert prominent gebouw Venetië

30 augustus 2010

Biënnale 2010: de idealen dringen door

31 augustus 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Rotterdam ambieert Paris Proof woonwijk in Schiehaven Noord

Gisteren, 13:20

Rotterdam wil in Schiehaven Noord 500 tot 700 woningen realiseren, met het merendeel in het sociale huur- of middenhuursegment. Aandacht voor groen en duurzaamheid bleek een belangrijke wens van bewoners in het participatietraject.

Dertiende Eo Wijers-prijsvraag in teken van ontwerpen aan gezondheid en geluk

Gisteren, 10:17

De Eo Wijers-stichting,organiseert voor een nieuwe editie van de Eo Wijers-prijsvraag met een regionale ontwerpopgave. De stichting zoekt regio’s die voor hun gebied ontwerpteams een visie willen laten ontwikkelen.

Health Innovation Campus Boxmeer krijgt hotel naar ontwerp UNStudio

12 maart, 4:22

De omgevingsvergunning voor het Marriott International-hotel is onherroepelijk geworden. De bouw van het hotel, ontworpen door UNStudio, start komende zomer. Dit markeert de officiële start van de campusontwikkeling.

Groen licht voor woontoren Riva in Rotterdam

12 maart, 10:30

In het Rotterdamse Wijnhavenkwartier kan de bouw van woontoren Riva, na een aantal jaren oponthoud, doorgaan. De Raad van State heeft een gemaakt bezwaar tegen het project niet-ontvankelijk verklaard. Riva is ontworpen door MoederscheimMoonen.

Eeuwenoude waterput blootgelegd in centrum Utrecht

Gisteren, 09:00

Onder de Neude in Utrecht zijn “talloze bijzondere” archeologische vondsten gedaan, meldt de gemeente. De belangrijkste vondst is een grote openbare waterput uit de 16e eeuw.

Provinciehuis in Groningen is toe aan grote renovatie

12 maart, 5:08

Het provinciehuis in Groningen is toe aan een opknapbeurt. De investering wordt geraamd op 13,4 miljoen euro.

Zuid-Holland stemt in met plannen bouw 250.000 woningen tot 2032

11 maart, 4:47

Het college van Gedeputeerde Staten stemde in met bijna 2.300 plannen, goed voor 248.700 woningen in totaal. Die moeten uiterlijk in 2032 zijn gebouwd.

Steeds meer vergunde woningen waarvan bouw niet is gestart

11 maart, 10:23

Volgens brancheorganisatie WoningBouwersNL steeg dit aantal vanaf 2022 van 95.000 woningen naar 115.000 eind 2024.

Windkracht5: elektriciteitsnet flexibeler gebruiken scheelt miljarden

10 maart, 3:29

De energiekosten – met name de netwerkkosten – stijgen de komende jaren aanzienlijk als gevolg van de energietransitie. Echter, door het elektriciteitsnet flexibeler te gebruiken 30 miljard euro worden bespaard, stelt Windkracht 5.