Marcel Breuer, vier bijzettafels, ca. 1926, vernikkeld metaal, in vier kleuren gelakt hout

nederland & bauhaus - pioniers van een nieuwe wereld

Museum Boijmans van Beuningen, Museumpark 18, 3015 CX Rotterdam

Voordat de grootschalige vernieuwing van start gaat, pakt Museum Boijmans Van Beuningen nog één keer groots uit met de tentoonstelling ‘nederland & bauhaus – pioniers van een nieuwe wereld’. In 2019 is het honderd jaar geleden dat het Bauhaus werd opgericht, de revolutionaire kunst- en ontwerpschool waarvan de invloed nog steeds voelbaar is. Bijna 800 objecten - kunstwerken, meubels, keramiek, textiel, foto’s, typografie en architectuur - geven je unieke inzage in de inspirerende wisselwerking tussen Nederland en het Bauhaus door de jaren heen.

Dromen van een nieuwe wereld en zoeken naar eenvoud en functionaliteit behoren tot de beginselen van het Bauhaus. In 1919 sticht architect Walter Gropius in het Duitse Weimar de revolutionaire academie voor architecten, kunstenaars en industrieel ontwerpers. In een tijd dat alleen een kleine bovenlaag zich kostbare en door kunstenaars vormgegeven producten kan permitteren, werkt het Bauhaus vanuit het ideaal om een mooi en functioneel design voor iedereen bereikbaar te maken. De baanbrekende uitgangspunten van de opleiding, later wereldwijd van grote invloed, hebben ook in Nederland nadrukkelijk weerklank gevonden in architectuur, vormgeving en het ontwerponderwijs. Museum Boijmans Van Beuningen legt dit Nederlandse Bauhausnetwerk voor het eerst in een groot overzicht bloot.

Beroemde kunstenaars als Paul Klee, Wassily Kandinsky, László Moholy-Nagy en Oscar Schlemmer maken deel uit van het lerarenkorps. Ook dragen verschillende Nederlanders bij aan het specifieke karakter van het Bauhaus. Al vóór de oprichting zijn H.P. Berlage, Mathieu Lauweriks en Johan Thorn Prikker lid van de Deutsche Werkbund (opgericht in 1907). De grensverleggende opvattingen van deze organisatie over de samenwerking tussen kunstenaars, architecten en de industrie vormen een belangrijke inspiratiebron voor het Bauhaus. De Stijl, het tijdschrift van o.a. Theo van Doesburg, Piet Mondriaan, Gerrit Rietveld en J.J.P Oud wordt door alle docenten en studenten aan het Bauhaus gelezen. Onder invloed van deze kunstenaars evolueert het Bauhaus in korte tijd van het expressionisme naar het modernisme. Na twee gedwongen verhuizingen – in 1925 naar Dessau en 1931 naar Berlijn – sluiten de nazi’s de school in 1933. Een dertigtal studenten en docenten vertrekt naar Nederland. Ze worden hier actief in kunst- en ontwerponderwijs, richten werkplaatsen op en ontwerpen voor de Nederlandse industrie.

Rotterdam en het bauhaus
Een belangrijke band tussen het Bauhaus en Rotterdam wordt gevormd door de stadsarchitect J.J.P. Oud. Zijn sociale-woningbouwprojecten in Spangen, de Kiefhoek en het Witte Dorp trekken de aandacht van Duitse architecten. Oud geeft in 1923 een belangrijke lezing over deze Nederlandse architectuur aan het Bauhaus in Weimar. Dit is het begin van een geregeld contact tussen de Duitse opleiding en Rotterdam Het Nederlandse 'Nieuwe Bouwen', zoals deze moderne stroming in de bouwkunst wordt genoemd, verkrijgt in korte tijd internationale bekendheid.

Vorkurs
Wat is de betekenis van kleur, vorm en materiaal? Het Bauhaus keert terug naar de fundamenten van vormgeving. Studenten ontwikkelen in het eerste jaar stap voor stap een nieuwe vormentaal. Maak kennis met de fascinerende designtaal en andere revolutionaire onderwijsvernieuwingen door deel te nemen aan de Vorkurs. Laat je vervolgens onderdompelen in honderden objecten: kunstwerken, meubels, keramiek, textiel, foto’s, typografie en architectuur. Een groot deel wordt voor het eerst getoond. De eigen collectie (een kleine 200 objecten) wordt aangevuld met 600 bijzondere bruiklenen afkomstig van meer dan zestig binnen- en buitenlandse musea en particuliere verzamelaars. De tentoonstelling ‘nederland ? bauhaus - pioniers van een nieuwe wereld’ is te zien in de 1500m2 grote Bodonzaal.

Interactieve bauhaus-app
Om het Nederland Bauhaus-netwerk zichtbaar te maken bezoek je de tentoonstelling met een speciale Bauhaus-app. In één oogopslag zie je hoe en waar de nieuwe denkbeelden door kunstenaars, architecten en ontwerpers met elkaar worden uitgewisseld. Je volgt de pioniers langs belangrijke knooppunten – de tentoonstellingen, de scholen, de organisaties - en ziet waarmee zij elkaar beïnvloeden en verrijken.

bauhaus on tour & cross-overBoijmans gaat in Rotterdam on tour met een Bauhaus pop-up installatie. Op een vijftal locaties waaronder het Centraal Station van Rotterdam zal dit bijzondere initiatief opduiken. De installatie is gemaakt door vierdejaarsstudenten Interior Architecture & Furniture Design van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) in Den Haag. Daarnaast wordt in samenwerking met andere partijen een Bauhausrandprogramma opgezet.

Type Evenement

Locatie Museum Boijmans van Beuningen, Museumpark 18, 3015 CX Rotterdam

Meer informatie https://www.boijmans.nl/tentoonstellingen/bauhaus

Kosten 17,50 (museumentree)

Gerelateerde nieuwsberichten

Achtergrond: de levendige relatie tussen Nederland en het Bauhaus

4 februari 2019

Gerelateerde evenementen

25 mei — 3 november 2019

Bauhaus& | Modern textiel in Nederland

TextielMuseum, Goirkestraat 96, 5046 GN Tilburg

Andere evenementen

29 sep

1.Lectures HouseEurope! Renovate, don’t speculate

Pakhuis de Zwijger

The future is already built: rethinking renovation and demolition in a climate-conscious Europe.

16 sep — 19 sep

RiverEvent 2025

Zwolle, Rotterdam en Den Bosch

Op het schip presenteren leveranciers op twee verdiepingen hun noviteiten. Dit jaar is daarbij extra aandacht voor biobased bouwen.

15 okt

Inspiratiedag @ Sempergreen – Gevelgroen

Defensieweg 1, 3984 LR Odijk

Ontdek hoe groene gevels bijdragen aan klimaatadaptatie, biofiele architectuur en stedelijke verkoeling.

27 jun — 7 sep

Foto-expositie Dromen zonder Drempels

In de pergola’s van RAUM, op het Berlijnplein te Utrecht

Vanaf vrijdag 27 juni is op het Berlijnplein in Utrecht de fotoexpositie Dromen zonder Drempels te zien, een initiatief van RAUM. De expo laat zien hoe buitenspelen eruitziet als álle kinderen mee kunnen doen.