Crossover Amsterdam
7 juni
Kop Zuidas, tussen de RAI en de A10, is een levendige buurt die volop in ontwikkeling is: van huur- tot koopwoningen, van kantoorpanden tot winkels. Het gebouw Crossover combineert hier high-end kantoren, 120 studio-woningen, tien koopwoningen voor starters, een academie voor jongeren en een restaurant.
Woningbouwcorporatie Lieven de Key opende in Crossover ‘Startblok Kop Zuidas’, een bijzonder woonconcept voor 120 jonge woonstarters en statushouders. De ene helft is bestemd voor Nederlandse jongeren en de andere helft bestaat uit jonge vluchtelingen met een verblijfsvergunning. Op de begane grond komen tien koopwoningen voor starters. Bewoners hebben een zelfstandige studio van 20-27m2 met een eigen keuken en badkamer. Ook heeft het een sociale toevoeging van 300m2 aan gemeenschappelijke ruimte gekregen: op elke verdieping is een thematische ontmoetingsruimte, zoals een filmruimte, een studie-/flexwerkruimte, een spellenkamer, wasruimte en een gym. Ook zijn er meerdere gezamenlijke dakterrassen. In de plint is een grote ruimte voor Square Academy, een eenjarige opleiding met focus op concept-denken en het vergroten van ondernemersvaardigheden. Zo biedt Startblok Kop Zuidas kansen om een netwerk op te bouwen, vrienden te maken en blikveld te verbreden.
De functies van Crossover zijn herkenbaar in de facade en deze is gemaakt van een zeer hoge kwaliteit. De gevel van lichtbruine baksteenstrips, die gemaakt zijn van bouwafval, zorgt voor eenheid. Het gehele gebouw heeft veel dakterrassen, waarbij iedere kantoorverdieping een eigen dakterras heeft en ook de bewoners hebben drie dakterrassen tot hun beschikking. De vleugels van de woningen zijn verbonden met luchtbruggen. Door de verdiepingen heen boren lichtschachten met heel groene binnenhoven. Aan de ruime galerijen zijn kleine bankjes met bakken aan de balustrades, waar de bewoners hun persoonlijke moestuin kunnen planten.
Het resultaat is een in alle opzichten veelzijdig gebouw; energieneutraal, circulair, groen, gezond en sociaal, architectonisch interessant, met een verrassende mix van luxe kantoren, betaalbare huurwoningen en maatschappelijke functies.
Verbindend ontwerp
Crossover valt op door het dynamische gebouwvolume, de vele groene dakterrassen en het bijzondere metselwerk in de gevel. Het gebouw reageert aan alle kanten op de omgeving; met een geluid- en luchtdichte gevel aan de A10, hoogbouw met kantoren aan de stedelijke Europaboulevard en een vriendelijke, kleinschalige uitstraling aan de woonstraat. Toch is Crossover duidelijk één gebouw. Dat komt door het verbindende gevelontwerp, dat bestaat uit een sterk raster bekleed met nougatkleurige baksteen. Afhankelijk van de functie en de omgeving, verandert de dichtheid van het raster en zijn de vlakken verschillend ingevuld; bijvoorbeeld met volledig glas, een fraai metselverband of een Frans balkon.
Bijzonder is de combinatie van high-end kantoren met sociale woningbouw, met op de begane grond koopwoningen voor starters, een restaurant en twee bedrijfsruimtes. Het multi-tenant kantoorgebouw op de kop van Crossover beschikt over een gedeelde lobby, die is verbonden met het restaurant. Elke kantoorverdieping heeft toegang tot een eigen dakterras, wat bijdraagt aan een gezonde werkomgeving. Het woongedeelte is ontworpen als ‘Startblok’; een sociaal woonconcept waar jonge Amsterdammers en statushouders een community vormen. Bewoners hebben toegang tot drie dakterrassen en zes thematische ontmoetingsruimtes, waaronder een filmruimte, een studeerkamer en een gym. Omdat de zuidgevel geluid- en luchtdicht moest zijn, hebben de woningen een voordeur met ventilatierooster aan de noordkant. De voordeuren liggen aan open galerijen rond geluidluwe, groene binnenhoven, wat luxe is voor dit type woningen.
Duurzaam en gezond
Crossover is naast energieneutraal ook gezond, flexibel, klimaatadaptatief, circulair en natuurinclusief. De gevel is bekleed met bakstenen strips gemaakt van bouwafval en een groot deel van de constructie is demontabel, waarmee Crossover bijdraagt aan de circulaire economie. Doordat een merendeel van de installaties inpandig liggen, bleef dakoppervlak vrij voor groene daktuinen met waterretentie. De gevels van de zuidzijde zijn vormgegeven met diepe negges voor natuurlijke zonwering en heeft triple-glas, voor warmtelast-beperking. Elke woning heeft een warmteterugwinning-unit. Op de daken liggen PV-cellen. Ook beschikt Crossover over een smart mobility terminal, met deelauto’s voor bewoners en kantoormedewerkers. Crossover ontving - als eerste mixed-use gebouw in Nederland – het ontwerpcertificaat het hoogste duurzaamheidslabel BREAAM Outstanding. Naar verwachting wordt ook het oplevercertificaat Outstanding dit voorjaar ontvangen. Het kantorendeel zal ook worden gecertificeerd met WELL Silver of Gold. Crossover is met een EPC van -0,000 energieneutraal. Het gebouw is aardgasvrij en heeft een WKO.
Uitdaging
Van tender tot uitvoering werkten Team V, AM en Lieven de Key nauw samen: met name aan het combineren van de verschillende functies en de aanpak op een moeilijke locatie (A10/geluidsbelasting) met hoge duurzaamheidsambities. De uitdaging was om de diverse functies, de complexe omgeving en mensen van verschillende achtergronden samen te brengen in een veelzijdig gebouw. Het team heeft veel samengewerkt met het projectbureau Zuidas voor een goede aansluiting met de omgeving: er ging veel aandacht naar de invulling van de plint, de schaal aan de Europaboulevard en de buurtstraat. Het is een alzijdig en duurzaam gebouw geworden.
Quote opdrachtgevers AM en Equity Estate
Crossover is een gedurfde duurzame en gezonde mix in Zuidas. AM en Equity Estate hebben de lat hoog gelegd wat betreft de combinatie van diverse stedelijke functies met hoge duurzaamheidsambities in een hoogwaardige architectonisch ontwerp. Het gebouw staat met één been in de stadse omgeving van de Rivierenbuurt en met één been in het zakelijke district.