Jakoba Mulderhuis - Ritmische gevel
Breeam Excellent met Ipasol Ultraselect
23 augustus 2023
Het Jakoba Mulderhuis is de nieuwe huisvesting van het Domein Techniek van de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Het gebouw vormt het sluitstuk van de campus van de HvA, aan het begin van de Wibautstraat, op de grens van de historische binnenstad en de Amstel. De ritmische gevel is voorzien van glas met een Ipasol Ultraselect 62/29 coating. Het glas is niet alleen zonwerend maar ook geluidwerend en draagt bij aan de duurzaamheid van het schoolgebouw dat BREEAM Excellent heeft. Tweezijdig brandwerende puien van Pyrobel T zijn de veilige kers op de taart.
Kennis door middel van ontmoetingen met anderen. Dat is het concept achter het Jakoba Mulderhuis. Twee bouwvolumes, een toren en een lange vleugel, zijn door middel van een nieuw centraal atrium gekoppeld aan de bestaande bouw. De atriumkap is van Kingspan Light + Air. Daarmee is een complex ontstaan dat de synergie tussen afdelingen stimuleert en uitnodigt tot bezoek en verblijf. Vanuit de stad gezien vormt het Jakoba Mulderhuis samen met het monumentale Benno Premsela Huis een poort aan deze grootstedelijke as.
Jakoba Mulderhuis
Alle gebouwen van de Amstelcampus zijn vernoemd naar mensen die uitblonken in hun vakgebied en betekenis hadden voor Amsterdam. Zo verankert de HvA diversiteit in de huisvesting. Ir. Jakoba Helena (Ko) Mulder (1900-1988) was architect en behoorde tot de meest invloedrijke Amsterdamse stedenbouwers van de vorige eeuw. Van 1930 tot 1965 werkte ze als één van de weinige vrouwen bij de Dienst der Publieke Werken van de gemeente Amsterdam.
Het gebouwvolume van het Jakoba Mulderhuis (dat overigens oorspronkelijk Conradhuis zou worden genoemd) bestaat uit een slanke toren (54 meter, 13 lagen) en een laag bouwblok (33 meter, 6 lagen) aan de Mauritskade.
Duurzaamheid
De HvA heeft een hoge ambitie op het gebied van duurzaamheid, zowel in het verduurzamen van bestaande gebouwen als het streven naar de beoordeling volgens de eisen van BREEAM-NL Nieuwbouw. Het Jakoba Mulderhuis heeft Breeam Excellent, het hoogste ontwerpcertificaat. Daarnaast voldoet het gebouw aan het ‘Programma van Eisen - Frisse Scholen’. Met deze kwalificaties worden operationele kosten op lange termijn geminimaliseerd en een hoge kwaliteit voor haar gebruikers gecreëerd. De ambities zijn behaald door de implementatie van groene technologieën, zoals schone lucht ventilatie, intelligente LED-verlichting en een seizoensgebonden systeem voor energieopslag, tot groene kenmerken, zoals sedum dakbedekking en vogelhuisjes voor zwaluwen.
Het gebouw heeft geen gasaansluiting, er wordt geen gebruik gemaakt van fossiele brandstoffen. Voor verwarming en koeling maakt het gebruik van de bestaande WKO-bron waar ook het Theo Thijssenhuis en Kohnstammhuis op aangesloten zijn. In de toiletten zijn waterbesparende maatregelen getroffen in de vorm van automatische afsluiters. Zodra er geen aanwezigheid is en het toilet zou doorlopen, dan wordt de waterafvoer automatisch afgesloten. Sensoren detecteren de aanwezigheid. De wastafelkranen zijn met drukknop en in de invalidentoiletten hebben ze een sensorkraan. Overige duurzaamheidsmaatregelen zijn het gebruik van recyclebare materialen op de gevel, klimaat gecontroleerde plafonds en gevelschermen voor zonwering. Dit resulteert in een gebouw dat 40 procent minder energie nodig heeft dan de aanbevolen Nederlandse bouwvoorschriften.
Ritmische gevel
Oud HvA bouwkunde studenten Marc Koehler (Marc Koehler Architects) en Nanne de Ru (Powerhouse Company) werkten samen aan het ontwerp en betrokken in 2014 de Architekten Cie bij het ontwerpteam. Het resultaat is een duurzaam, flexibel onderwijsgebouw met een open karakter, state of the art voorzieningen en volledig toegespitst op de rijke leeromgeving. Hier komen onderwijs, onderzoek, beroepspraktijk en buurt samen. In het ritmische spel van de gevel is subtiele psychologie verwerkt. Vanuit alle aanzichten is er een patroon te zien dat van links naar rechts omhoog beweegt. Voor studenten een verwijzing naar vooruitgang en ontwikkeling.
Zon- en geluidswerend
Het Passief Bouwprincipe houdt een luchtdichtheid en hoge isolatiegraad in, mede door het zon- en geluidwerende isolatieglas. AGC Kempenglas produceerde het glas in diverse samenstellingen tot 66.2#(20)88.2 op jumboformaat ( > 2.700 x 2.700 mm). Het Ipasol Ultra Select 62/29 is gedubbeld met een zwarte warme edge spacer; aan de gevels met de zwaarste geluidsbelasting zijn zowel de buiten- als binnenruit gelamineerd met een Stratophone geluidwerende folie. De fysische waarden zijn naast een Tl- en g-waarde van 62 en 29, een Ug van 1,0 W/m2K en een Rw van 52 db (C-1, Ctr -5). Bij de dikste samenstellingen daalt de Tl 2 tot 3 procent; de g-waarde blijft onveranderd.
AGC leverde totaal respectievelijk 4.500 en 2.500 vierkante meter van het glas aan de gevelbouwers Rollecate en MC Kersten. De eerste paste aansluitend op het natuursteen van de gevel, goudgele aluminium elementen toe. Alles prefab, met uitzondering van de jumbo’s die op de bouw zijn geplaatst. MC Kersten heeft al het glas in het werk beglaasd in stalen kozijnen.
Brandwerend
De zo goed als gelijke glasdiktes in alle gevels, met daardoor qua reflectie en kleur een eenduidige gevelbeeld als gevolg, waren volgens Key Accountmanager Erwin Bruinink van AGC voor de gevelbouwers reden om voor ‘zijn’ glas te gaan. Ook de geluidstechnische rapportages hebben daartoe bijgedragen, evenals de beschikbaarheid van brandwerende beglazing met dezelfde ‘look-and-feel’. ‘Zelfde uitstraling, andere functionaliteit’, noemt Productmanager Brandwerend glas Jan Liebeton het.
‘Het gaat om de geharde uitvoering van Pyrobel, het gecoate brandwerende glas van AGC dat juist geschikt is voor grote formaten. Van buiten of van binnen; je ziet het verschil niet met het isolatieglas dat niet brandwerend is. Tweezijdig vuur belastbaar in de samenstellingen 44.2 (15)Pyrobel 16T en 6(15)Pyrobel 16T. Dit glas voldoet aan de classificaties EW30 en EW60 en is door MC Kersten om redenen van het voorkomen van brandoverslag toegepast op de hoeken van de glasgevel van het trappenhuis tussen de hoog- en laagbouw, in de nabijheid van het atrium’, aldus Liebeton.