Naar een offensief monumentenbeleid

25 april 2006, 19:24

Reactie Rijksadviseur voor het Cultureel Erfgoed op advies Raad voor Cultuur

De Rijksadviseur voor het Cultureel Erfgoed, prof. drs. A.L.L.M. (Fons) Asselbergs, heeft mede namens het College van Rijksadviseurs deze week de notitie ‘Naar een offensief monumentenbeleid’ aangeboden aan mr. Medy C. van der Laan, Staatssecretaris van Cultuur. Deze notitie is een reactie op het advies ‘Het tekort van het teveel’ dat de Raad voor Cultuur in september 2005 heeft uitgebracht.

Rijksadviseur Asselbergs verzet zich tegen het sombere beeld van het monumentenbeleid dat uit ‘Het tekort van het teveel’ naar voren komt. Volgens ‘Het tekort van het teveel’ is de monumentenzorg ‘onbeheersbaar’. Er zou daarom een ingrijpende herselectie van alle bestaande monumenten noodzakelijk zijn om de problemen op te lossen. Asselbergs is optimistischer: “Het monumentenbeleid behoort niet exclusief tot het erfgoedbeleid. Het is in de afgelopen decennia vitale verbanden aangegaan met andere terreinen, zoals ruimtelijk beleid, architectuurbeleid en economisch beleid. Dat geldt niet alleen voor het beleid, maar in nog veel sterkere mate voor de dagelijkse praktijk op lokaal niveau.”

De Raad voor Cultuur plaatst de monumentenzorg vooral in relatie tot de andere ‘erfgoedsectoren’, te weten musea en archieven. Volgens rijksadviseur Asselbergs doet deze sectorale benadering geen recht aan de realiteit van de monumentenzorg. Monumenten onderscheiden zich wezenlijk van museumstukken of archiefstukken doordat ze plaatsgebonden zijn; ze hebben minstens zoveel te maken met de (jongere) bebouwing in hun directe omgeving als met de museum- en archievensector.

Monumentenzorg is een cultuurdomein waarin elementen van cultuurbehoud en cultuurschepping onvervreemdbaar samengaan. Monumentenzorg is onderdeel van de zorg voor ruimtelijke kwaliteit bij grote herinrichtingsopgaven in steden en in het landelijk gebied. Deze benadering ontstond al in de stadsvernieuwing in de jaren zeventig, en heeft zich in het Belvedere-beleid verder ontwikkeld. Ook bij toekomstige ruimtelijke transformaties kan de monumentenzorg van vitale betekenis zijn. In dit perspectief bezien is er geen sprake van ‘onbeheersbaarheid’ en zijn de bestaande selectiemethoden niet onwerkbaar. De praktijk kent wél andere problemen, die mede voortkomen uit een rijksbeleid dat inmiddels niet goed op de praktijk is toegesneden. Rijksadviseur Asselbergs steunt daarom de roep om een evaluatie van het monumentenbeleid, die overigens al in 1988 was aangekondigd.

De notitie van Asselbergs gaat met name in op die delen van het advies die betrekking hebben op de monumentenzorg. Het monumentenbeleid van de rijksoverheid moet niet alleen vanuit de cultuurhistorie worden benaderd, maar ook vanuit architectuur, stedenbouw en planologie. Dat betekent een omslag ten goede: “van een defensieve naar een offensieve monumentenzorg, van nadruk op de lasten naar nadruk op de lusten, van zorgelijkheid naar zorgvuldigheid, van tobberigheid naar inspiratie.” Bovendien vindt het rijksbeleid daarmee weer aansluiting bij de vaak succesvolle praktijk.

Trefwoorden

praktijk advies monumentenzorg cultuur cultureel

1	Definitief ontwerp voor vernieuwing Centrale Bibliotheek Rotterdam is klaar dinsdag, 26 november
2	OMA ontwerpt woontoren The Martin in Bajeskwartier als 'Japanse puzzel' donderdag, 28 november
3	Bouw EDGE Coolsingel in Rotterdam officieel gestart maandag, 25 november
4	Team met MoederscheimMoonen en Felixx wint aanbesteding Insulindestraat Rotterdam dinsdag, 26 november
5	Woongebouw MO*town Track 8 nabij station Sloterdijk opgeleverd dinsdag, 26 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Coalitie wil voorfinanciering aanpak monument

22 april 2009

Monumentenorganisaties bundelen krachten

15 december 2009

Andere nieuwsberichten

Krijn Geevers en Katrien van Dijk benoemd tot associate bij Architectuur Maken

1 uur geleden

Architectuur Maken heeft twee associates benoemd. Vanwege het toenemende aantal projecten krijgen Krijn Geevers en Katrien van Dijk deze leidinggevende rollen bij het Rotterdamse bureau.

Bouw van landschappelijke woonbuurt in Nijmegen-Noord gestart

Gisteren, 16:58

Aan de rand van het dorp Lent breidt de gemeente Nijmegen uit met een nieuwe buurt. Lents Buiten Oost bestaat uit 33 woningen, ontworpen door MIX architectuur, die zorgvuldig in het landschap zijn ingepast.

Amsterdam Light Festival in teken van thema 'rituals'

Gisteren, 16:23

Donderdag gaat de dertiende editie van het Amsterdam Light Festival van start. Tot en met 19 januari zijn op verschillend plekken in de stad 27 lichtkunstwerken te zien, die refereren aan het festivalthema ‘rituals’.

Appartementen samengevoegd tot een naadloos geheel

Gisteren, 15:13

In het hart van Amsterdam-West, in de wijk Bos en Lommer, zijn naar ontwerp van Beyond Space en i29 twee appartementen samengevoegd tot een royale en eigentijdse gezinswoning.

Kabinet zet streep door verplichte nestvoorziening bij nieuwbouw

2 uur geleden

Volgens Vogelbescherming Nederland zijn vogels en de natuur de dupe van het besluit door minister Keijzer.

KAW en BuurtBoost starten samenwerking voor snelle buurtverbetering

Gisteren, 11:32

De ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst is volgens beide partijen een belangrijke stap in hun gedeelde missie: “het creëren van buurten waarin iedereen woongeluk kan ervaren.”

RIVM: klimaatverandering raakt mensen in bestaansonzekerheid hard

Gisteren, 09:18

Het RIVM ziet niet alleen problemen opdoemen, maar ook ‘kansen om de leefomgeving en gezondheid te verbeteren’ door klimaatmaatregelen.

Nieuwbouw bij woningzoekers populairder dan bestaande bouw

27 november, 12:40

Nieuwbouw is bij woningzoekers populairder dan bestaande bouw, zowel wat betreft wijk als woning. De aanschaf van een nieuwbouwwoning kost wel veel tijd en energie.

Makelaars: impact bankroeten op leegstand in winkelstraat beperkt

26 november, 1:40

Het toenemende aantal faillissementen in de detailhandel zorgt vooralsnog niet voor een explosieve toename van de leegstand in de Nederlandse winkelstraat.