Het 'gewone bouwen'

18 januari 2006, 9:00

Tentoonstelling - 25 januari t/m 4 maart 2006 In de vorige eeuw behoorde het Nederlands leefklimaat, en in het bijzonder de volkshuisvesting, tot de beste van de wereld. Dat is niet alleen de verdienste van de grote namen in het bestuur, de architectuur en de stedenbouw. Hoewel Utrecht er zeker anders zou hebben uitgezien als bijvoorbeeld burgemeester Fockema Andrae, architect en stedenbouwer Berlage en architect Rietveld geen nieuwe visie op architectuur en stedenbouw hadden ontwikkeld, is wat daadwerkelijk tot stand is gekomen veel meer het werk van onbekende, of zelfs naamloos gebleven, mensen. Juist dit gewone dagelijkse bouwen in de periode 1920 – 1960 heeft in de vierde stad van Nederland geleid tot een leefomgeving die nog steeds gewaardeerd wordt.

Hoe deze groei heeft plaatsgevonden en welke stedenbouwkundige beslissingen zijn gemaakt in deze periode wordt in de tentoonstelling aan de hand van vier voorbeelden beschreven. Vanuit een stedenbouwkundig perspectief wordt de stad als geheel geanalyseerd en krijgen de verschillende wijken elk een plek binnen het grotere geheel. Het kader wordt gevormd door een studie naar wat er van het ‘masterplan’, dat H.P. Berlage en ir. L.N. Holsboer in 1924 voor de stad Utrecht hebben opgesteld, terecht is gekomen. Om de snelle groei van Utrecht in goede banen te leiden was er behoefte aan dit plan, maar het kreeg nooit de juridische status van een Uitbreidingsplan conform de Woningwet van 1901. De ruggengraat van het plan Berlage vormde een infrastructuur bestaande uit ringwegen en forse doorbraken in de binnenstad. De Neude werd gezien als verkeers- en stadsplein. De binnenstad zou tot een city uitgroeien. Het hierdoor ontstane netwerk van wegen verbond de oude stad met de nieuwe wijken, waar voor de groeiende bevolking degelijke en aantrekkelijke woningen moesten worden gebouwd . Naast nieuwe wegen moest er een nieuw centraal station en zelfs een vliegveld komen. Grote delen van deze visie zijn pas aan het eind van de bestudeerde periode in gewijzigde vorm tot stand gekomen, of zelfs helemaal niet uitgevoerd. Wel werden de voorziene woonwijken grotendeels gerealiseerd. Deze nieuwe woningen in Oog in Al, Elinkwijk en Tolsteeg zijn vandaag de dag nog immer populair. De traditionelere bouw die toegepast is spreekt ook nu nog tot de verbeelding.

De tentoonstelling toont aan dat de directe invloed van Berlage veel geringer is geweest dan meestal in de literatuur wordt gesteld. Daarnaast wordt een beeld geschapen van de manier waarop 'ons stadsie' geworden is tot wat het nu is, hoe Werkspoor en Demka hun stempel hebben gedrukt op het kleine dorpje Zuilen, hoe Rietveld Tolsteeg heeft beïnvloed, hoe parkwijk Oog in Al tot stand kwam, en waarom er geen stadhuis staat op de Neude. Dit en meer kunt u te weten komen in de tentoonstelling ‘Het gewone bouwen: Utrecht 1920 – 1960’.

De tentoonstelling is gemaakt door studenten van de Universiteit Utrecht in het kader van hun Bachelors Onderzoekswerkgroep onder begeleiding van dr. R. Dettingmeijer en drs M. Damme.

Lezing - 9 februari 20.00 uur
Tijdens de lezing zullen de studenten van de Universiteit Utrecht de tentoonstelling inhoudelijk toelichten. De lezing is gratis. Reservering wordt sterk aanbevolen.

Locatie:
Architectuurcentrum Aorta
Aanvang:
20.00 uur
Toegang:
gratis
Aanmelden:
Wegens een beperkt aantal plaatsen wordt u verzocht van tevoren te reserveren via architectuurcentrum Aorta: tours@aorta.nu of tel: 030 2321686.

Trefwoorden

berlage tentoonstelling oog kader

1	Een gevel uit treinramen voor een onderhoudsgebouw van NS dinsdag, 20 mei
2	Team met Mecanoo en Inside Outside wint tender kavel 1A2 Sluisbuurt woensdag, 21 mei
3	Mecanoo presenteert ontwerp verbouwing Theater Hanzehof Zutphen maandag, 19 mei
4	Studio Hartzema presenteert plannen voor een nieuwe stad in Zeeland woensdag, 21 mei
5	Jaarboek Architectuur in Nederland 2024/2025 gepresenteerd donderdag, 22 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Woningen en bedrijven in Parkwijk Utrecht

24 maart 2009

Andere nieuwsberichten

Jaarboek Architectuur in Nederland 2024/2025 gepresenteerd

22 mei, 9:15

Op de cover prijkt het Hertha Mohrgebouw in Leiden, dat is gerenoveerd en uitgebreid door De Zwarte Hond. Er zijn 35 projecten geselecteerd voor het jaarboek, onderverdeeld naar hun historische context.

Voormalig kantoor in Scheepvaartkwartier Rotterdam herbestemd tot woongebouw

22 mei, 5:13

Het herontwikkelingsproject The Caland is officieel opgeleverd. V8 Architects heeft bij de transformatie gestreefd naar een tijdloos gevelontwerp, dat aansluit bij het klassieke straatbeeld in de omgeving.

Wachten in een compositie als van Mondriaan

22 mei, 4:19

De eerste fase van Schiphol Lounge 2, een ontwerp van Beyond Space, is voltooid. De twee zitgebieden van de wachtruimte vertonen een harmonieuze opzet in lijnen en vlakken.

Woongebouw 70lux markeert de entree tot het stadshart van Zoetermeer

22 mei, 12:41

Dal Architecten ontwierp het statige woongebouw 70lux met een klassieke opbouw in een hoge plint, een stedelijke laag en een torenvolume, voorzien van opvallende dieptesprongen.

Zuid-Holland wil in 2027 besluit over uitbreiding Maasvlakte in zee

22 mei, 12:23

Het havengebied is in de afgelopen zeventig jaar al twee keer vergroot door voor de westkust grote hoeveelheden zand op te spuiten.

Rekenkamer: begroting verbouwing Binnenhof ‘onrealistisch laag’

22 mei, 9:44

Toenmalig minister Stef Blok van Wonen presenteerde het oorspronkelijk budget van 475 miljoen euro zonder dat er een ontwerp lag.

Kamer niet gerust op betaalbaarheid stadsverwarming in nieuwe wet

21 mei, 11:36

Voor huishoudens is de mogelijkheid van hoge kosten momenteel reden om geen aansluiting op de lokale stadsverwarming te willen.

Nieuwe editie van de Architecten Wielerkoers

20 mei, 2:45

Architecten met een passie voor (interieur)architectuur én voor fietsen kunnen hun hart ophalen bij de derde editie van de Architecten Wielerkoers, op donderdag 4 september 2025.

Nieuwe Rotterdamse aanpak woningbouw: meer snelheid, minder regels en heldere keuzes

20 mei, 9:49

Met kortere procedures, minder regels en duidelijke kaders voor ontwikkelaars en bouwers wil Rotterdam sneller betaalbare woningen bouwen, zonder in te leveren op kwaliteit of duurzaamheid.