Het 'gewone bouwen'

18 januari 2006, 9:00

Tentoonstelling - 25 januari t/m 4 maart 2006 In de vorige eeuw behoorde het Nederlands leefklimaat, en in het bijzonder de volkshuisvesting, tot de beste van de wereld. Dat is niet alleen de verdienste van de grote namen in het bestuur, de architectuur en de stedenbouw. Hoewel Utrecht er zeker anders zou hebben uitgezien als bijvoorbeeld burgemeester Fockema Andrae, architect en stedenbouwer Berlage en architect Rietveld geen nieuwe visie op architectuur en stedenbouw hadden ontwikkeld, is wat daadwerkelijk tot stand is gekomen veel meer het werk van onbekende, of zelfs naamloos gebleven, mensen. Juist dit gewone dagelijkse bouwen in de periode 1920 – 1960 heeft in de vierde stad van Nederland geleid tot een leefomgeving die nog steeds gewaardeerd wordt.

Hoe deze groei heeft plaatsgevonden en welke stedenbouwkundige beslissingen zijn gemaakt in deze periode wordt in de tentoonstelling aan de hand van vier voorbeelden beschreven. Vanuit een stedenbouwkundig perspectief wordt de stad als geheel geanalyseerd en krijgen de verschillende wijken elk een plek binnen het grotere geheel. Het kader wordt gevormd door een studie naar wat er van het ‘masterplan’, dat H.P. Berlage en ir. L.N. Holsboer in 1924 voor de stad Utrecht hebben opgesteld, terecht is gekomen. Om de snelle groei van Utrecht in goede banen te leiden was er behoefte aan dit plan, maar het kreeg nooit de juridische status van een Uitbreidingsplan conform de Woningwet van 1901. De ruggengraat van het plan Berlage vormde een infrastructuur bestaande uit ringwegen en forse doorbraken in de binnenstad. De Neude werd gezien als verkeers- en stadsplein. De binnenstad zou tot een city uitgroeien. Het hierdoor ontstane netwerk van wegen verbond de oude stad met de nieuwe wijken, waar voor de groeiende bevolking degelijke en aantrekkelijke woningen moesten worden gebouwd . Naast nieuwe wegen moest er een nieuw centraal station en zelfs een vliegveld komen. Grote delen van deze visie zijn pas aan het eind van de bestudeerde periode in gewijzigde vorm tot stand gekomen, of zelfs helemaal niet uitgevoerd. Wel werden de voorziene woonwijken grotendeels gerealiseerd. Deze nieuwe woningen in Oog in Al, Elinkwijk en Tolsteeg zijn vandaag de dag nog immer populair. De traditionelere bouw die toegepast is spreekt ook nu nog tot de verbeelding.

De tentoonstelling toont aan dat de directe invloed van Berlage veel geringer is geweest dan meestal in de literatuur wordt gesteld. Daarnaast wordt een beeld geschapen van de manier waarop 'ons stadsie' geworden is tot wat het nu is, hoe Werkspoor en Demka hun stempel hebben gedrukt op het kleine dorpje Zuilen, hoe Rietveld Tolsteeg heeft beïnvloed, hoe parkwijk Oog in Al tot stand kwam, en waarom er geen stadhuis staat op de Neude. Dit en meer kunt u te weten komen in de tentoonstelling ‘Het gewone bouwen: Utrecht 1920 – 1960’.

De tentoonstelling is gemaakt door studenten van de Universiteit Utrecht in het kader van hun Bachelors Onderzoekswerkgroep onder begeleiding van dr. R. Dettingmeijer en drs M. Damme.

Lezing - 9 februari 20.00 uur
Tijdens de lezing zullen de studenten van de Universiteit Utrecht de tentoonstelling inhoudelijk toelichten. De lezing is gratis. Reservering wordt sterk aanbevolen.

Locatie:
Architectuurcentrum Aorta
Aanvang:
20.00 uur
Toegang:
gratis
Aanmelden:
Wegens een beperkt aantal plaatsen wordt u verzocht van tevoren te reserveren via architectuurcentrum Aorta: tours@aorta.nu of tel: 030 2321686.

Trefwoorden

berlage tentoonstelling oog kader

1	Houthybride woongebouw langs de A8 in Zaandam opgeleverd dinsdag, 11 november
2	WillemsenU zinkt villa af in landschap dinsdag, 11 november
3	Woongebouw voor gezinnen biedt ruime corridor en gekoppelde terrassen met glijbaan woensdag, 12 november
4	MVRDV ontwerpt bolvormig sportcomplex in Albanese hoofdstad Tirana maandag, 10 november
5	Benthem Crouwel Architects plaatst slotstuk in Paleiskwartier van Den Bosch donderdag, 13 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Woningen en bedrijven in Parkwijk Utrecht

24 maart 2009

Andere nieuwsberichten

Beeldbepalende toren van oud laboratorium geïntegreerd in gebouw International School Delft

2 uur geleden

Op de plek waar vroeger het Kramers Laboratorium stond is naar ontwerp van atelier PRO een gebouw voor de International School Delft gerealiseerd.

Nominaties Zuiderkerkprijs en Geurt Brinkgreve Bokaal 2025 bekend

14 november, 12:17

Voor de eerstgenoemde woningbouwprijs van de gemeente Amsterdam zijn tien projecten genomineerd, de bokaal voor het beste initiatief op het gebied van herontwikkeling, transformatie of renovatie leverde zeven nominaties op.

'Architecten kunnen kwaliteit waarborgen bij splitsen en opdelen rijtjeshuizen'

14 november, 11:14

Om het splitsen en opdelen van rijtjeswoningen van de grond te krijgen, dienen het Rijk en gemeenten de regie te nemen. Architecten kunnen hierbij worden ingeschakeld voor de waarborging van de kwaliteit, aldus een vrijdag verschenen rapport.

MVRDV en Buro Happold ontwerpen nieuw theater in Veenendaal

14 november, 10:23

Voor de vernieuwing van Theater De Lampegiet zijn vijf schetsontwerpen gemaakt. Zowel de inwoners van de stad als de jury hebben daarbij voor het ontwerp van MVRDV en Buro Happold gekozen.

Verbouwing Binnenhof kost 2,7 miljard euro, zomer 2031 klaar

15 minuten geleden

De laatste officiële inschatting van een einddatum was ‘op zijn vroegst eind 2028’, maar het jaartal 2030 stond ook al in documenten.

Vlaanderen aansprakelijk voor Limburgse schade in tramdebacle

3 uur geleden

De Vlaamse regering is aansprakelijk voor de miljoenen euro's aan kosten die zijn gemaakt rond de afgeblazen tramlijn tussen Maastricht en het Belgische Hasselt.

Zuid-Holland verhoogt budget voor restauratie rijksmonumenten

14 november, 2:08

De provincie Zuid-Holland verhoogt het budget voor de restauratie van rijksmonumenten structureel.

Rapport: natuur kan helpen beschermen tegen stijgende zeespiegel

14 november, 9:24

Natuurlijke oplossingen zoals ruim baan geven aan gebieden met eb en vloed kunnen helpen de Nederlandse kustlijn te beschermen tegen de stijgende zeespiegel.

Deltacommissaris: ga nu al in gesprek over toekomst waterbeheer

13 november, 4:03

Nederland moet nu al kijken welke randvoorwaarden nodig zijn om grote waterbeschermingsprogramma's zoals de Deltawerken in de komende jaren uit te voeren.